Poliflw

Er gaan miljarden om in de farmaceutische industrie. Is dat geld nodig voor de ontwikkeling van medicijnen? Of maken bedrijven enorme winsten over de rug van zieke mensen? Jesse Klaver en jurist Ellen 't Hoen gaan erover in gesprek in de nieuwe aflevering van de podcast Jesse&.

Middenin de coronacrisis was er een tekort aan coronatests, maar toch wilde farmaceut Roche het recept ervoor niet delen. Terwijl het bedrijf (met een marktwaarde van bijna €200 miljard in 2019) niet genoeg productiecapaciteit had om zelf in de vraag naar de testen te voldoen. Het leek kenmerkend voor de farmaceutische industrie waarin miljardenwinsten worden gemaakt, maar er nauwelijks transparantie is over hoe duur het nou is een nieuw medicijn te ontwikkelen.

Jurist Ellen ’t Hoen werkt al 30 jaar om geneesmiddelen toegankelijker te maken. Met succes: zo introduceerde ze een ‘patentpool’ waardoor bijvoorbeeld HIV-medicatie in veel landen eindelijk betaalbaar werd.

Hoe we de ongebreidelde macht van de farmaceutische industrie breken, waarom een patentpool ons ook uit deze coronacrisis kan helpen én wat de rol is van de politiek, hoor je in deze aflevering van Jesse&!

Luister op Spotify, Apple Podcasts of met de RSS-feed in jouw favoriete podcast-app. Op Youtube kun je fragmenten uit de podcast mét beeld bekijken.

Lees hier meer over de podcast Jesse&.

GroenLinks-leider Jesse Klaver wil dat de Tweede Kamer komende dinsdag het debat over de coronacrisis en het salaris van zorgpersoneel voortzet.

Woensdag kwam de Tweede Kamer terug van reces, maar woensdagavond voorkwam de coalitie een stemming door uit het gebouw weg te lopen. Ook de PvdA, SP, PvdD en PVV willen heropening van het debat.

Het weglopen van de Kamerleden van de coalitie heeft tot verontwaardiging geleid onder zorgpersoneel. De vereniging van verzorgenden en verpleegkundigen noemt de vertoning gênant en schrijnend. Ruim een kwart van de zorgmedewerkers gaf in juni aan erover te denken minder te werken of zelfs helemaal te stoppen. Juist nu is steun vanuit de politiek voor zorgpersoneel van het grootste belang. Daarom vraagt GroenLinks heropening van het debat zodat er een nieuwe poging gedaan kan worden om een meerderheid te krijgen voor hogere salarissen voor zorgmedewerkers.

Klaver: “Het weglopen van de regeringspartijen was een klap in het gezicht van alle zorghelden die ons deze coronacrisis door leiden. Juist in deze tijd moet de politiek laten zien dat we de zorgmedewerkers steunen en waarderen. Ik wil de regeringspartijen de kans geven hun fout recht te zetten. Die salarisverhoging moet er komen.”

GroenLinks dient vandaag een wetsvoorstel in waardoor bedrijven die hun hoofdkantoor verhuizen naar een land zonder dividendbelasting een eindafrekening gepresenteerd krijgen. Multinationals met zogenaamde ‘uitgestelde winsten’ moeten daar bij vertrek alsnog in Nederland dividendbelasting over betalen. Als deze initiatiefwet wordt aangenomen geldt de wet met terugwerkende kracht vanaf 10 juli 2020. Jesse Klaver: “Het is eigenlijk doodeenvoudig: wie in Nederland winst maakt, betaalt daar in Nederland belasting over. Bij verhuizing naar het buitenland krijg je gewoon de eindafrekening.

De afgelopen jaren is de dividendbelasting een groot onderwerp geweest in het publieke debat. Het kabinet wilde de dividendbelasting afschaffen om een handjevol bedrijven hier te houden. Dat zou 2 miljard euro kosten. GroenLinks was hier fel op tegen omdat het niet uit te leggen is dat er voor grote multinationals speciale regels werden gemaakt en uiteindelijk is het voorstel gestrand.  

Al jarenlang maakt de partij zich hard voor een eerlijk belastingsysteem waarin zowel burgers, kleine bedrijven als grote bedrijven belasting betalen. In 2018 leidde een GroenLinks wetsvoorstel ertoe dat de dividendbelasting niet werd afgeschaft. In 2019 werd een wetsvoorstel van GroenLinks overgenomen waardoor grote bedrijven meer winstbelasting gaan betalen. En nu zet GroenLinks een nieuwe stap om belastingontwijking tegen te gaan.

Vrijwel alle Europese landen hebben een dividendbelasting. Het Verenigd Koninkrijk is hierop een van de weinige uitzonderingen. De eindafrekening in de dividendbelasting geldt alleen voor grote bedrijven (met een omzet van meer dan €750 miljoen) die zich verplaatsen naar een land waar geen dividendbelasting wordt geheven. In een dergelijke situatie is er namelijk sprake van een fiscale mismatch waarbij de dividendbelasting in geen enkel land wordt geheven en de belastingclaim tussen wal en schip valt. GroenLinks wil dat er een einde komt aan deze vorm van belastingontwijking en gaat het heffingslek met dit wetsvoorstel dichten. GroenLinks Kamerlid en initiatiefnemer Bart Snels: “Het is niet uit te leggen dat grote bedrijven hier jarenlang vermogen kunnen opbouwen dankzij alle goede voorzieningen in Nederland en dan plotseling de belasting ontlopen door naar het buitenland te vertrekken”.  

Grote bedrijven die na 10 juli 2020 uit Nederland willen vertrekken, zullen belasting moeten betalen over hun winst die in Nederland is opgebouwd. Hierdoor hebben ze minder fiscale redenen om te verhuizen naar een land zonder dividendbelasting. Dit kan ertoe leiden dat hoofdkantoren gaan heroverwegen of het wel verstandig is om te vertrekken uit Nederland. Snels: “Dit wetsvoorstel is een ultieme poging om grote bedrijven die overwegen te vertrekken naar het Verenigd Koninkrijk op andere gedachten te brengen”.

GroenLinks komt met een spoedwet waarmee wordt voorkomen dat de rekening voor de medische kosten van de coronacrisis bij gewone mensen terecht komt. Als er niks gebeurt, dreigt volgend jaar de zorgpremie voor iedereen fors te stijgen. GroenLinks werkt daarom aan een spoedwet om stijging van de zorgpremie te voorkomen. In plaats daarvan zouden bedrijven die winst maken wat meer belasting moeten betalen, zegt partijleider Klaver aan de vooravond van het GroenLinks-partijcongres.

Jesse Klaver: “We moeten de fouten van de vorige crisis leren: dit keer mag de rekening niet betaald worden door gewone mensen. De eerste rekening die we krijgen is die van de medische coronakosten. Laten we zorgen dat die wordt betaalt door de bedrijven die de afgelopen maanden winsten hebben gemaakt, en niet bij gewone mensen op de mat beland in de vorm van een forse stijging van de zorgpremies.”

Ziekenhuizen hebben de afgelopen maanden extra kosten moeten maken om alle coronapatiënten op te vangen. Door alle achterstallige zorg die ingehaald moet worden en door de opschaling van de ic-capaciteit zullen ook de komende tijd de zorgkosten hoger zijn.

Volgens schattingen van gezondheidseconomen zouden deze extra coronakosten kunnen leiden tot een miljardenstijging van de zorgkosten en dus tot een forse stijging van de premie. GroenLinks wil dit met een spoedwet voorkomen. Daarin wordt vastgelegd dat zorgverzekeraars alle extra coronakosten vergoed krijgen als ze kunnen aantonen dat ze zelf onvoldoende financiële reserves hebben om de extra kosten op te vangen.

GroenLinks doet een dringend beroep op het kabinet om de geplande verlaging van de winstbelasting voor grote bedrijven te schrappen en die inkomsten te gebruiken voor de vergoeding van de coronakosten van de zorg.

Klaver: “Het is niet uit te leggen om in een tijd van een naderende economische recessie de belasting op winsten van grote bedrijven te verlagen. Er gaat iets goed mis in het huidige kapitalisme, nu grote bedrijven in goede tijden alle voordelen krijgen, en in crisistijd gewone mensen de rekening moeten betalen.”

In een gezamenlijk opiniestuk in De Volkskrant roepen GroenLinks-partijleider Jesse Klaver en de wereldberoemde Franse econoom Thomas Piketty Europese regeringsleiders op niet opnieuw de fouten van de vorige economische crisis te maken. Dit keer zouden niet gewone mensen de crisis betalen, maar de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen.

Ze pleiten ervoor om op Europees niveau de winsten van multinationals, enorm grote vermogens en CO2-uitstoot zwaarder te belasten. De discussie moet niet gaan over transfer van geld tussen Europese landen, schrijven ze, maar over het herverdelen van geld tussen de rijkste 1% van Europa naar de overige 99%.

Vorige week in de Tweede Kamer vond een fel debat plaats tussen Klaver en premier Rutte over de ideeën van Piketty. Rutte vond de opstelling van Klaver populistisch en beweerde dat het aanhangen van Piketty en het creëren van banen niet samen kan gaan. Klaver gaf aan dat de het vasthouden van Rutte aan verouderde economische ideeën in een notendop weergeeft wat er mis gaat met beleid van de regering.

Het volledige opinieartikel is hier te vinden.

De oproep van GroenLinks om grote bedrijven die financiële nood hebben geen gift maar een lening te geven, krijgt veel ondersteuning in de samenleving. Een petitie hiervoor is inmiddels meer dan 100.000 keer ondertekend. “De rekening van de steun kan niet bij de burger worden gelegd. Deze 100.000 mensen roepen het kabinet op hieraan gehoor te geven”, zegt GroenLinks-partijleider Jesse Klaver.

Deze week presenteert het kabinet naar verwachting het nieuwe steunpakket voor bedrijven, de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Het is GroenLinks een doorn in het oog dat grote ondernemingen die geen winstbelasting betalen in Nederland in het huidige pakket  “gratis” staatssteun krijgen.

“Multinationals als booking.com keerden jarenlang hun winsten uit aan aandeelhouders, en hebben nu geen reserves om hun medewerkers te behouden. Grootwinkelbedrijven zoals Pearl, Specsavers en Eye Wish boekten hoge winsten dankzij belastingontwijking en vragen nu overheidssteun aan. Terwijl zij hun marktpositie konden verwerven ten koste van zelfstandige ondernemers, die wel gewoon belasting betalen”, aldus Klaver.   

Het nieuwe steunpakket dat vanaf juni ingaat, moet daarom voorwaarden stellen aan bedrijven, zegt Klaver.

“Geef economische steun waar die nodig is. De familiebedrijven. De caféhouder. De kapper. Het poppodium. De bedrijven die belangrijk zijn voor de toekomst van onze samenleving. Maar als een multinational aanklopt bij de overheid, dan moet helder zijn: er is steun, maar dat is geen gift, dat is een lening.”

Verder wil GroenLinks dat bedrijven voor deze overheidslening voldoen aan sociale- en duurzaamheidseisen, zoals het aanpakken van bonussen en werk maken van verduurzaming en alles op alles zetten om ontslag van personeel te voorkomen. Het geleende bedrag wordt terugbetaald als er in betere tijden weer winst wordt gemaakt.

Nederland zit nog midden in een gezondheidscrisis, maar die vraagt wel om ook al na te denken over de volgende crisis: de economische. Daar mag niet te lang mee worden gewacht en daarom deelt GroenLinks vandaag haar eerste ideeën voor een Nederland na corona.  

De afgelopen weken heeft GroenLinks zich hard gemaakt om te zorgen dat de kosten van deze crisis niet – net zoals na de economische crisis van 2008 – weer bij de burger worden neergelegd. De petitie die oproept om van overheidssteun aan grote bedrijven een lening te maken, is in drie dagen tijd al meer dan 50.000 keer ondertekend. Het laat zien dat meer mensen een solidaire en eerlijke weg uit de crisis willen.

Maar we moeten nog meer doen als we willen dat het ook echt anders gaat.

Jesse Klaver: “Voor we het weten zijn er alweer afspraken gemaakt met grote multinationals, wordt er bezuinigd op zorg, onderwijs en cultuur, gaan er weer miljarden naar aandeelhouders, terwijl de lonen achterblijven en is het business as usual.”

Rechtse politiek heeft er de afgelopen jaren voor gezorgd dat de publieke sector is verzwakt en de sociale zekerheid is uitgehold. Dat is nu pijnlijk zichtbaar. Maar deze coronacrisis laat ook zien waar mensen samen toe in staat zijn en waar ze naar verlangen. Alles draait nu om samenwerking. Voor de gezondheid van individuen, maar ook voor de gezondheid van de samenleving.

Jesse Klaver: “Die solidariteit vanuit de mensen zelf is prachtig om te zien, maar laat ook zien waar het huidige systeem tekortschiet. De keuzes die we nu maken, kunnen ervoor zorgen dat dit een keerpunt wordt. Het begin van een rechtvaardiger economisch systeem, waarin niet geld of de laagste prijs, maar welzijn voorop staat.”

Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de #SolidaireSamenleving er komt.

Meer weten? Lees hier ons manifest over onze vijf ideeën voor Nederland na corona.

Zorgverzekeraars moeten zorginstellingen blijven betalen en voorkomen dat wijkverpleegkundigen en medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg hun baan verliezen. Op die manier kan de zorg voor kwetsbare mensen tijdens en na de corona-crisis op peil blijven. Een Kamermeerderheid steunde vandaag een motie van GroenLinks hiervoor. 

Jesse Klaver: “Mensen die afhankelijk zijn van psychische zorg of van wijkverpleging worden hard geraakt door de corona crisis. Zij dreigen geïsoleerd te raken, omdat het sociale leven stilligt. Soms worden hun behandelingen stopgezet vanwege het risico op besmetting van corona. We moeten zorgen dat zij straks er van op aan kunnen dat ze de zorg kunnen krijgen waar ze recht op hebben.”

De corona-crisis heeft een grote impact op zorginstellingen. Vanwege gezondheidsrisico’s kunnen zorgverleners hun patiënten niet op dezelfde wijze behandelen als voorheen. Zij kunnen mensen niet meer persoonlijk zien, en hebben ook geen beschermingsmateriaal zoals mondkapjes. Sommige instellingen hebben hun behandelingen moeten opschorten. Dat betekent dat zij minder of geen vergoedingen meer ontvangen van zorgverzekeraars.

Nu hun inkomsten teruglopen, dreigen instellingen failliet te gaan. Zonder ingrijpen van de overheid zullen zorgmedewerkers - die alle flexibiliteit en creativiteit inzetten om mensen te blijven helpen - hun baan verliezen. En zijn er na deze crisis onvoldoende mensen en plekken waar mensen die zorg nodig hebben, terecht kunnen.

De motie zorgt ervoor dat zorgverzekeraars de duizenden psychologen, psychiaters en behandelaars nu tegemoet komen. Zodat patiënten ook na deze crisis kunnen rekenen op zorg.

Het kabinet heeft vanavond een grootschalig noodpakket aangekondigd met maatregelen om te voorkomen dat mensen in grote financiele problemen  komen door de Corona-crisis. Dat is nodig omdat horeca en andere bedrijven noodgedwongen de deuren dicht houden en evenementen zijn gecancelled.

Om te zorgen dat mensen niet ontslagen worden en hun inkomen verliezen gaat de overheid tot 90% van het salaris vergoeden aan bedrijven die in de problemen komen. Dit noodfonds moet ook voor oproepkrachten met een 0-urencontract een oplossing bieden. Voor ZZP’ers die plots geen opdrachten meer hebben worden de regels voor de bijstand versoepeld zodat mensen snel inkomensondersteuning krijgen als dat nodig is, en niet eerst hun spaargeld op hoeven te maken.

Jesse Klaver: “Dit is een heel belangrijk besluit. Terwijl de helden in de zorg dag en nacht aan het werk zijn, zijn er ook mensen die hun werk en hun inkomen plots totaal zien wegvallen. In deze crisis moeten we solidair zijn met elkaar en deze mensen ondersteunen.  De overheid zorgt ervoor dat salarissen worden doorbetaald en ook zzp’ers inkomen krijgen.”

Het is belangrijk dat de maatregelen zo snel mogelijk in werking treden zodat mensen die acuut in de problemen zitten worden geholpen. Vertrouwen in mensen moet centraal staan, benadrukt GroenLinks.

Klaver: “In de uitwerking en bij de uitvoering van deze maatregelen moet het kabinet goed oog houden voor mensen die alsnog in financiële nood dreigen te raken. Iedereen die door de coronacrisis in de knel komt verdient onze steun. Solidariteit staat voorop.”

Dit is de inbreng van Jesse Klaver bij het debat over de maatregelen tegen het coronavirus. De inbreng is ook integraal te bekijken op YouTube.

Het is nog veel te vroeg om conclusies te trekken uit de corona-uitbraak, maar een ding durf ik te zeggen: deze crisis laat ons zien wie wij ten diepste als mensen en als samenleving zijn.

Geen homo economicus, maar homo empathicus. Het is hartverwarmend hoeveel initiatieven er zijn gestart om elkaar te helpen, om iets te doen voor de mensen die nu het hardst getroffen worden.

Jarenlang is onze samenleving ingericht met winst en concurrentie als antwoord op alle problemen. Meer markt, minder overheid. Maar nu staan we voor een écht groot probleem, en wat blijkt? Samenwerken en solidariteit zijn het antwoord, niet winst en concurrentie. Iedere oplossing voor deze crisis gaat uit van samenwerking.

Op al die beroepen die we nu zo ongelooflijk hard nodig hebben, is de afgelopen jaren bezuinigd. Verpleegkundigen, schoonmakers en wetenschappers – die helpen ons uit de brand. Het applaus van gisteravond vond ik ontroerend en mooi, maar ook een beetje pijnlijk. De mensen voor wie wij met z’n allen klapten waren altijd al het kloppend hart van onze samenleving. Eindelijk krijgen ze de erkenning die ze verdienen en dat moeten we ze ook geven als deze crisis voorbij is.

Deze crisis raakt ons allemaal. Ik hoor van mensen die doodzieke familieleden niet bij kunnen staan in deze tijd. Mensen wiens behandelingen worden afgezegd, mensen die niet meer naar de psycholoog kunnen, die hun financiële vangnet zien verdampen. Mensen voor wie het noodgedwongen thuiszitten een verschrikking is.

Voor sommigen kan het voelen alsof het licht even niet schijnt. Alsof de wereld om je heen, alsof de aarde donker even donker is geworden. Daarom moeten we elkaar helpen, steunen en naar elkaar luisteren.

Dit virus is geen Chinees virus of Frans virus of een Nederlands virus. Het is een pandemie. We zitten allemaal in dezelfde boot op de onvoorspelbare zee die klinisch Covid-19 wordt genoemd. En we moeten allemaal roeien met de riemen die we hebben.

De vraag die we elkaar nu moeten stellen is niet: Waar kom je vandaan? Wat is je politieke kleur? Wat is je geloof? De enige vraag die nu telt is: Heb je hulp nodig? Dan zijn wij er voor elkaar.

Bekijk hier de inbreng op YouTube of deel hier de inbreng via Facebook.