D66 Maasdriel heeft gisterenavond bijdragen aan het debat over het geitenstaldossier. Op verzoek van toehoorders plaatsen wij hieronder integraal de tekst die ons raadslid Tom van Engelen heeft uitgesproken. (De tekst komt later nog op onze afdelingswebsite.)
Afkeuring over een proces dat Maasdriel niet aankon/-kan
Voorzitter,
Als politieke partij die zich profileert als nieuw, fris en anders is het best wrang om te moeten spreken over een zaak die oud is, behoorlijk stinkt en binnen Maasdriel business as usual is. Toch gaan ook wij dat vanavond doen, want er ligt nogal wat op ons bordje. Wij constateren in het dossier over de geitenstallen van Alexander van der Schans drie afzonderlijke kolommen, te weten:
1. Wie is verantwoordelijk voor de van rechtswege verleende vergunning;
2. Wat is de meest constructieve oplossing voor het specifieke probleem;
3. Hoe voorkomen en borgen we dat in de toekomst dezelfde uitdagingen ontstaan?
Kolom 1: Het vergunningproces
Het is lastig iets te zeggen over het onderzoek dat door Ten Holter/Noordam Advocaten is uitgevoerd. Zoals iedereen met twee goed functionerende ogen heeft kunnen vaststellen, ontbreekt essentiële informatie die nodig is om iets zinnigs te zeggen over hoe het zo kon mislopen. Of vooral ‘door wie het zo kon mislopen’. Als liefhebber van maffiafilms zoals de Godfather zie ik op een mistige zondagochtend een ambtenaar zitten, hier in dit gemeentehuis, parels zweet op zijn voorhoofd. Hij is die ochtend wakker geworden met een geitenhoofd in zijn bed en een dreigement. Versnipperen die handel, of anders… Voorzitter, ik wil hier geen karikatuur schetsen van de gemeente Maasdriel, maar het wordt mij wel heel makkelijk gemaakt en mijn fantasie heeft weinig voeding nodig. Wat ik van de wethouder wil weten is: waar zijn die essentiële documenten gebleven? En is het een correcte aanname dat in feite alleen Van der Schans nog beschikt over het complete dossier?
D66 is in de raad pas een jaar actief maar het is voor ons niet moeilijk een overduidelijke rode draad te ontwaren als het gaat om de relatie tussen bestuur en ondernemers. Die rode draad is: Zodra een dossier het punt bereikt dat een moeilijke knoop moet worden doorgehakt, stokt de adem in de keel. Dan begint het traineren. Het vertragen. Het vooruitschuiven. Of het nu gaat om aardappels, peren, bananen, puin, een landgoed, geiten of als allerlaatste een krabbel zetten onder het Gelders Energieakkoord, het doet er niet toe. Het is een manier van manoeuvreren die ondernemers tot razernij of, erger nog, bijna faillissement drijft. In het geval van Alexander van der Schans, die zelf zonder twijfel bijzonder handig is en/of handige mensen om zich heen heeft verzameld, leidde het echter tot een voordeeltje. Maasdriel heeft al dan niet opzettelijk zitten slapen, waardoor Van der Schans van rechtswege een vergunning kreeg. De rechter bevestigt dat.
Voorzitter, Maasdriel is als de angsthaas die met grote ogen in de koplampen staart en het dan vreemd vindt dat ie wordt platgereden.
Nu, jaren later, wordt van de politiek verwacht dat we die platte haas opzetten en een plekje geven op de schoorsteenmantel. Wie de rekening daarvoor moet krijgen? Ik weet het niet. De wethouder die destijds het roer in handen had is er niet meer en het is flauw om het hoofd te eisen van de huidige. Bovendien hebben wij vertrouwen in hem. Konden de bewindslieden er überhaupt iets aan doen? De vraag is: wie zitten er nog meer aan de knoppen?
Mijn volgende vraag aan de wethouder: Is bij u bekend, met naam en rugnummer, aan wie de kapitale blunder is toe te schrijven dat dit proces 6 jaar mocht voortslepen en feitelijk leidde tot een van rechtswege verlenen van de vergunning? En zo ja, heeft deze medewerker zijn bureau al leeg geruimd? Ik ben een vergevingsgezind mens voorzitter, maar dit geprutst moet toch een juridische rekening hebben opgeleverd waar je een Ferrari van kan kopen. Dus: hoeveel geld heeft dit dossier Maasdriel al gekost? Graag hoor ik een uiteenzetting van de sancties die zijn opgelegd aan de betrokkenen. En kom alstublieft niet aan met dat ze hun vingertjes op het bureau hebben moeten leggen en er met een liniaal een tik op is gegeven. Ik wil graag horen hoe de gemeente Maasdriel de inwoners van Rossum en Hurwenen tegemoet komt na deze misstanden. Wie neemt de verantwoordelijkheid voor het hele proces?
Want, voorzitter, D66 Maasdriel is van mening dat het bestuur van de gemeente rekenschap verschuldigd is aan de inwoners van Hurwenen en Rossum. De zorgen van de beide dorpsraden, de inbreng van mevrouw Boekenstein, horen wij luid en duidelijk. Wij broeden daarom op het indienen van een Motie van Afkeuring die vooral het verleden zal veroordelen. Niet op de (huidige) man maar op het proces gericht. Het is een goed gebruik om een motie af te sluiten met de uitspraak “we gaan over tot de orde van de dag”, maar dat lijkt me geen goed idee. De orde van de dag moet in dit dossier namelijk stoppen. Deze week kregen we wederom een rechterlijke uitspraak onder ogen als een nieuwe loot aan de stam. H.C. de Jonghweg 12 ditmaal. Ik roep het College op tot bezinning: zet de motor volledig stil, maak een pas op de plaats, bekijk de gehele situatie van onder en boven opnieuw, zijn er milieueffectrapportages nodig, kan de handhaving naar een veel hoger niveau. Oftewel, zie de inbreng van de heer Aben. Dit bent u verschuldigd aan uzelf, aan de ondernemer, maar vooral aan de inwoners van de dorpen.
Kolom 2: Kijken naar een oplossing
Voorzitter, ik ben aanbeland bij de tweede van de drie kolommen. Een oplossing. Allereerst zou ik graag willen weten of het correct is dat Gedeputeerde Peter Drenth morgen, donderdag 14 maart 2019, een bezoek brengt aan Van der Schans op zijn bedrijf in Hurwenen. Het zou goed nieuws zijn, want ik zie een rol weggelegd voor de provincie Gelderland in dit proces.
Laat ik voorop stellen dat D66 tegen intensieve veehouderij is. Als de heer Van der Schans vandaag van de grond af een geitenboerderij zou willen oprichten, zouden we daar niet aan meewerken. Niet voor niets gaat door het hele land overal het slot op de geitenstal. Dat heeft een reden, waaronder voor D66 de belangrijkste is: de invloed op de gezondheid van omwonenden. Maar we moeten ook de realiteit onder ogen zien: Van der Schans zit sinds de jaren negentig op de locatie waar hij nu zit. Hij onderneemt daar en heeft rechten die ik niet kan wegtoveren. Toen ik vorige week bij hem aan de keukentafel zat vroeg ik hem naar zijn beweegredenen om zoveel te willen groeien. Is het niet een keer genoeg? Ja, het is een keer genoeg. Maar Van der Schans is niet alleen ondernemer, hij is ook een vader die wil zorgen voor de toekomstige voorzieningen van zijn gezin.
Van der Schans weet ook: de locatie waar hij nu onderneemt is verre van ideaal. Hij weet zelf echt wel dat hij te dicht bij Hurwenen en Rossum zit. Of het terecht is dat hij koppig voort dendert op de door hem ingeslagen weg is niet helemaal aan mij om te zeggen. In het verleden heeft hij samen met de gemeente Maasdriel en andere instanties gekeken naar andere locaties. Om allerlei redenen is het tot vandaag niet gelukt om tot een bevredigende oplossing te komen. Waarom dat zo liep … weet u voorzitter, ik kijk al jaren niet meer naar soaps, maar hier zou je zo een show van kunnen maken en op Netflix zetten. Het heeft Van der Schans gemaakt tot de man en ondernemer die hij vandaag de dag is.
Gevraagd naar zijn droomscenario kwam een optie voorbij die Van der Schans eerder heeft onderzocht maar waar nu een slot op zit. Het centreren van de bedrijfsvoering aan de Veilingweg nummer 30/32. Verderop in de polder, verwijderd van de dorpskernen van Hurwenen, Rossum maar ook Velddriel. In al die kernen zijn zoals hier vanavond al ingebracht omvangrijke woningbouwplannen. De Veilingweg is een interessante optie waar desalniettemin enkele uitdagingen aan kleven. Het vraagt om creatief ondernemen, in dit geval van de gemeente Maasdriel, waar de waarheid me gebiedt te zeggen dat ik me afvraag of Maasdriel zo voortvarend kan handelen. Maar ik vind dat we het moeten proberen om samen met Van der Schans en met welwillendheid van de provincie Gelderland te komen tot een oplossing. Die oplossing zien wij in het onderzoeken van een bedrijfsverplaatsing naar de Veilingweg.
Voorzitter, als we nog iets willen, moeten we niet langer dralen. We moeten in actie komen. Van der Schans kent zijn rechten en weet ook dat het gemeentebestuur zijn vergunning kan afnemen als hij er niets mee doet binnen een bepaald tijdsframe. We mogen er vanuit gaan dat hij de eerste paal slaat op de huidige locatie voor 2019 om is, als we niet voor die tijd concreet in actie komen. Dat recht heeft hij en dat recht zal hij waarschijnlijk wel benutten en iedereen blijft boos en gefrustreerd achter. Dat moeten we niet willen. Laten we de handen ineen slaan en samen komen tot een oplossing. Mijn vraag aan de wethouder is: is hij bereid morgen deze oplossing voor te leggen aan Gedeputeerde Drenth? En zo niet, welke oplossing heeft hij dan voor ogen die toekomstbestendig is voor de ondernemer en Rossum en Hurwenen?
Kolom 3: De toekomst
Voorzitter, daarmee kom ik tot de laatste kolom: de toekomst. Die laat zich moeilijk omschrijven. Mensen vragen wel eens aan mij waarom D66 zo hamert op een bestuurlijke fusie tussen de gemeenten Maasdriel en Zaltbommel. Feitelijk is het geitenstaldossier hét schoolvoorbeeld van hoe een guppy zich probeert te gedragen als een haai. Maasdriel is simpelweg qua omvang en professionele bezetting niet opgewassen tegen een zo ontzettend complexe taak als het managen van dit specifieke dossier. Het is geen schande om dat toe te geven en ook geen verwijt. De laatste maanden heb ik meerdere andere situaties en verhalen gehoord die het prima illustreren. Wist u dat de gemeente Maasdriel vorig jaar een VVE-ambtenaar had, die door een ketenpartner moest worden uitgelegd wat VVE is? De behandeling van het bestemmingsplan Buitengebied is inmiddels zo vaak uitgesteld dat het niet eens meer een stip aan de horizon is. De vraag is gerechtvaardigd hoeveel lijken er in de kast liggen die wachten om uit de dood te herrijzen. Kan de wethouder aangeven hoeveel dossiers nog in de la liggen? Zijn er bovendien vergunningaanvragen die de krant niet hebben gehaald waardoor we op termijn overvallen kunnen worden?
Voorzitter, ik heb de raadsinformatiebrief gelezen waarin verslag wordt gedaan van hoe de gemeente de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport navolging geeft. Het bezorgt me niet echt een warm gevoel. Het is een beetje als een slippertje. Als je erop betrapt wordt dat je met een ander hebt geflirt, zeg je tegen je partner dat het je spijt. Maar in werkelijkheid spijt het je vooral dat je bent betrapt. Maasdriel gaat aan de slag met de aanbevelingen, omdat die nu eenmaal zijn geformuleerd. Het blijft keurig binnen de lijntjes, het is braaf, we doen het zoals het moet of dat men zegt dat het moet. Waar is verdorie de passie? De absolute wil om het beter te doen dan voorheen? Hoe zit het met de borging van de resultaten? Niet alleen intenties maar ook daden graag. Maar vooruit, ik begrijp dat er eerst vertrouwenswinst moet worden geboekt om ons weer lekker te voelen met de materie en de nieuwe systemen waarmee we gaan werken. Vraag aan de wethouder: hoe gaat hij de gemeenteraad informeren over de voortgang in dit proces?
Tenslotte voorzitter, ondanks mijn voornemen niet in mineur te eindigen, een laatste opmerking over de raadsinformatiebrief. Daarin vinden wij een zinssnede terug die 1-op-1 is overgenomen uit het onderzoeksrapport van Ten Holter/Noordam Advocaten. Hij luidt: “Zodoende kan worden geconcludeerd dat zowel ambtelijk als bestuurlijk op de verschillende momenten verdedigbare keuzes zijn gemaakt.” In de raadsbrief schakelt men dan door, maar in het rapport staat er nog een zinnetje achter: “Dit kan soms door het incomplete dossier niet met zekerheid worden vastgesteld.” De wethouder beschuldigde tijdens het interpellatiedebat van 14 februari collega Van Drunen van PvdA-GroenLinks van ‘cherry picking’. Daaraan maakt u zich met deze brief nu ook schuldig. Dat biedt geen hoop voor de toekomst. Zoals ik al eerder zei, u staat met 3-0 achter. Laten we daarvan maar 4-0 maken.
