Poliflw

Het werd een avond die weemoed, bezinning en toch ook vreugde in zich herbergde. Floris werd achtereenvolgens toegesproken door zijn fractievoorzitter Walter van Dijk, vriend en PvdA collega Karst Schuring, VVD-voorzitter Desiree Nysingh die een brief van Mark Rutte voorlas, Griffier Johan Janssen, oud-collega Hans Goorhuis en tenslotte burgemeester Koos Janssen. 

Na alle toespraken die noch eens benadrukten hoe verbindend, loyaal en betrokken Floris vanaf 1990 is geweest, nam de vertrekkende nestor en plaatsvervangend burgemeester van de raad zelf het woord. 

Hij blikte -hoe kan het ook anders na 30 jaar - uitvoerig terug waarbij hij niet vergat belangrijke ontwikkelingen binnen Zeist te belichten en nog eens aandacht te vragen voor zijn eigen speerpunten. Het zal diegenen die Floris een warm hart toedragen niet verbazen dat financiële degelijkheid, verbinding, op locatie kijken bij ruimtelijke ordening en eenzaamheid daarbij aan de orde kwamen. 

Tenslotte vertelde Floris over zijn band met Zeist. Als kind woonachtig in Utrecht, was een bezoek aan Zeist, aan de winkels, aan Figi, aan het Jagershuis steeds weer een hoogtepunt. En toen hij zijn geliefde Corrie vroeg hoe zij er over dacht dat het echtpaar in spe zich in Zeist zou gaan vestigen antwoordde zij: Ze is ’t helemaal! Dat in de drie eerste woorden de toekomstige woonplaats waren besloten, was veelbetekenend. 

De VVD Zeist is Floris Veenendaal heel veel dank verschuldigd voor het door hem sinds 1990 verrichte werk. Fractie, afdeling en bestuur zullen op een ander moment nog stilstaan bij zijn vertrek. Het spreekt voor zich dat deze dank evenzeer uitgaat naar Corrie. Ru van Veen, pianist van Wim Kan, zei ooit, toen Corry Vonk enige weken ziek was en niet in staat haar man te vergezellen bij zijn optredens, over die periode: ‘Het had geen voortanden.’ Wat ons betreft had dit ook gegolden als de Corrie van Floris aan zijn zijde had ontbroken. 

De Vereniging Eigen Huis (VEH) maakt zich zorgen: veel gemeenten zullen de fors gestegen WOZ-waarden van woningen komend jaar niet compenseren met een lager belastingtarief*. Woningbezitters zouden op deze manier opdraaien voor de benarde financiële positie waar veel gemeenten mee worstelen.

Moeten woningbezitters in Zeist zich hier zorgen over maken? 

De VVD is daar helder over: niet nodig! In Zeist hebben we de goede gewoonte de stijging van de WOZ-waarde 1-op-1 te compenseren met een lager belastingpercentage. De WOZ-waarde stijgt dus weliswaar, maar de totale opbrengst van deze belasting blijft gelijk, er wordt procentueel minder belasting per euro geheven.

Uiteindelijk betekent dit dat de OZB hooguit stijgt met het inflatiepercentage.

Net als in vrijwel alle andere gemeenten heeft ook Zeist te kampen met forse tekorten die vooral ontstaan doordat de jeugd- en ouderenzorg duurder uitpakt en de inkomsten vanuit het Rijk deze kosten onvoldoende compenseren.

De oplossing voor dit probleem vraagt om scherpe keuzes aan de uitgavenkant. Het simpelweg verhogen van de OZB past niet in de traditie die we op dit vlak in Zeist hebben.

Het is de honderdste vlog, een mooi moment om even terug te kijken. De vlogs worden gemiddeld tussen de 2000 en 2500 keer per keer bekeken, en zo blijft GroenLinks in gesprek met een groot deel van Zeist. Ronald zou graag horen welke onderwerpen jullie leuk vinden. “Kleine” onderwerpen zoals vuurwerk, ballonnen oplaten en regenboog-zebra’s worden ontzettend veel bekeken maar we willen ook doorgaan met zwaardere onderwerpen. Dank voor het kijken en graag tot ziens na een fijne vakantie.

Normaal gesproken zijn de algemene beschouwingen een brede gedachtewisseling over het gehele beleidsterrein van de gemeente. Vanwege de onzekere financiële situatie focussen we ons dit jaar op de begroting. De fractie van GroenLinks wil drie kaders hanteren om te komen tot een sluitende begroting vanaf 2021:

Bijdrage GroenLinks aan de Algemene beschouwingen 2020 - zoals uitgesproken door Ronald Camstra tijdens de raadsvergadering op 30 juni 2020:

Normaal gesproken zijn de algemene beschouwingen een brede gedachtewisseling over het gehele beleidsterrein van de gemeente. Vanwege de onzekere financiële situatie focussen we ons dit jaar op de begroting. Daarbij is de vraag gesteld welke kaders de fractie van GroenLinks wil hanteren om te komen tot een sluitende begroting vanaf 2021 en welke drie voorstellen de fractie daartoe concreet wil doen.

De lijn die wij willen voorstellen bevat de volgende drie aspecten:

Ik licht ze alle drie kort toe.

In de eerste plaats: neem je verlies. Een gemeente houdt in Nederland een algemene reserve aan voor incidentele onvoorziene kosten. In Zeist hebben we een zeer forse algemene reserve, 42 miljoen euro. Je zou kunnen zeggen dat we de afgelopen twintig jaar hebben gespaard voor als er zich een keer een ramp zou voordoen. Die ramp doet zich nu voor, die heet Corona. Hier hebben we voor gespaard! Daarom moeten we de kosten die samenhangen met de Corona-crisis eenmalig afboeken. Dit jaar, maar de met Corona samenhangende kosten die de komende jaren doorlopen ook in komende jaren. Neem het verlies direct uit ons spaargeld en schuif de rekening niet door naar de toekomst.

Punt 2: stop met sparen. Naast de algemene reserve van 42 miljoen heeft Zeist ook nog eens bestemmingsreserves van in totaal maar liefst 93 miljoen. Geld dat opzij is gelegd voor toekomstige uitgaven. Dat is verstandig beleid in goede tijden, maar hier is een pas op de plaats nodig in slechte tijden. We kunnen deze crisis doorkomen door tijdelijk de reserves niet meer verder aan te vullen. Door de komende jaren niet te reserveren dalen de uitgaven structureel, en we pakken het reserveren dan weer op als de financieel slechte tijden weer achter de rug zijn.

En ten derde: durf ook nee te zeggen. Ook in financieel slechte tijden zijn er grenzen aan wat acceptabel is. Het gesprek over de kosten in de zorg loopt al langer, is al gestart voor de corona-crisis. Er loopt een gedegen traject dat expliciet niet een bezuinigings- maar een transformatie opgave is. De voorzitter van de zorgautoriteit heeft recent ook gewaarschuwd om de zorg niet te veel als verdienmodel te benaderen.

Bezuinigen op de zorg is wat GroenLinks betreft niet verstandig, en zeker niet in tijden van crisis. Er ontbreekt nog te veel informatie om nu al te speculeren over bezuinigingen. De Corona-crisis treft de samenleving hard, en de gevolgen die dat heeft moeten we met elkaar opvangen. Niet bezuinigen op de vangnetten van mensen, ook niet op publieke voorzieningen zoals bibliotheken en wijkcentra. Niet bezuinigen op voorzieningen die de maatschappij dragen. We kunnen onze jeugd niet in de kou laten staan!

Natuurlijk is het goed om te kijken naar de kostenkant: kan het efficiënter, kunnen we zorgfraude tegengaan, zo kunnen we geld besparen. Maar dat is wat anders dan bezuinigen. Mensen die zorg nodig hebben moeten dat ook geleverd krijgen. We willen geen wachtlijsten aanleggen en geen nee zeggen tegen mensen die zorg nodig hebben. Geen zorgplafonds.

En voorzitter, als we dan toch niet uitkomen op een geheel sluitende begroting, dan is dat ook een signaal, aan landelijke en provinciale overheden. Als het niet kan, dan kan het niet. Niemand is gehouden aan het onmogelijke. Wij gaan in Zeist niet de landelijke problemen oplossen, daarvoor ligt de sleutel in Den Haag. Den Haag heeft te weinig geld meegegeven met de decentralisaties en Den Haag moet dat zelf rechtzetten. Diverse brandbrieven zijn al die kant op gestuurd. GroenLinks overweegt dan ook om volgende week in de raadsvergadering een motie in te dienen die oproept tot het scherper in beeld brengen van de rol van het Rijk in het ontstane begrotingsgat. Een stevig geluid richting Den Haag is nodig. Mijn verwachting is dat het Rijk uiteindelijk ook zijn verantwoordelijkheid gaat nemen. Daarom willen we in Zeist nu niet meer kapot bezuinigen dan straks nodig blijkt te zijn geweest. Haastige spoed is in dit soort zaken zelden goed.

VVD-fractievoorzitter Walter van Dijk heeft tijdens zijn bijdrage aan de Algemene Beschouwingen de kaders vanuit de VVD aangegeven: "Over het kader kunnen we kort zijn, de VVD Zeist wil in een realistisch tempo sturen op een sluitende begroting en daarbij gaan we scherpe keuzes niet uit de weg. Het belang van de inwoners en ondernemers staat voor ons centraal. Veel van hen worden momenteel hard geraakt door de corona-crisis en dat maakt dat we als gemeente de financiële tekorten niet moeten willen oplossen via een (verdere) verhoging van de lokale lasten." De integrale tekst van de inbreng van Walter van Dijk treft u aan in de bijlage.

Corona slaat enorme gaten in de gemeentelijke begroting. En dat komt boven op een bestaand probleem: tekorten in de jeugdzorg. Het rijk heeft taken gedecentraliseerd naar de gemeente maar daar niet genoeg geld voor meegegeven. Aanstaande donderdag is er overleg in de kamer hierover, en dinsdag in de algemene beschouwingen in Zeist gaan alle 10 partijen zich focussen op het begrotingstekort. Ronald overweegt een motie om eens uit te rekenen welk deel van het tekort door Den Haag is veroorzaakt.