Poliflw

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

“Samen op weg naar 2030” dat is de titel van het coalitieakkoord. Bij de presentatie van dit coalitieakkoord heeft GroenLinks al aangegeven dat er van “samen op weg” weinig te merken was. De coalitiepartijen hebben het coalitieakkoord in een achterkamertje in elkaar gezet. Oppositiepartijen, inwoners en organisaties werden buiten de deur gehouden. Dit zorgde voor allerlei voorstellen zoals een verplaatsing van het MEK en het verbouwen van Arkendonk waarvan al meteen duidelijk was, dat deze volstrekt onuitvoerbaar waren. Beide voorstellen zijn inmiddels terecht naar de prullenbak verwezen. GroenLinks is blij dat het MEK gewoon op zijn huidige plaats kan blijven, maar het heeft wel voor allerlei onrust gezorgd.

Verder lijkt het CDA inmiddels buitenspel gezet. De gevolgen daarvan zagen we in de raadsvergadering van 21 mei. Bij de mobiliteitsvisie, de bezuinigingen op de WMO en de Bergse Baan regelden Gemeentebelangen en VVD alles. Waar er bij de Bergse Baan sprake is geweest van een intensief overleg met allerlei organisaties en burgers, werden de resultaten van dit overleg door Gemeentebelangen en VVD zomaar terzijde zonder enig overleg. Bij de mobiliteitsvisie werd de uitvoeringsagenda gekaapt door Gemeentebelangen en VVD.

Voorzitter, de overeenkomst tussen al deze zaken is: “gebrek aan overleg”. De komende jaren staat de gemeente Oosterhout voor grote uitdagingen. De keuze is of we dat als gemeenteraad samendoen met de inwoners en de organisaties of dat de twee grote partijen in de raad het wel eventjes gaan regelen als het echt belangrijk wordt. Wat dat betreft hebben Gemeentebelangen en de VVD voldoende om in de komende zomervakantie over na te denken. 

Minimabeleid

Voorzitter, een belangrijk onderdeel van het minimabeleid is de collectieve ziektekostenverzekering. Waar de overige onderdelen van minimabeleid gericht zijn op mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm kan iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik maken van de collectieve ziektekostenverzekering. Het college stelt voor dat voortaan alleen nog maar mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm hiervan gebruik kunnen maken. Het gevolg is dus dat ongeveer 400 Oosterhouters die maar net meer dan de bijstandsnorm verdienen hier de dupe van worden. Het belang van een collectieve ziektekostenverzekering is juist dat mensen met weinig inkomen zo een bepaalde korting krijgen waardoor ze toch nog goed tegen ziektekosten verzekerd zijn. Dit afschaffen zal er toe leiden dat deze mensen zich minder goed gaan verzekeren (minder aanvullende verzekeringen, hoger eigen risico) wat vervolgens weer tot allerlei financiële problemen zal gaan leiden. In de perspectiefnota wordt voorgesteld om een bedrag van € 30.000 vanuit de Klijnsmagelden vanaf 2020 extra in te gaan zetten bij het project de Brede Buurt. Indirect is dit gewoon een verkapte bezuiniging van € 30.000 op het minimabeleid. De Klijnsmagelden dienen naar de mening van GroenLinks zo volledig mogelijk ingezet te worden op het bestrijden van armoede onder kinderen en jongeren. Daar zijn ze immers ook voor bedoeld. Wij zullen dan ook een amendement indienen om hierop dus niet € 30.000 te gaan bezuinigen.

Surplus

Het is in Oosterhout al heel lang gebruikelijk dat bepaalde taken als vanzelfsprekend naar Surplus toe gaan. GroenLinks heeft altijd al aangegeven dat deze vanzelfsprekendheid doorbroken dient te worden. Ook andere organisaties (denk aan het Floraliapark) hebben laten zien dingen op sociaal gebied goed te kunnen regelen. Het is naar de mening van GroenLinks dan ook belangrijk om de relatie Surplus – gemeente eens fundamenteel te gaan bekijken. Hiermee bedoelen wij dan een echte discussie over hoe we als gemeente de taken die Surplus nu uitvoert zien. Op dit moment zien wij dat er vanuit de gemeente op allerlei manieren bezuinigd gaat worden bij Surplus (€ 150.000 bij de WMO nota, € 75.000 op inburgering, € 99.000 op jongerenwerk en nog een aantal andere posten). Dit zijn naar onze mening bezuinigingen waar geen idee achter zit. Slechts gedeeltelijk krijgt Surplus van de gemeente mee hoe het deze bezuinigingen in moet gaan vullen. De uitkomst van al deze kortingen is dus onduidelijk. GroenLinks zal dan ook een amendement indienen om de bezuinigingen op het jongerenwerk niet door te laten gaan en een motie met als doel om als gemeente een echte discussie te gaan voeren over wat we willen met de taken die nu allemaal door Surplus worden uitgevoerd.

Parkeerbeleid

In de raadsvergadering van oktober 2018 is een gat geslagen van € 300.000 jaarlijks in het parkeerfonds. Het College stelt nu voor om te gaan bezuinigingen op de fietsenstalling en de tarieven voor kraskaarten en bewonersvergunningen te verhogen. Dit betekent dus dat de bewoners van de Oosterhoutse binnenstad meer moeten gaan betalen voor hun parkeervergunning omdat de parkeertarieven voor bezoekers verlaagd zijn. Waar Gemeentebelangen de afgelopen verkiezingscampagne continu sprak over lagere parkeertarieven in Oosterhout gaat nu het tegenovergestelde gebeuren.  Gemeentebelangen is dus de partij van hogere parkeerkosten voor Oosterhoutse inwoners. Wij zijn van mening dat fietsers en inwoners van de binnenstad niet de rekening gepresenteerd moeten krijgen van het parkeerpopulisme van Gemeentebelangen.

Duurzaamheid

Op 26 juni zal er een discussiebijeenkomst plaatsvinden waarin de gemeenteraad zijn mening kan geven over het “Ambitiedocument duurzaamheid”. We zullen dan uitgebreid ingaan op het ambitiedocument duurzaamheid maar kunnen nu al wel aangeven dat het een weinig concreet stuk is. In vergelijking met de visies in andere gemeentes lopen we in Oosterhout op dit gebied nog heel ver achter. Er zal meer moeten gebeuren en de acties en doelen moeten echt veel concreter worden. Dit is iets wat we vaker zien bij dit College. Ook de mobiliteitsvisie, de visie integrale veiligheid, de toekomstvisie en de visie over de parkeernormen zijn stukken waar eigenlijk vooral de status quo beschreven wordt. Er staat op het eerste gezicht niets verkeerds in, maar echte keuzes worden niet gemaakt “Iedere verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering en daarom laten we het maar zo” begint wel een beetje het motto van deze coalitie te worden.

In november heeft de gemeenteraad een motie van GroenLinks aangenomen over een natuurvriendelijker maaibeleid. Recent hebben wij schriftelijke vragen gesteld over onderwerpen zoals het snoeien en kappen in het broedseizoen, de omgang met maaien en zwerfafval en de natuurcompensatie in Oosterhout. Biodiversiteit is noodzakelijk voor een gezonde leefomgeving. Deze biodiversiteit komt bijvoorbeeld door de dramatische afname van de insectenpopulatie in Nederland steeds meer onder druk te staan. Om die reden zal GroenLinks dan ook een motie indienen waarin onderzocht moet gaan worden wat de mogelijkheden zijn om in Oosterhout een stadsecoloog in te gaan stellen. Dit moet iemand gaan worden die zich dwars door alle beleidsterreinen bezig gaat houden met de biodiversiteit in de stad Oosterhout bij allerlei soorten ontwikkelingen en beleidsvoornemens. Duidelijk zal zijn dat GroenLinks op geen enkele manier voorstellen zal steunen om de velvergunning in Oosterhout af te schaffen. Als dat gebeurd zullen bomen in Oosterhout vogelvrij gaan worden en gaat het wel heel makkelijk worden om allerlei Bergse Banen aan te gaan leggen.

Sociaal Domein

In mei heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de eerste bezuinigingen op het gebied van de WMO. Ook op dit gebied ontbreekt naar de mening van GroenLinks de visie volledig. Het gaat alleen maar om het geld. Er worden zaken gevonden om op te bezuinigen en daar wordt dan een verhaal bij gemaakt. Het is voor ons inmiddels volledig duidelijk geworden, dat vooral bij de jeugdzorg, de gemeentes een onmogelijke taak op hun bord hebben gekregen.

Een belangrijk onderdeel van de manier waarop het Sociaal Domein in Oosterhout geregeld is, is het Sociaal Wijkteam. Eind 2019 loopt het contract met het sociaal wijkteam definitief af en kan ook niet meer verlengd worden. De kosten hiervan zijn €2,4 miljoen per jaar. Eigenlijk is nog nooit onderzocht wat nu eigenlijk de effectiviteit van het Sociale Wijkteam is. Verder is ook de vraag hoe integraal er nu eigenlijk gewerkt wordt op het gebied van het Sociaal Domein. Er is niet voor niets een initiatiefvoorstel in de maak van mevrouw de Wit van Loon van de VVD om meer integraal te gaan werken.

Voorzitter, met andere woorden, het is tijd dat de raad weer eens echt gaat praten over wat ze nu op het Sociaal Domein wil, wat is de visie, en hoe gaat het verder met het Sociaal Wijkteam wat nu toch de toegang tot het Sociaal Domein is. Wordt dat geld wel effectief besteed. Totdat dit heeft plaatsgevonden willen wij als GroenLinks niet meer gaan praten over allerlei bezuinigingen op voorzieningen zoals de scootmobielen of het afschaffen van de mantelzorgvergoeding. Want eerst moeten onze eigen zaken op orde zijn, voordat we in voorzieningen van burgers gaan snijden.

Losse puntjes

Voorzitter, hierbij nog een aantal losse opmerkingen over verschillende onderwerpen:

AFRONDING

Voorzitter, ik kom tot een afronding. Bij elkaar opgeteld kosten de amendementen van GroenLinks op basis van de cijfers van het college ongeveer € 220.000. Uit de Zero Based Budgetting operatie volgt dat de tarieven voor toeristenbelasting in Oosterhout ver onder het gemiddelde liggen. Hier zit dus voldoende ruimte. Deze ruimte bestaat er naar onze mening concreet uit om meer kosten toe te gaan rekenen aan het toeristisch fonds die nu nog uit de algemene middelen betaald worden.

Voorzitter, de gemeente Oosterhout heeft gezien de financiële situatie dit jaar voor het eerst gewerkt met Zero Based Budgetting. Op deze manier krijg je als raadslid een veel beter inzicht in de manier waarop de begroting van de gemeente Oosterhout nu daadwerkelijk is opgebouwd. Waar gaat het geld naar toe? Welke keuzes kun je als raadslid maken en waar zitten de financiële mogelijkheden en onmogelijkheden? Natuurlijk biedt Zero Based Budgetting nog veel meer mogelijkheden. Er is nu bij het zoeken naar besparingsmogelijkheden nog heel erg gekeken binnen de bestaande programma’s. Voorstellen om programma overschrijdend effectiever en efficiënter te gaan werken, hebben wij nog weinig gezien. Met andere woorden, het is een heel goed eerste begin, maar er valt nog veel meer uit te halen als de analyses dieper en integraler worden.

Gemeenschappelijke regelingen

Voorzitter, als gemeente zijn er inmiddels een flink aantal taken die we niet meer zelf uitvoeren maar hebben ondergebracht bij gemeenschappelijke regelingen. Een gemeenschappelijke regeling is niets anders dan verlengd lokaal bestuur. Het gaat dan om taken die we vanwege de omvang of de risico’s gewoon niet zelf kunnen doen als gemeente van 55.000 inwoners. In 2020 geven we als Oosterhout een bedrag van ongeveer €9,5 miljoen uit aan alle gemeenschappelijke regelingen waarin we als gemeente deelnemen. Ten opzichte van 2019 is dit een stijging met € 120.000. Dit bedrag is volledig buiten beeld gebleven bij Zero Based Budgetting. In een situatie waarin we nu als gemeente zitten en we echt onze hele begroting door moeten lichten vanwege de tekorten op het Sociaal Domein is dit iets wat naar de mening van GroenLinks niet meer kan.

Voorzitter, het logisch gevolg is dan ook dat wij vanavond een motie in zullen dienen met als doel dat er ook bij de gemeenschappelijke regelingen Zero Based Budgetting plaats moet gaan vinden.  In de motie zullen wij het College oproepen om in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regelingen waarin Oosterhout deelneemt in te gaan brengen dat de desbetreffende GR een Zero Based Budgetting operatie gaat doen voor het jaar 2020. Ook staat in de motie dat de gemeenteraad op de hoogte gehouden moet worden van de resultaten hiervan.