Poliflw

Dinsdag sprak de Rijswijkse gemeenteraad over de resultaten van vorig jaar (jaarrekening) en blikte vooruit op de begroting voor 2021 (kadernota). De GroenLinks-raadsleden dienden verschillende voorstellen in die bijdragen aan een meer eerlijke, duurzame en schone stad. De volgende voorstellen zijn aangenomen, dus hiermee gaat Rijswijk aan de slag! Bekijk hier ons overzicht.

Maak van het Slagenlandschap een landschapsmonument

Het Rijswijkse Slagenlandschap (Pasgeld) heeft een unieke historische landschappelijke en cultuurhistorische waarde. Het landschap is rijk aan flora en fauna. Raadslid Mark Wit heeft daarom een motie ingediend om te onderzoeken of het mogelijk is om het slagenlandschap als landschapsmonument te classificeren.

Bied tijdige en passende jeugdhulp

Door de coronamaatregelen wordt een toestroom op jeugdzorg verwacht. Terwijl de jeugdzorg al zo onder druk staat. Raadslid Nanette Kistemaker heeft daarom het college gevraagd om met een plan te komen hoe jongeren beter en tijdiger verwezen worden naar de best passende zorg.

Betrek kinderen en jongeren bij beleid en politiek

Kinderen en jongeren kunnen door hun verbeeldingskracht met ideeën komen die volwassenen vaak nog niet bedacht hadden. Zij zijn de toekomst. En daarom heeft raadslid Hanneke van der Kooij samen met PvdA het college gevraagd om kinderen en jongeren meer en structureel te betrekken bij politieke vraagstukken. 

Voorkom nieuwe armoede onder kinderen

In Rijswijk groeit een op de zes kinderen in armoede op. Door de coronacrisis wordt verwacht dat er meer kinderen in armoede zullen leven, ook gezinnen die voorheen geen geldproblemen hadden. Raadslid Hanneke van der Kooij heeft samen met de PvdA ervoor gepleit om middelen ter beschikking te stellen om de nieuwe groep kinderen in armoede te ondersteunen.

Stimuleer het delen van voertuigen in Rijswijk

Door gebruik te maken van deelvoertuigen kunnen we de parkeerdruk verlagen en de leefbaarheid vergroten. Ook zijn inwoners die weinig gebruik maken van de auto goedkoper uit! Raadslid Romke Jan de Vries heeft daarom een voorstel ingediend om onderzoek te doen naar de mogelijkheden en behoefte bij inwoners voor deelvoertuigcoöperaties in Rijswijk en dit mee te nemen in het mobiliteitstransitieplan.

Neem Leefbaarheid en welzijn op in de omgevingsvisie

Rijswijk verstedelijkt in een rap tempo en er zijn nog veel bebouwingsplannen die nog uitgevoerd gaan worden. Daarom vraagt raadslid Mark Wit dat er een omgevingsvisie komt waarin meer gekeken wordt naar de leefbaarheid van Rijswijk en het welzijn van haar inwoners. Dat wordt nu nog te weinig gedaan.  

Help de Rijswijkse cultuursector

Door de corona-crisis zijn de culturele instellingen in Rijswijk in financiële problemen gekomen. Raadslid Hanneke van der Kooij heeft de wethouder opgedragen om een inventarisatie te maken van wat culturele instellingen, groot en klein, nodig hebben om overeind te blijven en zo snel mogelijk met een plan te komen.

Stel de milieuzone Prinses Beatrixlaan niet uit

De luchtkwaliteit rondom de Prinses Beatrixlaan geldt als een van de slechtste in Rijswijk. Juist daarom is onderzoek naar de mogelijkheden om een milieuzone in te stellen rondom de Prinses Beatrixlaan zo belangrijk. Het college stelde echter voor om hierop te bezuinigen en het met een jaar uit te stellen. Fractievoorzitter Marieke Alberts vindt dit een heel slecht idee omdat het om een relatief klein bedrag gaat waarvoor mensen nog langer slechte lucht in moeten ademen. Ons voorstel om deze bezuiniging niet door te laten gaan, is door ​vrijwel de hele raad aangenomen.

Dit hadden we ook nog willen bereiken…

Natuurlijk is het niet gelukt om al onze voorstellen aan- of overgenomen te krijgen. 

Zo heeft raadslid Romke Jan de Vries verzocht om alle door of namens de gemeente georganiseerde maaltijden en bijeenkomsten het principe ‘ Carnivoor? Geef het door!’ toe te passen. De keuzevrijheid blijft intact en het wordt gemakkelijker om duurzamere keuzes te maken. Helaas bleek hier niet voldoende draagvlak voor binnen de raad. Wel riep het op tot discussies tussen raadsleden onderling; ook binnen partijen. Dus misschien is met de motie toch een klein stapje gezet.   

Met de motie Rijswijk Voor 14 riep raadslid Hanneke van der Kooij het college op om de campagne Voor 14 te steunen en door een brief naar de landelijke regering aan te dringen om het minimumloon te verhogen naar 14 euro per uur. Deze verhoging kan ervoor zorgen dat de kloof tussen arm en rijk niet verder groeit. In Den Haag is een vergelijkbare motie pas aangenomen, maar helaas wil het college en het merendeel van de raad in Rijswijk zich niet op deze manier uitspreken tegen de landelijke politiek. 

Fractievoorzitter Marieke Alberts stelde, samen met de voltallige oppositie, voor om niet nu al een behoordlijk deel van de opbrengst van de verkoop van de aandelen Eneco in de algemene reserve te storten. Zolang de gemeenteraad nog niet heeft gesproken over het doel waaraan het geld uitgegeven kan worden, moeten we nog niet vastleggen of en hoeveel we in deze algemene pot stoppen. Een duidelijk signaal vanuit de raad aan de wethouder financiën.

Ambitie, daadkracht en visie! Gezondere financiën voor Rijswijk.

Rijswijk staat er financieel slecht voor. Door enorme tegenvallers en veel te dure projecten van dit college loopt de kas van Rijswijk snel leeg. Ondertussen is de boel nog steeds niet op orde en komen er enkel nieuwe projecten bij! Het is tijd voor actie en een nieuwe koers.

Het college praat met grote woorden, maar durft te weinig en neemt geen verantwoordelijkheid. Het verslag van de accountant over de financiën en organisatie van Rijswijk is te negatief, er zit een tekort aan te komen van €3,1 miljoen en het college neemt geen tot te weinig doeltreffende maatregelen.

De VVD Rijswijk wil dat het college nu echt werk gaat maken van de boel op orde brengen en gaat ingrijpen in de financiën. Als Rijswijk doorgaat op deze weg dan is het lastig te zeggen hoe de toekomst voor de gemeente Rijswijk eruit gaat zien.

Wat wij voorstellen:

Verlaag de lasten voor burgers en bedrijven en hou deze laag!Stop met het graaien in de reserves van Rijswijk!Breng de interne organisatie op orde en voorkom daarmee onnodige en veel te dure uitgaves!Durf in te grijpen en verantwoordelijkheid te nemen, zoals in het sociaal domein waar de tekorten enorm oplopen!Stop met dure en onnodige prestigeprojecten, zoals het Huis van de Stad en het aanleggen van een 'Salamanderpad' over de A4!Investeer slim en doeltreffend!

Fractievoorzitter Coen Sleddering bij het Kaderdebat van 7 juli 2020

Voorzitter,

De jaarrekening 2019

Nog maar net bijgekomen van de beslissing van dit college, gesteund door de meerderheid van de raad, om voor minstens €6 miljoen een salamanderpad over de A4 aan te leggen moeten wij ons alweer bezighouden met de financiële positie van de gemeente Rijswijk. Als je minstens €6 miljoen over hebt voor zo’n salamanderpad, dan moet die financiële positie wel uitstekend zijn, zeker als je als college ook niet zenuwachtig wordt van een eerste tegenvaller bij het Huis van de Stad van €4 miljoen. Dan moet het geld wel tegen de plinten klotsen.

Helaas is dit niet het geval. 2019 was een beroerd financieel jaar. Een tekort van een kleine €5 miljoen en het college heeft dit laten gebeuren door niet tijdig in te grijpen door direct bezuinigingen door te voeren en/of uitgavenstops af te kondigen. Er is een late poging gedaan in 2019, maar de doelstelling is bij lange na niet gehaald. Bovendien is er vooral bezuinigd door het leegplukken van reserves, de gemakkelijke weg. Met visie en ambitie het tij keren, dat is niet gebeurd.

Maar goed, dat is geen kwaliteit die aan dit college is gegeven. Dat bleek al uit het inhoudsloze programma waarmee dit college de stad denkt te kunnen besturen. Het blijkt zo dadelijk ook nog wel als we komen te spreken over de halfjaarrapportage en de kadernota.

Maar stel dat het college alleen de ambitie zou hebben om op een verstandige manier op de winkel te passen. Laten we het anders ‘de boel op orde brengen’ noemen. Ook dat lukt al niet. De VVD Rijswijk moet helaas net als vorig jaar constateren dat de boel financieel en organisatorisch niet ‘op orde is’ en dat was nu net het motto van dit college. De VVD Rijswijk heeft in november middels een motie een tool aangeboden waarmee iedere uitgave getoetst kon worden of er een bijdrage was aan ‘de boel op orde brengen’. Het college vond dat echter niet nodig, want zo werkte het college al. Niets is minder waar. En ook de accountant heeft dat nog maar eens vastgesteld in de bevinden over 2019.

Een paar citaten: 

‘Wij constateren hierbij dat de kennis bij de afdeling interne beheersing en financiële verantwoording erg beperkt is.’‘De kwaliteit van de jaarrekening en het jaarrekeningdossier moet verbeterd worden.’‘Het is lastig te toetsen of de informatie bij tussentijdse cijfers betrouwbaar is.’‘Het Contractenregister wordt niet geanalyseerd op volledigheid.’‘Wij hebben reeds een aantal jaren geconstateerd dat er geen subsidiecoördinatie is. Hierdoor ontstaan er verschillen in de verstrekking en vaststelling van de subsidies.’

Als de accountant dit soort woorden spreekt dan is het echt goed mis met het in control zijn van de gemeente en bij de gemeentelijke organisatie. Hoe zit het nu eigenlijk met het samenvoegen van control binnen het sociaal domein en de overige afdelingen? En hoe is het mogelijk dat ook dit jaar weer onrechtmatigheid is geconstateerd bij aanbestedingen, waardoor er weer een accountantsverklaring komt met een beperking?

Voorzitter, we kunnen er lang en kort over praten. Maar de VVD Rijswijk moet simpelweg constateren dat 2019 een duur verloren jaar is geweest.

Halfjaarrapportage 2020/Kadernota

Voorzitter, 

Ook in het halfjaarbericht 2020 ziet de VVD Rijswijk geen verbeteringen. Sterker nog, het verwachte overschotje van €180.000 euro is alweer omgeslagen naar een tekort van €3,1 miljoen. Hoe snel kan het gaan. Volgens het college zullen wij 2020 door de te nemen maatregelen wel met een positief saldo afsluiten. Vind u het vreemd dat de VVD Rijswijk dit niet gelooft,  gelet op de prestaties van dit college tot nu toe en de bevindingen van de accountant?

U probeert weer te wijzen naar het landelijke beleid waardoor dit allemaal ontstaat. Bij sommige onderdelen klopt dat, maar dat ontslaat u niet van de plicht om dan de kosten ergens anders en op plekken die u wel kunt beïnvloeden te beperken. In het sociaal domein zijn er naast wettelijke taken ook zaken die in Rijswijk bovenop de wettelijke taken worden verricht en daar kunt u wel degelijk ingrijpen. Dan moet  je wel weten waar het over gaat. Op een van de technische vragen van de VVD Rijswijk over de splitsing van uitgaven in het sociaal domein tussen wettelijke verplichtingen en toegevoegde Rijswijkse maatregelen gaf het college aan dat die splitsing moeilijk te maken is, omdat alles zo met elkaar verbonden is. Ongelofelijk. En daarom doen we maar niets. Dat geeft maar weer eens duidelijk aan dat de boel administratief en qua organisatie niet op orde is, maar ook dat de wil ontbreekt om stevige beslissingen te nemen om de uitgaven te beperken. Ja, die doen pijn, maar dat kan niet anders als het zo slecht gaat met de financiën.

Die onwil om zelf verantwoordelijkheid voor bezuinigingen te nemen blijkt ook uit het project ‘Transparant begroten.’

Het college stelt een hele lijst samen met mogelijke bezuinigingen, maar durft zelf niet te kiezen en verantwoordelijkheid te nemen. Onder de noemer van ‘participatie’, het meest misbruikte woord van dit college, laat u de keuze voor de bezuinigingen over aan de raad.

Kortom geen visie, geen ambitie van dit college en het weglopen van de verantwoordelijkheid om de boel echt ‘op orde te maken’.

Participatie over de besteding van de Eneco-gelden bent u plotseling vergeten. U boekt zonder overleg met de Raad €20 van de €70 miljoen over naar de algemene reserves. Hoe dubbelhartig! De afspraak was dat het college samen met de raad zou praten over de besteding van de Eneco-gelden. Op verzoek van de VVD Rijswijk zou dit voor de kadernota moeten gebeuren. De VVD Rijswijk had al een vermoeden dat u er anders met vele euro’s vandoor zou gaan en ja hoor, u gebruikt €20 miljoen om het falend financiële beleid op te vangen. Het is niet te geloven. Wij zullen samen met andere partijen hierover een amendement indienen.

Suggesties en opmerkingen over de kadernota

Voorzitter, 

De VVD Rijswijk zal u middels een motie verzoeken om echt in te grijpen bij het sociaal domein om de alsmaar optredende budgetoverschrijdingen te beperken. Op mondelinge vragen van de VVD Rijswijk om iets te doen aan een van de mogelijke oorzaken van budgetoverschrijding, de zogenaamde up-coding, weigerde de wethouder actie te ondernemen en verwees naar de accountant. Alsof die het al niet druk genoeg heeft. Vandaar deze motie.De VVD Rijswijk is voor het beperken van de lasten voor burgers en bedrijven. U zegt in de kadernota dat ook te willen. De VVD Rijswijk zal u daaraan houden. Geen extra verhogingen van de belastingen en heffingen voor burgers en bedrijven!De VVD Rijswijk is van mening dat het college te vaak verrast wordt door budgetoverschrijdingen en tegenvallers. Daarom vraagt de VVD Rijswijk u een einde te maken aan de vele open einderegelingen waarmee u in de begroting te maken heeft. Bijvoorbeeld, de Ooievaarspas viel in 2019 veel duurder uit dan begroot met als oorzaak dat er meer passen afgenomen werden en het gebruik intensiever was. U krijgt vervolgens een rekening van de gemeente Den Haag en hoppa, weer wat meer euro’s kwijt dan begroot. Het lijkt ons goed om dit soort open einderegelingen structureel tegen het licht te houden. Bent u bereid dat te doen? Tevens bij dit soort regelingen een piepsysteem in te voeren die tijdig aangeeft als het gereserveerde budget opraakt. Voor de VVD Rijswijk geldt dan: op is op! Niet alleen bij de Ooievaarspas, maar bij veel van dit soort regelingen. En als maximering niet mogelijk is, dan afschaffen die regeling. Ja, ook de Ooievaarspas, waarna we een beter en beheersbaarder alternatief kunnen verzinnen.De VVD Rijswijk is van mening dat de gemeente Rijswijk niet op moet draaien voor de kosten van de energietransitie bij Stedin. Die hebben zelf middelen genoeg en kunnen eventueel steun vragen bij het Rijk. Is het college bereid dit standpunt in te brengen in de aandeelhoudersvergadering van Stedin?De VVD Rijswijk is van mening dat, nu de bepalingen van de veiligheidscirkel van TNO per 1 januari verdwijnen, de upgrade en uitbreiding van de RHC-velden met spoed ter hand moet worden genomen. De vernieuwing van veld 3 en de aanleg van een vierde veld kunnen niet langer wachten. Dus graag aan de slag in de winterstop van 2020/2021. Bij de aanleg zal uiteraard rekening moeten worden gehouden met de toekomstplannen van het totale sportpark Elsenburg. De VVD Rijswijk heeft hierover een motie achter de hand.De apparaatskosten per hoofd van de bevolking stijgen. Juist bij een groeiende bevolking zou door efficiency deze kosten lager moeten worden. Kunt u ons uitleggen hoe dat zit en dan net iets overtuigender dan de antwoorden die op de technische vragen zijn gegeven. En hoe is het toch mogelijk dat de inhuur van externen buitensporig  is gestegen? Het is een mooi verhaal in uw antwoorden op vragen uit de raad over onvervulbare vacatures en daarnaast naast kosten voor inhuur ook besparingen van loonkosten. De VVD Rijswijk gelooft daar echter niets van en het blijkt ook niet uit uw eigen cijfers. De gerealiseerde formatie en bezetting per 1000 inwoners is in 2019 hoger uitgevallen dan u zelf had begroot. U moet uzelf een harde target opleggen voor de inhuur van externen gecombineerd met een professioneel werving- en selectiebeleid om jonge, startende ambtenaren aan Rijswijk te binden. Maak het leuk en aantrekkelijk. En tuurlijk, na vijf jaar zullen ze wellicht vertrekken naar een grotere stad. Dat is oké, maar laat ons dan gebruik maken van hun nieuwe kennis op alle gebieden, elan en enthousiasme! En ja, ambtenaren die al heel lang op hetzelfde dossier zitten moeten middels modern HR-beleid nieuwe uitdagingen krijgen binnen of buiten Rijswijk. Is het college bereid dit serieus op te pakken? Het wordt namelijk al jaren gezegd, maar we zien er niets van! Verder willen wij graag van het college weten of er bij de inhuur van externen serieus wordt gekeken naar eventueel belangenverstrengeling van die externen, omdat zij bijvoorbeeld afkomstig zijn uit de adviespool van een bouwer of projectontwikkelaar?De parkeerreserve is intussen geworden tot de Rijswijkse grabbelton. Re pas en te onpas wordt er een greep in die reserve gedaan voor een fietsenstalling, fietsboxen of het salamanderpad over de A4. Is het college bereid eerst een mobiliteitsvisie met de raad te bespreken en daarna te bepalen voor welke onderdelen daarvan de parkeerreserve gebruikt kan worden?

Voorzitter, 

Ik sluit af met coronacrisis. In mij bijdrage heb ik die tot nu toe niet genoemd, anders dan in de teksten van het college.  De coronacrisis kost de gemeente geld en het is goed dat de VNG voor de gemeente bezig is om de kosten van die crisis vergoed te krijgen van het Rijk. U gebruikt de coronacrisis te vaak als excuus voor zaken die niet gerealiseerd zijn. ‘Sorry, de ambtenaren werkten thuis,  dus het werk ligt stil.’ Dat kan niet waar zijn. Ook wilt u alle werkplekken van medewerkers thuis volledig opnieuw inrichten voor, als de VVD Rijswijk het goed begrepen heeft, €1800 euro per werknemer. Ook dat kan niet waar zijn. Mensen hebben ook een eigen verantwoordelijkheid voor het goed inrichten van de werkplek thuis.

Al met al geen vrolijk beeld in deze kadernota, maar wat de VVD Rijswijk de meeste zorgen baart is het gebrek aan ambitie, daadkracht en degelijk financieel beleid van dit college. Het moet vanaf morgen echt anders!

Dank u wel voorzitter.

Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens het kaderdebat vanmiddag met bespreking van de voorjaarsnota 2020 en de kadernota 2021.

Voorzitter, De uitbraak van corona en de maatregelen die daarop volgden, hebben veel impact op ons, als gemeente, als mens, als samenleving. Het heeft ons weer doen beseffen hoe fijn het is om af en toe een boek te lezen, een puzzel te maken of in de natuur te wandelen. Hoe belangrijk sociale contacten voor ons als mens zijn. Het heeft ons laten ervaren hoe belangrijk flexibiliteit en creativiteit zijn, toen we opeens allemaal thuis zaten en andere oplossingen moesten bedenken om ons werk goed uit te kunnen voeren en de omgeving te helpen.

Maar het heeft ook laten zien hoe kwetsbaar onze samenleving is: mensen die voor de crisis net hun hoofd boven water hielden, gaan nu kopje onder. Ouderen die al eenzaam waren, zien bijna niemand meer. Mensen die psychische hulp nodig hebben, zakken steeds verder af. Kinderen die opgroeien in armoede of een onveilige thuissituatie raken hun veilige plek op school kwijt en verdwijnen van de radar. De coronamaatregelen treffen de kwetsbaren harder dan de kapitaalkrachtigen. Waarom wil het college dan juist nu bezuinigen op het Sociaal Domein? Minder budget in combinatie met het ontbreken van een kadernota sociaal domein en nota’s brede welzijn, armoedebeleid en werk is, onder de huidige omstandigheden, vragen om moeilijkheden. Ga er niet vanuit dat iedereen zelfredzaam is en dat ouders overal verantwoordelijkheid voor kunnen dragen. Niemand is in principe erop uit om afhankelijk te zijn. Maar besef dat er veel mensen en gezinnen zijn die het op eigen kracht niet redden. Kijk wat er echt speelt en aan de hand is en investeer. Daar is o.a. tijdige en passende jeugdhulp voor nodig, waar we een motie voor indienen. De moties kinderarmoede en basisbanen zal de PvdA straks mede namens GroenLinks gaan indienen. En om de kloof tussen arm en rijk niet verder te vergroten, komen we met een motie ‘Rijswijk voor 14’ waarin we het college oproepen bij de regering aan te dringen om het minimumloon te verhogen. Juist nu!

Cultuur houdt ons in de coronatijd op de been, het verbindt ons, het geeft ons vermaak en hoop door creativiteit en vindingrijkheid. Tegelijkertijd zien we nu de kwetsbaarheid van de cultuursector en wat de effecten zijn van jarenlange bezuinigen. Instellingen kampen met acute liquiditeitsproblemen. Mede vanuit Rijswijk is er een oproep gedaan (zij het wat vertraagd) aan de provincie om aandacht te vragen voor de enorme schade die de cultuursector lijdt door de coronacrisis. We vragen de wethouder om zo spoedig mogelijk inzichtelijk te maken hoe de Rijswijkse instellingen ervoor staan en met een plan te komen hoe we deze instellingen op lange en korte termijn kunnen redden. Indien we hier onvoldoende concrete toezegging van de wethouder op ontvangen, zullen we hiervoor een motie indienen.

De coronacrisis hadden we een jaar geleden niet zien aankomen. Maar veel van de problemen die zijn ontstaan en nog gaan komen, kunnen we inmiddels wel overzien. Laten we nu eens niet gaan wachten tot die ons ook weer overkomen. We riepen aan het begin van de coronacrisis het college al op om over de langere termijngevolgen na te gaan denken en om alvast plannen te gaan maken. Er is op dit moment van alles aan de hand in de samenleving. Maar door alleen oog te hebben voor de korte termijn en een gebrek aan een gezamenlijke visie op de samenleving, komt dat in de raadsvergaderingen tot nu toe nauwelijks ter sprake en komt de raad niet toe aan zijn kaderstellende rol.

Het brengt ons terug bij de vraag die we al eerder stelden: wat wil dit college nou eigenlijk? Waar staat het voor? Waar wil het heen met deze stad? Zelfs het multi-interpretabele begrip ‘de basis op orde’ lijkt te zijn losgelaten. En is verworden tot incidentpolitiek waarbij alleen nog korte termijn financieel denken aan de orde lijkt te zijn. Dat zien we duidelijk terug in de nu voorliggende kadernota. Voor het tweede jaar op rij komt het college met ombuigingen, oftewel bezuinigingen, in het lopende jaar. Bovenop de dekkingsvoorstellen, oftewel bezuinigingen, in de begroting. Na de eerder afgekondigde uitgavenstop, oftewel bezuinigingen. Zonder visie, zonder ambitie, zonder uit te leggen wat de consequenties zijn van deze bezuinigingen.

Het proces van transparant begroten, wat enkel aanstuurt op verdere bezuinigingen, zou volgens u met open vizier zijn gedaan, maar is vooral in nevelen gehuld. Hoezo heeft opheffen van de reserve parkeren een grote impact op de maatschappij? Waarom ontbreekt de mogelijkheid om de ozb te verhogen? Hoe zou je aan participatie kunnen doen zonder communicatie? Waarom betrekt u zelf niet actief inwoners en organisaties bij het proces? En hoe denkt het college ook maar een cent op efficiency te kunnen bespraken als ze vorig jaar meer dan miljoen aan extra overhead heeft laten verdampen zonder uit te leggen hoe dat kan?Bedenk eerst wat je belangrijk vindt en richt op basis daarvan het financieel beleid in. Dat zou de volgorde moeten zijn, maar u gebruikt alleen maar de bezuinigingen als basis. Dat zien we ook terug als het gaat om de Eneco gelden. Zolang de gemeenteraad de kaders voor de besteding van de Eneco opbrengst niet heeft bepaald, dienen we ons niet vast te leggen of en hoeveel van de opbrengst naar de algemene reserve gaat. Daarom hebben we als voltallige oppositie een amendement ingediend om alle uitspraken die daarover in de kadernota zijn gedaan te schrappen. Onze gemeente kent net als alle andere Nederlandse gemeenten financiële tekorten. De oproep aan het Rijk om meer financiële middelen ter beschikking te stellen is minder sterk wanneer we als gemeente Rijswijk ontstane structurele tekorten oplossen met eenmalige opbrengsten. De kleinst voorgestelde bezuiniging tot nu toe, doet voor de financiële positie van Rijswijk niets, maar houdt ons wel aan de top van de gemeenten met de vieste lucht van Nederland. De inkt van het concept actieplan luchtkwaliteit is nog niet droog of de eerste actie is alweer een jaar uitgesteld. Laten we dan nu ook eens doorpakken, voor de gezondheid van de inwoners gaan en het onderzoek naar het instellen van een milieuzone voor de Prinses Beatrixlaan niet uitstellen. Daarom hebben we samen met PvdA, D66, Wij. en OR een amendement ingediend. Het korte termijn financieel denken en het niet weten wat je wilt, zien we ook terug in het zwalkend beleid als het gaat om het groenbeheer. In het begeleidend schrijven bij het Groenbeheerplan staat dat u vooruitlopend op de 1e halfjaarrapportage een incidenteel budget van bijna 260 duizend euro beschikbaar stelt voor het onderhoud in 2020. “Hiermee kunnen we direct starten met de uitvoering van het plan.” En wat lezen we nu, in de 1e halfjaarrapportage? U trekt dit budget weer in. De afdeling groenbeheer is blij gemaakt met een dooie mus. Wat wilt u nu met het groenbeheer? U start dit jaar niet met de uitvoering van het plan. Kunnen we dat volgend jaar dan wel verwachten? Of trekt u de keutel dan weer in?

De coronamaatregelen hebben ons des te meer doen afvragen, van wie is de openbare ruimte? Van het koor dat wil repeteren, van de horeca-ondernemer die z’n terras wil vergroten, van de oudere die voor het maken van een ommetje een bankje nodig heeft om even te rusten, van de autobezitter die z’n auto voor de deur wil stallen, van de kinderen die buiten willen spelen?De ruimte in onze gemeente is schaars. En dat merken we bij het anderhalve meter afstand moeten houden des te meer. De groei van het inwoneraantal die Rijswijk doormaakt, dwingt ons om na te denken over hoe we om willen gaan met de spaarzame ruimte die we nog hebben. We zullen keuzes moeten maken over wat we van waarde vinden in onze nabije omgeving. Laten we de woonomgeving en de openbare ruimte weer inrichten voor mensen, grote en kleine. Om, zoals aangegeven in het coalitieakkoord, te werken “aan een openbare ruimte die uitnodigt tot lopen, fietsen, buitenspelen en ontmoeten.” Dat vraagt om nieuwe vormen van deelmobiliteit. Om daarin een stap te zetten, dienen we de motie deelvoertuigcoöperaties in. Het wordt tijd dat we kiezen voor de menselijke maat. En dan niet als loze term in verkiezingstijd, maar gerelateerd aan de leefbaarheid van Rijswijk voor zowel de huidige als de toekomstige nieuwe inwoners. GroenLinks vraagt het college de groene ruimte niet ongebreideld op te offeren aan verharding en bebouwing. En om zo spoedig mogelijk te starten met een integrale omgevingsvisie waarin leefbaarheid en welzijn sleutelwoorden zijn en dient daarvoor een motie in.

Creativiteit en flexibiliteit zijn belangrijker dan ooit, want alleen dan kunnen we de kansen en inzichten benutten die deze crisis ons biedt. GroenLinks roept de gemeente op de jongeren hierbij te betrekken en de PvdA zal hierover straks een gezamenlijke motie gaan indienen. Niet alleen bij de invulling van de coronamaatregel om 1,5 meter afstand te houden, maar bij de ideeën van de toekomst op diverse terreinen. Het is namelijk de toekomst van deze jongeren! En zij kunnen door hun verbeeldingskracht en andere kennis met werkbare ideeën komen, die volwassenen vaak nog niet bedacht hadden. Het kindervragenuur was een begin. Laten we nu doorpakken en vooruit kijken, want dat is wat de toekomst ons vraagt.

Voorzitter, tot zover de kaders die GroenLinks het college wil meegeven in eerste termijn.

De Rijswijkse gemeenteraad bespreekt dinsdag de kadernota, waarin het college van B en W voorstellen doet om het begrotingstekort op te lossen. Volgens GroenLinks zijn veel van deze bezuinigingen onbegrijpelijk, omdat ze op de langere termijn alleen maar voor problemen en hogere kosten zorgen. Juist in deze moeilijke tijd zou de menselijke maat voorop moeten staan.

De coronacrisis heeft laten zien hoe kwetsbaar onze samenleving is; mensen die voor de crisis net hun hoofd boven water hielden, gaan nu kopje onder. Ouderen die verder vereenzaamden. Kinderen die opgroeien in armoede of een onveilige thuissituatie, raakten school als hun veilige plek kwijt. Daarom riep GroenLinks al aan het begin van de maatregelen het college op om te beginnen met maken van plannen voor de langere termijngevolgen van de ‘intelligente lockdown’.

Helaas is daarvan niets terug te vinden in de door het college gepresenteerde kadernota. In plaats daarvan stelt het college voor om dit jaar 3 ton te bezuinigen op welzijn, omdat de wethouder daar geen concrete plannen voor heeft. “Juist in deze tijd is welzijn ontzettend belangrijk en moet de aanpak van eenzaamheid hoog op de agenda staan. Daarop bezuinigen is een onbegrijpelijke keuze”, stelt raadslid Hanneke van der Kooij.

Door de coronacrisis wordt een toestroom op jeugdzorg verwacht, terwijl deze sector al onder hoge druk staat. Volgens GroenLinks gaat het in de Rijswijkse raad te vaak alleen over de kosten van jeugdzorg, terwijl het er over zou moeten gaan dat Rijswijkse kinderen veilig en gelukkig kunnen opgroeien. GroenLinks zal daarom tijdens het kaderdebat een motie indienen over tijdige en passende jeugdhulp. Volgens raadslid Nanette Kistemaker moeten kinderen op tijd de juiste hulp kunnen krijgen: “alleen dan voorkomen we erger; dáár moeten we het met elkaar over hebben.”

Een ander onbegrijpelijk voorstel van het college is om onderzoek naar een milieuzone voor de Prinses Beatrixlaan met een jaar uit te stellen. Het uitstellen levert de gemeente tijdelijk slechts 15 duizend euro op. “Voor zo’n relatief klein bedrag, dat de gemeente volgend jaar alsnog gaat uitgeven, moeten de omwonenden nog langer wachten op schonere lucht”, aldus fractievoorzitter Marieke Alberts.

De coronacrisis is ons overkomen, maar hoe we omgaan met de gevolgen, bepalen we nu. GroenLinks zal dinsdag het college oproepen om visie en lef te tonen. Juist in deze tijd zijn investeringen in mensen van belang.

Vanavond is er een extra raadsvergadering over het voorstel van het college over de ‘meekoppelkansen’, een aansluiting bij de plannen van het ministerie. Het ministerie wil de A4 verbreden. In plaats van samen sterk te staan met de buurgemeenten richting het ministerie heeft het college besloten om solo te gaan. Geen toezeggingen over geluidsschermen en een verbetering van de luchtkwaliteit, maar een paar ‘groene’ ecoducten die Rijswijk zelf moet onderhouden. Volstrekt onvoldoende en niet in het belang van Rijswijk. Als de raad met dit voorstel instemt schaadt dat de positie van Rijswijk in de regio, zoals blijkt uit de inbreng van onze partners in de regio, en kost dat de gemeentekas miljoenen. Wij roepen de raad op om vooral niet in te stemmen met dit voorstel, maar om samen met elkaar tot oplossingen te komen voor onze inwoners! 

Ook onze collega’s in de provincie en de buurgemeenten volgen dit dossier op de voet.

Erwin Hoogland, statenlid Zuid-Holland: “De doorstroming van het verkeer in Zuid-Holland, met name rond A4, is een uitdaging. Daarom juicht de VVD Zuid-Holland de verbreding van de A4 toe. Hierbij moet het Rijk rekening houden met de consequenties voor de omwonende, zoals geluidshinder en fijnstof. Bovendien moet het Rijk oog hebben voor de belasting voor het onderliggende wegennet en dit meenemen in de projectplanning. Zo pleit de VVD Zuid-Holland al tijden voor ongelijkvloerse kruisingen om de doorstroming te verbeteren zoals bij de N14 Leidschendam-Voorburg.”

Udo Oelen, raadslid Rijswijk: ‘De VVD Rijswijk is van mening dat de verbreding van de A4 nodig is voor een betere doorstroming. Rijswijk moet zich wel inzetten voor o.a. geluidsschermen en stil asfalt. Het plan van het Rijswijkse college om miljoenen uit te geven aan ‘ecoducten’ over de A4 is een brug te ver. De wethouder heeft zich door het Rijk laten inpakken met valse zoethoudertjes en de ondertunneling van de Beatrixlaan uit het oog verloren. Samenwerking met onze partners in de buurgemeentes, de MRDH en de provincie levert het meeste op voor Rijswijk!’

Det Regts, raadslid Den Haag: ‘De Haagse VVD is niet te spreken over het voornemen van Rijswijk om de meekoppelkans te gebruiken. Het is jammer dat er geen duidelijke samenwerking is tussen de gemeenten om de verbreding van de A4 op de best mogelijke manier doorgang te laten vinden. De verbreding van de A4 is enorm belangrijk voor de toekomstige bereikbaarheid van alle drie de gemeenten. We moeten juist in deze crisistijd de kansen benutten die voor ons liggen! We moeten wel zorgen dat de luchtkwaliteit en geluidsoverlast na de verbreding beperkt wordt.’

Gerco van der Wal, raadslid Leidschendam-Voorburg: ‘De VVD Leidschendam-Voorburg deelt de opvatting van onze collega’s dat samenwerking loont. Ook in Leidschendam-Voorburg kijken we kritisch naar extra kosten en zijn we als buurgemeente op zoek naar oplossingen die goed zijn voor onze inwoners en de regio!’

De verbreding van de A4 en alle maatregelen rondom geluidsoverlast en luchtvervuiling zijn hard nodig. Het Rijswijkse college had dit in alle discussies over een akkoord over meekoppelkansen binnen moeten halen. Het college had een kans om bij de onderhandelingen over de verbreding geluidsbeperkende schermen etc. eruit te halen, maar het is niet gebeurd. Het is zelf nog treuriger. Daar waar alles en iedereen om ons heen, van omliggende gemeenten tot individuele fractievoorzitters en raadsleden van de coalitiepartijen in de Rijswijkse raad zienswijzen tegen het Ontwerptrace A4 inbrengen, volstaat dit college met een bestuurlijke brief. Een brief die wij tijdens de behandeling in het forum hebben gekwalificeerd als liefdesbrief, want het is een softe brief van het college dat zich heeft laten inpakken met een vals zoethoudertje vanuit het ministerie.

Het ministerie heeft geld in een potje om bepaalde zaken op te leuken. Door bepaalde viaducten breder te maken en daaraan groen toe te voegen die vervolgens in het voorstel het predicaat ecoduct meekrijgen.

Ik denk dat we het met zijn allen erover eens zijn dat de voorstellen die ons worden gepresenteerd het predicaat ‘ecoduct’ niet mogen hebben. Het zijn fiets- en voetgangersviaducten die het Rijk sowieso moet aanleggen, alleen dan met een stukje groen ernaast. En wat we daarnaast niet mogen vergeten is dat in dit voorstel ook nog eens feitelijk minder functionaliteit terugkomt. Het voetpad bij de Vlietbrug, de A4 over de Vliet, wordt opgeofferd en er is één viaduct minder, de Van Rijnweg, om Rijswijk Buiten voor auto’s te ontsluiten.

‘Het ministerie steekt geld in de bredere viaducten. Er wordt wel een bijdrage gevraagd van de gemeente Rijswijk. Volgens het voorkeursscenario van het college hebben we het over bijna tien miljoen euro, althans volgens de huidige indexatie. Daarvoor krijgt de gemeente terug, een vrij besteedbaar bedrag van €2,25 miljoen die ingezet kan worden om het financieringstekort voor de bovengrondse verstedelijkingsvariant Prinses Beatrixlaan op te lossen.’ Dit staat zo in het raadsvoorstel, we verzinnen het niet. Gedurende twee sessies heeft de VVD Rijswijk gevraagd naar de logica van deze redenering. De gemeente maakt €10 miljoen over naar het Rijk, het Rijk pompt €2,25 miljoen terug naar Rijswijk. En zo hebben we het financieringstekort voor de verlegging van de Prinses Beatrixlaan opgelost, want die €7,75 miljoen in de min zijn we als Rijswijk gewoon vergeten? Dat dit college niet uitblinkt in de financiële boekhouding was al duidelijk, maar dit slaat alles.

Het college heeft nog een conceptovereenkomst meegezonden waarin enkele bijzondere dingen staan. De conclusie kan echter niet anders zijn dat de VVD Rijswijk met dit slechte onderhandelingsresultaat niet kan instemmen. 

GroenLinks is tegen het verbreden van de snelweg A4 die dwars door Rijswijk loopt en is niet te spreken over het Rijswijkse onderhandelingsresultaat. De gemeente laat zich een oor aannaaien door in een overeenkomst met het ministerie vast te leggen om fors mee te betalen aan het opknappen van twee viaducten over de A4 als het tot verbreding van die grootste bron van luchtvervuiling en geluidsoverlast in Rijswijk komt. De gemeenteraad is gevraagd om nog voor de zomer te tekenen bij het kruisje en bespreekt dit komende dinsdag.

Om met het ministerie tot een overeenkomst te komen voor zogenaamde ‘meekoppelkansen’ bij het project A4 Haaglanden hebben er dit jaar bestuurlijk onderhandelingen plaatsgevonden. De provincie Zuid-Holland en de gemeenten Leidschendam-Voorburg en Den Haag besloten zich terug te trekken uit dit proces. Rijswijk is als enige door blijven onderhandelen. Begin deze maand sloot het college een concept overeenkomst en heeft dit voorstel nu naar de raad gestuurd. Daarin staat dat de deal Rijswijk meer dan € 8 miljoen kost en Rijkswaterstaat het AZC-terrein gratis mag gaan gebruiken bij de werkzaamheden. Daar krijgt de gemeente dan twee opgeknapte viaducten van 27,8 (Van Rijnweg) en 46,3 (Wilhelminapark) meter breed en € 2,25 miljoen dat Rijswijk nog tekort kwam voor de bovengrondse aanpassingen op de Beatrixlaan voor terug. 

GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts vindt dat het college daarmee een grote inschattingsfout heeft gemaakt. “Over een lengte van ruim 3 km groen en grond inwisselen voor asfalt en dan daar nog geen 75 meter voor terugkrijgen, waar je dan ook nog zo veel aan bij moet dragen?! Dat is niet uit te leggen”, stelt Alberts. “En wat als na het sluiten van de deal de viaducten toch duurder uitvallen dan gepland? Dan moet Rijswijk in onderhandeling met Rijkswaterstaat over aanpassingen aan de twee viaducten om toch binnen de kosten te blijven en blijft er helemaal weinig meer over van wat door de wethouder als ‘zo mooie’ deal is betiteld.”

Twee jaar geleden al diende Alberts namens de fractie van GroenLinks een zienswijze bij Rijkswaterstaat in op het ‘voornemen om een milieueffectrapport op te stellen’ voor de verbreding van de A4. “Bredere snelwegen zorgen alleen maar voor meer gemotoriseerd verkeer, uitstoot en luchtvervuiling, extra lawaai en meer wateroverlast en hittestress”, vertelt Alberts. “En dan loopt de A4 ook nog eens dwars door Rijswijk heen, waardoor er al een grote barrière is tussen noord en zuid Rijswijk. Dat los je niet op met twee viaducten.” Daarom heeft ze wederom een zienswijze ingediend, nu op het ‘ontwerptracébesluit en milieueffectrapport’.