Poliflw

Dieren in de veehouderij komen er bekaaid vanaf met dit kabinet, concludeert de Partij voor de Dieren aan de hand van de jaarstukken 2019 van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Minister Carola Schouten deed toezeggingen met maatregelen te komen om onder meer stalbranden, sterfte onder jonge dieren en diertransporten aan te pakken, maar ze kwam geen enkele van haar beloften na. “Net als haar voorgangers verandert ook deze minister niks voor de dieren in de veehouderij,” zegt fractievoorzitter Esther Ouwehand. “In 2019 werd Nederland keer op keer opgeschrikt door misstanden in slachterijen en stallen. De minister greep niet in, maar vroeg de sector om zelf met verbeteringen te komen. Als die uitbleven kreeg de sector extra tijd, extra geld, extra onderzoek, of wordt het probleem genegeerd in de hoop dat de aandacht overwaait.” Vorig jaar kwamen 175.000 dieren om bij stalbranden. Brandwerende of brandvertragende maatregelen die veel levens zouden kunnen redden, noemde de minister begin 2019 ‘niet proportioneel’, want: te duur. Ze beloofde te onderzoeken welke maatregelen wel mogelijk zijn en hierover in het najaar van 2019 een brief te sturen. Tot op heden heeft de Kamer nog niets ontvangen. Ouwehand noemt dit onacceptabel. “Ook de toegezegde evaluatie van de hitteperiode in 2019, waarbij tienduizenden dieren omkwamen is nog altijd niet naar de Kamer gestuurd. De zomer staat al weer voor de deur. De kans om in 2020 het aantal slachtoffers als gevolg van stalbranden en hittestress terug te dringen lijkt alweer gemist.” In 2019 zijn wederom miljoenen dieren vroegtijdig omgekomen in stallen: zo’n 4,5 miljoen biggetjes, 45.000 geitenlammetjes, 130.000 kalfjes, plus vele miljoenen konijnen, leghennen, vleeskippen, eenden en nertsen waarvan de cijfers niet worden bijgehouden. De minister zou in 2019 een ‘streefcijfer’ formuleren voor het terugdringen van sterfte, maar heeft de Tweede Kamer daar nog niet over geïnformeerd. Ook de belofte zich in te zetten om het aantal diertransporten te beperken heeft nog niet tot een concrete actie geleid. “Wat heeft de minister eigenlijk al die maanden ondernomen op deze dossiers?”, vraagt de PvdD in het (schriftelijke) verantwoordingsdebat . Wegkijken en vooruitschuiven “2019 was een teleurstellend jaar voor de dieren in de veehouderij. Steeds verder weggestopt in alsmaar groter wordende, door de overheid gesubsidieerde, brandgevaarlijke, potdichte stallen is er niemand die naar ze omkijkt”, concludeert Ouwehand. Dit terwijl de crisis van de veehouderij in één klap meer dan ooit urgentie kreeg met de stikstofuitspraak van de Raad van State. Naast de problemen op het gebied van dierenwelzijn en klimaat zijn nu ook de desastreuze effecten van de veehouderij op de natuur niet langer te ontkennen. “Toch weigert de minister de kern van het probleem te benoemen: het grote aantal dieren dat in Nederland wordt gefokt, gebruikt en gedood. Schouten kijkt weg en schuift vooruit, waardoor de problemen niet zijn aangepakt maar juist zijn vergroot.”

Door Carla Dik-Faber op 24 april 2020 om 15:01

Zorg voor de schepping: stevige stap in de goede richting

Vorig jaar hebben twee rechterlijke uitspraken ons met de neus op de feiten gedrukt: we moeten beter voor de schepping zorgen. De hoeveelheid stikstof die we uitstoten is vernietigend voor de natuur in ons land. De hoeveelheid CO2 die we de lucht in blazen draagt bij aan een zorgwekkende verandering van het klimaat.

Vandaag zet dit kabinet een stevige stap in de goede richting om aan beide problemen iets te doen. Dat is goed nieuws. En stiekem ben ik ook best wel trots op onze eigen minister van landbouw en natuur, Carola Schouten, die een flinke klus had aan het stikstofprobleem, maar vandaag met een pakket komt waarmee we voorlopig verder kunnen.

In deze blog wil ik zowel over stikstof als over CO2 kort schetsen wat het probleem is en wat het kabinet vandaag aan plannen presenteert om hier iets aan te doen.

Stikstof

Tot voor kort had je er waarschijnlijk nog nooit van gehoord, maar het gaat hier over de ‘PAS’, de ‘Programmatische Aanpak Stikstof’. Dat is een systeem dat ooit door de politiek bedacht is om te kunnen voldoen aan de richtlijnen die er zijn gesteld aan de stikstofuitstoot: aan de ene kant ruimte voor economische groei, aan de andere kant natuurherstel. Je raadt het al: dat heeft dus nooit gewerkt. De hoeveelheid stikstof in de natuur is alleen maar toegenomen en heeft de Nederlandse natuurgebieden naar de rand van de afgrond geduwd. De rechter heeft daar een streep getrokken: we moeten als land nu écht gaan voldoen aan de stikstofrichtlijnen.

Omdat veel van onze natuurgebieden in zo’n slechte staat verkeren, betekent dit in praktijk dat de uitstoot van stikstof in ons land fors naar beneden moet en de natuur hersteld moet worden, voordat we weer huizen kunnen bouwen of (spoor)wegen kunnen aanleggen. Dat vraagt om een nieuwe balans, dat vraagt om keuzes. Niet meer 130 op de snelweg. Een andere manier van landbouw bedrijven.

- De industrie wordt verplicht gebruik te maken van de ‘best beschikbare technieken’, dat wil zeggen: de meest zuinige en duurzame installaties. We gaan afspraken maken met de piekbelasters, de bedrijven die extra veel uitstoten. Dat kost geld, maar dat is echt nodig, zowel voor stikstof, als voor andere broeikasgassen.

- We stappen over op duurzamere voertuigen met minder uitstoot. Er komen subsidies voor nieuwe en tweedehands elektrische auto’s, juist ook voor auto’s in het ‘middensegment’, zodat elektrisch rijden voor meer mensen een mogelijkheid wordt, niet alleen voor mensen met veel geld.

- Voor woningen geldt dat er vooral in de bouwfase uitstoot van stikstof is. Daarom wordt in de bouw met pilots onderzocht of er steeds meer werktuigen zonder uitstoot gebruikt kunnen worden.

- Nederland wordt ‘natuurinclusiever’: door meer natuur aan te leggen en te vermengen met landbouw en woningbouw, komt er meer ruimte voor wat we ‘soortenrijkdom’ noemen: meer verschillende soorten planten en dieren. Kwetsbare natuurgebieden worden op die manier sterker en weerbaarder.

- Een vitale landbouw is onmisbaar voor ons platteland en onze voedselvoorziening. We beschermen de landbouw tegen ‘uitverkoop’ door hier met provincies heldere afspraken over te maken. Deze uitverkoop dreigt als grote bedrijven veel boerderijen – en daarmee stikstofruimte – op gaan kopen. We willen niet dat dat gebeurt. Daarom komen er heldere spelregels. En we houden goed de vinger aan de pols.

- Iedere sector, zeker ook de luchtvaart, moet bijdragen aan de vermindering van stikstofuitstoot. Hier worden nog aanvullende plannen voor gemaakt.

- De natuur wordt hersteld door grond waar te veel stikstof in zit af te plaggen. Ook wordt de natuur versterkt: door aankoop van gronden worden natuurgebieden aan elkaar geregen in een landelijk natuurnetwerk.

- Er wordt flink geïnvesteerd in het sterker maken van de natuur. Uiteindelijk komt dat neer op zo’n 300 miljoen euro per jaar.

- Het tegengaan van te veel stikstof in de natuur is iets van de lange adem. Daarom worden er wettelijk streefdoelen vastgelegd voor het terugdringen van de stikstofuitstoot.

Met het pakket aan maatregelen dat vandaag wordt gepresenteerd zetten we een belangrijke stap in het behoud van onze natuur. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat we kunnen blijven werken aan andere belangrijke opgaven die er in ons land liggen, zoals de bouw van voldoende woningen, en bouwen we aan een toekomstgerichte en toekomstbestendige landbouw. Om dat mogelijk te maken trekt het kabinet ook serieus geld uit: in totaal zo’n 5 miljard euro.

CO2

Ook hiervoor geldt dat je vast al eens op het nieuws hebt gehoord over de uitspraak van de rechter in de zaak ‘Urgenda’. Daarover is veel gezegd en geschreven, maar kort gezegd komt het hierop neer dat de Nederlandse overheid voor het eind van dit jaar de uitstoot van broeikasgassen (met name CO2) met minimaal 25% moet verminderen ten opzichte van 1990. Omdat we een enorme achterstand hebben (we zitten inmiddels bijna halverwege 2020 waarin we de achterstand van de afgelopen 30 jaar moeten goedmaken), ligt er ook daarvoor een flink maatregelenpakket. Daarbij gaat het over:

- Het terugbrengen van energieopwekking uit kolencentrales. Kolencentrales gaan veel minder energie opwekken en dus minder kolen verbranden of gaan zelfs helemaal dicht. Dit maakt een enorm verschil in de hoeveelheid CO2 die we uitstoten.

- Er komt 2 miljard euro extra ter beschikking voor subsidie voor duurzame energieprojecten.

- Mensen moeten makkelijker en goedkoper aan de slag kunnen met de verduurzaming van hun huis. Zo komt er bijvoorbeeld een retourpremie van minimaal 35 euro op koel- en vrieskasten, maar het gaat ook om het mogelijk maken van investeringen in energiebesparing door het midden- en kleinbedrijf en Verenigingen van Eigenaren (VvE’s). Ook huurwoningen en maatschappelijk vastgoed (scholen, buurthuizen, ziekenhuizen en dergelijke) worden sneller verduurzaamd.

- Woningcorporaties die extra investeren in de verduurzaming van hun woningen krijgen een korting op de verhuurderheffing (een verplichte afdracht van woningcorporaties aan de overheid).

- Er komt extra geld voor subsidie voor de glastuinbouw om te verduurzamen. De impact van de coronacrisis is voor deze sector groot, en deze subsidie kan tuinders een stap verder helpen in het toekomstbestendig maken van hun bedrijf.

- Er wordt verder gewerkt aan concrete maatregelen die de industrie helpen verduurzamen.

Met de maatregelen die vandaag worden gepresenteerd zetten we opnieuw een stap in de goede richting als het gaat om rentmeesterschap en zorg voor de schepping. En zoals je ziet, nemen we daarbij allemaal onze verantwoordelijkheid: van huizenbezitter tot boer, van autorijder tot luchtvaartmaatschappij, van industrie tot woningcorporatie.

De tijd waarin we vandaag de dag leven is voor veel mensen ongekend zwaar. Eerste prioriteit is nu de bestrijding van een verschrikkelijk virus en het op poten houden van onze maatschappij. Maar ik ben blij dat we nu al nadenken over hoe we willen dat we die maatschappij en onze economie straks weer opbouwen: sterker, weerbaarder en duurzamer. Door nu effectieve maatregelen te treffen, hebben we straks meer ruimte om dat ook daadwerkelijk te doen.

Door Carla Dik-Faber op 16 april 2020 om 17:28

Hoe goedwillende boeren bedreigd worden

Oktober 2019, ineens kan niemand meer om hen heen. Protesten, lange slierten tractors op de snelweg, publieksvriendelijke acties en de hashtag #trotsopdeboer hebben de boeren van de periferie naar het centrum van de aandacht gebracht.

En terecht. Jarenlang zet de ChristenUnie zich al in voor verbinding tussen ‘boer en burger’. Voor bewustwording over waar ons voedsel vandaan komt. Voor een eerlijke prijs voor voedsel. Voor perspectief voor de mensen die dagelijks hard werken voor dat voedsel. Af en toe lukte dat en behaalden we mooie resultaten voor de boeren.

Maar het effect van een sector die zich zó verenigd opstelde, zó zichtbaar was, dat was nog nooit gelukt. Met grote steun van het publiek: ineens was die brug tussen boer en burger er. Ik vond het mooi om te zien.

Omslag

Het protest was er evenwel niet zomaar: de overheid heeft de sector jarenlang overladen met allerlei regels en zo gedwongen om maximaal te produceren tegen een beloning die daarmee in geen verhouding staat.

Nu steeds meer duidelijk is wat de desastreuze gevolgen van dat beleid zijn voor boeren zelf, de natuur en de leefomgeving van ons allemaal, wil de overheid de andere kant op. Minder intensief, meer in balans met de natuur, minder uitstoot.

Dat het bij boeren in het verkeerde keelgat schiet dat zij eerst ondergewaardeerd worden en vervolgens te horen krijgen dat ze het niet goed doen, is begrijpelijk. Laten we wel wezen: de overheid zélf heeft aangestuurd op een systeem dat nu (terecht) failliet wordt verklaard.

Ja, het oude beleid heeft gefaald, er moet nieuw, toekomstbestendig beleid komen voor de landbouw. Maar die omslag kunnen we dus alleen maken mét de boeren. De overheid moet boeren helpen, verleiden, faciliteren om mee te doen. Wie wil stoppen, moet een faire prijs krijgen voor de boerderij. Boeren zitten niet te wachten op een nieuw dictaat vanuit Den Haag, maar willen wél samen werken aan een nieuw, toekomstbestendig perspectief, voor henzelf en voor de landbouw. En dat is ook wat Carola Schouten, onze eigen landbouwminister, doet.

Pasen 2020: Judassen

Inmiddels is het april 2020. Pasen. In appgroepen van boeren circuleert een brief. Afzender is Farmers Defence Force, een club militante boeren die zich graag bedient van oorlogsretoriek. FDF komt opnieuw met een statement, zoals ze eerder met een statement in de media kwam door een wanstaltige vergelijking met de holocaust. De brief die nu circuleert is gericht aan de boeren zelf.

De boodschap aan die boeren is even helder als verwerpelijk. Boeren die hun bedrijf willen verkopen zijn verraders. Die ‘Judassen’ (in de woorden van FDF), zijn de grootste bedreiging voor de landbouwsector en moeten ‘uit de gelederen verwijderd worden’. Dat gaat niet zomaar, want FDF ‘verwacht nog wel wat problemen met Judassen en zwakke schakels’, maar ‘daar zullen we dan te zijner tijd mee af moeten rekenen’.

Contrast

Het contrast met oktober 2019 kan niet groter. Gezamenlijkheid is onmin geworden. Positiviteit is omgeslagen in intimidatie. Mijn #trotsopdeboer is onverminderd groot, maar heeft gezelschap gekregen van #woedeopFDF. De dreigbrief van FDF is daarbij de druppel.

Natuurlijk, FDF ging vervolgens door het stof. En ook dat kennen we: nadat er gedoe uitbreekt, hadden ze het toch niet zo bedoeld…

Wat mij betreft is het tijd om de schapen van de bokken te scheiden. Om te kiezen tussen welwillendheid en kwaadwillendheid. Tussen nieuw perspectief en ‘achteruitboeren’. Tussen samen optrekken en tweespalt. Tussen werken aan een toekomstbestendige landbouw en het uiten van bedreigingen.

Dat uitgerekend een club die zich presenteert als ‘belangenbehartiger van de boer’ zich tégen die boer keert, is dieptriest. Ik weet dat de welwillende boeren in de meerderheid zijn. Ik heb er de afgelopen jaren velen bezocht, ik heb ze ontmoet aan talloze keukentafels. Dat ik hier hun namen niet kan noemen, is ronduit bizar. Des te belangrijker is het dat deze boeren een stem krijgen.

De omslag naar een toekomstbestendige landbouw gaat er komen. Mét de boeren. Farmers Defence Force zal in de tussentijd vast weer van zich laat horen. Het zij zo. FDF heeft zichzelf gediskwalificeerd. De boer heeft de toekomst.

Nederland staat grotendeels stil door de lockdown die van kracht is om het Coronavirus onder controle te krijgen. Dit raakt ook het democratisch stelsel. Zo zal de Tweede Kamer tijdens de lockdown niet meer debatteren over andere onderwerpen dan Corona en is het voorlopig niet mogelijk om te demonstreren.

Wie ondertussen niet stil zit is de Minister van Landbouw, Carola Schouten. Uitgerekend nu worden er omstreden stikstofmaatregelen doorgedrukt. De boeren zijn hier zwaar teleurgesteld over. Zeker omdat het nergens voor nodig is dat er met spoed maatregelen worden doorgevoerd, nu de stikstofuitstoot door de lockdown tot maar liefst 60 procent is verminderd.

Forum voor Democratie vindt het onacceptabel dat de Coronacrisis misbruikt wordt om impopulaire stikstofmaatregelen door te drukken en stelde de volgende schriftelijke vragen aan minister Schouten (Landbouw, ChristenUnie):

Vraag 1Bent u bekend met het bericht ‘Boeren boos omdat kabinet zelfs nu stikstofmaatregelen wil doordrukken’?

Vraag 2Welke besluiten op het gebied van stikstof heeft u sinds 9 maart 2020 genomen? Voor welke van die besluiten is wijziging van wet- of regelgeving noodzakelijk? Wanneer zouden die besluiten in werking moeten treden, of wanneer zijn die besluiten in werking getreden?

Vraag 3Welke besluiten op het gebied van stikstof bent u voornemens om voor het zomerreces nog te nemen? Voor welke van die besluiten is wijziging van wet- of regelgeving noodzakelijk? Wanneer zouden die besluiten in werking moeten treden?

Vraag 4Heeft u er begrip voor dat het Landbouw Collectief zich ongehoord voelt, omdat u het door hen gepresenteerde plan van aanpak ‘Uit de gecreëerde stikstofimpasse’ zonder deugdelijke onderbouwing terzijde heeft geschoven? Bent u bereid de voorstellen van het Landbouw Collectief alsnog gedegen te beoordelen om te bezien welke voorstellen kunnen worden overgenomen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5Bent u bekend met het bericht ‘Nevedi vindt aangekondigde voermaatregel van minister Carola Schouten onverstandig’?

Vraag 6Hoe beoordeelt u de vrees dat een norm op het RE-gehalte in mengvoer niet tot het beoogde effect gaat leiden en mogelijk zelfs tot een averechts effect zal leiden?

Vraag 7Hoe beoordeelt u de vrees dat de aangekondigde voermaatregel op individueel bedrijfsniveau gaat leiden tot knelgevallen, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen en productiedalingen?

Vraag 8Bent u bereid de voorgenomen voermaatregel te heroverwegen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9Hoe beoordeelt u de massale onvrede bij grote groepen burgers en bedrijven, in het bijzonder uit de agrarische sector, over het door u gevoerde stikstofbeleid? 

Vraag 10Bent u ermee bekend dat de Kamer gedurende de coronacrisis in beginsel niet meer debatteert over andere onderwerpen dan corona? Hoe beoordeelt u dat er omstreden beleid gevoerd wordt, op een moment dat de Kamer dat beleid wegens de crisisomstandigheden niet optimaal kan controleren?

Vraag 11Bent u ermee bekend dat de bevolking gedurende de coronacrisis in beginsel niet meer mag demonstreren? Hoe beoordeelt u dat er omstreden beleid gevoerd wordt, op een moment dat de bevolking wegens de crisisomstandigheden niet optimaal in protest kan komen tegen dat beleid?

Vraag 12Bent u ermee bekend dat de maatregelen om het coronavirus te bestrijden volgens het KNMI leiden tot een vermindering van de stikstofuitstoot tot 60 procent? 

Vraag 13Bent u bereid om de stikstofreductie die het gevolg is van de coronacrisis, in mindering te brengen op de stikstofreductie die u van de agrarische sector eist? Zo nee, waarom niet?

Vraag 14Deelt u de mening dat er, zeker gelet op de enorme vermindering van stikstofuitstoot tijdens de coronacrisis, geen enkele reden voor is om tijdens deze crisis stikstofmaatregelen te blijven nemen? Bent u bereid om het stikstofbeleid op te schorten totdat de Kamer weer debatteert en de bevolking weer mag demonstreren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 15Bent u bekend met het bericht “Komende maanden al miljardenschade boeren en tuinders”?

Vraag 16Hoe beoordeelt u de verwachting dat de agrarische sector naar verwachting 5 miljard schade zal lijden door de coronacrisis, in het licht van de door u voorgenomen stikstofmaatregelen die daarbovenop zullen komen? Deelt u de mening dat dit een extra reden is om gedurende de coronacrisis geen nieuwe  stikstofmaatregelen te treffen?

Vraag 17Bent u bekend met het bericht ‘Stikstofwinst door langzamer rijden al weg door één hondendrol’?

Vraag 18Hoe beoordeelt u de berekening van het Mesdagfonds, waaruit blijkt dat de verlaging van de maximumsnelheid een stikstofbesparing van slechts 1,2 mol per hectare per jaar oplevert? Vindt u de stikstofbesparing die de verlaging van de maximumsnelheid oplevert, in verhouding staan tot de enorme weerstand onder weggebruikers over deze maatregel?

Door Gert-Jan Segers op 27 maart 2020 om 14:49

Het zijn ongekende en zware tijden. De verhalen van mensen die alleen en zonder hun geliefden op de Intensive Care liggen met de angst om alleen te moeten sterven, grijpen me enorm aan. De eenzaamheid van zoveel mensen in onder meer verpleeghuizen is zo ontzettend verdrietig. En ik hoor van veel kanten hoezeer mensen zich zorgen maken om hun gezondheid, hun geliefden, hun inkomen. Meer dan ooit weten we hoe kwetsbaar we eigenlijk zijn..

En toch. Meer dan ooit ben ik ook diep onder de indruk van de toewijding waarmee mensen in de zorg hun naaste dienen. Meer dan ooit is er een hartverwarmende saamhorigheid en naastenliefde in onze samenleving. Meer dan ooit ervaar ik een eenheid onder christenen, kerken en christelijke organisaties.

Toen we voelden dat we ons in deze crisis allereerst tot God moesten richten, leidde dat zomaar tot een indrukwekkende Dag van Nationaal Gebed. Als de Paus ons aanmoedigt om gezamenlijk het Onze vader te bidden, dan doen we dat. Als de PKN, gereformeerde en evangelische kerken, de EO, 4e Musketier, Present, Leger des Heils en heel veel andere organisaties waaronder ook wij als ChristenUnie de handen ineen slaan en www.nietalleen.nl starten, dan stromen de honderden lokale initiatieven en duizenden euro’s binnen waarmee ons geloof handen en voeten krijgt. Hartverwarmend!

Ook als ChristenUnie doen we wat we moeten en wat we kunnen. Lokale bestuurders gaan voorop in het dienen van hun stad, hun dorp, hun gemeenschap. Carola Schouten maakt deel uit van het crisisteam van het kabinet en steunt de tuinders, boeren en vissers. Arie Slob helpt scholen om ervoor te zorgen dat er juist ook nu onderwijs aan onze jongeren wordt gegeven en het is indrukwekkend hoe dat wordt opgepakt. Paul Blokhuis zorgt ervoor dat ook kwetsbare mensen in de GGZ worden geholpen en dak- en thuislozen nu niet in de steek worden gelaten. En als kabinet, kamer en dus ook als fractie doen we alles wat we kunnen om er nu voor te zorgen dat mensen zo gezond mogelijk blijven en dat gezinnen hun inkomen behouden.

Ooit zei Mordechai tegen koningin Esther dat het ‘misschien voor een tijd als deze is’ dat zij op haar positie was gekomen. Misschien geldt dat ook wel voor ons. Dat het ‘voor een tijd als deze is’ dat wij als leden van de ChristenUnie ook op plaatsen van invloed en verantwoordelijkheid zijn geplaatst. Op hoop van zegen..

Op de laatste pagina’s van de bijbel staat de laatste belofte van Jezus. Hij zegt daar tegen Johannes: ‘Ik ben de blinkende Morgenster’. Die ster verschijnt als de nacht op zijn donkerst is, als een aankondiging van de dag die gaat komen. Het is nu donker. We zitten in een crisis. Maar ik zie mensen en hulpinitiatieven die licht geven in een donkere tijd.

Bovenal hebben we de belofte van Jezus dat Hij erbij is, ons nooit in de steek laat en dat Hij de Morgenster is. Hij kondigt een nieuwe dag aan waarop het niet langer donker is. Ziekte en angst hebben niet het laatste woord. Ik hoop dat ook jullie daar moed uit putten.

Dank voor jullie gebeden voor deze wereld, ons land, voor bestuurders, voor mensen in de zorg, voor iedereen die het nodig heeft en ook voor jullie gebeden voor ons!

Houd je aan de voorschriften en zorg goed voor elkaar!

Later die dag heb ik op verzoek van minister Grapperhaus en samen met collega Kees van der Staaij telefonisch overlegd met vertegenwoordigers van kerken over hun rol in deze crisis en hun aanbod om te helpen waar nodig en hun gebouwen beschikbaar te stellen.

Ondertussen zaten partijgenoten Carola Schouten en Arie Slob met andere leden van het kabinet en experts in crisisoverleg, wat leidde tot sluiting van scholen en de horeca. Een zondag zoals we die als land, en ook ikzelf, nooit eerder hebben gehad.

Een voortwoekerend virus heeft hele delen van de wereld lam gelegd en ons tot een ander leven gedwongen. Voor zover we de illusie hadden meesters te zijn van ons eigen leven, dan zijn we daar hopelijk van genezen.

Het Coronavirus is sterker dan onze afweer en dan de vaccins die we tot nu toe hebben. Het veegt onze totaal volgeplempte agenda’s halfleeg. Het laat ons zien hoe afhankelijk we zijn van elkaar. We zijn afhankelijk van het eten van boeren, van het werk van werkgevers, van opdrachten van klanten, van inkomen, van kundig en toegewijd zorgpersoneel, van leerkrachten, van elkaar.

Opeens merk je hoe kwetsbaar we zijn. Hoe vaak je op normale dagen de hand van een ander schudt. En hoe afhankelijk we zijn van een ingenieus sociaal en economisch systeem dat we niet langer als vanzelfsprekend kunnen beschouwen. Overigens blijkt opeens ook dat voor sommige mensen wiet en toiletpapier tot hun eerste levensbehoeften behoren. Een crisis haalt niet bij iedereen het beste naar boven. En natuurlijk koester ik zelf mijn tijdelijke politieke overwinningen met de sluiting van coffeeshops en bordelen. Maar daarna moeten we vooral om ons heen kijken en zien dat we elkaar nog hebben. En dat we op elkaar zijn aangewezen.

Mijn eigen moeder bevindt zich in een bij dit niets ontziende virus kwetsbare groep. Met haar honderdduizenden anderen. Dat doet het appel op ons om allereerst naar hen om te zien. In Italië is het soms zo dramatisch dat een oudere alleen moet sterven, omdat iedereen uit angst voor besmetting op afstand blijft. Ik hoop en bid dat dat hier niet zal gebeuren en dat als het virus verder toeslaat we de moed hebben om dan toch naast een stervende te gaan zitten. Als een kleine navolging van pater Damiaan die in de 19e eeuw op een eiland in de Grote Oceaan zich inzette voor leprozen. Niemand mag in de steek gelaten worden, zeker niet in het stervensuur.

Als ook iets is toegenomen, dan is het wel mijn diepe respect en enorme waardering voor mensen die in de zorg aan het front staan. Met risico’s voor de eigen gezondheid wordt nu in ziekenhuizen met grote toewijding zorg verleent aan mensen die soms dood- en doodziek zijn.

Het mooie van deze beproeving is ook dat veel mensen opstaan en van alle kanten hulp wordt geboden. Studenten bieden zich aan om vrijwilliger te worden in ziekenhuizen en bij kinderopvang. Kerken en christelijke organisaties zijn hard aan het werk om ervoor te zorgen mensen die willen helpen en mensen die hulp nodig hebben elkaar kunnen vinden. Op Twitter waar we anders elkaar hele dagen verbaal te lijf gaan, bieden mensen die nu tijd over hebben zich aan om in te springen waar ze mensen tekortkomen.

Politiek is er opeens een bereidheid om de kleine meningsverschillen, waarover we anders hele dagen kibbelen, opzij te schuiven en samen te werken in een nationale bestrijding van deze crisis. De tweets van politici die het kabinet tot van alles oproepen beschouw ik maar als onbeholpen pogingen daarbij.

En woensdag is er een Dag van Nationaal Gebed waar iedereen aan mee kan doen. Zie ook: https://portal.eo.nl/zondag/nationaal-gebedDat is een mooi moment om onze zorgen bij God te brengen, want wat er ook gebeurt, Hij is erbij. En het is een mooi moment om te bidden voor geliefden en voor iedereen die nu onze steun nodig heeft.

Ons leven valt even stil om vervolgens het leven weer te herontdekken. In een hectisch en jachtig leven waarin we elkaar vaak kwijt zijn, zien we elkaar nu weer en merken we dat we elkaar heel hard nodig hebben.

(Deze column verschijnt morgen ook in het Nederlands Dagblad)

Wie Martine kende weet waarom. Als Martine een ruimte in kwam, dan kwam er een dosis hoopvolle energie binnen. Confronterend was het soms haast, hoeveel levenskracht deze dame uitstraalde. ‘Wat moeten we anders dan het goede te blijven zoeken?’ was haar nuchtere reactie als je haar ernaar vroeg.

In 2006 stond Martine voor het eerst op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. Als jonge dertiger had ze toen al naam gemaakt als medeoprichter van A Rocha en Time To Turn. In 2007 promoveerde ze op het denken over duurzaamheid in religieuze gemeenschappen. Een duurzame levensstijl, rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid, daar ging ze voor. Dat velen haar inzet waardeerden bleek wel uit de ruim tweeduizend voorkeurstemmen die ze kreeg.

In september 2009 trad Martine toe tot het Curatorium van haar Wetenschappelijk Instituut. In de reeks ‘kernwaarden van de ChristenUnie’, nam zij de verantwoordelijkheid op zich voor het thema duurzaamheid. Ze liet zich daar kritisch uit over de term ‘rentmeesterschap’; dat klonk haar iets teveel als ‘passen op de tent’. Liever sprak zij van een duurzame ontwikkeling, die ervan uitging dat er mogen genieten van het genoeg dat Gods schepping ons biedt. Haar inzet was voluit christelijksociaal: verduurzaming kan alleen maar plaatsvinden door draagvlak en daadkracht in de hele samenleving. Dat onderstreepte ze nog eens toen ze nog dit voorjaar de Groenlezing 'Duurzaam radicaliseren' uitsprak.

Ze combineerde het werk voor het WI steeds met een politieke inzet. In 2010 trok ze in de campagne op met Carola Schouten. Over het samen optrekken van de twee jonge vrouwen kon Martine achteraf met veel vuur vertellen. Ze onderstreepte vaak hoe belangrijk het was om ruimte te geven aan verschillende stijlen in de politiek, ook als het de verschillen tussen mannen en vrouwen betrof. Ze behaalde overigens twee keer zoveel stemmen dan de dame boven haar op de kieslijst, al zou ze dat er zelf nooit bij zeggen.

Martine werd voorzitter van de lokale afdeling in Vianen en leidde het duurzaamheidsnetwerk van de ChristenUnie. Voor het Wetenschappelijk Instituut waren haar wortels in de politieke en maatschappelijke praktijk – gecombineerd met haar snelle analyses – van onmisbare waarde.

In juni 2016 liet ze ons weten ongeneeslijk ziek te zijn. Ze was net aangetreden als hoofdredacteur van onze kwartaaluitgave. Ze presenteerde een vernieuwde vormgeving en de nieuwe titel Groen: een verwijzing naar de naamgever van ons instituut; maar voor Martine zat er toch een duurzame knipoog bij.

In september 2019 was ze voor het laatst in ons midden; precies tien jaar na haar aantreden moesten we afscheid van haar nemen. Haar persoon en leven zijn en blijven voor ons een bron van inspiratie.

Wouter Beekers, directeur WI ChristenUnie

De Groenlezing 'Duurzaam radicaliseren' is op film opgenomen. U vindt de lezing op ons YouTube-kanaal.

De Partij voor de Dieren wil dat Nederland haar verantwoordelijkheid neemt in het stoppen van wereldwijde ontbossing. Het probleem moet bij de bron worden aanpakt: de grootschalige ontbossing die aan de andere kant van de wereld plaatsvindt om soja te verbouwen die in ons land als veevoer wordt gebruikt. Hiertoe riep Kamerlid Frank Wassenberg deze week op tijdens het Schriftelijk Overleg over de Landbouw- en Visserijraad. “Ons landgebruik en ons voedselsysteem moeten drastisch worden hervormd om ontbossing tegen te gaan,” zegt Wassenberg. “Forse krimp van de veestapel is daarbij onvermijdelijk.” Wereldwijde ontbossing is een grote bedreiging voor de biodiversiteit en het klimaat. De EU werkt aan een Europese bossenstrategie. De Partij voor de Dieren wil dat minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit garandeert dat het Nederlandse handels- en landbouwbeleid niet ten koste zal gaan van de Europese bossenstrategie, en dat het Europese traject geen vertraging mag opleveren voor de nationale bossenstrategie. “Nederland heeft de verantwoordelijkheid zowel internationaal als in eigen land, ontbossing zo snel mogelijk te stoppen,” zegt Wassenberg. “Het beëindigen van subsidies voor biomassa moet ook onderdeel van de Europese bossenstrategie zijn. De minister moet zich in Europees verband hard maken om dat gedaan te krijgen.” Lees de hele bijdrage van Frank Wassenberg aan het Schriftelijk Overleg hier .

Het Europees Parlement heeft woensdag onder aanvoering van de Partij voor de Dieren een veto ingezet tegen het zogenaamde bijenrichtsnoer. De EU-plannen zijn onvoldoende om het uitsterven van bijen, vlinders en andere belangrijke insectensoorten te voorkomen vindt een meerderheid van de volksvertegenwoordigers. “Bijen en andere bestuivers zijn cruciaal voor het voortbestaan van talloze insecten- en plantensoorten. Daarnaast is 84 procent van alle voedselgewassen die in Europa verbouwd worden afhankelijk van bestuivers zoals bijen. Als de bij uitsterft doordat de EU geen serieuze maatregelen neemt, zijn de gevolgen voor de natuur en voor onze voedselproductie rampzalig,” zegt PvdD-Europarlementariër Anja Hazekamp. Het gebruik van landbouwgif is een belangrijke oorzaak van het uitsterven van bijen. Al in 2013 adviseerde de Europese Voedselautoriteit (EFSA) daarom om bij de beoordeling van gifstoffen na te gaan of deze op korte en op lange termijn gevaarlijk zijn voor bijen. De adviezen van EFSA zijn, onder druk van sommige EU-lidstaten, echter nog steeds niet omgezet in wetgeving. Nederland Nederland speelde hierin een opvallende rol: hoewel de Tweede Kamer zich meermaals had uitgesproken voor een verbod op gifstoffen die schadelijk zijn voor bijen, zette Landbouwminister Carola Schouten zich in Brussel achter de schermen jarenlang actief in voor afzwakking van het bijenrichtsnoer. Ze informeerde de Tweede Kamer daar niet over. Via een motie van Kamerlid Esther Ouwehand riep de Tweede Kamer Minister Schouten in mei op om het Nederlandse verzet tegen het bijenrichtsnoer te staken. Voorstel Dit jaar kwam de Europese Commissie na zes jaar eindelijk met een, mede door Nederland afgezwakt, voorstel voor een bijenrichtsnoer. Het voorstel behelst dat korte termijneffecten van gifstoffen op bijen meegewogen moeten worden in de veiligheidsbeoordeling, maar laat de langetermijneffecten buiten beschouwing. “Gifstoffen die de bijenpopulatie in gevaar brengen krijgen met deze zwakke regels nog steeds goedkeuring. Het voorgestelde bijenrichtsnoer is zwak en onvoldoende om de bij voor uitsterving te behoeden,” zegt Hazekamp. Door het veto van het Europees Parlement moet de Europese Commissie haar huidige wetsvoorstel intrekken. Het Europees Parlement wil bovendien dat er direct een beter voorstel op tafel komt.

Door Carla Dik-Faber op 9 oktober 2019 om 06:09

‘Maatschappelijke diensttijd op boerderij’

Jongeren die meedoen aan de maatschappelijke diensttijd (MDT) moeten die behalve in de zorg en bij defensie ook op de boerderij kunnen doen. Mede daarmee moeten we de kloof tussen boer en burger te lijf gaan.

Het lijkt steeds minder vanzelfsprekend dat mensen weten waar hun eten vandaan komt. Ook volgens de boeren die vorige week naar Den Haag kwamen om te protesteren, is de kloof tussen boeren en burgers groeiende.

De MDT is mede bedoeld om jongeren in contact te laten komen met mensen die ze anders misschien nooit zouden spreken. Door jongeren de kans te geven om hun MDT op de boerderij in te vullen, doen ze een onvergetelijke ervaring op, dragen ze een steentje bij aan de voedselproductie in ons land én verkleinen we de kloof tussen platteland en de rest van Nederland. Zeker voor jongeren die ver van het platteland opgroeien, is dit een uitgelezen kans. Dat is winst voor hen én voor de samenleving.

De landbouw zit momenteel nog niet in het aanbod van de MDT, maar ik wil dat dat verandert.

Start MDT

De maatschappelijke diensttijd (MDT) gaat na een proefperiode sinds de zomer van 2018 in februari 2020 officieel van start. Onze eigen staatssecretaris Paul Blokhuis werkt de MDT nu uit, terwijl ik het voorstel om ook landbouw onderdeel te maken van de MDT vandaag doe in het debat over de landbouwbegroting van onze eigen minister Carola Schouten. De maatschappelijke diensttijd komt voort uit de verkiezingsprogramma’s van ChristenUnie en CDA en is daarna breder omarmd in de Tweede Kamer.