Poliflw

De Vredesambassade sluit aan bij landelijk PAX en werkt vanuit het PAX-thema “Vrede Verbindt verschil". Tijdens en rond de vredesweek, dit jaar van 17 tot 27 september, organiseert zij binnen deze kaders activiteiten. Dit jaar Is het thema: “Racisme de wereld uit, om te beginnen uit Nederland“.

Een 'burgerdialoog', in samenwerking met de gemeente, is een onderdeel van het Vlaardingse Vredeswerk. Politici, ondernemers, lokale instellingen en inwoners zijn samen in gesprek over lokale en ook wereldwijde maatschappelijke kwesties. Van daar uit komen dit jaar ook onderwerpen aan bod als:

“kernwapens de wereld uit” over het Appel van ICAN om het VN-verdrag te ratificeren het recht van vluchtelingen om met behoud van uitkering te mogen studeren\ 500 vluchtelingen moeten in Nederland een veilige plek krijgen.

Vlaardingse Ambassadeur van Vrede is Wethouder Bart de Leede, namens het College van Burgemeester en Wethouders.  De PAX Ambassades van Vrede Schiedam én Vlaardingen werken samen en inspireren elkaar door uitwisseling van activiteiten en informatie. Mensen uit Maassluis nemen actief deel aan hun gemeenschappelijke vergaderingen en daardoor ontstaat een groeiende samenwerking bij het Vredeswerk in de drie Nieuwe Waterwegsteden Schiedam, Vlaardingen en Maasluis.

De Ambassade van Vrede in Vlaardingen werkt er aan elke Vredesweek een uitgebreid programma op te zetten en bereikt hiermee een diverse groep Vlaardingers. Lokale organisaties en werkgroepen nemen verantwoordelijkheid voor een programmaonderdeel, bijv. Amnesty – Platform Ander Vlaardingen – Stichting Aidoun - Vele Vlaardingers Eén Huis – VluchtelingenWerk - Wereldwinkel – Windwijzer - Kade 40 – MOVZWO - Regenboogstad - Minters - Antipesto - Lucas Cooking, en ook mensen privé vanuit kerken, tempel, moskeeën en onderwijs.

Op 5 september wordt de grootste online demonstratie voor de zorg ooit georganiseerd. De Vlaardingse afdelingen van GroenLinks, PvdA en SP roepen iedereen op om mee te doen!

Het is tijd voor actie. Na een hartverwarmend applaus in maart voor alle zorgmedewerkers, zagen diezelfde zorgmedewerkers al snel dat het bij een applaus alleen bleef. Althans, als het aan het huidige kabinet ligt. Verschillende oppositiepartijen deden voorstellen om een structurele salarisverhoging voor zorgmedewerkers te realiseren. Resultaat? Tegenstem op tegenstem en wegrennende Kamerleden. Dit moet wat GroenLinks, PvdA en SP betreft écht anders.

Zorgmedewerkers verdienen meer dan applaus. Dag en nacht staan zij in de frontlinie. Van het wassen van ouderen, tot het begeleiden van mensen in hun laatste levensfase. Van het in warme beveiligde pakken verzorgen van corona patiënten, tot het troosten van mensen met een beperking die door de maatregelen geen bezoek mochten ontvangen en dat soms niet begrepen. Zij verdienen meer dan applaus. Volgens de partijen moet er structureel meer geld naar de zorg, voor het verhogen van de salarissen en het verlagen van de werkdruk. De toegezegde eenmalige bonus is dan ook veel te karig.

Op 5 september wordt daarom de grootste online demonstratie voor de zorg ooit georganiseerd. De lokale afdelingen van GroenLinks, PvdA en SP roepen iedereen op om mee te doen. Dit is het moment om u te laten horen. Om een zo duidelijk mogelijk signaal af te geven aan het kabinet. Om duidelijk te maken dat het verhogen van salarissen in de zorg een politieke keuze is, net als dat het redden van KLM een politieke keuze is.

 

Doe mee en laat u horen. Ga op zaterdag 5 september om 14:00 uur naar www.meerdanapplaus.nl.

Steun de zorg!

 

Blijfietsen is een uniek fietsproject in Vlaardingen met als doel zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk te laten fietsen. O.a. met de duo-fiets (lees hier meer over). Wie wil er een dagdeel begeleider worden?

BlijFietsen houdt zich bezig met fietsen voor ouderen en mensen die door hun beperking niet meer kunnen of durven fietsen. Wij fietsen o.a. voor Soenda en voor individuele aanvragen. De fiets die we gebruiken is de DUO-fiets. Door onverwachte omstandigheden zijn paar damespiloten tijdelijk niet inzetbaar als piloot. We zijn nu naarstig op zoek naar mannen of vrouwen die na een korte training bereid zijn om een dagdeel te fietsen. De doelstelling is om mensen in beweging te krijgen of te houden, de wind weer door je haren kunnen voelen en niet onbelangrijk, deel uit te maken van het maatschappelijk leven en zo kunnen wij er voor zorgen dat ouderen niet vereenzamen.

Een mooie taak. Je blijft zelf in beweging. Je helpt anderen om ook te bewegen. De DUO-fiets is makkelijk te sturen, je zit naast elkaar en je krijgt een goede instructie. Voorlopig is de donderdag onze belangrijkste dag om te fietsen, maar ook op de vrijdagen zijn er aanmeldingen.

Mensen die zich aangesproken voelen en op deze manier een bijdrage willen leveren aan een ‘gezonde’ maatschappij kunnen contact op nemen met:

Cees Smit: 06-10098113 of Anne Kuipers: 06-23199819

Op donderdag 6 augustus wordt van 10.00-10.45 uur in het Rosarium aan de Holysingel (de tuin van het voormalige Holy-ziekenhuis) 75 jaar Hiroshima en Nagasaki herdacht met sprekers, zang en muziek. Je opgeven is verplicht i.v.m. de corona-maatregelen. Afgelopen week werden Marianne van Herp (VVEH) en Han Raeijmaekers (PAX, Ambassade van Vrede) hierover geïnterviewd bij Radio Wetering.

 Beluister dit interview

  De aanval met de atoombommen op de steden Hiroshima en Nagasaki gaf een waarschijnlijk beslissende wending aan het verloop van de Tweede Wereldoorlog maar had ook onbeschrijflijk lijden tot gevolg voor honderdduizenden mensen, tot op de dag van vandaag. Laten we hier met elkaar bij stilstaan, gedenken maar ook een signaal afgeven dat dit nóóit meer mag gebeuren. Alle kernwapens de wereld uit, óók uit Nederland waar wij veilig en in vreedzame harmonie samen willen wonen.

Opgeven met naam en geboortedatum via ambassadestadvanvrede@kpnmail.nl.

Het meebrengen van een witte bloem om samen een kraanvogel te vormen, het symbool van een wereld zonder kernwapens, wordt op prijs gesteld!

In een uitgebreide column spreekt raadslid Robin Bongers zich op Keti Koti namens GroenLinks Vlaardingen uit tegen racisme.

  Vandaag is 1 juli, Keti Koti*, de dag waarop gevierd wordt dat in 1863 de Slavernij door Nederland in Suriname en de Antillen officieel werd afgeschaft. Wat GroenLinks betreft een dag die een officiële nationale feestdag zou moeten zijn. Een belangrijke stap in het afsluiten van een donkere periode van onze geschiedenis. Helaas is met het afschaffen van de slavernij, niet ook het racisme verdwenen.

De laatste weken is er een wereldwijde golf uitgesproken anti-racisme ontstaan. De moord op de Amerikaanse George Floyd was de directe aanleiding, maar zeker niet de enige reden dat er een reactie is losgebarsten die verandering eist. Discriminatie richting mensen die gemarginaliseerd worden op basis van hun huidskleur is wereldwijd nog altijd aanwezig op een systematische manier. Dat moet stoppen. Ook GroenLinks Vlaardingen spreekt zich uit tegen racisme.

Toch zien we een hoop onbegrip en misconcepties langskomen op internet. Daarom bespreek ik hier vier begrippen: black lives matter, geschiedenis, kleurenblind zijn, en wit privilege.

  Black lives matter“Black lives matter? All lives matter!” Dit is een reactie die veel te lezen is. Maar laten we dit eens ontleden. Niemand die zegt ‘black lives matter’ ontkent dat andere levens ertoe doen. Het benadrukken van één groep, betekent niet het uitsluiten van andere groepen, maar een focus leggen waar het op dit moment relevant is. Er staat niet ‘only black lives matter’ maar eerder: ‘black lives matter as well’. Als iemand zegt dat vrouwenrechten er toe doen, betekent dat niet dat die persoon vindt dat mannen geen rechten zouden moeten hebben. Als ik zeg: ‘ik vecht voor dierenrechten’ vecht ik niet tégen mensenrechten. Als ik zeg ‘ik houd van mijn moeder’, betekent het niet dat ik dan niet van mijn vader houd. Ik wil op dat specifieke moment alleen even iets individueel benadrukken. Het is eigenlijk absurd dat een stelling die zegt ‘zwarte levens doen er toe’ controversieel is. Er wordt gevraagd om erkenning van het belang van deze groep, omdat dit belang in de praktijk nog te vaak niet erkend wordt.

  Geschiedenis en nu“De slavernij is toch heel lang geleden, dat is toch nu geen probleem meer? Ik was er toen ook niet eens dus het is toch niet mijn schuld? En trouwens, zwarte mensen hadden ook slaven!”

Slavernij was een vreselijk iets, daar lijkt gelukkig vrijwel iedereen het over eens te zijn. Maar waarom hebben we het nu nog steeds over slavernij, als het zo lang geleden al is afgeschaft? Inderdaad, de Slavernij is in Nederland sinds 1863 afgeschaft (al was dit in delen van Nederlands-Indië pas zo’n 50 jaar later). Dus niemand die nu leeft, heeft die slavernij in Nederland bewust meegemaakt. Maar dat betekent niet dat het er niet toe doet. Niemand die nu leeft heeft schuld aan het onrecht van toen, maar er worden wel nog steeds vruchten van geplukt, ten koste van anderen.

Met de afschaffing van de slavernij was niet ineens alles goed: het rassendenken en de economische ongelijkheid die in die tijd erg aanwezig was, is blijven doorwerken. Dit komt heel duidelijk aanwezig terug in veel dingen: in Amerika is het pas in 1965 vastgelegd dat rassendiscriminatie bij het stemmen verboden is, werd in 1964 Martin Luther King in de gevangenis gegooid omdat hij in een ‘white-only’ restaurant wilde eten, en werd in dat jaar zoutzuur in een zwembad met donkere mensen gegooid in een hotel in Florida - pas in 1969 werd rechtelijk bepaald dat zwemmen niet op basis van huidskleur mocht worden ontzegd. Ook kwam er pas in 1975 een einde aan hypotheek discriminatie met de Home Mortage Disclosure Act.

Zelf ben ik nog geen dertig, maar ik kon al lopen toen in Zuid-Afrika voor het eerst democratische verkiezingen werden gehouden die niet raciaal waren, dat was namelijk in 1994(!). Daarvoor was het, door de geboren Nederlander Hendrik Verwoerd ontwikkelde, apartheidssysteem geldig, dat uitging van witte suprematie. En dichterbij huis, in Brussel was in 1958 nog een mensentuin waarin kinderen uit Congo in hokken ten toon werden gesteld. Kinderen die toen 7 waren, zijn nu zo’n 70 jaar. Mensen die nu leven, hebben dat nog meegemaakt.

En nu nog steeds blijkt uit recent onderzoek dat in Nederland werkgevers eerder iemand aannemen die een ‘wit-klinkende’ naam heeft, zelfs als de CV’s verder identiek zijn. Negen van de tien verhuurmakelaars hebben er geen problemen mee als huiseigenaren hun woning niet willen verhuren aan Marokkanen, Turken, Polen of Bulgaren.

Ook zijn er nog steeds politici die ronduit racistische uitspraken doen, zoals Henk Bres, fractievertegenwoordiger van de PVV in Den Haag, die op zijn tijdlijn zet: “ik zeg uitroeien met een goeie Hitler”, of Baudet die zegt dat “Europa dominant blank” moet blijven, of Annabel Nanninga die wel heel veel grapjes maakt over Joden, het heeft over “de mooie ovens van Hitler”, of woorden als “dobbern***r” gebruikt, en hoopt dat "Ebola even doorpakt".

Dit alles suggereert dat er nog altijd een doorwerking is van de racistische systemen van toen: met zo’n groot verschil bij de start, kun je niet verwachten dat tijdens de race alles rechttrekt en iedereen gelijke kansen heeft om tegelijk bij de finish te komen.

  Kleurenblind“Ik zie geen kleur. Als we gewoon stoppen met het over racisme hebben, gaat het vanzelf voorbij.” Herkenbaar? Dit is het goedbedoelde wegkijken. Het er simpelweg niet over hebben, is helaas geen oplossing. Je ziet, helaas misschien, wel kleur. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat vrijwel iedereen onbewust andere inschattingen maakt op basis van huidskleur en hier vooroordelen bij heeft. Daarnaast is iemands huidskleur nog altijd duidelijk relevant, zoals hierboven beschreven. Dan maar gewoon zeggen dat het er niet toe doet, is het ontkennen van een pijnlijke werkelijkheid. Als je zegt geen kleur te zien en je meent het: dan heb je geluk. Dan is kleur voor jou nooit een probleem geweest, omdat je blijkbaar nooit racisme hebt ervaren. Maar het is voor veel mensen wel degelijk een probleem, omdat ze dag in, dag uit, met racisme te maken hebben. Dit negeren is geen deugd, maar het ontkennen van een pijnlijke werkelijkheid waar veel mensen onder moeten lijden.

  White privilege“White privilege is zo’n onzin. Ik kan er toch niks aan doen dat ik wit ben? Ik heb het toch ook moeilijk gehad? Ik kom uit een gezin waar nooit geld was, waarom heb ik dan privilege?” Opmerkingen zoals deze zijn ook veel te vinden. Waar zo’n opmerking vandaan komt is best te plaatsen: je hebt het zelf moeilijk gehad en iemand zegt dat jij juist een voordeel hebt. Alleen, wit privilege betekent niet dat je automatisch een makkelijk leven hebt en niemand zegt dat ook. Het betekent dat dingen niet nog moeilijker zijn geworden door je huidskleur. Ik ben bijvoorbeeld begonnen op vmbo kader. Het was voor mij niet makkelijk om uiteindelijk af te studeren aan de universiteit. Maar ik weet dat het nog moeilijker geweest was, als ik niet wit was. Dat heb ik gezien bij mensen om me heen, die minstens zo getalenteerd waren als ik, maar zich keer op keer moesten bewijzen, wat duidelijk kwam door verwachtingen die anderen over hen hadden, op basis van hun etnische achtergrond.

Wit privilege betekent ook niet dat alle witte mensen een makkelijker leven hebben dan alle mensen van kleur. Oprah Winfrey wilde een handtas kopen van 38000 dollar. Überhaupt over zo’n aankoop kunnen nadenken, is een privilege dat zij heeft en ik niet heb. Haar economische status en beroemdheid, komt met een heel aardig privilege. Echter, Oprah Winfrey mocht in de winkel de tas in kwestie niet van dichtbij bekijken, omdat de vrouw in de winkel haar niet herkende en ze ‘eruit zag alsof ze het niet zou kunnen betalen’. Dit zou mij niet overkomen, omdat ik wit ben. En dat is wit privilege.

Het betekent ook niet dat je als wit persoon automatisch schuldig bent aan je privilege. Je kunt inderdaad niets doen aan je etnische achtergrond. Het gaat niet om schuld of om spijt, het gaat om erkenning dat de maatschappij nog altijd zo is ingericht dat er (veel) situaties zijn, waarin je huidskleur uitmaakt bij hoe je behandeld wordt. Een witte huidskleur biedt in die situaties nog steeds vaak een voordeel ten opzichte van een andere huidskleur hebben, omdat de benadering anders is. Daar hoef je geen sorry voor te zeggen, maar het is wel belangrijk dat je erkent dat dit gebeurt en dat we er gezamenlijk aan werken dit aan te pakken.

Er is nog altijd racisme op de arbeidsmarkt, op de huizenmarkt en in rechterlijke controles, dat zijn statistisch terug te vinden feiten. Dat heeft effect op praktische segregatie en sociaal-economische status. Daarnaast is er een enorme hoeveelheid mensen die aangeeft negatieve ervaringen met racisme te hebben, soms heel grof en soms subtiel, maar vaak. Dit soort al dan niet oppervlakkig racisme, geeft voeding aan echte ongelijkheid en onverdraagzaamheid en zorgt dat dit zich wortelt in de samenleving.

Daarom is het belangrijk dat we eerst erkennen dat er een probleem is, daar dan gezamenlijk een debat over aangaan en samen acties ondernemen om dit te beëindigen. Ook als dat betekent dat je soms naar jezelf moet kijken, dat dat ongemakkelijk is en dat je zelf stappen zet en verandert. Wees je bewust van je vooroordelen en of je daar naar handelt, strijd actief tegen racisme en spreek je uit als het je bij een ander opvalt.

 *) Keti Koti stamt uit het Sranantongo en betekent Ketenen Gebroken.

Nu ook het congres van GroenLinks zich gisteren in meerderheid heeft uitgesproken voor de motie “Houtige biomassa is geen schone energiebron” - mede ingediend door Vlaardings GroenLinks raadslid Neill Voorburg - kan ook in Vlaardingen de strijd verder gevoerd worden. “In Vlaardingen zal ik mij dan ook sterk maken om houtige biomassa geen plek te geven in de warmteplannen” aldus Neill.

  ________________________________________________________________________________

Houtige biomassa is niet schoon!

  Houtige biomassa is géén duurzame hernieuwbare energiebron. Zo besliste gisteren de leden van GroenLinks tijdens het digitale congres. GroenLinks was altijd al tegen de verbranding van hele bomen voor de opwekking van energie, maar keert zich nu ondubbelzinnig tegen álle vormen van houtige biomassa. De nu al befaamde motie 17, opgesteld door Haarlems raadslid Melissa Oosterbroek (bekijk haar toelichting) en mede door mij ingediend, kon rekenen op een meerderheid van de leden van GroenLinks.

Al geruime tijd verzet ik mij tegen de notie dat het verbranden van (houtig) biomassa duurzaam en groen zou zijn. Eerder dit jaar heb ik het college bevraagd over de situatie in Vlaardingen (beluister ook een interview met mij hierover) en een paar weken geleden schreef ik een uitgebreid opiniestuk over biomassa en schone energie. Met het aannemen door het GroenLinks congres gisteren van de motie “houtige biomassa is geen schone energiebron” neemt GroenLinks een duidelijk, uitgesproken groen standpunt in.

We hebben deze slag gewonnen…!

De belangrijkste stap die nu gezet moet worden is het stopzetten van de stimulerende instrumenten voor biomassa-installaties. Het wordt dan financieel minder interessant om (kleinere) biomassa-installaties te bouwen. De SDE+ subsidie voor verbranding van houtige biomassa moet dus zo snel mogelijk stopgezet worden. Deze subsidiegelden zouden dan gebruikt moeten worden om (huur)woningen te isoleren en als investering in echt duurzame en schone energie.

Mocht het kabinet deze stap niet willen nemen dan heeft de lokale politiek de schone taak om deze fout te corrigeren. Dit kan middels de RES, de Regionale Energiestrategie. In Vlaardingen zal ik mij dan ook sterk maken om houtige biomassa geen plek te geven in de warmteplannen. Tijdens de ‘wensen en bedenkingen procedure’ zal ik dan ook een voorstel met die boodschap indienen. Komende donderdag is er om 20.00 uur in de raadszaal een oordeelsvormende bijeenkomst waar het bespreken van de RES op het programma staat. Hierin zal ik mijn collega raadsleden oproepen zich bij mijn boodschap aan te sluiten, zo geven we houtige biomassa geen verdere toekomst in Vlaardingen.

Voor vragen of opmerkingen over biomassa ben ik uiteraard bereikbaar. U kunt mij mailen op Neill.Voorburg@Vlaardingen.nl

  Neill Voorburg, Raadslid GroenLinks Vlaardingen.

GroenLinks wil structurele oplossingen bij de aanpak van de eikenprocessierups, en stelt voor om dus biodiversiteit als uitgangspunt te nemen: het zoveel mogelijk stimuleren van de natuurlijke vijanden van deze rups. Daarom vraagt GroenLinks raadslid Neill Voorburg het college o.a.: Is het college bereid om, als tegengaan van overlast nodig is, eikenprocessierupsen te reguleren via het aantrekken van natuurlijke vijanden en via meer gevarieerde aanplant?

____________________________________________________________________________________

 

Aan het college van Burgemeester en Wethouders te Vlaardingen

Vlaardingen, 10 juni 2020

Betreft: Biodiversiteit als wapen tegen de eikenprocessierups

 

Geacht college,

Ze zijn weer terug in Vlaardingen, langs de eikensnelwegen in de Broekpolder: de eikenprocessierups. Een jaarlijks terugkerend kriebelbeestje dat, bij contact met hun “haartjes” voor de nodige overlast kan zorgen. De eikenprocessierups zal onze stad jaarlijks aan blijven doen, dat is het nieuwe normaal. Dit komt omdat de sterke groei van de populaties eikenprocessierupsen in de eerste plaats een gevolg van de ecologische- en klimaatcrises is. GroenLinks kiest voor het aanpakken bij de bron in plaats van symptoombestrijding.

  Verschillende natuurlijke vijanden van de processierups, zoals de sluipwesp en de koolmees, lijden momenteel ernstig. Hun aantallen lopen sterk terug als gevolg van het krimpen van leefgebied, verstening en gebrek aan biodiversiteit. De gehele keten is uit balans. Daar bovenop komt het landelijke gebruik van pesticiden en de structureel veel te hoge stikstofuitstoot en bijbehorende verzuring van de natuur. Dit alles bij elkaar opgeteld zorgt voor zeer insect- en vogelonvriendelijke leefomstandigheden. De stijgende temperaturen zijn daarnaast een andere verklaring voor de toename van het aantal processierupsen. De processierups is een van de insectensoorten die als gevolg van klimaatverandering op zoek is naar een nieuwe woonplek.

  De meest effectieve manier om de eikenprocessierups te bestrijden is de inzet van biodiversiteit, het zoveel mogelijk stimuleren van de natuurlijke vijanden van deze rups. Experimenten met het zaaien van planten en het plaatsen van nestkasten om de natuurlijke vijanden van de processierups te lokken, laten zeer goede resultaten zien. GroenLinks wil structurele oplossingen en dus biodiversiteit als uitgangspunt nemen voor het aanplant en maaibeleid van Vlaardingen.

  We hebben dan ook de volgende vragen en suggesties aan het college:

Hoeveel meldingen van nesten van eikenprocessenrupsen heeft het college binnen gekregen? En in hoeverre zorgen deze dieren in Vlaardingen voor overlast?

Hoe gaat het college om met eikenprocessierupsen als ze zijn gesignaleerd?

Maakt het college gebruik van methoden als wegbranden of wegzuigen van Eikenprocessierupsen?

Is het college op de hoogte van natuurlijke en biologische manieren om overlast tegen te gaan zoals in de inleiding beschreven?

Is het college bereid om, als tegengaan van overlast nodig is, eikenprocessierupsen te reguleren via het aantrekken van die natuurlijke vijanden en via meer gevarieerde aanplant? Zo nee, waarom niet?

Vorig jaar heeft Fontijne 110 nestkastjes aan de gemeente geschonken. Is het college bereid om fondsen (bv. bij de provincie) aan te schrijven om voor het komende jaar meer van dit soort broedgelegenheden te creëren?

Heeft u beschikking over een budget voor “plaagdier” bestrijding? Zo ja, ziet u vanuit dit budget mogelijkheden om biodiversiteit te vergroten en zo natuurvriendelijke methoden in te zetten om de eikenprocessierups te bestrijden?

  We zien uw beantwoording met grote interesse tegemoet,

Met vriendelijke groet namens de GroenLinks fractie, Neill Voorburg

Er is de laatste tijd veel discussie over bio-massa. Wel of niet schoon? Wel of niet duurzaam? GroenLinks raadslid Neill Voorburg stelde al eerder vragen aan het college. Hij vindt dat de politieke koers moet veranderen. Om de veelomvattende materie te onderzoeken dook hij maar eens diep in deze materie. Dat resulteerde in onderhavig lijvig opiniestuk. Voor wie zich ook wil informeren.

  Het is niet schoon Zodra er sprake is van verbranding is het niet schoon! Biomassa, biobrandstoffen, aardgas – zowel CNG (Compressed Natural Gas) als LNG (Liquefied Natural Gas) – en ethanol zijn dan ook géén schone energiebronnen. Deze bronnen geven bij verbranding weliswaar niet de duidelijk zichtbare vervuiling zoals bijvoorbeeld de zwarte rook bij het verbranden van kolen of wanneer er olie lekt en in de natuur terecht komt. Maar vergis je niet: ze zijn niet de oplossing voor de lange termijn. Biomassa, biobrandstoffen en aardgas worden helaas vaak foutief voorgesteld als bronnen van schone en/of duurzame energie.

 Aardgas Aardgas wordt vaak ten onrechte als “schoon” aangemerkt, dit omdat er bij verbranding 50% minder CO2 vrijkomt in vergelijking met het verbranden van kolen. Maar bij de verbranding van gas komen wel degelijk broeikasgassen vrij. Namelijk in de vorm van methaan. Methaan houdt 34x zoveel warmte vast als CO2 over een periode van 100 jaar en zelfs 84x zoveel over een periode van 20 jaar. Daarnaast kan aardgas schadelijke stoffen bevatten zoals: benzeen, tolueen, ethylbenzeen en xyleen. Tevens is er wereldwijd veel lekkage van methaan tijdens het vervoer van aardgas. Zo komt ook op deze manier methaan in de natuur en atmosfeer terecht. Aardgas is alles bij elkaar genomen verre van schoon, het is en blijft een fossiele brandstof.

 Biomassa Laten we even uitgebreid stil staan bij biomassa, de “duurzame” en “schone” energiebron waarover de laatste jaren de meeste controverse is. Biomassa, de brandstof waar zoveel over onduidelijk is en waarover zoveel bullshit (excuus voor het taalgebruik)verspreidt wordt. Biomassa, de aanleiding tot het schrijven van dit, steeds langer wordende, opiniestuk.

Laten we beginnen bij wat biomassa daadwerkelijk is. Biomassa is een breed begrip. In dit stuk hebben we het over energie-opwekking, de economische toepassing van biomassa. In dit geval is biomassa de naam voor biologisch afbreekbare producten, afvalstoffen en residuen van de landbouw, de bosbouw en de biologisch afbreekbare delen van industrieel en huishoudelijk afval, van waaruit energie wordt opgewekt. Daarbij wordt er van deze grondstoffen ook vaak zogenaamde biobrandstof gemaakt.

 Bronnenmateriaal biomassa en biobrandstof Er zijn veel vraagtekens te zetten bij het gebruik van biomassa en er zijn veel verschillende bronnen die als biomassa of biobrandstof worden aangemerkt. Sommige vormen zijn veel schadelijker dan anderen. Zo worden er voedselgewassen als soja en mais gebruikt om biobrandstof te winnen, gewassen die natuurlijk zouden kunnen voorzien in de voedselbehoefte van veel mensen. Onder het motto “geen voedsel in de tank” verzetten milieubewegingen en ontwikkelingsorganisaties zich al jaren tegen biobrandstoffen die gemaakt worden van voedselgewassen. Het kan daarnaast natuurlijk nooit de bedoeling, of duurzaam, zijn dat buitenlandse investeerders grond opkopen om er grondstoffen voor biobrandstoffen op te verbouwen in plaats van voedsel. Dit heeft de Nederlandse overheid er in 2012 toe gebracht om in te zetten op geavanceerde biobrandstoffen op basis van algen en bacteriën. Echter worden deze minder schadelijke vormen van biomassa hier in de praktijk nog weinig toegepast.

In 2019 heeft de EU, onder druk van actievoerders en groene partijen nieuwe duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen opgesteld. Zo is er bijvoorbeeld een verbod gekomen op het gebruik van biodiesel gemaakt van palmolie. Een goede stap, want palmolie is wereldwijd een van de drijvende krachten achter ontbossing en verlies aan biodiversiteit. Dit komt o.a. door ontbossing voor de aanleg van oliepalmplantages op o.a. Borneo en Sumatra.

Een andere vorm van biobrandstof is het zogenaamde “biogas”. Ook hiervoor zijn verschillende bronnen: er wordt bijvoorbeeld biogas gemaakt van rioolwaterzuivering of afgevangen van een vuilnisbelt. Dit zijn bronnen waar een stuk minder nadelen aan kleven dan wanneer we biogas verkrijgen door met subsidie mest te vergisten. Dit is namelijk een subsidie die mogelijk de intensieve veeteelt langer in stand houdt. En deze intensieve veeteelt is wereldwijd weer de grootste drijvende kracht achter ontbossing en verlies aan biodiversiteit. De intensieve veeteelt zorgt voor grootschalige ontbossing in o.a. het Amazonegebied, het Atlantisch Bos, Gran Chaco (een vlakte in Paraguay, Bolivia en Argentinië), Borneo, de Cerrado (centraal-west Brazilië), Choco-Darien (een ecoregio in Colombia en Panama), het Congobekken, Oost-Afrika, Oost-Australië, de Mekong, Nieuw Guinea en Sumatra.

 Bomen als grondstof Het is voor dit stuk natuurlijk onvermijdelijk om het over “bomen” te hebben. Ik vermoed zomaar eens dat de meeste lezers zich inmiddels al verbaasden dat ik zoveel woorden achter elkaar kon schrijven zonder het woord “boom” erin. Wees gerust, bij het komende stuk zal ik het woord boom zo vaak noemen dat we straks door de bomen, als we niet oppassen, het bos niet meer zien. Want dit is natuurlijk met afstand de reden tot de meeste controverse van de afgelopen jaren ten aanzien van biomassa: het verbranden van bomen om energie op te wekken. Mijn mening over het verbranden van bomen om energie op te wekken heb ik tijdens het bevragen van het college in Vlaardingen al eerder op papier en de website gezet. Het komt er in het kort op neer dat bomen verbranden noch schoon, noch duurzaam is, en daarnaast mogelijk zeer negatieve gevolgen heeft voor natuur en milieu.

Het bijstoken van hout als biomassa wordt door sommigen als duurzaam aangemerkt omdat voor elke gekapte boom een nieuwe terug groeit. Deze vlieger gaat echter niet op omdat bij verbranding de schadelijke stoffen direct vrij komen, in het nú: het moment dat het klimaat zijn breekpunt bereikt. Dat de vrijgekomen CO2 over een generatie of meer weer wordt opgenomen, daar heeft het klimaat op dit moment weinig aan. Daarbovenop komt dat bomen een essentiële rol spelen bij het opvangen en vasthouden van CO2; hout verbranden als biomassa belast het milieu dus mogelijk dubbel negatief. Het mag dan weliswaar de bedoeling zijn dat er zoveel mogelijk resthout verbrand wordt bij de opwekking van energie middels biomassa. Echter overstijgt momenteel, mede dankzij subsidieregelingen, de vraag het aanbod. Dit zorgt ervoor dat er een tekort is aan restmateriaal als snoeihout en er dus hoogwaardig hout of zelfs hele bomen worden gereduceerd tot biomassa. Een uiterst zorgelijke ontwikkeling omdat dit beleid dus ook weer bijdraagt aan wereldwijde ontbossing en het bijbehorende verlies aan biodiversiteit.

 Het gebruik Er is een groot verschil tussen landen wanneer het gaat om het gebruik van biomassa: zo is in Duitsland het gebruik relatief klein, zeker afgezet tegen wind-en zonne-energie:

- Biomassa: 45.48 TWh (terawattuur) - Wind: 127.23 TWh - Zon: 46.54 TWh

In totaal leveren zon- en windenergie zo’n 30% van de totale energiebehoefte in Duitsland.

Nederland laat bijvoorbeeld hele andere cijfers zien: - Biomassa: 27 TWh - Wind: 10 TWh - Zon: 3.6 TWh

In Nederland leveren zon- en windenergie ongeveer 6 % van de totale energiebehoefte.

Natuurlijk is Duitsland een veel groter land dan Nederland en wekt dus ook veel meer stroom op. Maar waar in Nederland biomassa bijna twee keer zoveel energie oplevert als zon- en windenergie tezamen is in Duitsland een heel andere trend zichtbaar. De Nederlandse vraag naar biomassa wordt omhoog gedreven door subsidieregelingen waardoor nu wereldwijd bomen gekapt worden. Deze belanden in Nederlandse biomassacentrales om te worden verbrand of bijgestookt in kolencentrales. Dit lijkt me niet de manier om aan duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Het is dan ook terecht dat er vanuit verschillende natuur- en milieuorganisaties evenals politieke partijen zoals PvdD, SP, GroenLinks, PvdA en FvD gepleit wordt om een einde te maken aan deze subsidieregelingen.

Het moge duidelijk zijn dat er veel verschillende toepassingen zijn van biomassa als energiebron. Het wordt zowel gebruikt bij de opwekking van elektriciteit als bij het verkrijgen van biobrandstof of biogas. Daarbij moet opgemerkt worden dat sommige vormen van biomassa duidelijk schadelijker zijn voor natuur, milieu, gezondheid en het klimaat dan andere. Ze hebben echter allen één ding met elkaar gemeen: ze worden verbrand, zijn hierdoor geen van allen schoon en zijn dus geen van allen een echte oplossing voor de lange termijn. De minst schadelijke vormen van biomassa, zoals algen en bacteriën, zijn uiteindelijk dus ten hoogste bruikbaar als een overgangsfase naar echt schone energie. Ik zou dan ook graag zien dat investeringen en subsidies worden verlegd naar de echt schone bronnen. Elke euro die besteed wordt aan biomassa, biobrandstof of biogas, is er één die beter besteed had kunnen worden aan ontwikkelingen in schone energie-opwekking.

 Wat is dan wel schoon? Uiteindelijk komt het erop neer dat, hoe hard de mensheid ook nieuwe manieren verzint om energie op te wekken en vervolgens mensen hiervoor laat betalen: de zon en wind leveren meer energie. Het is hoogste tijd dat we dit feit omarmen. Maar, hoor ik sommigen van jullie denken: de bouw van windmolens en zonneparken heeft grote gevolgen voor het landschap en biodiversiteit. Dit klopt tot op zekere hoogte en die kritiek kan ik delen. Het lijkt mij dat de natuur niet het kind van de rekening mag worden. Sterker nog: we zouden de natuur als uitgangspunt moeten nemen. Dus eerst uitzoeken hoe we zo min mogelijk impact op de natuur hebben. En daar vervolgens onze economie en energievoorziening op afstemmen. Het is wel zo dat wereldwijd verreweg de meeste windparken en zonnepanelen worden geplaatst in grote, weidse open gebieden, zee, stedelijk gebied en op daken van woningen en bedrijven. Uiteraard hebben deze energiebronnen ook hun CO2 impact. Dat wordt ook door niemand ontkent. Echter, de techniek voor het opwekken en opslaan van schone energie ontwikkelt zich razendsnel. Voor het produceren van een zonnepaneel is uiteraard ook energie nodig. De tijd die het kost om deze energie terug te verdienen (de energetische terugverdientijd) is voor wind- en zonne-energie erg positief: één tot twee jaar. Gemiddelde zonnepanelen gaan inmiddels 20-30 jaar mee, verreweg het grootste deel van hun levensduur zijn ze dus uitstoot-neutraal. Ook kunnen ze inmiddels bijna volledig gerecycled worden. Voor silicium zonnepanelen is nu al een recyclingspercentage van 96% haalbaar. Daarnaast maken de grote windparken, op o.a. de Noordzee, het in de toekomst mogelijk om grote hoeveelheden waterstof te produceren. Waterstof, de uitzondering die de regel bevestigt: verbranding van waterstof is wél schoon. Je houdt dan namelijk water over. De combinatie van een energievoorziening gebaseerd op zon, wind en groene waterstof is de schoonste die we op basis van hetgeen we nu weten kunnen nastreven. Uiteraard gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat ook zonne- en windenergie gevolgen hebben voor natuur, milieu en klimaat. Vergeet alleen niet dat de alternatieven zoals olie, gas en kolen veel en veel grotere natuur- en milieuschade opleveren.

 De situatie in Vlaardingen Naar aanleiding van de zorgen en maatschappelijke discussie omtrent het gebruik van biomassa heb ik recentelijk het college van Vlaardingen bevraagd naar het huidige gebruik binnen onze stad en de te voorziene ontwikkelingen in de toekomst. De meest in het oog springende ontwikkeling w.b. het gebruik van biomassa zijn de ketels van Waterweg Wonen. Zij verwarmt namelijk woningen aan de Koninginnelaan, Zwaluwenlaan en het Mendelssohnplein door middel van biomassaketels. Voor de verwarming van deze complexen wordt gebruik gemaakt van houtsnippers die vrijkomen uit (bos)onderhoud en snoeiafval. Deze biomassa komt uit Nederland en wordt dus niet geïmporteerd. Voor deze biomassa verdwijnen gelukkig geen hele bomen. Waterweg Wonen streeft ernaar om meer snoeiafval lokaal te verkrijgen. De specificaties van de verschillende biomassaketels zijn als volgt:

- Koninginnelaan 1x 540 kW biomassaketel - Zwaluwenlaan 1x 720 kW biomassaketel - Mendelssohnplein 1x 510 kW biomassaketel

Voor kleinere ketels zoals de door Waterweg Wonen gebruikte ketels, gelden de volgende emissiewaarden, daarbij zijn er ook metingen verricht:

Norm meting: - Stikstofoxiden (NOx) (mg per kubieke meter) 300 210 - Zwaveldioxide (SO2) (mg per kubieke meter) 200 3,5 - Totaal stof (mg per kubieke meter) 40 20

Naast het bovenstaande zijn ook metingen gedaan van Buteen (C4H8), Hexaan (C2H6) en Benzeen (C6H6). Allen zijn gemeten op 0 mg/m3. Hieruit kunnen we de conclusie trekken dat de verstookte biomassa op basis van snoeihout in Vlaardingse ketels ruim binnen de gestelde normen vallen. De vraag blijft echter: omdat het binnen de norm valt, moeten we er dan ook maar gebruik van maken?

De verwarming van deze woningen middels biomassa zit vooralsnog in een proeffase. Waterweg Wonen heeft nog geen definitief besluit genomen om al dan niet door te gaan. Waterweg Wonen onderzoekt ook de mogelijkheden van biokool voor de (nabije)toekomst. Biokool wordt gemaakt uit nattige biomassa zoals grassen en afval uit de akkerbouw. Hiervan zijn in Nederland grote overschotten die voor andere toepassingen onbruikbaar zijn. Daarnaast vraagt biokool minder ruimte voor opslag omdat het meer energie bevat dan snippers of pellets. Het feit dat Waterweg Wonen zoekt naar manieren om biomassa zo goed mogelijk in te zetten is op zichzelf een prima ontwikkeling. Het past ook binnen de door de overheid gesteld duurzaamheidsdoelstellingen. Wanneer we de uitstoot van deze vorm van biomassa afzetten t.o.v. kolen of gas dan is de natuur- en milieuschade, zoals al eerder betoogt, uiteraard kleiner. Zo komen er significant minder giftige stoffen vrij bij verbranding van snoeiafval. De gevolgen voor natuur en biodiversiteit bij het winnen en vervoer van gas of kolen zijn een stuk groter dan bij snoeiafval het geval is. Dat gezegd hebbende: ook deze biomassa levert energie door middel van een verbrandingsproces en is dus niet echt schoon.

 Reactie college Het college van B&W in Vlaardingen schaart zich in hun reactie op mijn vragen achter het geldende overheidsbeleid. Namelijk dat biomassa nodig is om aan duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Ik had graag gezien dat het college zich hierin kritischer op had gesteld. Dat biomassa duurzaam zou zijn betreft immers vooral een papieren werkelijkheid.

    Zoals ik in alle bovenstaande informatie heb aan willen tonen is het begrip biomassa diffuus, breed en staat het huidige (subsidie)beleid investeringen in echt schone energie in de weg. Biomassa is een makkelijke manier om je “groen”, “eco” en “duurzaam” voor te doen. Ook wanneer je dit niet bent. We zien dat door marktwerking ook energie het speelterrein is geworden van het grote bedrijfsleven. Ik vind daarom dat de politiek, in zijn rol als beleidsbepaler, de koers moet uitzetten. Daarbij de kaders schetsen waaraan bedrijven en instellingen zich moeten houden. Om dit goed te kunnen doen is een duidelijk standpunt nodig over wat werkelijk groen, schoon en toekomstbestendig is. Uiteraard moeten overheden hierbij zelf het goede voorbeeld geven door te kiezen voor investeringen in zon, wind en waterstof - onze beste kansen op schone energie voor de toekomst.

Vlaardingen zou in zijn regionale energiestrategie dan ook vol in moeten spelen op de lange termijn mogelijkheden van zon- en windenergie.

Daarnaast zijn er steeds meer lokale energiecoöperaties in handen van burgers en ook in Vlaardingen komt hier gelukkig steeds meer schot in. Zo heeft recentelijk het Vlaardings Energie Collectief (VEC) op het dak van de Koninginnelaan 220 zonnepanelen geplaatst. Hierdoor zijn 39 Vlaardingers collectief eigenaar van deze panelen en vangen hierdoor een deel van hun energiebelasting terug en delen zo in de verkoop van de energie door het VEC. Burgerinitiatieven zoals deze zorgen voor groter draagvlak en gebruik van schone energie. Daarnaast is dit ook een manier waarop je zelf, als burger, de macht van het grootkapitaal kan ondermijnen.

 Conclusie Het mag inmiddels duidelijk zijn dat grote bedrijven, corporaties en overheden graag gebruik maken van prettig klinkende modewoorden als “duurzaam”, “eco” en “groen”; we zien deze woorden overal terug, te pas en te onpas. Zo proberen bedrijven hun producten van een groen sausje te voorzien en aan de man te brengen, zelfs wanneer deze bedrijven alles behalve groen, ecologisch of duurzaam zijn. Het is van het grootste belang dat we eerlijk zijn over de producten die we verkopen en de energie die hiervoor gebruikt of opgewekt moet worden. Natuur- en milieuorganisaties én groene politici moeten daarom een stevig, ondubbelzinnig standpunt innemen tégen biomassa, biobrandstoffen, (bio)gas en alle andere zogenaamde alternatieve energiebronnen geen oplossingen bieden voor de lange termijn. Schone energiebronnen als zon, wind en waterstof bieden die oplossing wel! De bestaande biomassacentrales zouden enkel gebruik moeten maken van de minst vervuilende vormen van biomassa, zoals algen. De bouw van nieuwe biomassacentrales is contraproductief voor luchtkwaliteit en trekt een grote wissel op ecologie en biodiversiteit. Op grond van al het bovenstaande moeten er dus geen nieuwe centrales bijkomen. Door het verstrekken van subsidie op biomassa – want ten onrechte wordt biomassa steeds vaker gezien als dé manier om duurzaamheids-doelstellingen te behalen – dreigt momenteel een wildgroei aan centrales. Het is aan de politiek, waarvan ik een klein onderdeel ben, om beleid en koers vooral voor de lange termijn bij te sturen.

  Werk aan de winkel Ter afsluiting rest mij nog om een belangrijke overweging met jullie te delen: hoewel ik duidelijk inzet op gebruik van schone energiebronnen als zon, wind en waterstof, zie ik ook dat dit niet de enige manieren zijn om natuur te beschermen en de ecologische- en klimaatcrisis het hoofd te bieden. Zo lang we blijven geloven in oneindige economische groei op een eindige planeet, blijven we interen op de reserves die onze planeet heeft. De mate van consumeren zal moeten normaliseren; door minder vlees te eten en minder te vliegen zijn grote stappen bij het herstellen van ecologie en biodiversiteit te zetten. Het huidige economische model kost de planeet gewoonweg te veel en levert het grootste deel van de bevolking te weinig op. Het plunderen van het natuurschoon van de aarde levert grote welvaart voor een steeds kleiner wordende groep mensen. Terwijl de negatieve effecten van klimaatverandering en ecologische teruggang vooral gevoeld worden door de mensen die hierin het kleinste aandeel hebben en hieraan ook nog eens het minste geld verdienen. Hierdoor is de ecologische crisis waarin we zitten en de zoektocht naar schone energiebronnen ook een zaak geworden van rechtvaardigheid. Het roer kan om: we kunnen kapitaal zwaarder belasten en welvaart eerlijker verdelen. We kunnen een einde maken aan oneindige groei. De natuur leert ons veel over groei. Groei is hierin iets moois, iets noodzakelijks en gebeurt in harmonie met haar omgeving; totdat het volwassen is geworden. Dan stopt groei. We voelen allemaal instinctief aan dat eeuwige groei niet kan en uiteindelijk het systeem waarbinnen het zich bevindt kan vernietigen. Wanneer je van je dokter hoort dat je cellen in je lichaam hebt die maar door blijven groeien, dan krijgt groei ineens een hele andere lading. Eeuwige groei is ongezond. Onze economie is hierop geen uitzondering. De wereld is in de afgelopen 100 jaar uit balans geraakt, we kunnen het ons echter niet veroorloven om er nog eens 100 jaar over te doen om haar weer gezond te maken. Laten we de mouwen opstropen, er is werk aan de winkel.

  Vlaardingen, 14 mei 2020Neill Voorburg

 

Er is de laatste tijd veel discussie over bio-massa. Wel of niet schoon? Wel of niet duurzaam? GroenLinks raadslid Neill Voorburg stelde al eerder vragen aan het college. Hij vindt dat de politieke koers moet veranderen. Om de veelomvattende materie te onderzoeken dook hij maar eens diep in deze materie. Dat resulteerde in onderhavig lijvig opiniestuk. Voor wie zich ook wil informeren.

  Het is niet schoon Zodra er sprake is van verbranding is het niet schoon! Biomassa, biobrandstoffen, aardgas – zowel CNG (Compressed Natural Gas) als LNG (Liquefied Natural Gas) – en ethanol zijn dan ook géén schone energiebronnen. Deze bronnen geven bij verbranding weliswaar niet de duidelijk zichtbare vervuiling zoals bijvoorbeeld de zwarte rook bij het verbranden van kolen of wanneer er olie lekt en in de natuur terecht komt. Maar vergis je niet: ze zijn niet de oplossing voor de lange termijn. Biomassa, biobrandstoffen en aardgas worden helaas vaak foutief voorgesteld als bronnen van schone en/of duurzame energie.

 Aardgas Aardgas wordt vaak ten onrechte als “schoon” aangemerkt, dit omdat er bij verbranding 50% minder CO2 vrijkomt in vergelijking met het verbranden van kolen. Maar bij de verbranding van gas komen wel degelijk broeikasgassen vrij. Namelijk in de vorm van methaan. Methaan houdt 34x zoveel warmte vast als CO2 over een periode van 100 jaar en zelfs 84x zoveel over een periode van 20 jaar. Daarnaast kan aardgas schadelijke stoffen bevatten zoals: benzeen, tolueen, ethylbenzeen en xyleen. Tevens is er wereldwijd veel lekkage van methaan tijdens het vervoer van aardgas. Zo komt ook op deze manier methaan in de natuur en atmosfeer terecht. Aardgas is alles bij elkaar genomen verre van schoon, het is en blijft een fossiele brandstof.

 Biomassa Laten we even uitgebreid stil staan bij biomassa, de “duurzame” en “schone” energiebron waarover de laatste jaren de meeste controverse is. Biomassa, de brandstof waar zoveel over onduidelijk is en waarover zoveel bullshit (excuus voor het taalgebruik)verspreidt wordt. Biomassa, de aanleiding tot het schrijven van dit, steeds langer wordende, opiniestuk.

Laten we beginnen bij wat biomassa daadwerkelijk is. Biomassa is een breed begrip. In dit stuk hebben we het over energie-opwekking, de economische toepassing van biomassa. In dit geval is biomassa de naam voor biologisch afbreekbare producten, afvalstoffen en residuen van de landbouw, de bosbouw en de biologisch afbreekbare delen van industrieel en huishoudelijk afval, van waaruit energie wordt opgewekt. Daarbij wordt er van deze grondstoffen ook vaak zogenaamde biobrandstof gemaakt.

 Bronnenmateriaal biomassa en biobrandstof Er zijn veel vraagtekens te zetten bij het gebruik van biomassa en er zijn veel verschillende bronnen die als biomassa of biobrandstof worden aangemerkt. Sommige vormen zijn veel schadelijker dan anderen. Zo worden er voedselgewassen als soja en mais gebruikt om biobrandstof te winnen, gewassen die natuurlijk zouden kunnen voorzien in de voedselbehoefte van veel mensen. Onder het motto “geen voedsel in de tank” verzetten milieubewegingen en ontwikkelingsorganisaties zich al jaren tegen biobrandstoffen die gemaakt worden van voedselgewassen. Het kan daarnaast natuurlijk nooit de bedoeling, of duurzaam, zijn dat buitenlandse investeerders grond opkopen om er grondstoffen voor biobrandstoffen op te verbouwen in plaats van voedsel. Dit heeft de Nederlandse overheid er in 2012 toe gebracht om in te zetten op geavanceerde biobrandstoffen op basis van algen en bacteriën. Echter worden deze minder schadelijke vormen van biomassa hier in de praktijk nog weinig toegepast.

In 2019 heeft de EU, onder druk van actievoerders en groene partijen nieuwe duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen opgesteld. Zo is er bijvoorbeeld een verbod gekomen op het gebruik van biodiesel gemaakt van palmolie. Een goede stap, want palmolie is wereldwijd een van de drijvende krachten achter ontbossing en verlies aan biodiversiteit. Dit komt o.a. door ontbossing voor de aanleg van oliepalmplantages op o.a. Borneo en Sumatra.

Een andere vorm van biobrandstof is het zogenaamde “biogas”. Ook hiervoor zijn verschillende bronnen: er wordt bijvoorbeeld biogas gemaakt van rioolwaterzuivering of afgevangen van een vuilnisbelt. Dit zijn bronnen waar een stuk minder nadelen aan kleven dan wanneer we biogas verkrijgen door met subsidie mest te vergisten. Dit is namelijk een subsidie die mogelijk de intensieve veeteelt langer in stand houdt. En deze intensieve veeteelt is wereldwijd weer de grootste drijvende kracht achter ontbossing en verlies aan biodiversiteit. De intensieve veeteelt zorgt voor grootschalige ontbossing in o.a. het Amazonegebied, het Atlantisch Bos, Gran Chaco (een vlakte in Paraguay, Bolivia en Argentinië), Borneo, de Cerrado (centraal-west Brazilië), Choco-Darien (een ecoregio in Colombia en Panama), het Congobekken, Oost-Afrika, Oost-Australië, de Mekong, Nieuw Guinea en Sumatra.

 Bomen als grondstof Het is voor dit stuk natuurlijk onvermijdelijk om het over “bomen” te hebben. Ik vermoed zomaar eens dat de meeste lezers zich inmiddels al verbaasden dat ik zoveel woorden achter elkaar kon schrijven zonder het woord “boom” erin. Wees gerust, bij het komende stuk zal ik het woord boom zo vaak noemen dat we straks door de bomen, als we niet oppassen, het bos niet meer zien. Want dit is natuurlijk met afstand de reden tot de meeste controverse van de afgelopen jaren ten aanzien van biomassa: het verbranden van bomen om energie op te wekken. Mijn mening over het verbranden van bomen om energie op te wekken heb ik tijdens het bevragen van het college in Vlaardingen al eerder op papier en de website gezet. Het komt er in het kort op neer dat bomen verbranden noch schoon, noch duurzaam is, en daarnaast mogelijk zeer negatieve gevolgen heeft voor natuur en milieu.

Het bijstoken van hout als biomassa wordt door sommigen als duurzaam aangemerkt omdat voor elke gekapte boom een nieuwe terug groeit. Deze vlieger gaat echter niet op omdat bij verbranding de schadelijke stoffen direct vrij komen, in het nú: het moment dat het klimaat zijn breekpunt bereikt. Dat de vrijgekomen CO2 over een generatie of meer weer wordt opgenomen, daar heeft het klimaat op dit moment weinig aan. Daarbovenop komt dat bomen een essentiële rol spelen bij het opvangen en vasthouden van CO2; hout verbranden als biomassa belast het milieu dus mogelijk dubbel negatief. Het mag dan weliswaar de bedoeling zijn dat er zoveel mogelijk resthout verbrand wordt bij de opwekking van energie middels biomassa. Echter overstijgt momenteel, mede dankzij subsidieregelingen, de vraag het aanbod. Dit zorgt ervoor dat er een tekort is aan restmateriaal als snoeihout en er dus hoogwaardig hout of zelfs hele bomen worden gereduceerd tot biomassa. Een uiterst zorgelijke ontwikkeling omdat dit beleid dus ook weer bijdraagt aan wereldwijde ontbossing en het bijbehorende verlies aan biodiversiteit.

 Het gebruik Er is een groot verschil tussen landen wanneer het gaat om het gebruik van biomassa: zo is in Duitsland het gebruik relatief klein, zeker afgezet tegen wind-en zonne-energie:

- Biomassa: 45.48 TWh (terawattuur) - Wind: 127.23 TWh - Zon: 46.54 TWh

In totaal leveren zon- en windenergie zo’n 30% van de totale energiebehoefte in Duitsland.

Nederland laat bijvoorbeeld hele andere cijfers zien: - Biomassa: 27 TWh - Wind: 10 TWh - Zon: 3.6 TWh

In Nederland leveren zon- en windenergie ongeveer 6 % van de totale energiebehoefte.

Natuurlijk is Duitsland een veel groter land dan Nederland en wekt dus ook veel meer stroom op. Maar waar in Nederland biomassa bijna twee keer zoveel energie oplevert als zon- en windenergie tezamen is in Duitsland een heel andere trend zichtbaar. De Nederlandse vraag naar biomassa wordt omhoog gedreven door subsidieregelingen waardoor nu wereldwijd bomen gekapt worden. Deze belanden in Nederlandse biomassacentrales om te worden verbrand of bijgestookt in kolencentrales. Dit lijkt me niet de manier om aan duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Het is dan ook terecht dat er vanuit verschillende natuur- en milieuorganisaties evenals politieke partijen zoals PvdD, SP, GroenLinks, PvdA en FvD gepleit wordt om een einde te maken aan deze subsidieregelingen.

Het moge duidelijk zijn dat er veel verschillende toepassingen zijn van biomassa als energiebron. Het wordt zowel gebruikt bij de opwekking van elektriciteit als bij het verkrijgen van biobrandstof of biogas. Daarbij moet opgemerkt worden dat sommige vormen van biomassa duidelijk schadelijker zijn voor natuur, milieu, gezondheid en het klimaat dan andere. Ze hebben echter allen één ding met elkaar gemeen: ze worden verbrand, zijn hierdoor geen van allen schoon en zijn dus geen van allen een echte oplossing voor de lange termijn. De minst schadelijke vormen van biomassa, zoals algen en bacteriën, zijn uiteindelijk dus ten hoogste bruikbaar als een overgangsfase naar echt schone energie. Ik zou dan ook graag zien dat investeringen en subsidies worden verlegd naar de echt schone bronnen. Elke euro die besteed wordt aan biomassa, biobrandstof of biogas, is er één die beter besteed had kunnen worden aan ontwikkelingen in schone energie-opwekking.

 Wat is dan wel schoon? Uiteindelijk komt het erop neer dat, hoe hard de mensheid ook nieuwe manieren verzint om energie op te wekken en vervolgens mensen hiervoor laat betalen: de zon en wind leveren meer energie. Het is hoogste tijd dat we dit feit omarmen. Maar, hoor ik sommigen van jullie denken: de bouw van windmolens en zonneparken heeft grote gevolgen voor het landschap en biodiversiteit. Dit klopt tot op zekere hoogte en die kritiek kan ik delen. Het lijkt mij dat de natuur niet het kind van de rekening mag worden. Sterker nog: we zouden de natuur als uitgangspunt moeten nemen. Dus eerst uitzoeken hoe we zo min mogelijk impact op de natuur hebben. En daar vervolgens onze economie en energievoorziening op afstemmen. Het is wel zo dat wereldwijd verreweg de meeste windparken en zonnepanelen worden geplaatst in grote, weidse open gebieden, zee, stedelijk gebied en op daken van woningen en bedrijven. Uiteraard hebben deze energiebronnen ook hun CO2 impact. Dat wordt ook door niemand ontkent. Echter, de techniek voor het opwekken en opslaan van schone energie ontwikkelt zich razendsnel. Voor het produceren van een zonnepaneel is uiteraard ook energie nodig. De tijd die het kost om deze energie terug te verdienen (de energetische terugverdientijd) is voor wind- en zonne-energie erg positief: één tot twee jaar. Gemiddelde zonnepanelen gaan inmiddels 20-30 jaar mee, verreweg het grootste deel van hun levensduur zijn ze dus uitstoot-neutraal. Ook kunnen ze inmiddels bijna volledig gerecycled worden. Voor silicium zonnepanelen is nu al een recyclingspercentage van 96% haalbaar. Daarnaast maken de grote windparken, op o.a. de Noordzee, het in de toekomst mogelijk om grote hoeveelheden waterstof te produceren. Waterstof, de uitzondering die de regel bevestigt: verbranding van waterstof is wél schoon. Je houdt dan namelijk water over. De combinatie van een energievoorziening gebaseerd op zon, wind en groene waterstof is de schoonste die we op basis van hetgeen we nu weten kunnen nastreven. Uiteraard gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat ook zonne- en windenergie gevolgen hebben voor natuur, milieu en klimaat. Vergeet alleen niet dat de alternatieven zoals olie, gas en kolen veel en veel grotere natuur- en milieuschade opleveren.

 De situatie in Vlaardingen Naar aanleiding van de zorgen en maatschappelijke discussie omtrent het gebruik van biomassa heb ik recentelijk het college van Vlaardingen bevraagd naar het huidige gebruik binnen onze stad en de te voorziene ontwikkelingen in de toekomst. De meest in het oog springende ontwikkeling w.b. het gebruik van biomassa zijn de ketels van Waterweg Wonen. Zij verwarmt namelijk woningen aan de Koninginnelaan, Zwaluwenlaan en het Mendelssohnplein door middel van biomassaketels. Voor de verwarming van deze complexen wordt gebruik gemaakt van houtsnippers die vrijkomen uit (bos)onderhoud en snoeiafval. Deze biomassa komt uit Nederland en wordt dus niet geïmporteerd. Voor deze biomassa verdwijnen gelukkig geen hele bomen. Waterweg Wonen streeft ernaar om meer snoeiafval lokaal te verkrijgen. De specificaties van de verschillende biomassaketels zijn als volgt:

- Koninginnelaan 1x 540 kW biomassaketel - Zwaluwenlaan 1x 720 kW biomassaketel - Mendelssohnplein 1x 510 kW biomassaketel

Voor kleinere ketels zoals de door Waterweg Wonen gebruikte ketels, gelden de volgende emissiewaarden, daarbij zijn er ook metingen verricht:

Norm meting: - Stikstofoxiden (NOx) (mg per kubieke meter) 300 210 - Zwaveldioxide (SO2) (mg per kubieke meter) 200 3,5 - Totaal stof (mg per kubieke meter) 40 20

Naast het bovenstaande zijn ook metingen gedaan van Buteen (C4H8), Hexaan (C2H6) en Benzeen (C6H6). Allen zijn gemeten op 0 mg/m3. Hieruit kunnen we de conclusie trekken dat de verstookte biomassa op basis van snoeihout in Vlaardingse ketels ruim binnen de gestelde normen vallen. De vraag blijft echter: omdat het binnen de norm valt, moeten we er dan ook maar gebruik van maken?

De verwarming van deze woningen middels biomassa zit vooralsnog in een proeffase. Waterweg Wonen heeft nog geen definitief besluit genomen om al dan niet door te gaan. Waterweg Wonen onderzoekt ook de mogelijkheden van biokool voor de (nabije)toekomst. Biokool wordt gemaakt uit nattige biomassa zoals grassen en afval uit de akkerbouw. Hiervan zijn in Nederland grote overschotten die voor andere toepassingen onbruikbaar zijn. Daarnaast vraagt biokool minder ruimte voor opslag omdat het meer energie bevat dan snippers of pellets. Het feit dat Waterweg Wonen zoekt naar manieren om biomassa zo goed mogelijk in te zetten is op zichzelf een prima ontwikkeling. Het past ook binnen de door de overheid gesteld duurzaamheidsdoelstellingen. Wanneer we de uitstoot van deze vorm van biomassa afzetten t.o.v. kolen of gas dan is de natuur- en milieuschade, zoals al eerder betoogt, uiteraard kleiner. Zo komen er significant minder giftige stoffen vrij bij verbranding van snoeiafval. De gevolgen voor natuur en biodiversiteit bij het winnen en vervoer van gas of kolen zijn een stuk groter dan bij snoeiafval het geval is. Dat gezegd hebbende: ook deze biomassa levert energie door middel van een verbrandingsproces en is dus niet echt schoon.

 Reactie college Het college van B&W in Vlaardingen schaart zich in hun reactie op mijn vragen achter het geldende overheidsbeleid. Namelijk dat biomassa nodig is om aan duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Ik had graag gezien dat het college zich hierin kritischer op had gesteld. Dat biomassa duurzaam zou zijn betreft immers vooral een papieren werkelijkheid.

    Zoals ik in alle bovenstaande informatie heb aan willen tonen is het begrip biomassa diffuus, breed en staat het huidige (subsidie)beleid investeringen in echt schone energie in de weg. Biomassa is een makkelijke manier om je “groen”, “eco” en “duurzaam” voor te doen. Ook wanneer je dit niet bent. We zien dat door marktwerking ook energie het speelterrein is geworden van het grote bedrijfsleven. Ik vind daarom dat de politiek, in zijn rol als beleidsbepaler, de koers moet uitzetten. Daarbij de kaders schetsen waaraan bedrijven en instellingen zich moeten houden. Om dit goed te kunnen doen is een duidelijk standpunt nodig over wat werkelijk groen, schoon en toekomstbestendig is. Uiteraard moeten overheden hierbij zelf het goede voorbeeld geven door te kiezen voor investeringen in zon, wind en waterstof - onze beste kansen op schone energie voor de toekomst.

Vlaardingen zou in zijn regionale energiestrategie dan ook vol in moeten spelen op de lange termijn mogelijkheden van zon- en windenergie.

Daarnaast zijn er steeds meer lokale energiecoöperaties in handen van burgers en ook in Vlaardingen komt hier gelukkig steeds meer schot in. Zo heeft recentelijk het Vlaardings Energie Collectief (VEC) op het dak van de Koninginnelaan 220 zonnepanelen geplaatst. Hierdoor zijn 39 Vlaardingers collectief eigenaar van deze panelen en vangen hierdoor een deel van hun energiebelasting terug en delen zo in de verkoop van de energie door het VEC. Burgerinitiatieven zoals deze zorgen voor groter draagvlak en gebruik van schone energie. Daarnaast is dit ook een manier waarop je zelf, als burger, de macht van het grootkapitaal kan ondermijnen.

 Conclusie Het mag inmiddels duidelijk zijn dat grote bedrijven, corporaties en overheden graag gebruik maken van prettig klinkende modewoorden als “duurzaam”, “eco” en “groen”; we zien deze woorden overal terug, te pas en te onpas. Zo proberen bedrijven hun producten van een groen sausje te voorzien en aan de man te brengen, zelfs wanneer deze bedrijven alles behalve groen, ecologisch of duurzaam zijn. Het is van het grootste belang dat we eerlijk zijn over de producten die we verkopen en de energie die hiervoor gebruikt of opgewekt moet worden. Natuur- en milieuorganisaties én groene politici moeten daarom een stevig, ondubbelzinnig standpunt innemen tégen biomassa, biobrandstoffen, (bio)gas en alle andere zogenaamde alternatieve energiebronnen geen oplossingen bieden voor de lange termijn. Schone energiebronnen als zon, wind en waterstof bieden die oplossing wel! De bestaande biomassacentrales zouden enkel gebruik moeten maken van de minst vervuilende vormen van biomassa, zoals algen. De bouw van nieuwe biomassacentrales is contraproductief voor luchtkwaliteit en trekt een grote wissel op ecologie en biodiversiteit. Op grond van al het bovenstaande moeten er dus geen nieuwe centrales bijkomen. Door het verstrekken van subsidie op biomassa – want ten onrechte wordt biomassa steeds vaker gezien als dé manier om duurzaamheids-doelstellingen te behalen – dreigt momenteel een wildgroei aan centrales. Het is aan de politiek, waarvan ik een klein onderdeel ben, om beleid en koers vooral voor de lange termijn bij te sturen.

  Werk aan de winkel Ter afsluiting rest mij nog om een belangrijke overweging met jullie te delen: hoewel ik duidelijk inzet op gebruik van schone energiebronnen als zon, wind en waterstof, zie ik ook dat dit niet de enige manieren zijn om natuur te beschermen en de ecologische- en klimaatcrisis het hoofd te bieden. Zo lang we blijven geloven in oneindige economische groei op een eindige planeet, blijven we interen op de reserves die onze planeet heeft. De mate van consumeren zal moeten normaliseren; door minder vlees te eten en minder te vliegen zijn grote stappen bij het herstellen van ecologie en biodiversiteit te zetten. Het huidige economische model kost de planeet gewoonweg te veel en levert het grootste deel van de bevolking te weinig op. Het plunderen van het natuurschoon van de aarde levert grote welvaart voor een steeds kleiner wordende groep mensen. Terwijl de negatieve effecten van klimaatverandering en ecologische teruggang vooral gevoeld worden door de mensen die hierin het kleinste aandeel hebben en hieraan ook nog eens het minste geld verdienen. Hierdoor is de ecologische crisis waarin we zitten en de zoektocht naar schone energiebronnen ook een zaak geworden van rechtvaardigheid. Het roer kan om: we kunnen kapitaal zwaarder belasten en welvaart eerlijker verdelen. We kunnen een einde maken aan oneindige groei. De natuur leert ons veel over groei. Groei is hierin iets moois, iets noodzakelijks en gebeurt in harmonie met haar omgeving; totdat het volwassen is geworden. Dan stopt groei. We voelen allemaal instinctief aan dat eeuwige groei niet kan en uiteindelijk het systeem waarbinnen het zich bevindt kan vernietigen. Wanneer je van je dokter hoort dat je cellen in je lichaam hebt die maar door blijven groeien, dan krijgt groei ineens een hele andere lading. Eeuwige groei is ongezond. Onze economie is hierop geen uitzondering. De wereld is in de afgelopen 100 jaar uit balans geraakt, we kunnen het ons echter niet veroorloven om er nog eens 100 jaar over te doen om haar weer gezond te maken. Laten we de mouwen opstropen, er is werk aan de winkel.

  Vlaardingen, 14 mei 2020Neill Voorburg

 

Extra kabinetsmaatregelen zijn een unieke kans voor Vlaardingen om eindelijk walstroom te realiseren. Reden voor GroenLinks om dit onderwerp wederom onder de aandacht van het college te brengen.

GroenLinks maakt zich de afgelopen 15 jaar hard voor de aanleg van walstroom in het Vlaardingse havengebied. Volgens ons zou dit namelijk de luchtkwaliteit verbeteren en zorgen voor een afname van geluidsoverlast. Tot nog toe geven zowel het stadsbestuur als DFDS aan positief te staan ten opzichte van walstroom. Beide partijen onderkennen de meerwaarde, maar tot nog toe blijken financiële bezwaren doorslaggevend. Volgens raadslid Neill Voorburg kunnen de stikstofmaatregelen van het kabinet uitkomst bieden voor Vlaardingen: Het kabinet trekt namelijk 5 miljard extra uit om de uitstoot en depositie van stikstofoxiden en ammoniak te verminderen. Het kabinet voorziet hierin ook van bronmaatregelen voor het verminderen van de uitstoot van stikstofoxiden door de scheepvaart. De aanleg van walstroom voor de zeevaart zou volgens het kabinetsplan leiden tot stikstofreductie.

Naast onderstaande ingediende vragen, zal GroenLinks tijdens de eerstvolgende raadsvergadering een motie indienen waarin gevraagd wordt walstroom aan te leggen.

_________________________________________________________________________________

Aan het college van Burgemeester en Wethouders te Vlaardingen

Vlaardingen, 28 april 2020

Betreft: Walstroom - stikstofbeleid

 

Geacht College,

Zoals u weet zet GroenLinks zich de afgelopen 2 jaar in voor de realisatie van walstroom. Recentelijk heeft het Rijk bekend gemaakt dat zij nog eens 5 miljard uittrekt voor het stikstofbeleid. Het kabinet wil hierbij ook zogenaamde bronmaatregelen treffen. Één van deze bronmaatregelen is de realisatie van walstroom voor de zeevaart. U heeft in de beantwoording van onze vragen van 9 januari 2020 te kennen gegeven voorstander te zijn van walstroom en de mogelijkheden hiervan voor het Vlaardingse havengebied te onderzoeken. Hierbij gaat (of bent) u ook in gesprek met DFDS.

De afgelopen weken bereikten ons wederom berichten van mensen die nog steeds overlast ervaren van een lage bromtoon mogelijk afkomstig van generatoren bij DFDS. Walstroom zou deze overlast drastisch kunnen verminderen.

Naast het verminderen van geluidsoverlast biedt walstroom tevens voordelen voor de luchtkwaliteit, omdat de uitstoot van o.a. fijnstof en stikstofoxiden hierdoor sterk omlaag gaan. Uit uw eerdere beantwoording van vragen door GroenLinks gesteld blijkt dat u de meerwaarde van walstroom voor Vlaardingen ziet. De bezwaren waren voornamelijk van financiële aard. GroenLinks is uiteraard blij met deze opstelling. Nu dat het Rijk extra geld uittrekt om walstroom te realiseren ziet GroenLinks mogelijkheden om deze voorziening ook in Vlaardingen van de grond te krijgen en hiermee een significante slag te maken als het gaat om het verminderen van geluidsoverlast en luchtvervuiling.

We hebben dan ook de volgende vragen:

Bent u nog steeds van mening dat walstroom een goede optie is om geluidsoverlast en luchtvervuiling vanuit het havengebied te verminderen?

Bent u op de hoogte van de stikstofplannen van het kabinet en ziet u hierin mogelijkheden om walstroom in het Vlaardingse havengebied te realiseren?

Kunt u aangeven of u reeds met o.a. DFDS in gesprek bent omtrent de realisatie van walstroom en of er concrete stappen te verwachten zijn aangaande de aanleg van walstroom bij DFDS?

Kunt u aangeven op welke wijze Vlaardingen aanspraak kan maken op geld vanuit het stikstofbeleid? Kunt u hierbij tevens aangeven of u voornemens bent deze gelden in te zetten voor het verduurzamen van het Vlaardingse havengebied middels walstroom?

We zien uw beantwoording met grote interesse tegemoet.

Hartelijke groet,

Namens de fractie van GroenLinks, Neill Voorburg.