Poliflw

Per 1 juli heeft de fractie van het CDA in de gemeenteraad van Emmen een nieuwe fractievoorzitter; René Wittendorp. Hij werd in juni 2015 benoemd tot commissielid voor het CDA, en vanaf december 2017 raadslid. René Wittendorp woont in Schoonebeek en is naast zijn politieke werkzaamheden architect; “Ik ben blij met het vertrouwen vanuit de fractie en wil mijn waardering uitspreken voor de wijze waarop Auke Oldenbeuving de afgelopen jaren als fractievoorzitter heeft gewerkt. Het is een uitdaging om dat net zo goed te doen.” De huidige fractievoorzitter, Auke Oldenbeuving, die sinds de verkiezingen van 2010 raadslid is voor het CDA, volgde in de zomer van 2012 Bouke Durk Wilms op als fractievoorzitter. Na 8 jaar fractievoorzitterschap is het tijd om plaats te maken. Dit had hij al enige tijd geleden binnen de fractie aangegeven. De fractie heeft vervolgens unaniem René Wittendorp benoemd tot nieuwe fractievoorzitter. Auke Oldenbeuving blijft wel aan als raadslid. Fractie CDA Emmen

Bijdrage eerste termijn door Auke Oldenbeuving: Ook onder moeilijke omstandigheden zoals nu moet je op je bakens letten. Voor het CDA zijn dat rentmeesterschap, gespreide verantwoordelijkheid, publieke gerechtigheid en solidariteit. En dat betekent ook verantwoordelijkheid willen dragen voor het creëren van een financieel perspectief voor deze gemeente. Niets doen is geen optie. Korte termijn denken ook niet. De Kadernota 2021 kent een lange aanloop. Bij de vaststelling van de vorige Kadernota, op 27 juni vorig jaar, hadden we de volgende constateringen: 1. Het College kreeg de opdracht de jaarschijf 2020 sluitend te maken, zonder ingrijpende of onomkeerbare keuzes. Dat is gelukt, met veel knippen en plakken, en die hebben we in november vastgesteld. 2.We willen weer een stevig eigen vermogen en onafhankelijk worden van fluctuaties in de inkomsten. Geen paniekvoetbal, maar ook geen weggevertjes vanwege een incidentele meevaller. Die gebruik je om je eigen vermogen op peil te brengen. 3. We doorlopen als Raad een proces om de financiën van de gemeente Emmen, en daarmee dus haar uitgavenpatroon en de wijze van begroten, fundamenteel te herijken. De uitkomst van dat proces moest zijn beslag krijgen in een gedegen Kadernota 2021 en verder. We hebben in een viertal sessies de hele begroting doorgewerkt, en het College heeft op basis van die sessies en de daarin gemaakte opmerkingen een Kadernota opgesteld, als opmaat voor de begroting 2021 en volgende jaren. De Strategienota is nog steeds leidend, maar op dit moment betekent de Kadernota vooral een pas op de plaats ten aanzien van investeringsprogramma en nieuw beleid. En een mix van specifieke en generieke keuzes om de begroting structureel op orde te krijgen. Specifieke keuzes voor een totaalbedrag van 6,8 miljoen, 2,2 miljoen extra inkomsten (met name OZB), en 1,5 miljoen aan generieke kortingen op subsidies en budgetten. De gelijkenis met de coronamaatregelen is treffend; het doet iedereen pijn, sommigen wat meer dan anderen, en de pijn wordt door mensen verschillend ervaren. Maar net zoals Corona zijn schaduw ver vooruit werpt, ligt hier ook een pakket aan voorstellen wat vertaald moet worden in de begroting. En anders dan vorig jaar, gaat het nu om structurele besluiten. Net als alle partijen in deze Raad vindt ook het CDA sommige voorstellen heel vervelend. Pijn op de verkeerde plek. Tikken op plekken waar je al een blauwe plek of een schaafwond had. Of waar je nou net met veel moeite de boel weer wat opgeknapt had. Dat bijvoorbeeld de verhoging van de tarieven van de sportaccommodaties. En worden die verhogingen ook ingezet om de mate van kostendekkendheid dichter bij elkaar te brengen? Zaalsporters betalen nu drie keer zoveel voor hun accommodatie dan veldsporters. Ook het versoberen van speeltoestellen is zo’n punt. Het levert relatief weinig op maar het is een verkeerd signaal; we willen toch juist kinderen buiten laten spelen? En zit daar ook geen dubbeling met een ander pijnpunt; de korting bij de erkende overlegpartners. Die betalen toch ook mee aan speelvoorzieningen? Het druist in tegen ons uitgangspunt van gespreide verantwoordelijkheid. Zijn er alternatieven voor de mensen die nu gebruik maken van de gemeentewinkels? En het mantelzorg compliment; natuurlijk doen deze vrijwilligers het niet voor het geld. Maar dit voelt wel als een miskenning van hun inzet. De klapper van de OZB; 2% plus nog eens 5% er over heen is heftig. En dat terwijl iedereen al meer moet gaan betalen voor afval. En op termijn ook voor riolering. Ook dat houdt in de toekomst niet op. Hoewel: Afval, daar kunnen we wat aan doen. We moeten een afvalbeleid vaststellen dat inwoners helpt die afvalstromen terug te dringen. Dat is goed voor het milieu, maar het scheelt ook in de portemonnee. Kunnen we die OZB verhoging nog een beetje goed maken. Want als we niets doen gaan ook die heffingen de komende jaren met zo’n € 45 per huishouden omhoog. Dus Ja; alle keuzes zijn pijnlijk, maar sommige keuzes vinden we wel extra pijnlijk. Maar aan de totaalbedragen tornen; dat niet. Want met al deze maatregelen is het financiële beeld nog niet heel rooskleurig. Want het belangrijkste is: waar doen we dit voor? Stap 1, en ik citeer: “ de financiële uitgangspositie zodanig verbeteren dat we risico’s kunnen afdekken en kunnen inspelen op onzekerheden. En die komen er nog; de herijking van het gemeentefonds, de invoering van een hoger aandeel lokale belastingen, met de invoering van het gebruikersdeel, en wie weet wat nog meer. Maar veel belangrijker; we doen dit om mogelijkheden te hebben in te spelen op kansen. Of nog beter: om kansen te creëren. En daarvoor moet je ruimte hebben in je begroting. En vrij besteedbare reserves. Het gaat er om de economische ontwikkeling van deze regio te kunnen bevorderen. Daarmee creëer je kansen voor mensen, verminder je de armoede, maak je meer mogelijk in Emmen. Waterstof, Groene Chemie, Energietransitie, Technische Opleidingen, Logistiek Knooppunt, Werkgelegenheid. Echter; de oude regel geldt nog steeds: Geen geld, geen Zwitsers! Waar elders in het land ontwikkelingen bijna spontaan aan komen waaien, omdat de randvoorwaarden en netwerken en infrastructuur er al zijn, is dat in Emmen niet zo. En daarom doen we dit. We willen weer leiden, niet volgen. En dat doen we voor onze inwoners. En onze toekomstige inwoners. Voor onze kinderen en kindskinderen. We moeten er voor zorgen dat we weer een kansrijke regio worden. Er zijn al goede stappen gezet, en worden goede stappen gezet, maar er moeten nog veel meer stappen worden gezet. Met deze Kadernota maken we een aanzet om te komen tot een begroting die dat mogelijk maakt. Voor de toekomst van deze prachtige verre uithoek van dit kleine land. N.b. de laatste opmerking was een verwijzing naar het boek “Een klein land met verre uithoeken” van Floor Millikowski, dat aan wethouder Guido Rink overhandigd werd.

In de commissie- en raadsvergadering van juni zijn wederom de jaarstukken besproken. Deze bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Tegelijkertijd werd behandeld: de accountantsverklaring, de bevindingen van de auditcommissie en de reacties van het college hierop. Genoeg stof tot nadenken dus! Enkele punten hieruit: De cijfers Het jaar sluit met een positief saldo van € 6,9 miljoen. Het gehele jaar hadden we echter te maken met een dreigend financieel tekort door toenemende kosten in het sociaal domein en tegenvallers in het gemeentefonds. Er is daarom door het jaar heen strak bijgestuurd door onder andere een selectieve vacaturestop en het stopzetten van nieuwe investeringen. € 6,9 miljoen is natuurlijk positief maar achter de cijfers zit altijd een verhaal. De € 6,9 miljoen wordt met name gehaald op een incidenteel resultaat van € 5,2 miljoen op de grondexploitaties. Een ingewikkeld verhaal wat kortweg erop neer komt dat tussentijds winst kan worden genomen op de grondexploitatie waarbij je hoopt dat het uiteindelijk ook zo uitpakt. Een positief saldo van € 6,9 miljoen suggereert verder dat het financieel wel goed zit met de gemeente Emmen. Helaas moeten we constateren dat (zoals de accountant het verwoord) de gemeente Emmen een risicovolle financiële positie heeft. Dit komt enerzijds door onze weerstandsvermogen, anderzijds door onze solvabiliteit. Onze weerbaarheid om tegenvallers op te vangen. Onze weerstandsvermogen – ons vermogen om tegenvallers op te vangen - moet gelijk of hoger zijn dan de verwachte tegenvallers. We komen hier € 8,5 miljoen tekort. Hiervoor zal de komende jaren structureel € 3,4 miljoen in de algemene reserve worden gestort. Onze schuldpositie maakt verder duidelijk dat de gemeente Emmen maar weinig tot geen financiële ruimte heeft om structurele en incidentele lasten op te vangen. Corona Het is misschien een beetje gek om bij de Jaarrekening van 2019 over Corona te beginnen omdat dit geen directe financiële gevolgen heeft voor de jaarrekening maar afgesproken is dat gebeurtenissen na balansdatum nu eenmaal moeten worden beschreven omdat het van belang is voor de begroting van 2020 en de jaren daarna. Hoe groot de impact zal zijn is nu nog onduidelijk maar we zullen zeker effecten zien in o.a. de parkeeropbrengsten, de toeristenbelasting en het aantal bijstandsuitkeringen. Ook voor Wildlands en het Atlastheater is een impactanalyse uitgevoerd van de effecten van corona. Op basis van het scenario dat Wildlands per 1 juni en het Atlas theater per per 1 september weer open zou gaan verwachtten we een tekort van € 9,7 miljoen. Om ook deze uitdaging het hoofd te bieden is o.a. het rekening courant krediet verhoogd, zijn subsidies naar voren gehaald en zijn aflossingsverplichtingen uitgesteld. Deze tijdelijke maatregelen overbruggen voor nu deze lastige periode totdat het Rijk met regelingen over de brug komt waar zowel Wildlands als het Atlas theater aanspraak op kunnen maken. En natuurlijk ontvangt de gemeente Emmen die dan weer. Dirk van Dijken CDA Emmen

Onderstaand de bijdrage van Henk Huttinga namens de ChristenUnie in de vergadering van de commissie Bestuur, Middelen en Economie van donderdag 11 juni over de jaarrekening.

Mijnheer de voorzitter,

 De CU fractie is verblijd dat we financieel gezien over 2019 niet verder uit de bocht zijn gegaan dan nu blijkt. Het jaarverslag lezende en alles wat afgelopen jaar langsgekomen is, is het moeilijk te zeggen of dit vooral door goede stuurmanskunst is of ook deels geluk en onvoorzien. Wat ons betreft is er van beide wel wat aanwezig en heeft het in ieder geval geleid tot een minder slecht beeld dan dat van 2018, waarin de reservepositie opzienbarend werd uitgehold.

Hoewel het eigen vermogen licht steeg is de algemene reserve met 17,5 mio achteruit gehold naar een negatieve stand. Gelukkig bracht het rekeningresultaat wat verlichting voor het algemene beeld. Maar dat is helaas weer wat geflatteerd doordat het met name een boekhoudkundig resultaat is. De bankrekening is er niet extra door gevuld. Overigens vinden wij de voorstelling van het exploitatiebeeld een vertroebelende. U neemt daarin de reservemutaties mee terwijl de exploitatie juist het saldo van lasten en baten zou moeten zijn en dan kom je uit op ruim 2 miljoen euro. Tegelijk is het overall beeld van de financiële positie van onze gemeente helaas nog steeds onvoldoende en behoorlijk kwetsbaar. De Coronacrisis doet daar beslist geen goed aan, ook al zijn er diverse goede voornemens tot verbetering.

Ons steekt bijzonder de beperkende verklaring vanwege opnieuw onrechtmatige bestedingen agv onjuistheden in de aanbesteding- en contracten- sfeer. Dat moet beslist anders. Dit is nu voor het vierde achtereenvolgend jaar zo en het bedrag waarvoor het geldt wordt juist niet kleiner maar groter. Dat kan echt niet langer. Anders moeten er maar andere en wellicht harde maatregelen worden genomen.

Voorzitter, het college geeft zelf ook aan dat diverse begrotingswijzigingen door het jaar heen het beeld van de begroting en uiteindelijk van de rekening als resultaat behoorlijk kunnen beïnvloeden. Dat is op zich niet erg wanneer het volledig navolgbaar en transparant gebeurd. Maar ook over 2019 zijn er momenten geweest met Raads en college besluiten alsook naar wij aannemen besluiten in de organisatie die het zicht op het verloop van de begroting voor in ieder geval de raad hebben verslechterd. Wat ons betreft zouden we daar zoveel mogelijk van af moeten. De analyse van het rekeningresultaat geeft daar een mooi inkijkje in maar dat is achteraf. Het was in 2019 al heel fijn dat we ambtelijk werden bijgepraat meermalen over de stand van zaken. Laten we daar in ieder geval mee doorgaan.

Wij waarderen de ontwikkeling rond inhuur derden maar tegelijk is er wel heel veel vacatureruimte. Vraag is hoe we de organisatie vooral kwalitatief overeind houden. Ook hier is sprake van behoorlijke kwetsbaarheid, helemaal afgezet tegenover de steeds complexer wordende samenleving en de vraagstukken die er liggen voor de toekomst.

Voor het sociaal domein lijkt de gemeente steeds meer in control te komen, zeker afgezet ten opzichte van de laatst gewijzigde begroting. Dat constateert de accountant ook. Dat is op zich een goede ontwikkeling, daar waar vrijwel elke gemeente er enorm mee worstelt. Vraag is echter hoe het beeld is wanneer we naar de primitieve begroting terug kijken. Wij vinden dat onvoldoende zichtbaar.

De balans geeft wat ons betreft een iets positiever beeld dan begroot. Vooral ten aanzien van de schuldenpositie maar helaas niet ten aanzien van de algemene reserve.

De CU fractie onderschrijft volmondig de inhoud van de brief van de auditcommissie van de raad. Graag wil ik hier nog eens extra benadrukken de zorgen rond de rechtmatigheid en de sterke focus die er moet zijn op de top aandachtspunten. Zoals De Financiële positie gemeente Emmen De Business Case Wildlands (inclusief effecten corona) De Beheersing op inkoop en aanbesteding De Vernieuwing Accountantscontrole – Rechtmatigheidsverklaring College en Het Bepalen Van het ambitieniveau Interne Beheersing Daar komt nog bij de Effecten van corona op financiële positie en interne beheersing.

De opmerking van de auditcie rond de teksten in de begroting vinden wij ook niet verwonderlijk. Er zit vaak geen consequente lijn in tov de begroting en veelal zijn ze te langdradig. Per programma komt er minimaal een bladzijde bij tov de begroting. Leg bijvoorbeeld de onderwerpen uit de begroting in de programma’s naast de onderwerpen waarover gerapporteerd wordt, dan is dat oke. Maar tekstueel loopt het dan wel regelmatig uiteen qua voornemens en resultaat beschrijving. Dat kan echt een stuk beter. Ik zou beginnen met een veel beknoptere en puntiger beschrijving van de voornemens in de begroting. Dan kan ook veel gemakkelijker en duidelijker gerapporteerd worden over exact dat wat bedoeld wordt en zijn de smilies ook meer functioneel. Die zijn nu nog te subjectief, merken we. Overigens lieten de steekproeven die we deden zien dat er wel een behoorlijke poging is gedaan om voornemens en rapportage over het behaalde bij elkaar in de buurt te brengen en dat is goed om te zien, zeker tov hoe dit in het verleden vaak ging.

Voorzitter, we kwamen opnieuw de opmerking tegen dat afwijkingen relatief klein zijn tov het totale begrotingsbedrag. Deze opmerking is ook gehanteerd bij de beantwoording door het college van de schriftelijke vragen van de VVD en CU eerder dit jaar nav de perspectiefbrief 2020. Er wordt dan gemeld dat het maar 1 procent is of 2. Maar voorzitter, wij verkeren niet in de positie om zo relativerend over onze financiën te spreken. De achterliggende absolute getallen laten dit niet toe, want elke negatieve afwijking is er zeker nu wat ons betreft een te veel. Wij kunnen ons dat niet permitteren!

We gaan de goede kant op, maar in de coronatijd waar wij nu in zitten, is het nog steeds niet wenselijk om fysiek bij elkaar te komen. Beperken van de verspreiding van het coronavirus doen wij immers samen, met elkaar. Dit betekent voor alle lagen van het CDA dat wij ons aan de richtlijnen houden en voorlopig geen bijeenkomsten, ledenvergaderingen of andere evenementen fysiek organiseren. Uiteraard blijft de wens bestaan om een Algemene Ledenvergadering (ALV) te organiseren. Dit zou digitaal georganiseerd kunnen worden. Binnen de ‘normale’ wettelijke kaders is dit niet mogelijk. Inmiddels is er een noodwet aangenomen die deze problemen wegneemt. De wet geeft tijdelijke voorzieningen, waardoor de continuïteit van verschillende juridische processen gewaarborgd blijven. Ook diverse tijdelijke voorzieningen voor vergaderingen en verslaglegging, zoals de jaarrekening, secretarieel verslag en begroting van onze afdeling vallen hieronder. Het bestuur van de CDA-afdeling Emmen heeft in haar vergadering op 27 mei 2020 het secretariële jaarverslag vastgesteld, evenals de financiële jaarstukken. De kascommissie zal de boeken nog controleren en de ALV voorstellen om het bestuur decharge te verlenen bij goedkeuring van de stukken.Vanwege Covid-19 kunnen wij nog geen Algemene Ledenvergadering fysiek plannen voor 1 juli 2020, vandaar dat het bestuur gebruik maakt van de noodwet om de daadwerkelijke vaststelling van de jaarrekening, de begroting en het secretarieel jaarverslag met 4 maanden uit te stellen naar de eerstvolgende ALV die in oktober plaatsvindt. Waar wij ook de advies lijst voor de 2e kamer verkiezingen zullen gaan vaststellen namens afd. Emmen. Wij hopen dat u dan in grote getale aanwezig zult zijn. Anne-Marie Eilering (voorzitter a.i.)