Poliflw

Aan het Bestuurlijk Overleg Nationaal Programma Regionale Energie Strategie

Utrecht, 7 april 2020

Geachte stuurgroepleden van het NP-RES, excellentie,

In het bestuurlijk overleg deze week zult u met elkaar besluiten over het proces rondom de biedingen voor de Regionale Energiestrategie (RES). Wij willen u graag vanuit onze fracties daarbij enige kanttekeningen ter overweging aandragen.

Laten we beginnen onze waardering uit te spreken voor de drie RES-regio’s in onze provincie, die de afgelopen periode met een drukke bestuurlijke agenda, zijn gekomen tot een concept-bod richting het Rijk. Een grote opgave die van iedereen een flinke inspanning heeft gevraagd. De energietransitie staat hoog op de politieke agenda en het is ook onze inzet deze binnen onze provincie en gemeenten vorm te geven. Voor ons zijn vijf uitgangspunten belangrijk:

1. De gezamenlijkheid van deze opgave, ingegeven door de landelijke doelstellingen;

2. De haalbaarheid van de opgave binnen de gestelde termijnen;

3. De betaalbaarheid van de RES: iedereen levert een bijdrage naar vermogen;

4. De ruimtelijke inpasbaarheid van de maatregelen;

5. Het draagvlak voor de RES: de strategie kan rekenen op breed maatschappelijk en politiek draagvlak.

Onze zorgen gaan uit naar de voorgenomen participatie rondom dit concept-bod. In de komende weken zouden gemeenteraden en Provinciale Staten met hun bestuurders en achterban, inwoners en ondernemers uit de gemeenten en provincie, in gesprek gaan over het concept bod. Is het haalbaar en betaalbaar? Wat betekent het voor de leefomgeving? Welke kansen zijn er voor ondernemers en coöperaties? Zijn er voldoende waarborgen om te komen tot een bod met draagvlak?

Deze vragen vergen een intensief gesprek, waarbij je elkaar ook in de ogen moet kunnen kijken. Met de huidige rijksrichtlijnen vanwege het Corona-virus is het echter onmogelijk bijeenkomsten te organiseren die participatie goed mogelijk maken.

In de Tweede Kamer is afgelopen week de motie1 van het lid Agnes Mulder c.s. aangenomen die het belang onderstreept inwoners te betrekken bij de RES voor gedragen besluitvorming. De motie verzoekt daarnaast de regering een uitgebreide inventarisatie te maken van burgerparticipatie in de Regionale Energiestrategieën en aan de hand van de hieruit voortkomende best practices, inwonersparticipatie bij de RES 1.0 actief te stimuleren in alle regio’s. Wij merken in onze regio’s en gemeenten dat het moeilijk is om aan die wens van de Tweede Kamer tegemoet te komen met het huidige strakke tijdsschema.

Wij willen u daarom met gepaste zorg in overweging geven de deadline van 1 juni te heroverwegen. In elk geval gedurende het geldende regime rondom Corona lijkt het onmogelijk om binnen die termijn een goede invulling te geven aan de participatie in deze fase van de totstandkoming van de RES. Wij blijven optimistisch en ambitieus als het gaat om de doelstellingen van het klimaatakkoord, maar zouden het echt betreuren als snelheid nu voorgaat op zorgvuldigheid.

Met vriendelijke groet,

in vrijheid,

Namens de onderstaande VVD-fracties van de gemeenten, waterschappen in en van de provincie Utrecht,

Dimitri Gilissen Fractievoorzitter Gemeente Utrecht

Maarten Flikkema Fractievoorzitter Gemeente Amersfoort

Pauline Bredt Fractievoorzitter Gemeente Stichtse Vecht

Florian van Hout Fractievoorzitter Gemeente Woerden

Wiebe de Boer Fractievoorzitter Gemeente Bunschoten

Carlos Genders Fractievoorzitter Gemeente Leusden

Emil Schade Fractievoorzitter Gemeente Eemnes

Walter van Dijk Fractievoorzitter Gemeente Zeist

Jhony Stalman Fractievoorzitter Gemeente Woudenberg

Suzanne Oortman Gerlings Fractievoorzitter Gemeente Baarn

Leo Schenk Fractievoorzitter Gemeente Rhenen

Bart Bisschop Fractievoorzitter Gemeente Renswoude

Mathieu Andriessen Fractievoorzitter Gemeente Montfoort

Yvonne Bottema Fractievoorzitter Gemeente Veenendaal

Saskia van Dijk Fractievoorzitter Gemeente IJsselstein

Bart Richter Fractievoorzitter Gemeente De Ronde Venen

Mark Snoeren Fractievoorzitter Gemeente Nieuwegein

Hendric de Jong Schouwenburg Fractievoorzitter Gemeente De Bilt

Eef Stiekema Fractievoorzitter Gemeente Houten

Sybren van der Velden Fractievoorzitter Gemeente Wijk bij Duurstede - Cothen - Langbroek

Fred Schenk Raadslid Gemeente Bunnik

Elly van Wijk Fractievoorzitter Gemeente Oudewater

Hanneke van der Leun Fractievoorzitter Gemeente Vijfheerenlanden

Jorrit Linders Fractievoorzitter Gemeente Utrechtse Heuvelrug

Eric de Wilde Fractievoorzitter Gemeente Soest

Bas Groenendijk Fractievoorzitter Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Eric Baron Mackay Fractievoorzitter Waterschap Vallei en Veluwe

Andries van der Netten Fractievoorzitter Waterschap Rivierenland

Marjolein Groot Koerkamp Fractievoorzitter Waterschap Amstel, Gooi en Vecht

André van Schie Fractievoorzitter Provincie Utrecht

Waar haalt de Gelderse Vallei straks zijn duurzame energie vandaan? Als het aan de plaatselijke VVD-fracties ligt niet alleen uit wind en zonne-energie, maar ook uit kernenergie. Ze gaan daarvoor moties indienen in de FoodValley gemeenten, waaronder Veenendaal, Ede en Wageningen.

Alle dertig regio’s in Nederland, waar FoodValley er één van is, moeten voor de zomer in Den Haag melden welke kansen ze zien voor de aanleg van windmolenparken en zonnevelden. Maar de VVD in de Gelderse Vallei wil dat er ook naar kernenergie wordt gekeken.

‘Wind en zon alleen zijn absoluut onvoldoende’

Wind en zon alleen zijn absoluut onvoldoende, melden de lokale VVD-fracties. ,,Zonder kernenergie zullen we het niet redden", aldus Yvonne Bottema namens de Veenendaalse VVD. Daarom gaan de VVD-fracties een motie indienen om kernenergie bespreekbaar te maken, in onder andere Veenendaal, Ede, Wageningen, Rhenen en Renswoude.

,,Als samenwerkende regio is het van belang dat overal dezelfde discussie wordt gevoerd”, aldus Bottema. ,,Daarom ben ik met dit initiatief begonnen. We slaan als regio de handen ineen en volgen hiermee het voorbeeld van andere VVD-afdelingen die de discussie rond kernenergie zijn gestart.” 

De Veenendaalse VVD raakte geïnspireerd door de fractiegenoten in Woerden. Die willen een haalbaarheidsonderzoek uit laten voeren naar de bouw van een kleinschalige kerncentrale in het westen van de provincie Utrecht.

Mini-kerncentrale

Bottema: ,,Daarnaast is het interessant om te kijken naar de kleine reactoren zoals deze momenteel bijvoorbeeld worden ontwikkeld door de Britse fabrikant Rolls-Royce. Zo’n centrale kan 400 tot 450 megawatt leveren, dat is net zoveel als 133 tot 150 windmolens, maar neemt vele malen minder ruimte in beslag.”

De woordvoerders van de VVD in Rhenen en Ede bespeuren ook weerstand tegen windmolens. ,,Tijdens de inwonersavonden in Elst, Achterberg en Rhenen laten steeds meer mensen weten dat ze geen windmolens en velden met zonnepanelen willen, zeker niet in de directe woonomgeving", zegt Richard Salari van VVD Rhenen. 

Ook volgens Sjoerd Bakker van de VVD in Ede ziet niet iedereen windmolens zitten. ,,In Ede hebben we een uitgestrekt buitengebied. Onze fractie ervaart veel weerstand van inwoners bij het plaatsen van windmolens of zonnepanelen op landbouwgrond. Daarom is juist een mix van opwekking belangrijk. Kernenergie is essentieel om onze ambities in Ede waar te maken.”

Keuze vóór 1 juni

De keuzes moeten in de komende maanden gemaakt worden, vóór 1 juni wil Den Haag weten wat FoodValley aan duurzame energie kan leveren.

In de regio Foodvalley wordt momenteel hard gewerkt aan het concept aanbod Regionale Energie Strategie (RES) voor het behalen van de klimaatdoelen tot 2030. Volgens de richtlijnen van het landelijk programma n.a.v. het klimaatakkoord, wordt er in dit bod vooralsnog slechts uitgegaan van bestaande technieken op basis van zon- en windenergie. Kernenergie, in welke vorm dan ook, komt hier niet in voor en wordt dus op dit moment ook niet betrokken in de discussie over de energietransitie. “Deze twee bestaande technieken zullen absoluut onvoldoende zijn om de energietransitie te volbrengen. Zonder kernenergie zullen we het niet redden en zal de energietransitie onze inwoners hard raken in de portemonnee”, stellen de VVD afdelingen Veenendaal, Rhenen, Renswoude, Ede, Wageningen, Barneveld en Nijkerk.

Kernenergie wordt door de liberalen gezien als dé manier om de CO2-uitstoot te beperken. Kernenergie, op termijn mogelijk ook in de vorm van thorium en kernfusie, geeft geen CO2 uitstoot en levert nauwelijks afval op. “Daarnaast is het interessant om tevens te kijken naar de kleine reactoren zoals deze momenteel bijvoorbeeld worden ontwikkeld door de Britse fabrikant Rolls-Royce. Zo’n centrale kan 400 tot 450 megawatt leveren, dat is net zoveel als 133 tot 150 windmolens, maar neemt vele malen minder ruimte in beslag.”

We zien dat het draagvlak voor windmolens en grote zonneparken vermindert; “Tijdens de inwonersavonden in Elst, Achterberg en Rhenen laten steeds meer mensen weten dat ze geen windmolens en velden met zonnepanelen willen, zeker niet in de directe woonomgeving. De inwoners hebben het gevoel dat het Rijk ze dit opdringt. We horen steeds vaker de roep om kernenergie”, aldus Richard Salari van VVD Rhenen. Theo Bos van VVD Barneveld onderschrijft dit; “Ook in Barneveld is er veel weerstand tegen windmolens. Daarnaast groeit het draagvlak voor kernenergie. Mensen realiseren zich dat kernenergie veilig kan worden geproduceerd en dat deze energiebron in vergelijking de goedkoopste manier is om duurzame energie op te wekken en CO2 uitstoot te verminderen.” “In Ede hebben we een uitgestrekt buitengebied. Onze fractie ervaart veel weerstand van inwoners bij het plaatsen van windmolens of zonnepanelen op landbouwgrond. Daarom is juist een mix van opwekking belangrijk. Kernenergie is essentieel om onze ambities in Ede waar te maken”, aldus Sjoerd Bakker van VVD Ede. Zowel de VVD Hoevelaken/Nijkerk als de VVD Renswoude onderstrepen het belang dat er voor de langere termijn, naast zon- en windenergie, breed wordt ingezet op innovatieve alternatieven. “Daarbij is kernenergie een van de mogelijkheden. Kernenergie is schoon, relatief goedkoop en legt minder beslag op kostbare ruimte. Daarom past veilige opwek van kernenergie prima in de toekomstige mix van duurzame energiebronnen”, geeft Boudewijn van der Woerd, VVD Hoevelaken/Nijkerk aan. “In Renswoude hebben we als gemeenteraad al eerder een visie opgesteld waarin we hebben aangegeven dat we ons niet alleen moeten focussen op wind en zon. Deze oproep om te komen tot opwek van hernieuwbare energie / kernenergie past daar prima in”, vult Bart Bisschop van VVD Renswoude aan.De VVD wil dat in de lange termijn visie van de RES Foodvalley onderzoek naar duurzame energiebronnen, kernenergie inclusief alle innovaties op dat gebied, zoals thorium en kernfusie, wordt meegenomen. Daarvoor zal in de komende maanden door de VVD afdelingen in diverse gemeenteraden een motie worden ingediend om kernenergie bespreekbaar te maken. “Als samenwerkende regio in deze RES, is het van belang dat overal dezelfde discussie wordt gevoerd”, geeft Yvonne Bottema van de VVD Veenendaal aan. “Daarom ben ik dit initiatief ook gestart. We slaan als regio de handen ineen en volgen hiermee het voorbeeld van andere VVD afdelingen die de discussie rond kernenergie zijn gestart.”

Waarom op voorhand jezelf beperken tot het huidige Diftar beleid? Je zou ook open kunnen staan voor nieuwe ontwikkelingen in de afvalverwerkingsbranche. Zeker als je voor de aankomende nieuwe aanbesteding voor ons afval niet eens weet wat de verschillen in kosten en baten zijn.

Er lag afgelopen dinsdag in de raadscommissie een consultatiememo voor met de titel ‘bronscheiding versus nascheiding’. Alleen al door de titel leek het alsof dit een tegenstelling is. Dat is niet het geval, volgens de VVD. Ook nu vindt nascheiding plaats en dat zal zo blijven. Het PMD afval wordt namelijk verderop in de verwerking gesorteerd in verschillende deelstromen. Metalen, drankkartons en diverse soorten plastic afval, zoals petflessen, boterkuipjes, flacons, worden dan nog gesorteerd.

GFT inzameling ook voor de hoogbouw Bronscheiding blijft van toepassing voor bepaalde afvalstromen zoals papier, glas, gft en kleding. Simpelweg omdat de kwaliteit voor de verdere verwerking dan beter is. Bij de hoogbouw vindt geen volledige bronscheiding plaats. De VVD vindt het belangrijk dat ook daar GFT afval apart ingezameld kan worden. Wij hebben gevraagd om dit in het komende jaar mogelijk te maken, net zoals in onze buurtgemeente Ede. De wethouder heeft toegezegd dit verder uit te werken.

Diftar De VVD is nog steeds tegen het Diftar systeem. We zijn niet tegen bronscheiding, maar wel tegen het tarievensysteem. De VVD ziet de stijgende hoeveelheid zwerfvuil, de ongewenste dumpingen en de vervuiling in het PMD afval, als een negatief effect van Diftar. We gaan het liefst zo snel mogelijk terug naar één tarief. Op dit moment zijn de meerpersoonshuishoudens per jaar nog relatief goedkoper uit, maar de eenpersoon-huishoudens niet en de eerste tariefsverhoging van € 10,54 is voor de komende jaren al aangekondigd.

Toekomstige ontwikkelingen De nascheiding van het PMD afval wordt steeds beter. Eerst konden onze inwoners alleen plastic inzamelen, sinds kort zijn hier metalen en drankkartons aan toegevoegd. Wie zal zeggen wat de volgende stap is? De VVD is ervan overtuigd dat ook de verpakkingsindustrie stappen zal blijven zetten om het restafval zoveel mogelijk te beperken. De VVD wil graag dat er naar de meest effectieve wijze van afvalverwerking wordt gezocht. Effectief zowel qua rendement als qua service als qua kosten voor onze inwoners. Daarom hebben we ervoor gepleit om de nieuwste ontwikkelingen in nascheiding mee te nemen in de aanbestedingsprocedure voor de afvalverwerking en deze niet te beperken tot alleen het huidige Diftar beleid.

Yvonne Bottema Fractievoorzitter

Ons bereikte vandaag het droevige bericht dat Timo Kroes afgelopen nacht is overleden.

Timo Kroes was vanaf 1992 lid van de VVD en heeft zich sinds 1998 in verscheidene periodes als raadslid ingezet voor VVD Veenendaal. Tijdens zijn raadslidmaatschap en daarnaast was Timo altijd betrokken bij VVD Veenendaal en fervent bezoeker van onze activiteiten. Wij zullen Timo tijdens onze politieke discussies missen.

We zijn hem zeer erkentelijk voor zijn actieve inzet bij VVD Veenendaal en hij zal altijd deel blijven uitmaken van onze lokale politieke geschiedenis. Wij wensen zijn vrouw Lenneke, en andere nabestaanden veel sterkte toe in deze verdrietige tijd.

Namens het bestuur, Walther Timmer Namens de wethouder en fractie, Yvonne Bottema