Vrijdagavond 10 januari hadden we een mooie start van het nieuwe jaar met bekende en nieuwe leden, vertegenwoordigers vanuit de sport, cultuur en andere politieke partijen. Onze wethouder Sjoerd Kuiper hield een inspirerende nieuwjaarstoespraak waarin hij onze sociaaldemocratische idealen en geschiedenis verbond aan het heden en de toekomst van Maassluis. Komend jaar gaan we het weer SamenDoen voor een sterker en socialer Maassluis!
Nieuwjaarstoespraak Sjoerd Kuiper
PvdA Maassluis
10 januari 2020
Gesproken woord geldt-
Ook namens mij hartelijk welkom op de nieuwjaars bijeenkomst van de PvdA Maassluis Laat ook ik beginnen met u een prachtig 2020 te wensen. Ik ga verder met u terug dan 2019…
Een aantal jaar geleden waren we op een mooie kampeer vakantie in Amerika. Bij het bezoek aan Washington bezochten we het monument van president Rooseveld, FDR. Bekend van de New Deal, de werkloosheidsbestrijding in de VS in reactie op de crisis in de jaren 30. Op een prachtige manier, zoals Amerikanen dat goed kunnen, waren zijn belangrijkste uitspraken in graniet gebeiteld. Het waren allemaal beroemde en prachtige uitspraken, maar eentje daarvan trof me meteen:
The test of our progress is not whether we add more to the abundance of those who have much it is whether we provide enough for those who have little.
Vrij vertaald:
De test van onze vooruitgang is niet of we meer toevoegen aan de overvloed van degenen die veel hebben, het is of we genoeg bieden voor degenen die weinig hebben.
Dat vond ik zo’n mooie tekst dat we dat jaar die foto hebben gebruikt voor onze kerstkaart.
Zo’n prachtige uitspraak van FDR kan je direct in de lijn zetten met onze sociaal democratische idealen van sociale rechtvaardigheid. Onze kernwaarden als sociaal democraten zijn tijdloos. Zo bezien was 2019 een bijzonder jaar, want onze sociaal democratische beweging bestaat nu officieel 125 jaar, sinds de oprichting van de SDAP in Zwolle in 1894.
Destijds ging het over opkomen voor arbeiders. De werkende klasse werd vaak uitgebuit door de bezittende klasse. Afgelopen zomer in Schotland bezocht ik een van de eerste grote sociale volkshuisvestingsprojecten: New Lanark. Daar werd aangetoond dat het beter kan en moet: er werd een gemeenschap gerealiseerd door de verlichtte ondernemer: die begrepen dat arbeiders beter werk konden leveren als ze goede woonomstandigheden hadden, als hun kinderen naar school konden gaan, als er gezondsheidszorg aanwezig was en als er verheffing via kunst, cultuur en sport werd aangeboden. De productie steeg, de loyaliteit aan de werkgever steeg. De initiatiefnemer wist dat mensen beter functioneren als ze zeker zijn van hun bestaan en als zij zichzelf en hun kinderen kunnen verheffen.
Het was een mooi voorbeeld hoe onze sociaal democratische idealen en nimmer aflatende strijd voor Rechtvaardigheid in de praktijk gebracht.
Die strijd is ook hier gevoerd: want het gaat ook over opkomen voor vrijheid, fysieke vrijheid, geestelijke vrijheid -> ook als je niet het dominante geloof aanhing of helemaal niet geloofde. Dat was in Maassluis toch eeuwenlang een gevoelige kwestie, waar Maarten ‘t Hart vervolgens weer decennia inspiratie heeft opgedaan voor zijn boeken.
In ons sociaal democratische DNA zit die emancipatiestrijd. Voor wie het minder makkelijk heeft, zoals arbeiders, maar ook voor vrouwen. Claudia de Breij memoreerde het tijdens haar oudejaarsconference nog eens goed. Over hoe Willemien Drucker en Aletta Jacobs streden voor gelijke rechten, hoe sociaal democratische vrouwen als Joke Smit en Hilde Verweij Jonker verder streden voor de rechten van vrouwen. En ons PvdA Kamerlid Corry Tendeloo uiteindelijk het automatische ontslag van vrouwelijke ambtenaren de dag na hun huwelijk schrapten.
En over onrecht gesproken: het blijft bizar hoe de conservatieve mannen uit die tijd de grondwet veranderden om te zorgen dat vrouwen niet konden stemmen of gekozen worden. Want de ‘pacificatie van 1917’ is algemeen bekend. Voor wie het niet kent: de uitruil: christelijke conservatief stemde in met het algemeen kiesrecht (alle mannen, niet alleen de mensen die veel belasting betaalden) in ruil voor het met belastinggeld financieren van scholen gesticht vanuit geloofsovertuiging. Maar wie kent de geschiedenis dat in 1887 eerst die grondwet werd gewijzigd om vrouwen expliciet uit te sluiten? Want het was vrouwen niet verboden te stemmen of gekozen te worden, maar toen de eerste vrouwen aan de toenmalige eisen van inkomen voldeden werd dat als bedreigend ervaren en werd de grondwet aangepast om ze uit te sluiten…
Nu kan je denken wat moet ik met die verhalen uit de oude doos? Nou, allereerst, ik heb geschiedenis gestudeerd en vind dat je het heden eigenlijk alleen echt kan begrijpen als je het verleden kent. Maar bovenal, onze sociaal democratische idealen zijn dus universeel en van alle tijden.
We vieren in 2020 75 jaar bevrijding.
Pal na de bevrijding werd de PvdA opgericht. Nadrukkelijk als doorbraak partij. Waarin de SDAP samenging met andere partijen, om de oude scheidslijnen van de verzuiling te doorbreken. Om te gaan voor een nieuwe politiek, waarin de krachten werden gebundeld om meer politieke kracht te krijgen, om ook de omstandigheden in Nederland te verbeteren. Of die arbeider nou Katholiek, protestant was of ongelovig.. alle arbeiders hebben baat bij goede arbeidsomstandigheden, goede huisvesting enzovoorts.
Tijdens de oorlog was een groot deel van de Nederlandse bestuurlijke elite opgesloten in Sint Michielsgestel. Daar werden lange gesprekken gevoerd om na de oorlog tot een andere politiek te komen. Om de oude verzuiling te doorbreken. Daar werden plannen gevormd voor die nieuwe partij, de PvdA. Waarin alle religieuze stromingen welkom waren, omdat het opkomen vrijheid, gelijke rechten, arbeidsomstandigheden, goede huisvesting universeel zijn. De oprichters van de PvdA wilden samenwerking, om die solidariteit, dwars door grenzen van komaf en religie heen te organiseren.
Hoewel de doorbraak niet volledig is gelukt en de antithese van de christelijke partijen toch ook na de oorlog nog een aantal decennia haar stempel heeft gedrukt en Nederland verzuild hield, is het belangrijk dat uitgangspunt van de PvdA te markeren. Want zo staan we er nog steeds in: het gaat ons om onze idealen en onze strijd, niet wat voor achtergrond je hebt.
Is er veel bereikt door de PvdA in die jaren, uiteraard altijd samen met anderen. De kabinetten Drees direct na de oorlog aan de slag met de wederopbouw en de opbouw van een stelsel van fatsoenlijke sociale zekerheid. De uitdrukking ‘ik trek van Drees’ is alom bekend en iets waar we trots op zijn.
Met de komst van de Algemene ouderdomswet, de Werkloosheidswet, de Wet arbeidsongeschiktheid en de algemene nabestaandenwet zorgden we voor bestaanszekerheid voor de meeste tegenslagen in het leven.
Zijn we dan klaar? Nee! de opdracht voor ons als sociaal democraten nog onverminderd relevant:
Ook nu zijn de lager geschoolde en langer betaalde mensen op de arbeidsmarkt de groep waar de winstdoelstellingen op worden afgewenteld. De strijd voor fatsoenlijke arbeidsomstandigheden, rechtszekerheid blijft relevant, maar kent steeds weer nieuwe verschijningsvormen: het gaat nu over een goede CAO voor agenten, leerkrachten of verpleegkundigen. Maar er zijn nog stuitender uitwassen op de arbeidsmarkt: bezorgers van deliveroo die zogenaamd zelfstandig ondernemers zijn, en alle aansprakelijkheid voor aanrijdingen, arbeidsongeschiktheid enzovoorts zelf moeten betalen. Dat is een schijnconstructie, voor deze jongeren die rondfietsen met een jas van Deliveroo aan om dat eten te bezorgen.
En vooral in onze regio: er zijn mensen die als goedekope arbeidskrachten vanuit andere landen die hier onder ermbarmelijke arbeidstandigen te werk worden gesteld door op maximale winst gerichte ondernemers. En dat deze werkgevers ook nog eens zorgen dat de betaalbare woningen worden opgekocht is een schande. Niet alleen omdat het de reguliere woningzoekende – vaak starters- wegdrukt ui de markt, maar ook omdat medewerkers worden uitgebuit en bizarre bedragen betalen voor minimale huisvesting die ze ook nog eens verliezen als ze niet meer nodig zijn bij hun werkgever.
En ook de emancipatiestrijd is nog niet klaar: vrouwen verdienen nog steeds minder dan mannen, hebben minder kans op leidinggevende posities in het bedrijfsleven of de politiek. En waar onze strijd voor emancipatie en Maassluis bij elkaar komen is natuurlijk in de persoon van Mariette Hamer. Onze Maassluise topper heeft onlangs de Joke Smit prijs gewonnen. Daarmee werd haar inzet voor emancipatie tijdens haar hele werkzame leven geëerd: als Kamerlid, als voorzitter van de SER heeft Mariette altijd gestreden en kleine stapjes vooruit gezet. In de sociaal democratische traditie. Net als Aletta Jacobs, net als Joke Smit en Corry Tendeloo. Onlangs bezochten Jorrit en ik dan ook Mariette en hebben we Mariette persoonlijk gefeliciteerd, we zijn als PvdA Maassluis trots op haar, graag applaus!
Mensen met een migratie achtergrond worden vaker gediscrimineerd, krijgen lagere schooladviezen, hebben minder carrièrekansen, leven veel vaker in armoede en slechte gezondheid.
Kinderen die in een arm gezin worden hebben nog steeds een veel grote kans om te leven in armoede. En die armoede richt zich op veel meer dan een banksaldo: het leidt tot stress en daarmee vaak tot onverstandige keuzes, die vaak tot problematische schulden leiden en/of een slechtere gezondheid. Want mensen met een lagere opleiding leven gemiddeld 6 jaar korter dan mensen. En ze leven gemiddeld 15 jaar langer is slechtere gezondheid!
Als sociaal democraten zoeken we in onze strijd tegen onrecht en voor beter kansen voor iedereen. Omdat iedereen ongeacht zijn afkomst, opleiding, financiële mogelijkheden of leeftijd zeker zou moeten zijn van:
Zorg en ondersteuning indien nodig
goed onderwijs om het maximale talent te ontplooien
een passende woning in een leefbare buurt
goede werk met goede beloning en rechtszekerheid
en een goede overheid, die onderdeel is van de oplossing en niet van het probleem.
En wat hebben die idealen met Maassluis te maken? Is het dan zo slecht in Maassluis? Nee, natuurlijk niet. In Maassluis gaat steeds beter. De werkloosheid daalt, het aantal goede woningen neemt toe, ook jongeren met een migratie achtergrond halen steeds beter schooladviezen. Maar er is nog steeds is de wereld te winnen. We blijven werken aan een Maassluis waar iedereen volwaardig meetelt. Onze strijd voor gelijke kansen voor iedereen blijft actueel. Want vergis je niet, onrecht is er ook in Maassluis anno 2020 nog steeds volop:
Wie 5 ton te besteden heeft, kan in 5 dagen een huis kopen, maar wie 25000 euro per jaar verdient staat 5 jaar op een wachtlijst.
Daarom ben ik er als PvdA-er, maar ook als wethouder volkshuisvesting van Maassluis, trots op dat de gemeenteraad unaniem de woonvisie heeft aangenomen. In de woonvisie is de 33% sociale huur verankerd, daarin is afgesproken dat we doorstroming bevorderen, daarin maken we meer maatwerk mogelijk voor mensen die in de knel zitten. In het verleden stond de PvdA daarin nagenoeg alleen en moesten we die 33% afdwingen bij andere partijen. Ik zie Joop Luijendijk, Arnold Keijzer en Peter van Baalen in de zaal, die hebben daar altijd voor geknokt.
Nu steunde iedereen in de raad de woonvisie. Omdat iedereen, van links tot rechts, inmiddels ziet dat er veel te veel mensen in de knel zitten. Het gaat niet van vandaag op morgen, maar we duwen en trekken om de trage olietanker die de stadsontwikkeling is bij te sturen.
Dat kunnen we niet alleen. Dat kunnen we altijd alleen met anderen bereiken.
In dat teken staat 2020 voor mij dan ook. We stelden dit jaar de beleidsnota over het sociaal domein vast: de titel SamenDoen is daarbij mooi gekozen.
We gaan nu op veel dossiers van de fase van idealen in beleidsstukken opnemen naar de fase van uitvoeren van dat beleid, van het zo veel mogelijk in praktijk brengen van beleid. Natuurlijk altijd samen met anderen: in het college, in de raad, met organisaties en bewoners.
Komend jaar willen we de uitvoering verbeteren en verder investeren in Maassluis:
De wijkaanpak de wijk op maat gaat van start
Sociale cohesie gaan we bevorderen, waarbij we ook eenzaamheid betrekken en integratie bevorderen.
We gaan investeren in de sport
We gaan aan de slag met bouwprojecten waarin we meer betaalbare woningen gaan realiseren.
Kortom, komend jaar komt het aan op de uitvoering. Daar staat of valt het mee, papier is geduldig maar voor de inwoners van Maassluis willen ook praktische resultaten zien.
Zo gaan we Samen Doen in praktijk brengen: zodat kunst en cultuur toegankelijker worden voor jongeren of mensen met een migratie achtergrond. Dat sport toegankelijk is, ook voor wie het niet breed heeft. Zoals we dat nu doen, hoe we met de Klijnsma gelden een fiets, lidmaatschap vereniging, computer of een zwemdiploma mogelijk maken voor kinderen die opgroeien in armoede.
Komend jaar komen er weer talloze besluiten aan die we proberen positief te beïnvloeden, werkend vanuit onze idealen, maar altijd samen met anderen. Dat zien we hier vanavond ook terug: de aanwezigheid van raadsleden van andere partijen, aanwezigen vanuit de sport en cultuur en het maatschappelijk middenveld.
Graag hef ik met u het glas op 2020 waarin we het zo veel mogelijk SamenDoen!
Het bericht Leuke nieuwjaarsbijeenkomst PvdA Maassluis verscheen eerst op PvdA Maassluis.
