Poliflw

Tijdens de eerste avond van de begrotingsbehandeling 2019 spraken alle partijen hun beschouwing over de begroting uit. Het college bracht met hun beantwoording van de vragen van de oppositiefracties nog meer onduidelijkheid dan er al bestond over de plannen in de begroting. De oppositiefracties waren eensgezind in hun frustratie hierover. Hieronder de bijdrage van de fractie van GroenLinks. 

De eerste begroting van het nieuwe college. De fractie van GroenLinks kon er eerlijk gezegd niet echt opgewonden van raken: zowel in positieve als in negatieve zin. De begroting vertelt niet echt een verhaal, het is meer een soort lapjesdeken, waarin voorkeurslapjes van de coalitiepartijen, soms met ijzergaren en soms met hechtdraad, aan elkaar genaaid zitten. Hier en daar moeten nog een paar oppositieborduursteekjes gedaan worden maar dat heeft zo te zien niet echt veel haast.

We waren namelijk blij verrast met de positieve tekst over fietsen en het verbeteren van de verkeersveiligheid, bijvoorbeeld op de rotondes aan de Koningsweg. Maar helaas staat voor de meeste van deze onderdelen in de begroting nog een p.m. post en geen duidelijke termijn vermeld. Kan het college ons de zekerheid geven dat met de extra formatie die er bij verkeer mogelijk wordt gemaakt de voornemens op papier ook echt binnen afzienbare tijd uitgevoerd gaan worden?

Ook zijn we blij dat het besef doorgedrongen lijkt te zijn dat de energietransitie een actievere rol van de gemeente vergt. Wij wilden dan ook instemmen met het extra geld dat hiervoor wordt gevraagd ware het niet dat de wethouder ons vorige week heeft laten zien dat er wellicht nog veel meer nodig is, afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden in het nieuwe duurzaamheidsplan. Maar het lijkt er nu op dat in de voorliggende begroting al is voorgesorteerd op die besluitvorming, namelijk dat we het minst ambitieuze scenario gaan uitvoeren. Klopt dit? Zo nee, is het dan niet verstandiger om in deze begroting daarover een voorbehoud op te nemen?

Biodiversiteit, daar zijn wij als GroenLinks natuurlijk niet tegen maar gezien de grote bedragen die hiervoor zijn opgenomen hadden we toch wel gerekend op wat duidelijker doelstellingen. Want als het vooral gaat om het aanschaffen van bijenbloemenzaad voor particuliere tuinen dan steken wij het geld toch liever in andere zaken. En dat brengt ons als vanzelf bij het sociaal domein.

Dat de decentralisaties in het sociaal domein op dit moment financieel spaak lopen was allang voorspeld. Zo’n operatie kun je namelijk niet uitvoeren als je er tegelijkertijd een enorme bezuiniging aan vastknoopt. De wachtlijsten lopen op, gemeenten komen miljoenen tekort en professionals in de zorg haken af. Wethouders uit een groot aantal gemeenten trekken inmiddels gezamenlijk bij het rijk aan de bel, er moet gewoon geld bij. Maar het Soester college lijkt zich daar niet zoveel van aan te trekken, we gaan ons hier doodleuk concentreren op monitors en het invoeren van budgetplafonds. Kan het college ons duidelijkheid geven over wat die plafonds in de praktijk gaan betekenen? Heel concreet: als een plafond is bereikt tijdens een begrotingsjaar wordt er dan ook geen hulp meer verstrekt, moet je dan tot januari wachten met het aanvragen van een rolstoel of thuiszorg als het plafond is bereikt in oktober?

Hoewel ze een belangrijke preventieve rol spelen in het sociaal domein hebben de Soester zorg- en welzijnsorganisaties te horen gekregen dat er geen extra geld is voor investeringen, zoals voor een Seniorencoach Welzijn Thuis bij de SWOS die vereenzaming helpt tegen te gaan. Het opschorten van de onderhoudsgelden voor IDEA vinden wij te gek voor woorden. Voor bezoekers, cursisten en personeelsleden is al jaren duidelijk dat de boel aftakelt en er nogal wat gerenoveerd moet worden zeker nu er steeds meer activiteiten ondergebracht zijn. Maar omdat we gaan nadenken over een Huis van de Samenleving, wat er echt de komende jaren niet zal zijn, krijgt IDEA tot die tijd geen geld voor onderhoud. Vindt het college dit echt wenselijk en verantwoord voor een instelling waar duizenden inwoners per jaar gebruik van maken?

Kunst en cultuur komt overigens helemaal niet aan bod bij de voorstellen in deze begroting. De neergang van de laatste jaren gaat helaas gewoon door. Na het muziekonderwijs en de Kunstroute dreigt nu ook Kunst in Soesterberg te verdwijnen. De Cultuurstimuleringsprijs waar jongeren een belangrijke plek hadden, is afgeschaft. En zelfs de nationaal bekende beeldentuin van Jan en Ali Hazelaar gaat wellicht verdwijnen. Is het college inderdaad voornemens om deze beeldentuin, winkel en expositieruimte op te offeren voor woningbouw? 

Als het om participatie van inwoners gaat zijn de teksten in de begroting, bij gebrek aan actie, al lang over de houdbaarheidsdatum heen. Daarom hebben we het volgende verzoek aan het college: kijk eens naar Zeist, waar inwoners tijdens De Maaltijd van Zeist aan tafel zitten met ambtenaren en gemeenteraadsleden om hun ideeën over de begroting mee te geven. Dat is iets dat we zo kunnen overnemen bij de begroting van volgend jaar.

En om u daar nog extra toe aan te moedigen, wil ik graag afsluiten met een verzuchting van toenmalig GGS-raadslid, de heer Corbeij uit 2011: ‘Participatie, daar moet je niet over praten, dat moet je gewoon doen!’

Het stookseizoen is weer begonnen, dat betekent dat ook open haarden en houtkachels weer in gebruik zijn genomen. Regelmatig worden wij benaderd door individuele inwoners en belangengroepen die overlast ervaren van de rook daarvan en aandacht vragen voor de gezondheidsproblemen die dit met zich mee brengt. Door ons daarnaar gevraagd gaf de wethouder aan dat de gemeente hiertegen niet zo veel kan ondernemen.

GroenLinks wees het college van B&W er op dat Soest ook heeft nagelaten om in haar eigen Bouwverordening een ‘overlast artikel’ op te nemen. Desondanks kan er volgens jurisprudentie wel degelijk worden opgetreden bij voortdurende overlast. In het kader van gezondheidsbescherming wilde de wethouder hier wel verder over praten, maar concrete maatregelen neemt het college tot teleurstelling van GroenLinks vooralsnog niet.

In twaalf maanden tijd is ‘slechts’ elf keer overlast gemeld, waarvan zeven keer door dezelfde melder, aldus de wethouder. Bij controles van stookinstallaties (de open haard of kachel die tot overlast lijkt te leiden) schijnt steeds alles in orde bevonden te zijn. Waarom die ene melder, die klaarblijkelijk veel overlast ervaart, niet geholpen kan worden blijft voor ons onduidelijk. Wellicht zet het wel iets in gang als we met zijn allen vaker melding gaan maken.

Volgens metingen geeft houtstook net zoveel fijnstof en giftige gassen als het verkeer en daarmee is het een voorname bron van luchtvervuiling. Vooral mensen die wel eens last hebben van hun luchtwegen ervaren hiervan ernstige gezondheidsproblemen. De overlast van houtstook kan beperkt worden door alleen hout te gebruiken dat minimaal twee jaar te drogen heeft gelegen en dat verfvrij en onbewerkt is. Het is ook van belang allen te stoken op hoge temperatuur (dus niet de zuurstoftoevoer beperken om de vlammen te temperen!) en niet bij windstil of mistig weer.

De gemeente moedigt initiatieven van inwoners aan om het leven in Soest en Soesterberg beter te maken voor iedereen. Onlangs bleek dat de medewerking van de gemeente aan zo'n dergelijk initiatief van Sonja Wolf voor een inloophuis voor dak- en thuislozen na een jaar investeren en overleggen ineens stop is gezet. Het argument was dat er geen geld meer is voor nieuwe initiatieven. 

De fractie van GroenLinks heeft hierover de volgende schriftelijke vragen gesteld aan het college:

 

Geacht college,

Ongeveer een jaar geleden is Sonja Wolf van stichting Hart voor Soest, en Soester van het jaar 2016, in overleg getreden met de gemeente over het opzetten van een inloophuis voor dak- en thuislozen in Soest. Op dit moment wordt deze groep mensen verwezen naar Amersfoort. Sonja Wolf die al meer initiatieven heeft opgestart ten bate van mensen aan de onderkant van de maatschappij zag een mogelijkheid om Soester dak- en thuislozen in Soest een plek te geven en verder te helpen.

Na een jaar overleg over onder andere het zoeken van een pand en financiering heeft ze eind augustus, na een tijd niets te hebben gehoord, geïnformeerd hoe het er mee stond. Tot haar verbazing kreeg zij als antwoord op haar vraag te horen dat er al eerder was besloten om niet meer mee te werken, zonder haar in kennis te stellen van die beslissing. Ondanks dat de gemeente inwoners aanmoedigt initiatieven te nemen, een Innovatiefonds voor het sociaal domein heeft en een budget voor activiteiten van inwoners was de boodschap bij de afwijzing dat er geen financiering is voor nieuwe initiatieven.

Wij hebben de volgende vragen aan het college:

Klopt het dat het initiatief voor een inloophuis van Sonja Wolf geen bestuurlijk draagvlak (meer) heeft? Klopt het dat na een jaar contact hierover de boodschap dat het niet doorgaat niet actief is gecommuniceerd maar pas is medegedeeld toen mevrouw Wolf toevallig contact opnam? Zo ja, waarom is dat zo en vindt u dat dit een juiste gang van zaken? Hoe gaat u om met de kosten die zij in de loop van het jaar al heeft gemaakt? Bent u van plan in het vervolg mevrouw Wolf (en andere initiatiefnemers) wel tijdig op de hoogte te stellen van veranderingen in de beoordeling van initiatieven? Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan een stand van zaken rondom haar speeltuinplan voor Smitsveen? Is het inderdaad zo dat het college geen financiering meer beschikbaar wil stellen voor (vernieuwende) initiatieven van inwoners?

Coalitie Soest (GGS, VVD, D66 en CU/SGP) wil de zorg geen prioriteit geven en stemt tegen het opheffen van het restant bezuiniging op de sport. De zogenaamde uitgestoken hand van de collegepartijen richting de oppositiepartijen bleek gisteravond een wassen neus.

 

  

Alle niet-coalitiepartijen, min 1, stemden gisteravond tegen de Kadernota van het nieuwe college. In de Kadernota staat waar de priorteiten van het college liggen ter voorbereiding van de begroting voor het volgende jaar. De meeste moties en een amendement van de oppositiepartijen zijn door de coalitiepartijen afgestemd. Dit ondanks het feit dat het college specifiek om inbreng van de niet-coalitiepartijen had gevraagd. Twee moties waartoe de fractie van GroenLinks het initiatief had genomen en waar vrijwel alle niet-coalitiepartijen achter stonden zijn ook niet aangenomen. Daarmee is onder andere wel duidelijk geworden dat de coalitiefracties zorg, welzijn, armoedebestrijding en alle andere zaken die men tegenwoordig 'sociaal domein' noemt niet als prioriteit wensen te zien.

Ook stemden ze tegen de motie die als doel had een verkiezingsbelofte van vrijwel alle partijen in te lossen, namelijk: het intrekken van het overgebleven stukje bezuinigingopdracht op de sport. Die bezuiniging is bijna onmogelijk geworden nu de in Overhees geplande sporthal ergens anders gaat komen en er tegelijkertijd een gymzaal in Overhees moet blijven voor het bewegingsonderwijs.

Naar aanleiding van het gesloten coalitieakkoord 2018-2022 en de uitgebrachte Kaderdiscussienota 2019 hebben wij over het thema Groene ambitie onderstaande schriftelijke vragen buiten de vergadering om aan uw college.

Conform onze eerder geuite wens vraagt de fractie van GroenLinks zich af of met de voorgenomen extra middelen voor landschap- en natuurontwikkeling en groenbeheer niet alsnog, met een inventieve inzet van deze budgetten, voldaan kan worden aan het hoogste ambitieniveau voor het ontwikkelen van een nieuw Landschap- en Natuurontwikkelingsplan: “Soest, groenste gemeente”.

Vraag: Is het college bereid deze mogelijkheid te onderzoeken en de keuze voor deze inzet aan de raad voor te leggen?

Het pleziert ons om te lezen dat dit college streeft naar meer biodiversiteit en daarmee dus verder wil gaan dan alleen het beschermen van natuurwaarden. Echter, in het coalitieakkoord staat de zinsnede “We zetten in op zo veel mogelijk ecologisch groenbeheer”. Deze voorzichtige formulering met een dubbel voorbehoud roept de vraag op wat dit college nu concreet wel en niet gaat doen. In de Kadernota worden de eerste stappen aangekondigd, maar er is natuurlijk veel meer nodig, zoals bijvoorbeeld faunapassages voor kleine zoogdieren en amfibieën, een netwerk van ecologische oevers, bloemrijke akkers en weilanden en de bestrijding van invasieve exoten.

Vraag: Kunt u met redenen omkleed aangeven of wij als gemeenteraad nog dit kalenderjaar een ‘uitvoeringsplan ecologisch beheer en verbetering van de biodiversiteit’ met concrete maatregelen en beleidskeuzes tegemoet kunnen zien?

Vraag: Is het college met GroenLinks van mening dat juist nu biodiversiteit een speerpunt is deze raadsperiode, het betreurenswaardig is dat een groot deel van hét gebied met de hoogste natuurwaarden in onze gemeente, namelijk langs de startbaan van het voormalige vliegveld in Soesterberg, niet beschermd wordt, maar dat juist hier grootschalig gebouwd gaat worden?

Voor het vergroten van de biodiversiteit is het naast stimulerende maatregelen essentieel om flankerend milieubeleid te effectueren, onder meer voor het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen, het verminderen van de uitstoot van ammoniak en het tegengaan van overstort van riolen.

Vraag: Welke voornemens heeft het college voor de uitvoering van extra flankerend milieubeleid en scherpere milieuhandhaving?

In het coalitieakkoord lezen we dat “Ruimte wordt geboden aan inwoners/inwonersgroepen die het onderhoud van groenstroken bij hen in de buurt willen overnemen”. Ook in de Kadernota wordt bij het thema Groene ambitie melding gemaakt van “bewonersparticipatie (‘groen aan de buurt’)”. Van de gekozen formuleringen gaat de suggestie uit dat het college bewonersparticipatie binnen de groene ambitie vooral ziet als ‘inwoners doen het onderhoud zelf’. Dit idee is al in twee voorgaande periodes geprobeerd, maar heeft tot nu toe weinig animo opgeleverd.

Vraag: Wat gaat dit college anders doen zodat het wel aantrekkelijk wordt voor inwoners om hier tijd, geld en moeite in te steken en welke plannen heeft het college om hun zeggenschap over natuurontwikkeling en -beheer ook ‘aan de voorkant’ bij de vorming van beleid te vergroten?

Sport is een belangrijk onderwerp geweest in de verkiezingsstrijd. Naar aanleiding van het nieuwe coalitieakkoord heeft raadslid Ties de Ruijter namens de fractie de volgende vragen gesteld aan het college.

Gemiddeld zijn er volgens gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), in de provincie Utrecht 22,5 sportaccommodaties per 10.000 inwoners. Binnen de gemeente Soest zijn dat er 17,4 per 10.000 inwoners, minder dan in alle omringende gemeenten, in tegenstelling tot wat we verwachten gezien de ligging van de gemeente.

Vraag: Heeft het college een visie hoe om te gaan met deze achterstand in voorzieningen?

In het coalitieakkoord lezen we dat voor het sportpark aan de Bosstraat oplossingen “binnen de huidige grenzen” worden gevonden en dat parkeren en verkeersveiligheid hier tot problemen leiden.

Vraag: Worden wat het college betreft de beoogde maatregelen voor het parkeren ook strikt binnen de huidige grenzen gevonden?

Vraag: Is het college bereid te overwegen om de Bosstraat op korte termijn in te richten als ‘fietsstraat’ om de gewenste verbetering van de verkeersveiligheid voor fietsers te realiseren?

We zijn verheugd in het coalitieakkoord te lezen dat deze coalitie eindelijk wil investeren in sportvoorzieningen voor de buitensport: kleedruimtes voor voetbalvereniging SEC worden gerenoveerd en voor voetbalvereniging Hees “wordt een nieuwe kleedkamer/ clubaccommodatie gerealiseerd”.

Vraag: Kan het college aangeven hoe deze investeringen bijdragen aan het tevens in dit akkoord uitgesproken streven naar “gedeeld” en “multifunctioneel” gebruik van voorzieningen, aangezien te voorzien is dat van iedere accommodatie slechts één vereniging gebruik zal gaan maken?

Met betrekking tot de binnensport wordt in het coalitieakkoord tot onze vreugde duidelijk uitgesproken dat “het sluiten van de beide sportaccommodaties in Overhees niet mogelijk” is. Tegelijkertijd “zal bezien worden” of het restant van de financiële taakstelling sport van ca. € 0,1 mln gehandhaafd blijft.

Vraag: Is het college met ons van mening dat de onduidelijkheid over deze taakstelling ondermijnend werkt voor de sport en tevens in financiële zin onverantwoord is nu de noodzaak voor het openhouden van een sportaccommodatie in Overhees is erkend en hier dus geen bezuiniging gerealiseerd kan worden?

Vraag: Wil het college daadkracht tonen en bij de eerst mogelijke gelegenheid de raad voorstellen de sport niet langer te belasten met deze taakstelling, zoals in dit akkoord ook reeds is aangekondigd voor de taakstelling groenonderhoud?

Op dinsdag 15 mei konden de niet-coalitiepartijen reageren op het coalitieakkoord van GGS, VVD, D66 en ChristenUnie/SGP. In de bijlage een verslag van de vergadering van de Gooi- en Eemlander. Hieronder vindt u onze reactie:

GroenLinks is blij dat de taakstelling op het groenonderhoud, en daarmee ook het baanverlies voor mensen met een arbeidsbeperking, eindelijk geschrapt is. Maar dat is dan ook wel de enige concrete actie die we hebben kunnen vinden. Want na lezing van het document is er wat ons betreft maar één conclusie te trekken: nog nooit had een coalitieakkoord zo’n totaal niet kloppende titel. Meestal is de titel een wollige zin die altijd wel past maar in dit geval wekt het de suggestie dat er ook echt iets gaat gebeuren: Duurzaamheid en daadkracht! Dat klinkt veelbelovend maar aangekomen op de laatste pagina zijn we nog steeds op zoek naar zowel daadkracht als duurzaamheid.

Het stuk is heel erg weinig concreet en bovendien ook heel onevenwichtig. Er wordt vooral veel verhullende taal gebruikt en de meeste voornemens gaan over bestaand beleid en blijken te gaan om ‘nog een keer bekijken’, ‘heroverwegen’, ‘stimuleren’, ‘de verbinding zoeken’ en zelfs een ‘evaluatie van een evaluatie’. Maar wellicht moeten we daadkracht meer liberaal uitleggen: namelijk het doel nastreven om zo min mogelijk te doen als overheid. Alleen bij de omgeving Dalweg schiet men wat ons betreft dan weer daadkrachtig uit de bocht. Een gebiedsvisie, bovenop een Masterplan, bovenop een Omgevingsvisie, de samenhang is zoek en de financiering al helemaal! 

Als het gaat om duurzaamheid en energietransitie gaan we zo te lezen nog veel verder achterlopen dan we al doen. De tekst geeft aan dat de urgentie hoog is en dat het behalen van de doelstellingen van het duurzaamheidsplan lastig gaat worden. Maar dat is blijkbaar geen reden om een tandje bij te zetten, sterker nog, men gaat de komende jaren overtuigd achterover, en in de remmen hangen. Geen extra initiatieven, geen extra geld, alleen een ‘taskforce’, lees: vergaderclubje. 

Als het doel van deze coalitie is om de acties en de rol van de gemeentelijke overheid zo minimaal mogelijk te maken, dan snappen we dit stuk iets beter. Maar zeker van partijen als de ChristenUnie/SGP en D66 hadden we toch nog net iets van maatschappelijke betrokkenheid verwacht.

Ook als we kijken naar het sociaal domein worden we daar niet vrolijk van. Want ook hier gaan we terug naar af lijkt het wel, we gaan doodleuk nog meer controlerende bureaucratie en nietszeggende cijfers produceren. Want volgens deze coalitie moeten er “scherpe keuzes” gemaakt worden, dat betekent in gewone taal: bezuinigen Extra geld is onbespreekbaar, men kiest vooral voor minder zorg. Uit niets blijkt dat deze coalitiepartijen pal willen staan voor die inwoners die het niet zelf kunnen redden in onze gemeente, van jong tot oud. Geen ambitie om zorg en hulp beter te maken, meer mensen te bereiken, geen inspanning om de gaten die er door het landelijk beleid overal vallen op dit moment te proberen te repareren

Ik verval in herhaling, maar ook op het vlak van participatie en samenwerking tussen gemeente en inwoners blijft het coalitieakkoord behoorlijk vaag. Naast activiteiten waartoe al was besloten worden geen nieuwe concrete maatregelen genoemd. Nog meer dan in de vorige periode lijkt dit een ‘gooi het maar over de schutting van de samenleving’ – coalitieakkoord geworden en dat lijkt ons een nogal achterhaald streven.

GroenLinks gaat u de komende tijd natuurlijk kritisch volgen. Zeker op de vlakken ruimtelijke ontwikkeling, groen en sport hebben we nog veel meer vragen dan waar nu ruimte voor is, dus deze kunt u nog van ons tegemoet zien, maar voor nu kunt u ons vast al wel aan een daadkrachtig antwoord helpen op de volgende zes vragen:

Waarom kiest u niet voor het zoeken naar inpasbare en acceptabele locaties voor wind- en zonne-energie voordat u het risico loopt de regie kwijt te raken en provincie en rijk het overnemen? Hoe gaat de coalitie in Soesterberg uitleggen dat daar geen nieuw gebouw kan komen voor een sociaal-culturele voorziening omdat we daar als gemeente ‘niet meer van zijn’ maar in de kern Soest, zonder een duidelijke reden, datzelfde beleid net zo gemakkelijk aan de kant zetten om een nieuw gebouw voor bibliotheek en theater te gaan bouwen? Hoeveel geld gaat er besteed worden aan het optuigen van nog meer controlerende bureaucratie in het sociaal domein? Welk doel gaan we ermee bereiken en van welk budget en wiens tijd gaat dat af? Wie zit er, behalve een paar leden van D66, te wachten op een verhuizing van bibliotheek en theater van een drukke wijk met veel gebruikers naar een hele stille en een voor veel mensen slecht bereikbare locatie bij het gemeentehuis? Seniorenwoningen op de locatie Orlando is natuurlijk leuk maar de clou daarvan is toch dat senioren graag in de buurt van voorzieningen wonen. Hoe gaat u uitleggen dat straks de helft van die voorzieningen weg gaan uit hun buurt? Een verbouwing van een gemeentehuis en de bouw van voorzieningen als een bibliotheek en theater kosten enorm veel geld en worden altijd duurder dan begroot, menig college in het land is gevallen over dit soort projecten. In het stuk lezen we dat dit plan financiële prioriteit heeft, en dat andere zaken eventueel daarvoor moeten wijken? Kunt u daar specifieker over zijn, geldt dat bijvoorbeeld ook voor zorg, hoe ver mag dat gaan?  

Tijdens een speciale gemeenteraadsvergadering is afscheid genomen van de vertrekkende raadsleden en fractie-assistenten. GroenLinks fractievoorzitter Rosan Coppes sprak een paar woorden van dank uit aan het adres van raadslid Monica Falck en fractie-assistent Ruud van Zomeren (fractie-assistent Theo Zeegers verliet al eerder dit jaar de fractie):

Monica, met hart en ziel, dat komt als eerste in mij op als ik aan jouw inzet denk. Met hart en ziel zet jij je in voor die zaken waar je door geraakt wordt. Hier in de raad, het gemeentehuis maar zeker ook daarbuiten is je grote betrokkenheid bij alles rondom mensen die problemen ondervinden met het meedoen in de maatschappij beroemd en berucht. Met veel praktijkkennis uit jouw professionele en persoonlijke leven ga je onwetendheid, onrecht en ambtelijke molens te lijf.

Hier in de raad heb je herhaaldelijk aandacht gevraagd voor de effectiviteit van gemeentelijke voorzieningen voor iedereen en voor jongeren met diverse problemen in het bijzonder. Omdat je zelf in Smitsveen woont en er veel mensen kent en spreekt legde je een paar jaar geleden de vinger op de zere plek als het gaat om de veiligheidsproblemen in die wijk. Heel enthousiast werd je van de bijeenkomsten met Soester LHBT+ers vanuit de LHBT+ werkgroep. Het politieke deel viel tegen maar het werken met en voor mensen is ‘what makes you tick’.

Het is dan ook logisch en verstandig dat je nu kiest voor je onderneming Meewerken in Soest waar je mensen op een veel directere manier kunt helpen dan vanuit de gemeenteraad. Wel zal het hier een stuk stiller worden want jouw typerende lach en je niet mist te verstane verbale en non-verbale aanwezigheid is niemand ontgaan. Ik ga je als buurvrouw in de raad zeker missen want lachen konden we heel goed samen en dat is heel wat waard tijdens de niet altijd even spannende vergaderingen. Monica, heel erg bedankt voor je inzet, ik heb nog wat kadootjes voor je maar wens je vanaf deze plaats heel veel succes en plezier bij het fantastische werk dat je doet en ook heel veel geluk met Hans en je kinderen.

En dat brengt me bij het andere lid van onze fractie waar we vandaag afscheid van nemen en dat is Ruud van Zomeren. Ruud, je loopt hier ook al twee periodes mee. Je bent zeer vaardig met woorden zowel schriftelijk als verbaal, en daar hebben we als fractie ons voordeel mee kunnen doen maar tevens is daardoor je aanwezigheid hier zeker niet onopgemerkt gebleven, want net als Monica steek jij namelijk je mening niet onder stoelen of banken om het diplomatie te zeggen. Samen met jou was er ook altijd een hond in de raadszaal en dat is best bijzonder. Dat jij nu niet meer wekelijks hier de vergadering zal bijwonen zal je nieuwste hond Quinty je helemaal niet kwalijk nemen. Volgens mij vindt zij de politiek en de lange uren die daarmee gepaard gaan maar helemaal niks. Ruud, ook jij hartelijk bedankt voor je inzet, ik heb veel van je geleerd en ik heb ook nog een kleinigheidje voor jou om samen met jouw Inge op de afgelopen jaren te kunnen proosten.

Maandag debatteerden Tweede Kamerleden en Europarlementariërs gezamenlijk over de Staat van de Europese Unie. Eickhout wil van premier Mark Rutte weten waarom de Nederlandse regering dwarsligt bij voorstellen om te voorkomen dat Europese burgers bij een volgende crisis weer te rekening gepresenteerd krijgen. Dit is zijn analyse over de staat van de Europese Unie in Nederland.

Het is tien jaar geleden dat de financiële crisis in de Verenigde Staten begon. Na een periode van groei stortte de economie keihard in, met grote menselijke gevolgen. Werkloosheid, armoede, onzekerheid, politieke spanningen in Europa.

Inmiddels zien de economische groeicijfers er rooskleurig uit en trekt ook de werkgelegenheid aan. De economie krabbelt op na een lange periode van crisis. Toch zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de groeicijfers.

Niet voor alle Europeanen

Ten eerste: het economisch herstel bereikt lang niet alle Europeanen.

De eurozone bereikte qua omvang van de economie in 2016 weer het niveau van voor de crisis. Maar kijken we naar armoedecijfers van Eurostat, dan zien we dat er in de eurozone 5,8 miljoen mensen meer die in armoede leven dan voor de crisis.

De werkgelegenheid stijgt, maar ook het aantal Europeanen dat tegen hun wil een tijdelijk contract of een nul-uren-contract heeft. Het percentage jongeren dat geen baan heeft en geen opleiding volgt, is hoger dan in 2008.

Buitengewoon beleid

Ten tweede: het herstel is in grote mate te danken aan een buitengewoon monetair beleid.

De rente staat op nul procent en de Europese Centrale Bank (ECB) heeft ongekende hoeveelheden obligaties opgekocht. De ECB moest handelen omdat de politiek het naliet of te traag was. Het is maar zeer de vraag of de ECB bij een volgende klap nog genoeg mogelijkheden heeft om de economie te stabiliseren.

Ten derde: De groeicijfers van nu zeggen weinig over het vermogen van de eurozone om een nieuwe crisis te voorkomen, of om een nieuwe schok te doorstaan zonder dezelfde sociale ellende die we in de eurocrisis hebben gezien in grote delen van de unie.

Momentum

Er is een momentum om het bouwwerk van de eurozone te versterken. Er ligt een routekaart van de Europese Commissie. De Franse president Emmanuel Macron wil de eurozone schokbestendig maken en optreden tegen sociale dumping. Het eerste hoofdstuk van het Duitse coalitieakkoord bevat een agenda voor een rechtvaardig Europa van gelijke kansen. Duitsland en Frankrijk hebben aangekondigd samen het voortouw te willen nemen.

In de Tweede Kamer en in het Nederlandse kabinet wordt er vaak argwanend gekeken naar deze ontwikkelingen. Het is Nederland goed recht om een eigen lijn te trekken, maar trekt Nederland niet aan de verkeerde kant? De regering wil door met de euro, maar staat op de rem bij vrijwel alle mogelijke voorstellen om de muntunie stabieler en socialer te maken.

Moet de ECB, waarop geen enkel parlement controle kan uitoefenen, dan straks opnieuw de kastanjes uit het vuur zal halen als een euroland in de problemen komt?

Is de eurozone in staat is om de klap op te vangen als de markten het vertrouwen verliezen in - pak hem beet - Italië? Is het verantwoord om alle discussies over een versterking van de eurozone te blokkeren?

Dr. No

Wopke Hoeksta, de Nederlandse minister van Financiën stuurde samen met een paar kleine noordelijke euro en niet-eurolanden een brief waaraan hij de bijnaam Dr. No heeft te danken.

In plaats van aan te haken bij nieuwe Duits-Franse initiatieven voor een stabielere en crisisbestendige eurozone, lijkt de strategie van Nederland om Duitsland op de lijn van oud-minister Schäuble te krijgen: grote spaaroverschotten, meer vrijhandel, meer interne markt en bovenal bezuinigen om het stabiliteitspact te respecteren.

Natuurwet

“Het eigen huis op orde” noemt de regering het. Maar het is precies dit beleid, dat de onzekerheid van Europanen heeft vergroot. Het is het beleid dat de politieke verhoudingen tussen noord en zuid op scherp heeft gezet.

Wat nog wel het meest aan stoort, is de manier waarop de premier dit beleid verkoopt alsof het een natuurwet is.

Het is een economisch beleid toegesneden op multinationals die nauwelijks belasting afdragen. Meer markt en snijden in de sociale zekerheid en de publieke sector. Het is dit rechtse recept dat als alternatiefloos wordt gepresenteerd, waardoor burgers zich afkeren van de EU.

Lage staatsschuld

In zijn speech in Berlijn beweerde de premier dat landen met een lage staatsschuld goed voorbereid zijn op de volgende crisis. Maar Spanje en Ierland hadden voor de crisis een staatsschuld van ver beneden de zestig procent van het BBP en moesten daarna toch bij het noodfonds aankloppen. Waarom ziet deze regering de staatsschuld als grote boeman? En is het een goed vooruitzicht als overheden opnieuw inspringen voor private schulden?

Gezonde langer termijn overheidsfinanciën zijn belangrijk, maar het was het de uit de klauwen gewassen financiële sector, de oververhitting van de huizenmarkt, een overschot aan krediet die onder andere Spanje en Ierland deden ontsporen.

Gereguleerde interne markt

Dan het andere stokpaardje van de regering: de interne markt. Die kan ons welvaart brengen, zeker. Maar alleen onder voorwaarde dat die goed gereguleerd is. Door alleen te concentreren op het wegnemen van barrières maken we dezelfde fout als in de jaren voorafgaand aan de crisis. Toen konden kredieten op steeds verder gedereguleerde markten ongeremd naar Zuid-Europa vloeien en financiële producten alsmaar complexer en gevaarlijker worden. Het liberaliseren van het dienstenverkeer heeft bovendien voor sociale spanningen gezorgd, onder andere in de transportsector.

Verdere verdieping van de interne markt kan alleen als dit leidt tot een verbetering van de sociale situatie. Niet voor niets stemde het Europees Parlement vorige week het controversiële voorstel voor de e-card voor diensten weg.

Belasting op techbedrijven

“Het huis op orde” betekent wat mij betreft dat de eurolanden garanderen dat gewone mensen nooit meer de prijs betalen voor onverantwoorde risico’s die in de financiële sector genomen worden.

“Het huis op orde” betekent wat mij betreft dat de EU-lidstaten eindelijk in staat worden gesteld om de grootste bedrijven fatsoenlijk belasting te laten betalen. Zorg dat de race naar de bodem bij vennootschapsbelasting gestaakt wordt. Dat er met een Europese grondslag niet langer met winsten geschoven kan worden.

Onder andere Frankrijk wil vaart maken met een Europese aanpak voor een belasting op de grote techbedrijven. Bij het debat over de Europese Raad bespeurde was er bij de minister-president weinig enthousiasme over de nieuwe voorstellen van de Europese Commissie. Ik zie het gevaar dat Apple, Facebook, Google nog jarenlang vrijwel geen belasting afdragen als we moeten wachten totdat er in G20 of OESO-verband overeenstemming.

Nog niet stormbestendig

De economische groeicijfers mogen ons geen zand in de ogen strooien. De eurozone is nog niet stormbestendig en presteert te mager op sociaal vlak. Tien jaar na de crisis is het hoog tijd om dat aan te pakken. Niet alleen met de zeven dwergen uit het noorden maar met al onze bondgenoten in Europa.

Zoals Europarlementariërs morgen, bij het jaarlijkse debat over de Staat van de Unie, het woord mogen voeren in de Tweede Kamer, zo moeten Nederlandse kamerleden en hun collega’s uit andere lidstaten de mogelijkheid krijgen te spreken in het Europees Parlement. 

Zo kan de politiek van de EU, in de visie van GroenLinks dichterbij de burgers worden gebracht. 

Burgers hebben vaak weinig zicht op de manier waarop besluitvorming in de EU wordt gecontroleerd, zegt GroenLinks kamerlid Bram van Ojik, die het voorstel morgen , samen met zijn EU-collega Bas Eickhout  zal doen. “Het Europees Parlement is vaak letterlijk ver weg en beperkt in zijn bevoegdheden. In de nationale parlementen wordt het debat bemoeilijkt door gebrekkig zicht op wat, door wie, wanneer in de EU besloten wordt”. 

Een groot jaarlijks debat van nationale partijleiders met de Europese Commissie kan de Europese samenwerking bevorderen en de controle op de besluitvorming verbeteren, aldus GroenLinks. Als er in de Tweede Kamer voldoende steun is voor het idee, vraagt de partij kamervoorzitter Arib het te bespreken met haar collega’s uit het Europees Parlement en de nationale parlementen.