Poliflw

Het Interprovinciaal overleg (IPO) heeft gesuggereerd – gezien de coronacrisis – de Gemeenteraden en Provinciale Staten eventueel te passeren bij het vaststellen van het concept van de Regionale Energie Strategie (RES). Om zo de gewenste datum van 1 juni aanstaande niet in gevaar te laten komen voor de doorrekening daarvan.

FVD Fryslân vindt, samen met de statenfracties van VVD en CDA, dit een brug te ver. Dit raakt aan de kern van de democratie. Terwijl in december 2019 is besloten dat deze concept RES eerst voorgelegd moet worden aan de Provinciale Staten van Fryslân, wordt hier nu wellicht aan voorbij gegaan. Ook de raadpleging bij de Friese inwoners door het Fries Sociaal Planbureau heeft nog niet plaats gevonden.

De RES is een ingrijpend onderwerp voor de inwoners van Friesland. Met grote gevolgen voor de lokale energie voorziening, maar ook voor ons Friese landschap. De Regionale Energie Strategie verdient een uiterst zorgvuldige afweging. Indien nodig, zal eerder uitstel van de RES- behandeling door het Planbureau voor de Leefomgeving overwogen moeten worden. En niet het passeren van de Provinciale Staten van Fryslân.

De Friese Statenfracties van VVD, FVD en CDA hebben daarom aan Gedeputeerde Staten hierover schriftelijke vragen gesteld.

Deze week was er een bijzondere vergadering van het Europees Parlement. Er moesten knopen worden doorgehakt over de goedkeuring van een corona noodfonds. De bespreekstukken waren via de email beschikbaar en het stemmen kon ook op afstand. Toch vond ik het belangrijk om fysiek aanwezig te zijn om u te informeren over urgente Brusselse zaken die uw aandacht verdienen. Uiteraard nadat we de benodigde voorzorgsmaatregelen hadden genomen en het team beperkt tot het hoogstnoodzakelijke. Het is een afweging die in deze tijd door iedereen gemaakt zal moeten worden. Wanneer verlaten we het huis, en wanneer niet?

Veertien dagen heb ik in zelfisolatie gezeten. Het Europees Parlement had op 10 maart plots haar laatste zitting in Brussel. We hadden die week eigenlijk in Straatsburg moeten vergaderen, maar het weekend ervoor werd dat afgelast vanwege de snelle uitbraak van het coronavirus. Halsoverkop werden door het parlement maatregelen genomen. Dit terwijl ik al op 12 februari via een officiële brief aan David Sassoli, de president van het Europees Parlement, had gevraagd om met een plan te komen. Helaas bleef het antwoord uit.

Mijn zelfisolatie was nodig omdat na thuiskomst een directe collega uit Brussel ziek was geworden. Ik heb van 11 tot 25 maart vanuit huis gewerkt en samen met mijn familie al het contact met andere mensen vermeden. Door de zelfisolatie was ik er zeker van dat ik geen besmettingsbron was en kon daardoor - zonder andere mensen in gevaar te brengen - de bijzondere vergadering van het Europees Parlement in Brussel bijwonen. Aanwezigheid vergroot de slagkracht. 

En dat is ook wat er nu moet gaan gebeuren in onze economie. We moeten - waar mogelijk- zo snel mogelijk weer aan de gang. Met de ‘intelligente lockdown’ is gezorgd dat de exponentiële verspreiding van het virus eindelijk kan worden gestopt en het aantal besmettingen onder controle komt. Het gevolg van dit soort maatregelen is wel dat de wereldeconomie een ongekende deuk oploopt. Ook in Nederland. Maar op dit moment kan het niet anders, want de zorgverlening loopt al op zijn tandvlees. De grote vraag die momenteel de wereld bezighoudt is waar de balans ligt, tussen het redden van levens en het redden van de economie. Het is een duivels dilemma, waar niemand een eenduidig antwoord op heeft. 

Toch moeten er besluiten worden genomen. Ondernemers zien hun inkomsten opdrogen terwijl de kosten doorlopen. Het water staat snel tot aan de lippen. Onze regering heeft gelukkig in korte tijd een aantal steunmaatregelen afgekondigd om te zorgen dat de liquiditeit beschikbaar blijft. Nu is het zaak dat deze snel kunnen worden geëffectueerd. Daarvoor moet het ambtenarenapparaat op volle toeren gaan draaien. Terwijl dit gebeurt moet de aandacht alweer naar de volgende fase van het probleem, want de steunmaatregelen zijn slechts een economische waakvlam.

Het vuur moet zo snel mogelijk worden opgestookt voordat ook de waakvlam dooft. De oplossing is dat bedrijven daar waar mogelijk weer snel open gaan voor zaken. Als duidelijk is dat mensen geen drager van het virus zijn, moeten ze weer aan het werk. Hierbij mag uiteraard geen verdere verspreiding optreden, en dat kan alleen als personen snel getest kunnen worden. In andere landen zijn er testen beschikbaar die binnen tien minuten uitsluitsel geven. Die moeten wij dus ook hebben. En wel nu, want meten is weten. 

Bij beheersen hoort het testen op koorts bij binnenkomst van scholen, bedrijven, winkels, horeca, openbaar vervoer etc. en het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen op alle plekken waar mensen samen komen. We kennen allemaal de ‘rare beelden’ van mensen met mondkapjes in Azië. Wij nuchtere Nederlanders zijn dat niet gewend en hebben er een unheimisch gevoel bij. Maar om levens én de economie te redden moeten we daar wel tijdelijk aan gaan geloven. Testkits, mondkapjes, wegwerphandschoenen, infrarood-thermometers moeten met spoed beschikbaar komen. Daar ligt nu een cruciale taak voor onze overheid. Ook moeten we aan de grens bewaken wie er binnenkomt. Waar komen deze mensen vandaan, waar zijn ze de afgelopen veertien dagen geweest en zijn ze vrij van koorts? Op weg naar Brussel heb ik de grenscontrole van onze zuiderburen meegemaakt en de vertraging was slechts een paar minuten.  

Het redden van levens én onze economie is nu topprioriteit en daar moet alle aandacht naar uitgaan. De vraag waarom Nederland zo slecht was voorbereid en hoe het zover heeft kunnen komen is voor latere zorg. Maar gezien de beelden en informatie uit China, is het gebrek aan testmateriaal en mondkapjes voor een welvarend land als Nederland ongehoord. Om over de aanvankelijke strategie van groepsimmuniteit en de gebrekkige communicatie van de regering nog maar te zwijgen. 

Daarbij zal ook Sassoli verantwoording af moeten leggen. Ik wil van hem weten waarom ik nooit een antwoord op mijn brief heb gekregen. 

Rob Roos is Europarlementariër voor Forum voor Democratie. 

Volg hem op:

Facebook: https://www.facebook.com/RobRoos.MEP

Instagram: robroos.mep

Twitter: @rob_roos

LinkedIn: linkedin.com/in/robroosnl

Nederland bevindt zich in een ‘intelligente lockdown’. Dat vergt veel van Nederlanders en van onze economie. Maar we doen dit met een heel duidelijk doel: om het aantal nieuwe besmettingen met het coronavirus zoveel mogelijk te beperken. Zodat onze intensive care-afdelingen niet overstromen. En iedereen zorg kan krijgen als dat nodig is. Daarmee hopen we zo snel mogelijk de lockdown te kunnen beëindigen en verder te kunnen met het normale leven.

Maar dat gaat niet als er vanuit het buitenland steeds nieuwe coronapatiënten ons land binnenkomen. Daarom pleit Forum voor Democratie voor grenscontroles - in aanvulling op de lockdown-maatregelen die sinds afgelopen maandag van kracht zijn (en die wij steunen). Neem het vliegverkeer vanuit de VS. Vanochtend nog landde er op Schiphol een vliegtuig uit corona-brandhaard New York. En hoewel België inmiddels unilateraal de grenzen met Nederland heeft afgesloten, staat ook de Nederlands-Duitse grens nog wagenwijd open.

Dat is onverantwoord. Om het coronavirus nu effectief te bestrijden, is het noodzakelijk om grenscontroles in te voeren. Voor wie de reis naar Nederland niet noodzakelijk is, zeggen we: wacht u alstublieft een paar weken (totdat we de zaak onder controle hebben). En passagiersvluchten uit landen met een grote uitbraak van het coronavirus worden tijdelijk geheel gepauzeerd. Geen kleine maatregelen voor een handelsland als Nederland. Maar wel de enige manier om het coronavirus effectief te bestrijden, zodat we er ook zo snel mogelijk weer overheen zijn en zo min mogelijk mensen onnodig hoeven te sterven.

Daarom stelde FVD zojuist de volgende vragen aan minister De Jonge (Volksgezondheid) en minister Grapperhaus (Justitie & Veiligheid):

Vraag 1Is het Nederlandse beleid er op dit moment op gericht om de verspreiding van het coronavirus in Nederland zo veel mogelijk tegen te houden, of om het virus beheerst te verspreiden?

Vraag 2Wordt er op dit moment gecontroleerd of mensen die vanuit het buitenland naar Nederland komen besmet zijn met het coronavirus? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3Hoeveel personen passeren (naar schatting) per week de grens vanuit het buitenland naar Nederland? Hoeveel daarvan arriveren met het vliegtuig, hoeveel met de trein, hoeveel met de auto en hoeveel op andere wijze? Uit welke landen zijn zij afkomstig? 

Vraag 4Deelt u de opvatting dat er een reëel risico is dat er coronapatiënten vanuit het buitenland naar Nederland reizen, mensen in Nederland besmetten en zo de schaal van de bestaande corona-uitbraak in Nederland vergroten?

Vraag 5Bent u bereid al het mogelijke te doen om ervoor te zorgen dat er geen passagiersvliegtuigen vanuit corona-brandhaarden naar Nederland vliegen, behalve ter repatriëring van Nederlanders die zich nog in die landen bevinden? 

Vraag 6Uit welke landen worden op dit moment vluchten geweerd door Nederland? Hoe wordt bepaald welke landen dit zijn? Hoe vaak worden de risico’s geactualiseerd?

Vraag 7Wat voor maatregelen worden er getroffen indien blijkt dat iemand die uit het buitenland Nederland binnenkomt (waarschijnlijk) besmet is met het coronavirus? Bent u het ermee eens dat zo iemand te allen tijde in isolatie moet worden geplaatst, voordat die verder Nederland in kan komen?

Vraag 8Bent u bereid aan de Nederlands-Duitse en de Nederlands-Belgische landsgrens controles in te voeren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9Bent u bereid niet-essentiële reizen naar Nederland tijdelijk te verbieden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 10Kunt u deze vragen, gelet op het spoedeisende karakter, uiterlijk 31 maart a.s. beantwoorden?

De Europese Unie heeft toegezegd om 450 miljoen euro aan Marokko over te maken in de strijd tegen het coronavirus. Hiervan wordt 150 miljoen direct overgemaakt, de rest gaat naar een speciaal fonds om Marokko te helpen met de financiële gevolgen in de nasleep van de pandemie. Hoeveel Nederland van de EU ‘krijgt’? 25 miljoen euro. Lees meer.

Kamerdebat: Baudet positief over serieuze maatregelen (wel te laat, maar kritiek komt later), pleit voor grenscontroles, maximale inzet op tests en beschermingsmiddelen, controversieel verklaren van politiek gevoelige onderwerpen.

Bekijk de video

Dhr. Baudet dient in de Tweede Kamer een motie in om belangrijke, niet-coronagerelateerde onderwerpen controversieel te verklaren. Dat wil zeggen dat wetgeving en besluiten inzake thema’s zoals klimaat, immigratie en stikstof niet zomaar doorgedrukt kunnen worden zonder dat het parlement hier zich over uitspreekt. Deze motie wordt niet gesteund. Bekijk de video.

Waar Nederland voorheen tegenstander was van het toelaten van regimes zoals Albanië, vanwege corruptie en te wensen overlatende misdaadbestrijding, is er nu toch groen licht gegeven voor het starten van toelatingsonderhandelingen. Ook Noord-Macedonië mag, nu het geen Macedonië meer heet, meedoen met het toetredingsproces. De EU blijft alsmaar uitdijen met landen die op veel vlakken, zowel economisch als cultureel, ver van ons af staan. Lees meer.

Er zijn veel misverstanden over het huidige beleid - en er is veel onzekerheid over wat we nu het beste kunnen doen om het Coronavirus onder controle te krijgen. In dit artikel blikken we kort terug op de gang van zaken tot nu toe; en kijken we vooral vooruit naar wat de komende dagen en weken de belangrijkste stappen zijn.

Niet "zomaar een griepje"

Allereerst: waarom nemen we überhaupt maatregelen? Hoe is deze golf van zieken ernstiger dan bijvoorbeeld de jaarlijkse griep? Sommige mensen stellen ons hier vragen over.

En oorspronkelijk stelde het kabinet zich natuurlijk ook op dit standpunt. Lange tijd wilde men de uitbraak van het Coronavirus überhaupt niet groot agenderen; en toen dat toch gebeurde, stelden Rutte en RIVM-directeur Van Dissel voor om de crisis aan te pakken met milde maatregelen.

De stille draai van het kabinet

Door het virus zich ‘gecontroleerd’ te laten verspreiden, hoopte men aanvankelijk dat er ‘groepsimmuniteit’ zou ontstaan. Binnen enkele dagen kwam de regering hierop terug en maakte een draai van 180 graden. Maximale indamming werd nu het doel. 

De reden voor deze draai was niet alleen het aantal geschatte doden of de verhouding tussen “besmettingen” en “ernstige gevallen” - maar ook het enorme aantal mensen dat plotsklaps op de Intensive Care belandde met ernstige klachten van de luchtwegen. Daar waar een longontsteking normaal gesproken parallel aan een griepvirus ontstaat, veroorzaakt COVID-19 zelf de longontsteking.

Corona zorgt voor vele malen meer Intensive Care-behoevenden dan een griep - die bovendien veel langer Intensive Care-verzorging nodig hebben. Daardoor raakt het medisch systeem overbelast en dreigt de samenleving als geheel ontwricht te raken.

Op zo’n moment kunnen ook reguliere operaties niet meer worden uitgevoerd, dreigt de besmetting over te slaan naar verzorgingshuizen, crèches, scholen, overheidsdiensten: dan ontstaat kortom een kettingreactie die de gehele samenleving ontwricht.

Een horrorscenario. En om dat te voorkómen zijn dus serieuze maatregelen nodig - die het kabinet nu ook genomen heeft (zij het, in onze ogen, helaas veel te laat).

Wat nu?

Zijn deze maatregelen nu voldoende? Wij vrezen van niet. Hoewel mensen veel minder met elkaar in contact komen, zijn er nog steeds veel mensen die zich niet houden aan de door het kabinet gestelde regels. Beelden van volle parken en stranden gingen dit weekend de ronde en ook winkels zijn nog open en worden veelvuldig bezocht. Hierdoor zal het virus zich nog steeds snel verspreiden - met overbelasting van de IC als gevolg.

In onze ogen zou het daarom het beste zijn om kort, zeer stevig in te grijpen - waarna de samenleving snel weer de normale draad van het leven kan oppakken. Volgens Rutte zou een lockdown betekenen dat het land een jaar op slot moet. Volgens het RIVM krijg je daarna bovendien een grote opleving van het virus. Beide zijn onjuist. 

Wat houdt een lockdown precies in? 

Met een lockdown wordt alles op alles gezet om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt. Het is de meest verregaande vorm van “social distancing”, en omvat onder meer:

Het - voor korte tijd - sluiten van de grenzen:We kunnen de crisis binnen onze landsgrenzen niet effectief bestrijden, als er nog steeds (potentieel) geïnfecteerden uit het buitenland ons land binnen kunnen komen. Daarom: vluchtverkeer minimaliseren, grenscontroles invoeren, 14 dagen quarantaine voor mensen die het land toch binnen wensen te komen.

Het - voor korte tijd - sluiten van alle niet-essentiële winkels en bedrijven:Kledingwinkels, elektronicazaken, kappers, nagelstudio’s, markten, enzovoorts, moeten allemaal korte tijd sluiten.

Een - kortdurend - samenscholingsverbod:Het is verboden om je in groepen van meer dan twee personen op straat op te houden.

Alle niet-noodzakelijke bijeenkomsten - voor korte tijd - verbieden:Dus ook bijeenkomsten waar minder dan 100 mensen op afkomen.

Gedurende korte tijd restricties aan onnodig de straat op te gaan:Mensen kunnen nog de deur uit om boodschappen te doen, naar de apotheek te gaan of een frisse neus te halen, maar niet met meer dan twee personen (huisgenoten) tegelijk. Het wordt verboden om je op minder dan 1,5 meter afstand tot een ander persoon te begeven (uitzondering voor mensen met jonge kinderen).

We realiseren ons dat deze maatregelen zeer ingrijpend zijn voor een vrije samenleving. In de huidige situatie zijn ze echter noodzakelijk om zo snel mogelijk controle over de uitbraak van het virus te kunnen krijgen.

Hoe lang duurt een lockdown?

De lockdown duurt maximaal enkele weken. Hoe langer ermee gewacht wordt tot de lockdown wordt ingesteld, hoe langer die naar verwachting zal moeten duren en hoe ingrijpender de lockdown zal worden. Maar na twee à drie weken moet het doel zijn bereikt: in kaart brengen waar de besmettingen zijn, tijd kopen om de capaciteit voor de Intensive Care op te schalen, tests klaarzetten zodat de rest van het maatschappelijk leven weer zo normaal mogelijk kan hervatten.

Het is dus pertinent onjuist dat een lockdown zou moeten duren totdat er een vaccin is ontwikkeld (wat naar verwachting nog ruim een jaar gaat duren), zoals onterecht door Rutte is beweerd. De lockdown hoeft niet zo lang te duren, omdat die er puur op is gericht om controle te krijgen over de situatie. Dit gebeurt op de eerste plaats doordat nieuwe besmettingen worden tegengegaan (flatten the curve). Tijdens de lockdown wordt er tijd gekocht om noodzakelijke maatregelen te treffen, zoals voldoende beschermingsmiddelen aan te schaffen, voldoende zorgpersoneel klaar te stomen en de Intensive Care- en testcapaciteit te verhogen. Gedurende deze tijd zullen we ook steeds meer te weten komen over het nieuwe virus, zodat we het virus gerichter kunnen aanpakken als de lockdown is opgeheven. 

Hoe verder ná de lockdown?

Het RIVM schetst onterecht het beeld dat een lockdown geen nut heeft. Het stelt: 

“Weliswaar kan het nieuwe coronavirus zich dan nog minder gemakkelijk verspreiden, maar ook niemand bouwt dan immuniteit op tegen de ziekte. Aangezien de ziekte wereldwijd verspreid is, is de kans groot dat na het opheffen van een lock-down veel mensen alsnog tegelijk ziek in een korte periode worden en zo een piek veroorzaken. Met een lock-down stel je dus vooral het moment uit dat er veel mensen tegelijkertijd ziek worden, en dat willen we niet.”

Deze voorstelling van zaken is afgebeeld in het derde scenario van de onderstaande afbeelding.

Deze inschatting is om twee redenen onjuist. Ten eerste gaat men ervan uit dat de huidige maatregelen ervoor zullen zorgen dat er groepsimmuniteit optreedt, voordat er een vaccin is ontwikkeld. Dat dit praktisch onmogelijk is, blijkt uit het eerdere artikel dat wij hierover hebben gepubliceerd. Dus óók met de mildere maatregelen van het kabinet zal er géén groepsimmuniteit optreden (voordat er een vaccin is ontwikkeld) en is de kans dat het virus zich na het opheffen van de maatregelen onverminderd snel zal verspreiden niet kleiner dan na het opheffen van een lockdown.

Daarnaast gaat men ervan uit dat de lockdown van het een op het andere moment wordt opgeheven. Dit is echter niet wat wij in het debat hebben voorgesteld. Thierry Baudet heeft er in het debat duidelijk voor gepleit om na de lockdown, wanneer de situatie onder controle is, gecontroleerd de maatregelen op te heffen. Zo kan er scherp in de gaten worden gehouden hoe het virus zich verder zal ontwikkelen en of de Intensive Care-capaciteit groot genoeg is. Dat ziet er als volgt uit:

Om de situatie ná een lockdown, in afwachting van een vaccin, onder controle te houden, is nodig dat er maximaal getest wordt. Zo kan snel in kaart gebracht worden waar het virus opduikt, kunnen de geïnfecteerde personen direct in quarantaine worden geplaatst en kunnen de contacten van geïnfecteerde personen ook direct worden getest en indien nodig in quarantaine worden geplaatst. Deze methode wordt met succes toegepast in landen als Zuid-Korea en Singapore, om het virus onder controle te houden. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie dringt erop aan om zoveel mogelijk te testen. Het RIVM weigert vooralsnog om maximaal te testen, ondanks dat daar wel de capaciteit voor zou zijn. Hierover hebben wij schriftelijke vragen gesteld.

Vragen van de leden Baudet en Hiddema (FVD) aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport inzake het gehanteerde beleid met betrekking tot het testen op COVID-19 (Corona) besmettingen. 

Vraag 1Bent u bekend met het artikel “Noordelijke provincies laten landelijk beleid los en testen massaal”?

Vraag 2Hoe beoordeelt u het dat het hoofd van de afdeling medische microbiologie en infectiepreventie van het UMCG in Groningen, in tegenstelling tot het RIVM, stelt dat ook geïnfecteerde mensen die nog geen symptomen hebben - de presymptomatische mensen - wel degelijk besmettelijk zijn? Hoe beoordeelt u de opvatting vanuit het UMCG dat de contacten van voor de eerste symptomen ook moeten worden opgespoord en getest?Vraag 3Klopt het dat conform het huidige beleid van het RIVM alleen ernstig zieke patiënten worden getest en mensen met mildere klachten niet in aanmerking komen? Klopt het dat het verschilt per zorginstelling of zorgmedewerkers met klachten worden getest? Wat is de rationale achter het niet testen van alle zorgverleners met klachten dan wel hoog risico vanwege contact met een besmette collega of patiënt? Kunt u duidelijkheid geven wat het concrete beleid is en hoe dit centraal zal worden gecoördineerd, waaronder het tijdig testen van zorgverleners?

Vraag 4Hoe beoordeelt u de stelling dat de tests op Corona in vrijwel ieder gewoon laboratorium zouden kunnen worden uitgevoerd, zoals het UMCG in Groningen aangeeft?

Vraag 5Kunt u testinformatie openbaar (laten) maken? Hoofdzakelijk: wat is de huidige hoeveelheid beschikbare tests in Nederland? Hoeveel tests worden er op dit moment per dag in Nederland verricht, wat zijn de redenen om te testen, op welke locaties worden de tests verricht, wat zijn de resultaten en wat is de gemiddelde doorlooptijd tussen moment van testen en de uitslag?Vraag 6 Hoeveel en welke laboratoria in Nederland zijn er volgens u geschikt om deze tests uit te voeren, in zowel de publieke als private markt? Bent u van plan om als overheid een centraal geleide productie op gang te zetten? Zo ja, welke middelen en mogelijkheden zijn daarvoor beschikbaar en welke daarvan bent u bereid in te zetten?Vraag 7Kunt u gedetailleerd aangeven wat er voor nodig is qua capaciteit (manuren en materialen, overig) om het aantal tests in Nederland op zeer korte termijn op te schalen naar:- 10.000 tests per week,- 25.000 tests per week,- 50.000 tests per week,- 100.000 tests per week (huidige capaciteit Italië, volgens het artikel),- 160.000 tests per week (huidige testcapaciteit Duitsland, volgens het artikel), en- 200.000 tests per week?Hoeveel tests verwacht u dat er nodig zijn de komende periode?

Vraag 8Bent u bekend met de uitlating van Chantal Reusken, viroloog bij het RIVM, die stelt dat de lysisbuffer (een stof die nodig is voor de tests) van fabrikant Roche begint op te raken? Deelt u die stelling? Wanneer blijkt dat de levering vanuit Roche ontoereikend is, welke mogelijkheid bestaat er dan om de informatie van het recept te achterhalen en deze stof vervolgens zelf te produceren?

Vraag 9Is het juist dat meerdere (potentiële) productielocaties van laboratorium- en testmateriaal zijn stilgelegd door de huidige beleidsmaatregelen? 

Vraag 10Bent u ermee bekend dat Zuid-Korea inmiddels in een vergaand stadium zou zijn van het ontwikkelen van een Covid-19 infectie-test, waarmee binnen 10 minuten succesvol op Covid-19 kan worden getest? En dat de productie daarvan momenteel sterk wordt opgeschaald, zodat ze honderdduizenden test-kits per week kunnen worden geproduceerd en geëxporteerd? Hoe beoordeelt u dit? Is er contact met Zuid-Korea hierover? Wordt er in Nederland, of in samenwerking met andere landen, aan soortgelijk testmateriaal gewerkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is er voor nodig om resultaat te bereiken en grootschalige productie in gang te zetten? Vraag 11In hoeverre ziet u mogelijkheden om tests vanuit het buitenland te importeren? Indien deze mogelijkheden er zijn, op welke termijn en in welke hoeveelheid verwacht de regering tests te kunnen aanschaffen? 

Vraag 12 Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk donderdag 26 maart om 9 uur, beantwoorden, zodat de antwoorden kunnen bijdragen aan een goed inhoudelijk debat in de Tweede Kamer?

Het coronavirus heeft een wereldwijde crisis veroorzaakt. Mensen werken thuis, winkels sluiten en ondernemers zien hun opdrachten opdrogen. De snelwegen zijn leeg. Ook in Brussel is het Europees Parlement al enige tijd gesloten. De genomen maatregelen zijn stevig, maar broodnodig om het effect van het virus op de volksgezondheid te beperken. Unieke tijden vragen om unieke maatregelen. Om de economie draaiende te houden is tevens uitzonderlijk beleid nodig.  “Never waste a good crisis”, moet Christine Lagarde, de kersverse baas van de Europese Centrale Bank (ECB) gedacht hebben toen zij afgelopen dinsdagavond het pakket noodmaatregelen bekend maakten.

Bovenop het al lopende opkoopprogramma van 120 miljard euro voor dit jaar deed Lagarde er een enorme schep bovenop: 750 miljard euro tot oudejaarsavond. En, zo bleek uit de bijgaande persverklaring, ongelimiteerd in tijd en omvang.

Dit betekent dat vanaf nu elke maand een slordige 130 tot 135 miljard euro wordt opgekocht tot en met december van dit jaar. En als het niet genoeg is, dan wordt het opkoopprogramma verder uitgebreid. Nieuw is ook dat niet alleen staatsobligaties en obligaties van grote, beursgenoteerde bedrijven worden opgekocht, maar ook kortlopende schulden van kleinere niet-financiële bedrijven. Naar de kwaliteit van het onderpand wordt niet gekeken. De ECB koopt dus schulden, tegen de klippen op. Zelfs haar illustere voorganger Mario Draghi durfde dit niet aan.

Reden van dit alles?

Het corona virus uiteraard. Maar eigenlijk zoekt de EU al langer een reden om schulden van landen gemeenschappelijk te maken. Eerder sprak Lagarde van ‘Green bonds’ – volgens sommigen ‘Greta bonds’ - voor het klimaatbeleid. Net zo min als de EU de eurocrisis van 2010 niet zag aankomen, had ze geen idee welke economische schade het virus kon aanrichten. De EU wilde alleen over ‘klimaat’ praten, terwijl de uitbraak toch al máánden aan de gang was in Azië. Nu Corona er is, volgen de ‘Corona bonds’ vrijwel automatisch. En ook die maken Nederland tot pinautomaat. Wij staan er tenslotte economisch sterker voor dan Zuid-Europa, mede dankzij ons jarenlange zuinige beleid.

Is deze ‘bazooka’ nodig? Het antwoord is driewerf ‘neen’.

Om te beginnen is nog volstrekt onduidelijk op grond van welke criteria welke obligaties gekocht gaan worden. De kans is groot dat dit doelgericht gaat leiden tot dezelfde rentevoet voor álle schuldtitels van alle eurozonelanden. Dan heeft de ECB dus de facto eurobonds ingevoerd, maar onder een andere naam.

Het is bovendien nog onduidelijk op welk niveau ze die rente gaan prikken. Afgelopen dinsdag deed de ECB een ingreep in Italië. De rente van de Italiaanse staatsobligaties was te ver opgelopen. In de persverklaring werd gezegd dat de ECB de gebruikelijke verdeelsleutel voor het opkopen van schulden van de diverse eurolanden ‘flexibel’ zal toepassen. Vertaald: als Spaans of Italiaans schuldpapier te duur wordt, bijvoorbeeld omdat het overheidstekort te groot wordt, dan koopt de ECB gewoon een groter deel van die schuld op dan volgens de eigen criteria is toegestaan. De ECB heeft een carte blanche. Het doet wat zij wil.

Alles om de euro te redden en daarmee de illusie van een verenigd Europa in stand te houden. Inderdaad, never waste a good crisis.

Deze ‘Corona bonds’ zijn niet de oplossing. Zoals voormalig bestuurder van De Nederlandse Bank (DNB) en hoogleraar complexiteit, Lex Hoogduin, tweette is het een veel betere oplossing om de nationale centrale banken van het eurosysteem tijdelijk een noodloket te laten openen. Hieruit kan de overheid tegen nul procent rente dan de financiële noden van burgers en bedrijven ledigen. Dat is veel effectiever maatwerk en doelgerichter dan de ‘bazooka’ uit Frankfurt.

Derk Jan Eppink

Europarlementariër voor Forum voor Democratie 

Vice-voorzitter fractie Europese Conservatieven & Hervormers (ECR)

Twitter: https://twitter.com/djeppink