Poliflw

De Gemeente Amsterdam moet aan de slag om racisme en discriminatie in de sport tegen te gaan. Samen met BIJ1, PvdA, D66, SP, DENK, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren dienen we vandaag een initiatiefvoorstel in.

Soms is racisme en discriminatie in de sport overduidelijk, en komt het dan ook groot in het nieuws. Maar vaak is racisme en discriminatie subtieler, en soms niet eens bewust. Er bestaan vooroordelen over de sportieve prestaties van bijvoorbeeld sporters met een andere huidskleur of seksuele gerichtheid. Of er worden dingen gezegd onder het mom van ‘een onschuldige grapje’, die vervolgens hard aankomen. Landelijk kreeg dit onderwerp veel aandacht aandacht na racistische voorvallen en hebben veel topsporters zich uitgesproken tegen racisme en discriminatie in de sport, omdat het op alle niveaus en in alle sporten voorkomt. Nu is het tijd dat de gemeente daarmee aan de slag gaat. De wethouder heeft aangekondigd dat zij wil dat sportverenigingen alles doen om te zorgen dat zij racisme en discriminatie uitbannen, en is momenteel in gesprek over het opstellen van een sportakkoord.

De acht politieke partijen willen dat in het lokaal sportakkoord heldere afspraken worden gemaakt met Amsterdamse sportverenigingen over het tegengaan van discriminatie en racisme. Daar is niet een simpele oplossing voor, maar gaat het om een veelheid van maatregelen die er samen voor moeten zorgen dat we racisme en discriminatie uitbannen. 

De partijen doen verschillende voorstellen, variërend van betere voorlichting en bewustwording over vooroordelen, tot het zorgen voor meer diversiteit onder bestuursleden, trainers, en coaches. Van het stimuleren dat clubs meer doen tegen racisme en discriminatie onder supporters, tot het aansluiten bij de landelijke campagne van de KNVB tegen discriminatie en racisme die binnenkort van start gaat. Ook bepleiten zij dat mensen die last hebben van racisme en discriminatie meer worden betrokken bij de totstandkoming en uitwerking van het sportakkoord. 

Initiatiefnemer Dorrit de Jong, raadslid GroenLinks Amsterdam: “Op het sportveld komt iedereen elkaar tegen. Sport is een verbindende factor in onze samenleving. Daar mag geen ruimte voor racisme en discriminatie zijn, en dat is de reden dat we alles moeten doen om dit tegen te gaan.”

Lees hieronder het volledige voorstel.

Het is traditie dat nieuwe raadsleden een debuutrede, een maidenspeech houden tijdens de gemeenteraadsvergadering. Ons raadslid Jenneke van Pijpen (Zorg & Welzijn, Ouderen) had de primeur van een digitale maidenspeech. Zij sprak op dinsdag 19 mei over het onderwerp waar zij op dit moment dag en nacht mee bezig is: de impact van de coronacrisis op mensen die langdurig afhankelijk zijn van zorg, zorgverleners, en mantelzorgers.

Ik verheugde me op mijn maidenspeech, om het spreekgestoelte schuin naast onze stadswapen te betreden. Want het is een eer om in Amsterdam en voor Amsterdammers volksvertegenwoordiger te zijn. De stad waar ik zo verknocht aan ben om alles wat deze stad is; heldhaftig, vastberaden en barmhartig en die voor mij staat voor vrijheid, schoonheid, diversiteit.

Maar nu doe ik dat vanuit mijn eigen huis, en hoewel ik liever fysiek vergader is het idee dat we hier bij elkaar verbonden zijn vanuit zoveel verschillende plekken in de stad ook wel weer mooi.

Het thema van dit debat is de corona-actualiteit. Een thema dat ons allen zeer bezig houdt en grote impact heeft en houdt op ons, op Amsterdammers.

Want wat juist deze crisis voor mij laat zien, is hoe nodig Groene en Linkse politiek is. Groen, want de oorsprong van deze crisis ligt in de wijze waar op we omgaan met dieren, hoe ons voedsel geproduceerd en vervoerd wordt. Het heeft wereldwijde gevolgen. En dat terwijl we weten dat de grotere crisis, de klimaatcrisis, nog harder en genadelozer zal toeslaan.

Groen zijn is links zijn

De echte oplossing voor crises als deze is niet een vaccin, hoe welkom dat ook is, maar is een fundamentele verandering van omgaan met de aarde en met elkaar. Geen hyperconsumptie, maar welzijn. Geen kapitaalcumulatie, maar -verdeling. Want groen zijn is links zijn. Het gaat om verdelingsvraagtukken. Verdeling van dat wat de aarde beschikbaar heeft, verdeling van dat wat mensen met elkaar produceren.  Een verdeling die in het huidige systeem leidt tot uitputting van de aarde en tot toenemende sociale ongelijkheid.

En ongelijkheid veroorzaakt nogal wat. Ook het meest basale wat we als mens hebben en willen beschermen: gezondheid; dat is een uitkomst van sociaal-economische factoren. We weten al lang dat mensen met een hogere economische status gemiddeld maar liefst 6 jaar langer leven én maar liefst 15 jaar van hun leven in betere gezondheid doorbrengen. Het is onbestaanbaar dat die ongelijkheid blijft bestaan en wordt vergroot. Toegang tot zorg, én dat wat de basis is voor een goede gezondheid; zoals gezond en betaalbaar voedsel, goede woningen, goed werk en een schone leefomgeving zijn daarbij cruciaal. En dat is wat we hier, in de Amsterdamse gemeenteraad, kunnen realiseren. En waar ik hard aan zal werken als raadslid.

Terug naar de coronacrisis. We kunnen ons niet heugen dat gezondheidszorg zo in de belangstelling heeft gestaan. Immers, de maatregelen worden genomen om te zorgen dat de zorg niet instort én om te voorkomen dat er veel doden vallen.

Nu we ruim twee maanden verder zijn, is het ook tijd om ons af te vragen hoe het kan dat de basisvoorwaarden om een crisis als deze te beslechten niet op orde waren. Door vermarkting van testcapaciteit en productie van beschermend materiaal, door minimalisering van IC-capaciteit stonden we al op achterstand.  

Passie voor ouderenzorg

En hoe het kan dat in de aanpak om kwetsbare mensen te beschermen zij enerzijds opgesloten werden in hun huizen en verstoken waren van direct contact met hun dierbaren, maar anderzijds de mensen waar zij afhankelijk van waren (verzorgenden en verpleegkundigen) onvoldoende bescherming én aandacht kregen.

U heeft waarschijnlijk net als ik zaterdag in het Parool het profiel gelezen van Rachel Verbaan die is overleden aan het coronavirus doordat zij besmet is geraakt tijdens haar werk, bij het verzorgen van ouderen. Familie Verbaan, ik ken u niet persoonlijk maar ik wil graag mijn medeleven en mijn bewondering voor uw reactie uitspreken. Vol liefde voor Rachel en haar passie voor de ouderenzorg.

Een passie die ik volledig deel; ouderenzorg is de rode draad in mijn loopbaan; werken aan zorg en aandacht voor kwaliteit van leven voor kwetsbare ouderen is zo mooi én nodig. En daar waar de familie Verbaan niet boos wordt, wil ik nu hier als volksvertegenwoordiger wel de woede en de gevoelde machteloosheid en wanhoop bij zovelen in de langdurige zorg laten zien.

Het is een schande hoe er met de ouderenzorg is omgegaan. Enerzijds net doen alsof deze zorg hetzelfde is als een ziekenhuis, en een medisch model opleggen door bezoekverboden en richtlijnen voor personeel om te komen werken bij lichte klachten. Anderzijds het personeel aan het lot overlaten door onvoldoende beschermende middelen en testcapaciteit.

Naasten net zo belangrijk als professionals

In deze vorm van zorg, net als in de gehandicaptenzorg, staan zorg en aandacht voorop. Zorg die vanuit de opgebouwde relatie wordt gegeven. Waarbij de naasten net zo’n belangrijke rol hebben als de professionals. Waar je als partner, ouder of zoon en dochter geen ‘bezoek’ of passant bent.

Maar deze zorg, van dichtbij, vanuit een relatie vindt niet alleen in instellingen plaats, maar ook thuis.

Zoals bijvoorbeeld bij de moeder die ik vorige week sprak die even tijd vond om mij te woord te staan. Haar twee gehandicapte kinderen konden niet naar school én de professionals die normaliter over de vloer kwamen, betaald uit het PGB, konden of mochten niet komen nu. Haar kinderen kunnen niet zonder toezicht, aandacht en hulp. Dus komt dat nu allemaal op haarzelf en haar man neer. De uitputting nabij, en wat is het perspectief?

Ik vroeg haar; wat kan de gemeente voor jou betekenen? Waar heb je behoefte aan? Het antwoord; aandacht! Dat de zwaarte van wat zij meemaken, achter die voordeur, gezien wordt; dat er aandacht voor is én dat alles op alles op wordt gezet om ondersteuning te bieden wat mogelijk is. Dat er perspectief is.

Dat perspectief is wat nu hard nodig is. Voor die moeder, maar voor meer mensen. Want het perspectief wat nu geboden wordt is hartstikke fijn voor kappers, restaurants, cafés en winkels, maar hoe zit het met het perspectief voor al die andere belangrijke zaken; daar waar geen geld wordt uitgegeven maar wél contact wordt gemaakt, waar eenzaamheid wordt verjaagd, waar hulp wordt geboden. In Huizen van de Wijk, bij de dagbesteding, met vrijwilligers voor mantelzorgondersteuning.

Ongelijkheid in gezondheid

De effecten van de coronacrisis zijn enorm in sociaal opzicht; de uitgestelde zorg, toename van psychische problemen, schulden, eenzaamheid en isolement, armoede. En dat zijn grote problemen met grote gevolgen.

Eerder in mijn speech had ik het over ongelijkheid in gezondheid. Die was er al, en de coronacrisis heeft alles in zich om die ongelijkheid nog te vergroten. Dat moeten we met alles wat in ons vermogen ligt  proberen te voorkomen. En dat kunnen we!

We zijn hier immers heldhaftig, vastberaden en barmhartig. En dat bleek ook uit een ander effect van de crisis; hoe vele Amsterdammers de crisis te lijf zijn gegaan. Het aantal individuele en collectieve initiatieven om elkaar te helpen was indrukwekkend en fantastisch. Koken voor de buurt, boodschappenhulp, zingen onder balkons, harten overal op straat en op spandoeken. Het is een ongekende dynamiek die zich nu laat zien, juist ook buurtniveau. En heel goed dat de gemeente hierin faciliterend is opgetreden met het platform ‘Wij Amsterdam’.

En ook vanuit de professionele organisaties in de sociale basis is er keihard gewerkt aan nieuwe vormen van welzijnswerk. Ik zag het digitale buurthuis voorbij komen, buurtwerkers die telefonisch contact zoeken, nieuw aanbod creëren.

Betaling van huur

We komen in een volgende fase. We moeten ons instellen op de anderhalvemetersamenleving, is de boodschap. Daar waar we als gemeente in de openbare ruimte en in samenwerking met bedrijven volop plannen maken voor deze anderhalvemetersamenleving is het ook zaak dat we dat doen voor het sociale domein.

Er zijn vele onderwerpen en prioriteiten in die volgende fase. Sommige van financiële aard. Hebben en houden de organisaties in ons sociale domein voldoende vet op de botten om hun werk te doen? Betaling van huur is daarbij een belangrijk onderdeel. Het college heeft al toegezegd een inventarisatie te doen voor het eigen vastgoed en welke extra steunmaatregelen daar nodig zijn. Daar kijken we naar uit en we hopen dat die snel komt.

Plekken voor ontmoeting

En vooral willen we ook weer over naar het kunnen ontmoeten en ondersteunen van burgers. Hoe gaan de sociale basis en de zorg binnen de WMO eruitzien in de anderhalvemetersamenleving? Hoe gaan we zorgen dat, met alle organisaties en buurtinitiatieven, we weer zoveel als mogelijk ook fysieke plekken voor ontmoeting op anderhalve meter kunnen realiseren? Ook in de openbare ruimte. Zodat eenzaamheid bestreden kan worden, mensen geholpen en ondersteund kunnen worden. En we die mensen helpen die zo hard geraakt worden door deze crisis; omdat ze kwetsbaar zijn of zijn geworden of omdat ze voor kwetsbaren zorgen.

De uitvoering daarvan ligt in de stadsdelen, en bij al die Amsterdammers in buurten en wijken. De aansturing en organisatie van inspiratie ligt bij het college en bij ons als gemeenteraad. Daarom vragen wij in een motie om daarvoor plannen en ideeën te ontwikkelen en daarover de raad te informeren.

De anderhalvemetersamenleving kan alleen slagen als we elkaar wel kunnen ontmoeten en ondersteunen. En met elkaar niet alleen corona verslaan, maar ook de ongelijkheid die de crisis veroorzaakt.

Daar ga ik me met hart en ziel voor inzetten, samen met mijn fractie, het college en hopelijk alle collega’s hier in de raad.

Er komt een onderzoek naar de rol van de Gemeente Amsterdam in het slavernijverleden.Op basis hiervan wordt bepaald of er excuses komen. GroenLinks diende hiertoe samen met BIJ1, ChristenUnie, PvdA, D66 en de SP een initiatiefvoorstel in. De gemeenteraad heeft hier woensdag 12 februari mee ingestemd.

GroenLinks-raadslid Simion Blom was een van de initiatiefnemers van het voorstel. ''Als samenleving kunnen we onszelf pas volwassen noemen, als we ons gemakkelijk voelen bij het voeren van een ongemakkelijk gesprek", sprak hij tijdens de raadsvergadering. "Een gesprek over een geschiedenis die tot op de dag van vandaag effect heeft in samenlevingen, landen, culturen en verhoudingen tussen mensen."

Blom krijgt regelmatig de vraag waarom hij voor excuses pleit. "Excuses en de woorden die daarmee gepaard gaan - een formele erkenning van een ernstige historische misstand - hebben grote kracht. Formele excuses wissen de misdaden en het gedane onrecht niet uit. Maar ze verheffen de Amsterdamse samenleving en de gemeente Amsterdam. Excuses vanuit de gemeente hebben een enorm positief effect op de samenleving. De aanwezigheid en toename van het etnonationalisme in Europa, Nederland en gemeenteraden laten zien dat haat en superioriteitsgevoelens alom vertegenwoordigd zijn. Helaas ook in ons midden. Het is eigenlijk nooit helemaal weggeweest. Dat verplicht ons des te meer die waarheid te blijven benadrukken. Want slavernij staat diametraal tegenover mensenrechten en burgerschap."

Als het onderzoek is afgerond, zal het college bepalen of en hoe excuses aangeboden worden.

Amsterdam moet als eerste Nederlandse gemeente excuses aanbieden voor het slavernijverleden. Dat staat in een voorstel van DENK, GroenLinks, D66, PvdA, SP, ChristenUnie en BIJ1 — een grote meerderheid in de raad. Het college reageert positief.

Hoewel er in het Europese deel van Nederland officieel geen slavernij bestond, werd het wel toegepast in haar koloniën. Amsterdam heeft daar bij tijd en wijle een sleutelrol in gespeeld. "Het wordt tijd dat we ons niet meer verbergen voor onze geschiedenis, maar dat we verantwoordelijkheid dragen,” zegt GroenLinks-raadslid Simion Blom.

Het college laat weten eerst wetenschappelijk onderzoek te laten doen naar de exacte rol van de stad Amsterdam in de slavernijgeschiedenis. Daarbij zal worden gekeken naar de juridische gevolgen en waarvoor er precies excuses worden gemaakt. 

De Nederlandse welvaart is voor een deel ontstaan door koloniale roof en slavernij. Er zijn veel Amsterdammers die wortels hebben in de voormalige Nederlandse koloniën, en dat verplicht ons om het totale verhaal te vertellen — het verhaal dat tot nu toe eenzijdig is verteld en dat onderbelicht is.

“Door te praten over pijnlijke onderwerpen kunnen we groeien en kunnen we groepen met elkaar verbinden," zegt raadslid Blom, die ook voorstander is van een museale voorziening over het slavernijverleden. “Daarom is het goed dat we als Amsterdammers onze krachten bundelen en dat de raad met een ruime meerderheid achter excuses staat: 31 van de 45 raadsleden steunt dit voorstel.”

Als het aan GroenLinks ligt wordt Amsterdam de eerste Nederlandse stad die excuses aanbiedt voor het slavernijverleden. Steden als Charleston, Londen en Liverpool gingen Amsterdam al voor. Ook boden de Amerikaanse Senaat, en landen als Ghana en Benin al excuses aan voor het slavernijverleden.

GroenLinks, SP en BIJ1, de PvdA, Partij voor de Dieren en DENK roepen het college op om druk uit te oefenen op de Nederlandse regering om het VN-kernwapenverdrag te ondertekenen en te ratificeren. Deze partijen hebben een ruime meerderheid in de Amsterdamse gemeenteraad.

In het VN-Kernwapenverdrag staan afspraken over de beperking van het gebruik van kernwapens, en de vernietiging van deze wapens. Begin dit jaar trokken kort na elkaar de Verenigde Staten en Rusland hun handtekening onder het verdrag in. Nederland heeft het verdrag nooit ondertekend.

Als het aan de progressieve partijen ligt zal Amsterdam als eerste Nederlandse stad het ICAN Cities Appeal ondertekenen. ICAN Cities Appeal is een coalitie van grote steden als Washington D.C., Oslo en Berlijn, die zich inzetten voor een wereld zonder kernwapens. In 2018 won het de Nobelprijs voor de Vrede.

Zodra Amsterdam zich bij het Cities Appeal aansluit kan het actief druk uitoefenen op het kabinet.

De vijf grootste bedrijven die betrokken zijn bij de productie, ontwikkeling en het onderhoud van kernwapens (Lockheed Martin, Boeing, BAE systems, General Dynamics en United Technologies) hebben een holding in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van Stop Wapenhandel en Transnational Institute. De jaarlijkse productie van deze bedrijven loopt op tot 203 miljard dollar. Daarmee wordt bijna de helft van de omzet van de grootste wapenbedrijven ‘verdiend’ in ons land.

In hun voorstel vragen de partijen het college ook om zich ervoor in te zetten dat eventuele tax rulings en andere belastingvoordelen van bedrijven uit de kernwapenindustrie openbaar gemaakt worden.

De ontploffing van een kernwapen ter grote van de bom gebruikt in Hiroshima zou leiden tot tussen de 60.000 en 70.000 directe doden, blijkt uit onderzoek van PAX. Amsterdam en Nederland moeten alles doen om dit te voorkomen. En bedrijven die kernwapens produceren moeten in ons land al helemaal niet kunnen profiteren van belastingvoordelen.

Femke Roosma (GroenLinks): “Dat er zich onder de belastingontwijkende multinationals in Amsterdam zoveel wapenproducenten bevinden is een grote smet op onze stad. Belastingontwijking door wapenproducenten is nog beschamender en cynischer dan ontwijking door multinationals als Starbucks of Ikea. Wapenbedrijven worden met belastinggeld betaald, en verwoesten talloze mensenlevens door oorlog en conflict.”

Tiers Bakker (SP): “Terwijl de wereld om ons heen steeds onveiliger wordt, gebruiken massamoordmultinationals onze stad om te verdienen aan wapens die wereldwijd dood en verderf veroorzaken. Dat moet anders. Amsterdam is een stad van vrede, daar hebben wapenhandelaren niets te zoeken. Het is de hoogste tijd dat we deze verderfelijke vorm van kapitalisme een halt toeroepen. Te beginnen met de ondertekening door het kabinet van het kernwapenverdrag.”

Jazie Veldhuyzen (BIJ1): “Bedrijven die geld verdienen met de productie van wapens profiteren van gewapende conflicten en oorlogen en om die reden zijn zij volgens BIJ1 niet welkom in Amsterdam, zeker niet als zij massavernietigingswapens zoals kernbommen produceren. Dit initiatiefvoorstel is een belangrijke stap om deze bedrijven het zo moeilijk mogelijk te maken.”