Voorzitter, leden van de Raad,
Onze reactie op deze kadernota kan ik het best samenvatten door middel van een bekend sprookje: de nieuwe kleren van de keizer. Waarschijnlijk kent u allemaal het verhaal; een machtige, veeleisende en ijdele keizer, met een grote hofhouding, wil zich vertonen op zijn allerbest en om hem tevreden te houden bedenken zijn bedienden zo’n verfijnde kledij, dat deze niet te zien is. De keizer stapt in zijn blootje parmantig door de straten, toegejuicht door zijn onderdanen, die niet durven te zeggen dat de keizer eigenlijk helemaal niets aan heeft. Behalve dat ene kleine jongetje dan…
Daar moest onze fractie aan denken bij het bestuderen van deze kadernota. De nieuwe kleren van de keizer. We zullen hierna uitleggen waarom wij daar aan moesten denken.
Het college start de kadernota met de trotse constatering dat men koerst op een solide financiële positie. Dat strookt al niet met het feit, dat er dit jaar niets terug kan vloeien in de Algemene Reserve. Een reserve, die we met het klimaatakkoord in aantocht hard nodig gaan hebben voor de energietransitie. Het is inmiddels duidelijk dat de OZB vorig jaar met slechts 1% verhoging slecht heeft uitgewerkt voor het gemeentelijk huishoudboekje. Het overschot op de begroting voor 2019 is als sneeuw voor de zon verdwenen en is inmiddels een tekort geworden dat moet worden aangevuld uit de reserves. Voor het jaar 2020 is het College niet in staat om een bedrag aan de algemene reserve toe te voegen en rest er een schamel aan overschot op de begroting. Gelukkig is het College zo wijs om de OZB trendmatig te verhogen met 2%, zoals wij al jaren voorstellen.
Verlaging van dit percentage tast substantieel het, toch al geringe, overschot voor 2020 aan. Kan het College dit beamen?
Kan het College garanderen dat er in 2020 geen greep in de reserves moet worden gedaan om de begroting sluitend te maken?
Teleurstellend is dan wel weer, dat het College opnieuw voorstelt om de verblijfsbelasting niet te verhogen. Dit, terwijl andere belastingen wel trendmatig worden verhoogd met het niveau van de inflatie. De coalitie buigt hiermee opnieuw voor de lobby van de huisvesters van arbeidsmigranten. Dit vindt de fractie van PvdA/GroenLinks onrechtvaardig. Er worden ook kosten gemaakt door de gemeente die toeristen en arbeidsmigranten ten goede komen en dan is het ook gerechtvaardigd dat er een trendmatige verhoging plaatsvindt. Hoe denken de andere fracties hierover?
Het college spiegelt de raad en daarmee Peel en Maas voor, dat we kunnen koersen op ‘Ruimte en Groei’, daar waar bedoeld wordt: Ruimte vóór Groei. Groei van de agrarische bedrijvigheid, groei van de logistiek, groei van de bevolking. Groei dus, in dienst van de economie. Terwijl de natuur ons aangeeft dat zij dit ongebreidelde gebruik van de aarde niet meer aan kan; de door de mens veroorzaakte klimaatproblemen ons voor grote opgaven stelt; de biodiversiteit schrikbarend terugloopt (maar we dit niet mogen zeggen van het CDA), waardoor we nu last krijgen van bijvoorbeeld de eikenprocessierups, een oerwoud aan brandnetels door overdaad aan stikstof, een teruglopende insectenstand enzovoort en de luchtkwaliteit door IV en verkeer hier in de regio behoorlijk slecht is, doet het college van Peel en Maas alsof er niets aan de hand is en we nu eindelijk eens lekker door kunnen groeien.
Voorzitter, dat is een illusie. Dat zijn onzichtbare kleren, waarmee het college zich tooit.
Dezelfde houding geldt voor de ons voorgespiegelde groei van de bevolking, áls we maar voldoende bouwen. Alsof niet elke gemeente zou willen groeien en alsof dat geen heilloze weg is. Dat weet het college natuurlijk ook wel en daarom wil het zoveel mogelijk arbeidsmigranten binnen de gemeente huisvesten en die hier registreren. Huisvesting, ver weg van de kernen in kampementen van grote omvang; de omvang van Kessel-Eik en Koningslust. Tegelijkertijd gebruikt het college zalvende woorden over integratie binnen de gemeente. Hoe dat dan moet ligt vervolgens grotendeels bij de huisvesters zelf, die er bovendien alle belang bij hebben om de accommodaties bezet te houden. Kort samengevat: dit zijn nieuwe kleren die niemand ziet en zal zien.
Hetzelfde geldt voor de paragraaf ‘Vitaliteit platteland’. Ook hier geen sprake van een realistisch beeld van de problematiek. Inzet is ook hier gróéi. Geen keuze voor inkrimping van de veestapel, maar constateren dat er schaalvergroting gaat optreden. Enerzijds wordt ingezet op een nieuw verdienmodel (het ombouwen van varkens-, koeien- en kippenstallen voor huisvesting van arbeidsmigranten), anderzijds inzet op de ‘Gezondste Regio’, waarmee de voedselproductie vermarkt dient te worden. Geen woord over de bijverschijnselen van de groei: bestrijdingsmiddelen en teveel stikstof in het grondwater, de vervuilde lucht, de hierdoor afnemende bodemkwaliteit. Wat ons betreft ook hier: de onzichtbare kleren van de keizer.
De paragraaf Wonen is geheel gewijd aan nieuwbouw met de cryptische omschrijving: ‘de juiste woning op de juiste plek’. Wie dat vervolgens bepaalt laat het college in het midden. Over de bestaande woningen en hoe die energieneutraal gemaakt kunnen worden, schrijft het college niets. Blijkbaar wacht men op de rijksoverheid, die, zoals in het klimaatakkoord staat, weer terugverwijst naar de gemeenten die zelf de regie moeten nemen. Voorzitter er zijn gemeenten die wel al een idee hebben dat er iets moet gebeuren en we verwijzen dan ook graag naar de kadernota van de gemeente Weert, waarin een belangrijke passage hierover is opgenomen in het kader van de RES (de Regionale Energie Strategieën) voor Noord- en Midden Limburg. Wellicht kan het college daar eens zijn licht opsteken Onlangs vernamen we bovendien dat de gemeenten Beesel, Venray en Horst a.d. Maas een onderzoek gaan verrichten naar de mogelijkheden van een (gezamenlijk) energiebedrijf van de gemeenten Beesel, Venray en Horst a.d. Maas. PvdA/GroenLinks verbaast zich er over dat, gezien de worsteling die onze gemeente op dit terrein doormaakt, onze gemeente hier niet aan meedoet, terwijl een samenwerking tussen de gemeenten in onze regio veel voordelen zou kunnen opleveren.
Waarom doet onze gemeente niet mee met een gezamenlijk onderzoek? Is het College bereid om onze gemeente alsnog aan te laten haken? Wat vinden de andere fracties van een dergelijk onderzoek?
Wij zullen van onze kant over het klimaatakkoord een motie indienen om de keizer toch enigszins netjes aan te kleden….
In het onderdeel Bestuur stelt het college ons voor om vast te stellen, dat het eerste resultaat van de Raad voor de Toekomst de Commissie Nieuwe Stijl is. Als er nou één voorbeeld van de nieuwe kleren van de keizer te noemen is, dan is deze wel het duidelijkst. Die zogenaamde commissie is niks meer of minder dan een Technisch Overleg, waarmee we gestopt zijn in 2014, vanwege de eindeloze reeks technische vragen die dit opleverde. Bovendien doen we alles wel 3x. Technisch (en tegenwoordig een beetje politiek) opiniërend, besluitvormend. Het debat in de raad wordt er niet beter, maar juist minder van en het beoogde betrekken van burgers bij grote beslissingen is helemaal op de achtergrond geraakt. Deze raad, aan de leiband van de coalitie, debatteert nauwelijks en durft de dialoog over grote onderwerpen niet eens aan, getuige het wegstemmen van ons voorstel naar aanleiding van de Regionale Visie op het buitengebied. De Sociale Raad, een proces om vernieuwing aan te brengen in de lokale democratie, is onder druk van het CDA weggestemd door de coalitiepartijen Dat brengt ons bovendien nog even op een vraag aan het CDA: u stemde destijds tegen verlenging van deze nieuwe vorm met de opmerking, dat u later zelf zou terugkomen met nieuwe, betere voorstellen. Komt daar nog iets van? Heeft de fractie van het CDA al een idee wat er voor in de plaats kan komen? Wij horen het graag.
Voorzitter, de positie van de gemeenteraad gaat onze fractie aan het hart. Op dit moment, na een jaar met deze grote coalitie, is onze ervaring dat de raad zich in meerderheid uitermate volgzaam opstelt. Of het nu gaat over meebeslissen over locaties voor huisvesting van arbeidsmigranten, de biodiversiteit, de energie- en duurzaamheidsmotie die niet wordt uitgevoerd, deze coalitiepartijen klappen als de hofhouding van de keizer voor de prachtige, nieuwe, onzichtbare kleren..
Onze fractie nodigt de partijen uit, om de moed te hebben de dialoog aan te gaan, zonder last en met eigen, nieuwe ideeën over alle onderwerpen die zo dringend om aandacht vragen, nu en in de nabije toekomst.
