Poliflw

Als afgelopen weekend model staat voor het weer dat we gaan krijgen in de komende maanden, dan wordt het een mooie zomer. Zomaar op een terrasje gezeten, kwam ik in gesprek met enkele dorpsgenoten.

Het ging over alles en niets. Ook over Europese ontwikkelingen tot Haagse politiek. En ja hoor, zelfs de plaatselijke politiek werd aangestipt. Uit onze gesprekken maak ik vaak op dat de gemiddelde burger meent dat de gemeenteraad als ‘hoogste’ orgaan zomaar alles kan regelen. Dat is dus absoluut niet waar. Ik waag nog eens een poging om aan de hand van het staatsrecht dit toe te lichten.

De bevoegdheden kwestie

Voorop gesteld, het staatsrecht is niet eenvoudig. Het bestaat uit de Grondwet en veel uiteenlopende wetten, maar wat het staatsrecht zo ondoorgrondelijk maakt zijn de (Europese) verdragen, de rechterlijke uitspraken (jurisprudentie), het gewoonterecht en de zogeheten algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Staatsrecht regelt onder meer de relatie tussen overheid en burger, maar ook de bevoegdheden binnen en tussen de overheden. Onze Grondwet bepaalt inderdaad dat de raad het hoofd is van de gemeente. Maar uit de structuur van het staatsrecht volgt dat de raad dat slechts is in het vaststellen van plannen en kaders (zogeheten autonome zaken). Het college van burgemeester en wethouders regelt alle bestuurszaken, die voortvloeien uit een specifieke wet (medebewind zaken). Daarnaast kan zelfs de burgemeester als zelfstandig bestuursorgaan optreden, bijvoorbeeld als de veiligheid en openbare orde in het geding is.

Hoe zit dat dan in projecten ?

Als het gaat om het geven van uitvoering aan ruimtelijke en economische projecten is het in de meeste gevallen zo dat het college bevoegd is. Echter, hier zegt de Gemeentewet weer dat het aangaan van (privaatrechtelijke) samenwerkingsafspraken ofwel overeenkomsten, het college hiervoor de mening moet vragen van de raad (wensen & bedenkingen procedure). Ook in gevallen waar een voornemen leidt tot ingrijpende gevolgen voor de gemeente is een besluit van de raad vereist. Zo zal bij de nieuwbouw van het Loons dorpshuis het college veel ruimte hebben om de plannen voor te bereiden. Vanwege de samenwerkingsafspraken en/of ingrijpende gevolgen is een besluit door de raad dus wettelijk voorgeschreven. Hier zien we al hoe het staatsrecht divers kan worden uitgelegd. Want los van dit formele voorschrift, kan ook worden beredeneerd dat de raad immers budgethouder is van de gemeentelijke portemonnee. En aangezien het college voor dit project geen middelen tot zijn beschikking heeft, zal het college de raad daarom moeten vragen.

In het geval met het huisvesten van vluchtelingen ging het anders. Daar zei de voorzitter van de raad dat het college bevoegd is. Die uitspraak werd gedaan omdat ervan werd uitgegaan door het college dat er een wet was die deze bevoegdheid gaf aan het college. Omdat er weliswaar een landelijke wet in de maak was, maar nog geen kracht van wet had, kreeg de raad twee dagen voor de vergadering te horen dat de raad dus bevoegd is. Niet elke fractie had zich hierop (goed) voorbereid, zodat de aanloop naar de besluitvorming niet soepel verliep. Dat kan zo echt niet. In een organisatie waarin

jaarlijks meer dan € 70 miljoen euro omgaat, kan er best eens onduidelijkheid ergens over bestaan, maar dan moet je hieruit ook lering willen trekken. Als je als dagelijks bestuur of voorzitter dit vraagstuk onvoldoende serieus neemt, ontstaan er rare situaties. De verwachtingspatronen bij de diverse fracties gaan onnodig verschillen. Dit onderwerp is in het laatste overleg van de agendacommissie van de raad (het presidium) aangestipt. Een inhoudelijke discussie werd niet nodig geacht. Toekomstig KLM staat in deze discussie alleen. Dus herkenning van de staatsrechtelijke bevoegdheden kwestie binnen onze gemeente zal een behoorlijke uitdaging blijven. Toekomstig KLM zal toekomstige processen mede in het belang van de burgers blijven bewaken, maar ook de collega’s in de raad blijven wijzen op de consequenties.

Politieke uitdagingen voor Toekomstig KLM

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

Eigen onderzoek naar doelmatigheid niet populair. Stel u bent eindverantwoordelijke van een snoepjesfabriek. U ziet in de maandelijkse resultaten dat er veel grondstof wordt verspild. U bespreekt dit met het kwaliteitsteam. Maar het team richt zich vooral op de kwaliteit van het snoepgoed en de trends op de markt.

Verspilling heeft niet hun aandacht. U vraagt aan een bedrijfskundige om onderzoek te doen hoe de verspilling kan worden teruggebracht. De bedrijfskundige stelt binnen één week vast dat bij de introductie van de nieuwste snoepgoedlijnen de menginstallaties niet zijn aangepast. Daardoor wordt teveel grondstof onnodig verbruikt en als afval afgevoerd. Dit simpele doelmatigheid onderzoekje leverde het bedrijf niet alleen meer inzicht op van het eigen proces, maar ook circa € 27.500,– per maand aan minder kosten. Dit is gebaseerd op een werkelijk verhaal.

Het gemeentelijke doelmatigheidsonderzoek

In gemeenteland staat de raad een viertal instrumenten ter beschikking om zijn wettelijke controletaak in te vullen. Een daarvan betreft het zogeheten artikel 213a (van de gemeentewet) onderzoek. Dit artikel verplicht het college periodiek onderzoek te doen naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het door hem gevoerde bestuur. Een bijzonder artikel, omdat het college het onderzoeksthema bepaalt, maar de raad bij verordening regels hierover mag stellen. De nationale wetgever stelt door dit type onderzoek gemeenten in staat om bij te dragen aan de publieke verantwoording over de gemeentelijke uitvoering van beleid. De raad mag de resultaten van dit onderzoek dus wel degelijk gebruiken bij zijn controlerende taak.

Burgers en ondernemers niet tekort doen

De angel zit in het woordje periodiek. Op 21 maart doet het college het voorstel aan de raad om niet meer elk jaar dit onderzoek uit te voeren, maar eens per twee jaar. Reden die het college hiervoor opgeeft is dat “minder onderzoek haalbaarder is in de praktijk, gezien de omvang van de ambtelijke organisatie”. Daarmee geeft het college twee signalen af. De omvang van het gemeentelijk apparaat is niet toereikend om voldoende aandacht te schenken aan doelmatigheidsonderzoek. En ook dat tussentijds kortdurend doelmatigheidsonderzoek van bijvoorbeeld 1 week, zoals dat in het voorbeeld van de snoepgoed fabrikant is uitgevoerd, niet zal plaatsvinden als het jaar daarvoor al een 213a onderzoek heeft plaatsgevonden. In de ogen van Toekomstig KLM een bijzonder voorstel, omdat wij ons daardoor als gemeentebestuur niet alleen zelf tekort doen, maar vooral ook onze ingezetenen en ondernemers, die juist gebaat zijn bij een betere doeltreffendheid van de gemeente.

Bestuurlijke toekomst gebaat bij goed onderzoek

Waarom zou het bestuur van Loon op Zand, die midden in een tijd zit waarin de “Bestuurlijke toekomst” wordt geëvalueerd, de onderzoek frequentie naar doelmatig en doeltreffend onderzoek halveren, terwijl de gemeente nog steeds behoorlijk veel uitdagingen heeft om de eigen organisatorische slagkracht en bedrijfsvoering op peil te houden? Dan is juist bezuiniging op onderzoek naar verbeteracties geen goed idee. Onderzoek gericht op optimalisatie van de eigen organisatie, moet het zelfinzicht bij ambtenaren en bestuurders vergroten. Bezuiniging mag nooit een argument zijn. Het argument dat er onvoldoende ambtelijke capaciteit beschikbaar is, rekenen we tot een zwaktebod. Wij kijken uit naar het debat in de raad.

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

Vertrouwenskwestie of betrouwbaarheidscrisis? Heeft u ze ook al gelezen ? De jaarlijkse cijfers over het vertrouwen van de burger in de politiek ? Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft vastgesteld dat slechts een kwart van alle Nederlanders nog vertrouwen heeft in de politiek.

Het gerenommeerde bureau Edelman Trust Barometer heeft aan de hand van een langlopend enquête-onderzoek bevestigd dat ambtenaren en politici tot de tot de beroepsgroep behoort die het minste wordt vertrouwd. Deze jaarlijkse cijfers volgen de voet, Toekomstig KLM ziet met lede ogen aan dat we inmiddels op een laagste punt staan sinds het begin van de Corona pandemie. Weliswaar worden de cijfers in verband gebracht met de landelijke overheid, maar… moeten wij als raad van Loon op Zand daaruit geen lering trekken ?

Zeggen wat je doet en doen wat je zegt!

Dat is één van de kernwaarden van Toekomstig KLM. Als je doet wat je zegt en andersom, dan kan er nooit sprake zijn van wantrouwen met elkaar. Het niet doen wat je zegt komt geregeld voor in de politiek. Maar we hebben gezien wat dat in een hechte dorpsgemeenschap als Loon op Zand teweeg kan brengen, als de gemeente niet in staat is om binnen 9 jaar nog steeds geen haalbaar plan op tafel kan leggen. Jazeker, de eerste afspraken dateren al van 2015! De Loonse mensen gaan zelf tot actie over, omdat zij zien dat de gemeente niet in staat is om het adequaat en binnen afzienbare tijd op te lossen. De politiek presteert (in hun ogen) gewoonweg niet. Het kan toch niet dat wij de enige partij zijn die deze verontwaardiging horen? En de klucht is nog niet afgelopen. Omdat een Flora en Fauna onderzoek (veel te) laat is uitgevoerd, komen we erachter dat er nog een vleermuis in De Wetering  is gehuisvest. In de komende raadsvergadering van 21 maart vraagt het college weer een aanvullend voorbereidingskrediet van € 300.000,– . Maar wanneer pakken we het echte probleem nu eens écht aan?

Politieke uitdagingen voor Toekomstig KLM

In reactie op de gepubliceerde cijfers, zien wij ook signalen uit de universitaire wereld. De vaak geciteerde hoogleraar Tom van der Meer van de Universiteit van Amsterdam spreekt over “de politiek levert niet”. In zijn ogen hoeft dat niet altijd een vertrouwenscrisis te betekenen, maar eerder een betrouwbaarheidscrisis. Kortom, los als overheid het probleem waarmee je wordt geconfronteerd ( bijvoorbeeld: 9 jaar planvorming  voor een dorpshuis) structureel en adequaat op. Volgens de hoogleraar is dat structureel oplossen de kern  waarmee het vertrouwen van de burger (in de aanpak van de politiek) op termijn zal gaan herstellen. En als het college het niet doet, moet de raad het probleem bij de wortel aanpakken. Zorg voor goede bestuurders en adequate projectleiders. Daarmee werk je aan je eigen betrouwbaarheid. En ga dus niet proberen om op een kunstmatige manier het vertrouwen van de burger proberen af te dwingen. Er is inderdaad geen vertrouwenscrisis, maar een betrouwbaarheidscrisis.

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

Op 01 februari belangrijk debat over organisatieontwikkeling. De lopende organisatieontwikkeling in onze gemeente is vanaf 2019 onderweg.

Een debat over de koers en de voortgang is er in ieder geval in de laatste drie jaren niet geweest. Het door het college gevraagde geld wordt klakkeloos door de raad beschikbaar gesteld aan de hand van de jaarlijkse begroting. In de begroting van 2022 wordt gesproken over “roadmaps”. In 2023 zijn dat “sporen” geworden. Het organisatie schip zwabbert alle kanten op. Totdat opeens in een organisatieplan van januari 2023 onder leiding van de hoogste ambtenaar de onthulling wordt gedaan: “Doorpakken om echt in beweging te komen, blijft eigenlijk uit. Gevoelsmatig zij we hard aan het werk [..], maar komen we niet verder.”. Dat was precies één jaar geleden.

Organisatieproces en bestuurlijke toekomst

Het organisatieproces is een collegeaangelegenheid. Dat is een veel gegeven antwoord van de portefeuillehouder op lastige vragen. Maar het speelgeld is van de raad. De raad moet op 1 februari een (voorlopig) oordeel vellen of de beschikbaar gestelde 5,5 miljoen euro speelgeld het waard is geweest. Dat is het opleveren van een nieuw functiewaarderingsmodel, welke ooit begonnen is met als inzet een hogere salarisschaal voor de hoogste ambtenaar en tegelijkertijd in 5 jaar tijd niet in staat zijn om de vacatures fatsoenlijk te kunnen invullen en de kritische functies te bemensen. Heb je het dan goed gedaan of ben je het stuurwiel kwijt van je project ? Een andere vraag: heb je als organisatie dan nog een zelfstandige bestuurlijke toekomst ?

Bestuurlijke toekomst

In 2020 heeft de raad de bestuurlijke toekomst laten onderzoeken door Berenschot. Het rapport was duidelijk: niets doen is geen optie. Zelfstandig blijven betekende wel dat dat de realisatiekracht van de gemeente moet worden versterkt. De raad besloot begin 2022 de zelfstandige optie aan te houden en later te evalueren. Logisch zou dus zijn om in je organisatieontwikkeling traject de elementen van het Berenschot rapport in te bedden ofwel hoe krijg je meer realisatiekracht binnen je organisatie. We zullen maar niet toelichten hoe het gebrek aan realisatiekracht in projecten vandaag de dag nog steeds zichtbaar is. Onthutsend is dat het organisatieplan van januari 2023 met geen woord rept over realisatiekracht. Het proces is behoorlijk intern gericht en gaat volledig voorbij aan de omgevingskrachten die al jaren aan de gemeente trekken.

Zienswijze Toekomstig KLM

Onze partij maakt zich grote zorgen over onze vitaliteit. We zien steeds meer dat er grote maatschappelijke opgaven op ons bordje komen te liggen, variërend van energietransitie, het onvermijdelijke data gedreven werken, armoedebestrijding, klimaatadaptatie, mobiliteit vraagstukken en ruimtelijk economische vraagstukken. Bouwen en energiecongestie (als gevolg daarvan) vereisen steeds vaker samenwerkende (ambtelijke en bestuurlijke) disciplines. Enerzijds veronderstelt dat strategisch personeelsbeleid op topniveau ofwel hoe kan ik de materie deskundigheid en productiviteit van mijn menselijk kapitaal vergroten. Anderzijds zal de realisatiekracht waarover Berenschot uitvoerig spreekt, in haar rapport zichtbaar moeten maken. Niet alleen voor je eigen besluitvormingsstappen, maar ook voor de burgers waarvoor we het allemaal doen. Het vergroten van de realisatiekracht zou samen moeten gaan met het versterken van het vermogen om bestuursbesluiten te onderbouwen. In de visie van Toekomstig KLM zou uiteindelijk ook Loon op Zand in staat moeten zijn om in te schatten welke aanpak tegen welke inspanning de meeste maatschappelijke waarde oplevert. Dit cruciale onderdeel is helaas geen onderwerp van aandacht binnen het college. Als dit buiten ons bestuurlijk bereik blijft, dan doen wij onze burgers op termijn echt tekort.

Op donderdag 1 februari debatteert de raad over organisatieontwikkeling. Komt u ook kijken ?

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

Al 5 jaar sleutelen aan organisatie. Het (door-)ontwikkelen van organisaties  is een continue taak. Een bestuurder van welke organisatie dan ook, die personeel en organisatie in zijn of haar portefeuille heeft, heeft de handen vol aan het op peil en kundig houden van het eigen menselijk kapitaal.

Alleen al als je kijkt naar de steeds veranderende maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, dan kun je als bestuurder druk bezig blijven met de inrichting van de eigen organisatie en het blijvend toetsen aan de toekomstige strategische en operationele opgaven die op je bordje liggen. Dat geldt uiteraard ook voor onze gemeente Loon op Zand.

De zienswijze van Loon op Zand

Als we turen naar de oorsprong van de lopende organisatieontwikkeling van Loon op Zand, dan lijkt de start te liggen in mei 2019 met een extern onderzoeksrapport. Belangrijkste conclusie uit dat onderzoek was: “het is noodzakelijk om onze organisatie robuuster te maken en ‘rust en ruimte’ te geven om te kunnen groeien. Zo wordt voorkomen dat nieuwe ontwikkelingen in de wachtstand komen.”. Dat rapport leidde uiteindelijk tot een vervolgdocument in 2020. We praten dan over een periode waarin al sprake was van een hoog ziekteverzuim (9,3%) en 23,4 fte vacatures (medio 2020). De eerste herstel ‘investering’ in 2021 bedroeg al meer dan € 300.000,–. De jaren daarna zou dat al rap meer worden. Vanaf 2022 verstrekt de raad op voorstel van het college jaarlijks aanzienlijke aanvullende middelen voor organisatieontwikkeling, welke structureel in de meerjarenbegroting worden opgenomen. Dat gebeurt via de jaarlijkse begroting. Tot en met 2024 is en wordt ruim € 5,5 miljoen aan dit doel uitgegeven. Waaraan dan ?

Organisatieontwikkeling: Hoe dan ?

Een debat over dit onderwerp heeft de raad gedurende deze jaren nooit gevoerd. Op 3 maart 2023 stelt Toekomstig KLM vragen over het uitvoeringsbudget. Het college zegt een beeldvormende sessie toe. Die komt er op 21 september. Een presentatie over een nieuw functiewaarderingsmodel vult de avond. Daar gaat het Toekomstig KLM niet om. Functiewaardering maakt immers geen onderdeel uit van strategische organisatieontwikkeling. Dat maken we die avond ook duidelijk. Op 3 november 2023 worden door Toekomstig KLM opnieuw verhelderende vragen gesteld, dit maal in relatie tot de begroting 2024. Omdat gerichte antwoorden uitblijven, wordt op ons verzoek nu in de opiniërende vergadering op donderdag 1 februari a.s. eindelijk een debat gehouden.

Bevoegdheden kwestie

Met de organisatieontwikkeling raken we weer het bevoegdheden vraagstuk als gevoelig onderwerp aan. Het college stelt zich op het standpunt dat het college bevoegd is om de organisatieontwikkeling naar eigen inzicht te doen. Dat onderkent Toekomst KLM wel, maar het beschikbaar stellen van geldmiddelen is een belangrijke bevoegdheid van de raad. Dat betekent dat als de raad na 5 jaar ontwikkelen de vacaturestand alleen maar ziet oplopen naar 44 vacatures en dat veel complexe taken en  projecten nog steeds worden uitgevoerd door externen, dan is er langzamerhand wel wat uit te leggen. Het speelkwartier is ruimschoots voorbij. Toekomstig KLM zal volgende week in dit blad aan de hand van een eigen analyse een mening geven over dit lang lopend verhaal.

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

Op 11 december 2023 ontving het college van burgemeester en wethouders een oproep van de Commissaris van de Koning om 150 asielzoekers voor maximaal 6 maanden in onze gemeente te plaatsen. Omdat het landelijke aanmeldcentrum in Ter Apel de instroom van vluchtelingen niet meer aankan, is er grote noodzaak ontstaan om de asielzoekers te herplaatsen bij de gemeenten. Ons college besloot hier werk van te maken. Op 14 december werd de raad vertrouwelijk over dat besluit geïnformeerd. In de weken erna ontstond een verwarrende discussie.

Wiens taak is het om wat te doen ?

Op 14 december 2023 werd de raad door het college vertrouwelijk geïnformeerd over het feit dat het college op zoek was naar een geschikte locatie voor 150 asielzoekers. Het is goed gebruik dat de raadsleden die op vertrouwelijke wijze ergens over worden geïnformeerd daarover hun kaken stijf op elkaar houden. Temeer als in diezelfde sessie door de portefeuillehouder nog wordt aangegeven dat het college bevoegd is om de benodigde handelingen te verrichten. Dat laatste is in staatsrechtelijk verband niet zonder betekenis. Als een bestuursorgaan bij wet of bij aanwijzing is aangewezen om een taak uit te voeren, dan volgt daar directe verantwoordelijkheid uit voort, als gevolg waarvan een ander (en zelfs hoger)  bestuursorgaan niet op dezelfde stoel kan zitten. Toen op 14 december nog enkele raadsleden vroegen om de raad bij de besluitvorming te betrekken, was het misverstand compleet. Punt is dat op 14 december – na dit verzoek – de portefeuillehouder nu in het midden liet of het college bevoegd bleef. In ieder geval bleef de informatie vertrouwelijk en ontstonden in de loop van de tijd onwenselijke interpretatie verschillen over de ontwikkelende situatie.

De ontstane bijzondere situatie

De spelregels van het staatsrecht vormen het speelveld van elk publiekrechtelijk orgaan, zoals ook de buitenbelijning van een voetbalveld keihard duidelijk maakt of de bal nog in het spel is of dat er een inworp moet plaatsvinden. Het niet scherp benoemen van je eigen taken of je bewust zijn van je bevoegdheden, betekent ook dat je als bestuursorgaan blijkbaar onvoldoende kennis draagt van je eigen verantwoordelijkheden. Pas twee dagen vóór de raadsvergadering van 4 januari werd duidelijk dat de raad als bevoegd orgaan gold en dus dat de raad het daadwerkelijke besluit moest nemen over het toestaan van 150 asielzoekers. De juridische onderbouwing daarvan kwam niet van het college, maar van de eigen griffie van de raad.

Te weinig tijd voor besluitvorming

Nu de vertrouwelijkheid geen doel meer diende, moest in zeer korte tijd elke fractie zijn eigen afwegingen maken, zonder nauwelijks raadpleging van de directe omwonenden. Daar leken enkele fracties geen moeite mee te hebben, aangezien hun ingenomen standpunt voorbijging aan de argumenten van een ingekomen brief en een viertal sprekers. De tijd was simpelweg te kort om tot een gewogen standpunt te komen. Dit belangrijke maatschappelijke onderwerp verdient meer aandacht en om die reden overwoog Toekomstig KLM om zich te onthouden van stemming. Reglementair is dat alleen voorbehouden aan een raadslid als je een persoonlijk belang hebt bij het besluit. Nu dat niet zo was hanteert Toekomstig KLM een oude regel: “in geval van twijfel niet inhalen”. Dus stemde Toekomstig KLM tegen het voorstel om 150 asielzoekers in Kaatsheuvel toe te laten. Meer info ? mail naar info@toekomstigklm.nl

Marten Krikken

Raadslid Toekomstig KLM.

Dorpscentrum onder vergrootglas. Op 30 november werden de eerste resultaten over de visie ontwikkeling van het dorpscentrum in Kaatsheuvel door de verantwoordelijke wethouder met de gemeenteraad gedeeld.

Een belangrijke opgave, omdat het aantrekkelijk houden van een centrum van een dorp iets zegt over de levendigheid van onze gemeenschap en de weerbaarheid van de lokale economie. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor de dorpen De Moer en Loon op Zand. Een aantal interessante aandachtspunten wordt hieronder belicht.

Toekomstbestendig centrum een behoorlijke opgave

Om ruimtelijke en economische discussies op bestuurlijk niveau gemakkelijker te maken, wordt onderzoek gedaan naar (het voorspellen van) goederenstromen en trends met betrekking tot leegstand. Al jaren zien we als gevolg van internet het winkelaanbod teruglopen en de leegstand toenemen. Daar heeft iedere gemeente mee te maken. Het getoonde (uiteraard externe) onderzoek geeft aan dat de leegstand van de Kaatsheuvelse winkelvloeroppervlakte 2,5 keer zo groot is geworden in de laatste 13 jaar vergeleken met dorpscentra van dezelfde grootte. Ook maakte de stedenbouwkundige verkenning duidelijk dat “de basiskwaliteit onder de maat is en het gebied niet klaar is voor de toekomst”.  In een ruimtelijke structuur tekening werd verder voor iedere aanwezige pijnlijk zichtbaar, dat Aldi, Lidl en AH aan de rand liggen van het centrumgebied, als gevolg waarvan de onderzoekers concludeerden dat deze publiekstrekkers erg ver uit elkaar liggen om een optimale fysieke personen stroom in het centrum te (doen) ontwikkelen. Waarom pijnlijk? Omdat de onderzoekers voorbij gingen aan het feit dat wij als gemeente juist dit proces hebben gefaciliteerd door deze 3 supermarkten hun verbouw en nieuwbouw plannen op de eigen locatie toe te staan. Het toont aan dat citymarketing voor ons als gemeente een ver van ons bed show is met alle consequenties van dien.

Wat moeten we doen ?

Het is toe te juichen dat het college deze lastige handschoen oppakt. Er moet veel achterstallig werk worden gedaan. Toekomstig KLM gunt de verantwoordelijke wethouder van Ruimtelijke Ordening, die tevens over Economische Zaken gaat, zijn succes. Maar of het nu dan ook gaat lukken, waagt Toekomstig KLM te betwijfelen. Daar zijn ten minste drie aanwijzingen voor. In het akkoord van de regerende partijen wordt het opleveren van een visie op de vitaliteit van onze centra als voldoende gezien. Een tweede aanwijzing is dat ons college niet wil investeren in eigen senior ruimtelijke/economische projectleiders. Dat is een voorwaarde voor blijvende succes en die hebben wij niet. Ook in dit project zijn hoofdzakelijk externe deskundigen betrokken. De derde aanwijzing is dat wij nauwelijks kennis dragen van complexe publiek private samenwerkingsprojecten, waarbij gemanaged wordt op actieve sturing vanuit onze gemeentelijke visie.

Zou het college toch uitvoering geven aan het realiseren van de visie, dan is voorwaarde voor het operationele succes de aanwezigheid van voldoende projectmiddelen en deskundige menskracht. Daarmee is de cirkel met de raad rond. Vooralsnog lijkt de meerderheid van de raad geen belangstelling voor dit project te tonen.

Er is een lichtpuntje. Na afloop van de raadsvergadering ontving Toekomstig KLM veel belangstelling van ondernemers. Een tip voor de wethouder is het betrekken van de groep actieve en creatieve lokale ondernemers, die de gemeente een warm hart toedragen. We hebben het dan niet direct over projectontwikkelaars, maar over ondernemers die een thematisch concept willen uitrollen als basis voor de verbinding met de al aanwezige toeristenstroom. De economische haalbaarheid van je eigen visie wordt dan rooskleuriger. Soms is het beter eerst de eigen kip te vangen, voordat je je vastlegt op de theoretische gouden eieren van een door externen opschreven klinkende visie.

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM,

Marten Krikken, Arno Coomans & Maikel van der Velden

niemand tegenspreken. Maar met “gezond”  bedoelt Toekomstig KLM niet alleen dat je vandaag en morgen de zaken op orde hebt. Als je nu al weet dat je als gemeente in 2026 het moeilijk gaat krijgen, dan moet je daarover NU al nadenken. We spreken liever over de weerbaarheid van Loon op Zand. In dit artikel hebben we het over iets anders: de wendbaarheid van Loon op Zand. Dat is een moeilijke term voor het vermogen om je aan te passen aan de veranderende taken. Onze gemeente kent al jaren geen eindverantwoordelijke manager voor de bedrijfsvoering. Daar hebben we nu leergeld voor betaald met het plotselinge vertrek van onze gemeentesecretaris. In het Brabants Dagblad beaamde onze burgemeester dat het werk te veel was voor één persoon. Een gemiste kans dat er zo weinig is gedaan met dit inzicht.

Kosten organisatieontwikkeling.

Organisatieontwikkeling is een aspect van bedrijfsvoering en bedrijfsvoering is een taak van het college. Echter, organisatieontwikkeling kost geld, veel geld. En daarvoor komt de raad in beeld. In 2022 heeft de raad hiervoor jaarlijks budget vrijgemaakt van bijna € 1,2 miljoen. In 2023 komt daar desgevraagd € 400.000,– bij. En inmiddels weet de raad dat € 1,3 miljoen wordt meegenomen in de begroting 2024 voor aanvullende zaken. Dat betekent dat in totaal al jaarlijks € 2,9 miljoen wordt verspijkerd aan dit project. Waar is dat allemaal aan opgegaan ?

Voortgang organisatieontwikkeling

In het organisatieplan Loon op Zand (januari 2023) lezen we dat “er in de afgelopen jaren veel is geschreven en besproken over de ontwikkeling van de organisatie. Er werd onderzoek gedaan. Er werden rapporten geschreven. Er werden plannen gemaakt. De organisatie werd in omvang uitgebreid. Maar doorpakken om echt in beweging te komen, blijft eigenlijk uit.”(blz. 5, hoofdstuk 1.3). Dat gevoel bekroop Toekomstig KLM nog steeds op de beeldvormende vergadering van 21 september jl. Het college schotelde de raad een nieuw functiewaarderingsmodel voor. Maar waarom lenen wij ons daarvoor? De raad zit er toch voor de strategische kant van de organisatieontwikkeling?

Wat moeten we doen ?

We weten allemaal dat organisatieontwikkeling succesvol bijdraagt aan je visie en missie, wanneer door een andere opzet in je operationele werkwijze je doelen beter en sneller kunnen worden bereikt en wanneer je organisatie zich flexibeler kan aanpassen aan zijn omgeving. Anders gezegd: speel zodanig in op de vraag/wensen/behoeften van je burgers en ondernemers, dat zij herkenbaar vooruit worden geholpen. Dat raakt ook gelijk aan de kern van het wendbaarheid vraagstuk.

En de wendbaarheid wordt bevorderd als de beoordeling van de behoefte aan nieuwe functies en functiekwaliteiten steeds doorgaat. Een functiewaarderingssysteem operatie, zoals die nu al ruim een jaar plaats vindt en waarvan nog geen einde in zicht is, hoeft geen belemmering te zijn om daarmee te wachten.

Zo hebben we al heel lang behoefte aan professionals die advies uitbrengen aan het gemeentebestuur over organisaties waaraan wij verbonden zijn als financier of aandeelhouder. Denk bijvoorbeeld aan: Baanbrekers, Veiligheidsregio, GGD Hart voor Brabant en Bank Nederlandse Gemeenten. Maar wat te denken van het gebrek aan eigen leiders in ruimtelijke en economische projecten. Het tekort aan deze discipline verklaart waarom we het planniveau van De Nieuwe Wetering na 7 jaren nog steeds niet zijn ontstegen.

Kortom, Toekomstig KLM roept de raad op om onze verantwoordelijkheden richting het college en onszelf meer strategisch invulling te geven. Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Heeft u de laatste algemene beschouwingen over de Miljoenennota 2024 nog een beetje gevolgd? De naam Miljardennota zou al jaren een betere naam zijn. Sterker nog, we zijn hard op weg naar de eerste begroting van een half biljoen (500 miljard). Rutte pakt in deze laatste begrotingsronde nog even fors uit. De rijksuitgaven in 2024 bedragen circa 434 miljard euro en dat is ongeveer 31 miljard meer dan de begrote inkomsten. Wat betekent deze begroting voor onze gemeente ?

Financiën tussen Rijk en gemeenten nauw verbonden

Even een stukje techniek. Alle gemeenten zijn voor hun inkomsten afhankelijk van het Rijk. De Rijksoverheid stort elk jaar een bedrag in het gemeentefonds. Via een ingewikkelde formule ontvangt elke gemeente daaruit zijn deel. Voor Loon op Zand is allang bekend hoeveel wij krijgen in de komende twee jaren. De Miljoenennota heeft daarin geen ander inzicht gebracht. Maar de rijksoverheid had al eerder eenzijdig besloten om vanaf 2026 de koppeling tussen (de hoogte van de) rijksuitgaven en (de hoogte van) het gemeentefonds los te laten. Dit is gewoon een ordinaire bezuiniging van ruim 3 miljard in 2026, die langzaam oploopt naar ruim 4 miljard in 2028. Voor een gemeente als Loon op Zand betekent dat al gauw – bij een gelijkblijvend activiteiten niveau –  circa 3,5 miljoen euro minder inkomsten van het Rijk. Op een begroting van € 70 miljoen moet dus 5% van de activiteiten op een andere manier worden gefinancierd.

Is dat een probleem ?  In ieder geval krijgt het vooralsnog niet de aandacht van de raad. Dat zou het wel moeten hebben, want als je het hoge tempo beschouwt, waarin maatschappelijke vraagstukken op het bordje van de gemeenten worden gelegd, dan worden financiering en bedrijfsvoering belangrijke succesfactoren om operationeel de burger goed te kunnen bedienen. Voorbeelden? Het bestrijden van de energiearmoede, de energietransitie, het klimaat vraagstuk, het bieden van fatsoenlijke woonruimte aan onze jongelingen en wat dacht u van de actuele instroom van oorlog slachtoffers (Oekraïners) in De Moer. Niet altijd zorgwekkende financiële vraagstukken, maar wel zeker aanvullende werkzaamheden, die naast het “gewone” werk vragen om soms een geheel andere aanpak door ambtenaren en bestuurders.

Wat moeten we doen ?

De discussie om het gat vanaf 2026 te dekken met verhoging van de lokale dekkingen gaat vanzelfsprekend u als burger aan. Deze discussie wordt mogelijk “ingehaald” door

het loslaten van de verplichting dat elke gemeente structurele lasten (dus elk jaar weer terugkomend) in de begroting straks mogen dekken met incidentele inkomsten en middelen (dus geld in kas/algemene reserve). Dat mag nu nog niet. Die discussie zal voor Loon op Zand zeker een oplossing zijn om de begroting na 2026 weerbaarder te maken. Het is een mooie oplossing om het hoofd te bieden aan de grote maatschappelijke opgaven welke op ons afkomen. Als dat niet doorgaat, moet de raad toch in 2024 kaders gaan stellen om de burger niet het kind van de rekening te laten zijn.

Echter naast financiële weerbaarheid is wendbaarheid van de organisatie belangrijk. Onze zienswijze hierop leest u in onze volgende bijdrage.

Toekomstig KLM zet zich in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Zomervakantie gevoel ?  Wordt dat ook nooit meer zoals dat geweest is ? Er ging bijna geen dag voorbij of op onze aardbol waren er wel ergens natuurbranden, overstromingen, hagelstenen buien, tornado’s,  hittegolven of andere klimatologische verrassingen. Het heeft mij in ieder geval dit jaar aan huis gehouden. Gewoon kuieren in de eigen gemeente. Met andere dorpsgenoten zitten keuvelen over alles en nog wat. Zo zat ik een aantal keren op het Kiosk te Loon, in het vriendelijke De Moer schoof ik zomaar aan bij dorpelingen en op het terras van het Anton Pieckplein in Kaatsheuvel is er veel gelachen. Natuurlijk ook prachtige momenten van politieke reflectie gehad.

Duidelijke verschillen tussen K, L en M

Het is toch opvallend dat elk van de dorpen in onze gemeente zijn eigen kijk op (politieke) zaken heeft. Zelfs per wijk is dat afhankelijk. In het vriendelijke De Moer wordt het liefst gesproken over dingen die goed gaan. Dan valt vooral op dat de oriëntatie van de inwoner van De Moer meer gericht is op het grote Tilburg of het nabijgelegen Dongen. De verbindingen met K en L worden gekoesterd. De steun van de gemeente om de lagere school te handhaven wordt nog steeds gewaardeerd.

In het kerkdorp Loon op Zand lijken daarentegen slechts twee typen mensen rond te lopen. Zij die genieten van al wat het leven te bieden heeft en zij die Loon zien als een status aparte binnen de gemeente. De laatste doelgroep is weliswaar ook levensgenieter, maar heeft desgevraagd op allerlei  manieren politieke littekens opgelopen. Verschillende onderwerpen herinneren daaraan: het nooit gerealiseerde voetpad Kloosterstraat, het afgekalfde centrum, het onnodig lang braakliggende terrein aan de Hoge Steenweg en het oneindig doorlopende verhaal van De Nieuwe Wetering. Allemaal slechte herinneringen aan een handelwijze van een in de ogen van Loon middelmatig en niet betrokken bestuur.

De Kaatsheuvelnaar lijkt meer gericht op actuele probleem. Het groeiende onkruid waar de afgelopen 4 maanden door de gemeente niet naar om is gekeken wordt in gesprekken direct gekoppeld aan actie: “we betalen geen belasting meer”. De greep van de drugsgebruikers in een ander deel van het dorp wordt gehekeld en in verband gebracht met de onzichtbare greep daarop van de gemeente. Vooral de onzichtbaarheid of de twijfel aan het gebrek aan zichtbaar vermogen van de gemeente om daadkrachtig te besturen houdt burgers bezig als het gaat om politiek.

Veel werk aan de (politieke) winkel

U ziet dat Toekomstig KLM midden in de gemeentelijke samenleving staat en betrokken is bij wat er leeft in Kaatsheuvel, Loon op Zand en De Moer. We willen proberen om ‘the linking pin’ te zijn tussen hetgeen leeft in onze kernen en de politiek. Om de uitvoeringskracht van onze gemeente te versterken, gaan wij ons concentreren op het inzichtelijk maken of en hoe onze gemeente de komende jaren toekomstige opgaven vorm kan geven. Samen met Maikel van der Velden en Arno Coomans zet ik mij in om de slagkracht van Loon op Zand als geheel in kaart te brengen. Helpt u ons daarmee ? Wij zijn te bereiken via info@toekomstigklm.nl. Bellen mag ook: 06-53296415.

Namens de fractie Toekomstig KLM, Marten Krikken