Thuis bij…. Frank Roks
Gewone man vanuit het volk, een rijke know-how van maatschappelijke vraagstukken: Frank’s inspirerende reis.
JEUGD VOL AMBITIE EN CREATIVITEIT
Frank, een man met een uitgesproken mening en een passie voor maatschappelijke kwesties, heeft een ongewone reis afgelegd. Geboren en getogen in Roosendaal als de vierde in een groot gezin van zes kinderen, werd hem van zeer jongs af aan de waarde van hard werken en doorzetten met de paplepel ingegoten. Hoewel ze van huis uit weinig kunstzinnigs meekregen, bleken zijn zus, broers en hijzelf veel talent te hebben voor tekenen en schilderen waardoor ze regelmatig op school prijzen wonnen bij tekenwedstrijden. Na de lagere school was Frank de enige binnen zijn familie die zich hierin door ontwikkelde en zo won hij als tiener ooit een wedstrijd van het tv-programma TopPop wat hem een prijs van 100 gulden en een TopPop t-shirt opleverde.
VROEGE STAPPEN IN DE MAATSCHAPPIJ
Na zijn schooltijd aan de Pius X-school in Kalsdonk en een op een haar na afgeronde opleiding schilderen op de LTS in Roosendaal, begon Frank, op dat moment nog net 14 jaar, te werken voor een koppelbaas in een steenfabriek, waar hij meteen aan een lopende band in 3 ploegendienst stenen moest sjouwen. Noeste arbeid, die geld in het laadje bracht. Tegelijkertijd vergat hij zijn schilderstalent niet en bleef tussendoor naambordjes, tekeningen en schilderijen maken als mensen daarom vroegen. Zo groeide hij in zijn kunstgrepen en als hij een opdracht kreeg voor iets wat hij nog nooit eerder gedaan had, zei hij altijd; ja, dat kan ik. Frank is altijd zeer leergierig geweest en als autodidact leerde hij snel en effectief.
Frank was in zijn jeugd niet alleen een harde werker, maar had ook een groot organisatietalent, waardoor hij jong betrokken raakte bij organisaties zoals clubs en tienersozen. Daarnaast bekwaamde zich daar in het DJ-vak,waardoor hij later van 1974 tot 1978 plaatsjes draaide bij Johnny Otis in de Damstraat en dit zelfde tot 1982 in diverse horecazaken deed zoals ’t Wieleke en de Peroma Bar. In de weekenden was stappen hoofdzaak en door de weeks bracht hij veel tijd door in buurthuis Kalsdonk, wat zijn generatie jongeren indertijd als hun tweede thuis beschouwde. Daar raakte hij ook bij tal van activiteiten betrokken en was hij vaak het aanspreekpunt voor jongeren en hun belangen. Ook begeleidde hij als groepsleider (meestal tijdens één van zijn bouwvakvakantieweken) een tiental zomerkampen voor kinderen uit de wijken Kalsdonk en de Westrand.
UITDAGENDE TIJDEN EN CREATIEVE ONTHULLINGEN
Frank was met hard werken gewend om genoeg zakgeld te verdienen, maar maakte in tijden dat dit minder was keuzes die hem soms van het rechte pad afbrachten. Met een oplopend aantal kleinschalige diefstalletjes, ging de kruik net zolang te water tot hij barstte, waardoor hij tot twee keer toe kort in de jeugdgevangenis in Vught belandde. Dat had een positief effect op hem, want juist daar kreeg hij de kans om grote muurschilderingen te maken. Daar ging hij die dagen zo passioneel in op, dat hij het jammer vond dat zijn tijd erop zat omdat zijn werken nog niet voltooit waren.
Twee jaar later, in 1980, toen Frank zijn militaire dienstplicht moest vervullen, drong het besef bij hem door dat een leven met hard werken zonder enige diploma voor hem uitzichtloos was en nog tijdens zijn diensttijd nam zijn leven een beslissende wending. Vaak hadden mensen hem gezegd dat hij meer met zijn sociale- en leiderschapskwaliteiten moest doen en gemotiveerd door verschillende mensen uit het buurthuis (o.a. Margreet Buisman) besloot hij terug te keren in de schoolbanken. Hij wist ook meteen wat hij wilde worden; groepsleider in de jeugdgevangenis. Na het behalen van zijn VMBO startte hij de opleiding MBO-inrichtingswerk op de sociale academie Markendaal te Breda en verkreeg daarbij via een achterdeur een stageplaats bij de reclassering West Brabant, iets wat door sommigen in eerste instantie met gemengde gevoelens werd ontvangen. Die vroegen zich dan vaak (achter zijn rug) af of dit niet de kat bij het spek zetten was?
TWEESPALT
Vanaf dat moment (en tot op heden ervaart hij dat nog) wordt respect en waardering vooral beheerst door tweespalt, waarbij de éne helft vaak geweldig vindt wat hij doet en hem ruimte tot ontplooiing en ontwikkeling geeft, terwijl de andere hem liever afkraakt en deuren dichtgooit. Dit resulteert al jaren in een rollercoaster aan steun en tegenwerkingen, wat één grote levensles in doorzetten in hem opriep, want afhaken (hoe dan ook) dat ligt niet in zijn aard.
WERKEN IN ROOSENDAAL
Binnen het maatschappelijk werk zette Frank zich in deze regio vooral in voor het wel en wee van het gewone volk, de mensen die meestal overal net buiten vielen. Via zijn reclasseringswerk kwam hij op voor de zogenaamde randgroepjongeren en hun families. Daarbij stoorde hij zich vooral aan de term ‘randgroep’jongeren en vond die dermate stigmatiserend, dat hij deze geleidelijk zijn maatschappelijke periode (van 1981 tot 1997) samen met medestanders met veel moeite wist om te buigen tot meer-risico-jongeren. Een overwinning volgens Frank, want het zoontje van de dokter maakt net zo goed domme fouten.
WEER DE GEVANGENIS IN
Vanuit zijn stageplaats bij de reclassering begon Frank na een half jaar gespreksgroepen mee te draaien in de Koepel-gevangenis in Breda. Ook hier was hij een alternatieve eend in de bijt en moest hij af en toe knokken tegen allerlei oordelen en vooroordelen over zijn rol daar, maar dat was iets wat hij als leerzaam ervaarde. In 1984 behaalde Frank zijn diploma mbo-inrichtingswerk, met als afstudeerproject, toen 27 jaar oud, een filmbiografie over zijn leven. In deze film bracht hij zijn ontwikkeling van kind tot de persoon die hij was, middels twaalf socialisatieprocessen in beeld. Resultaat, diploma in de pocket, maar daar was dan ook alles mee gezegd.
HBO-STUDIE
De MBO-opleiding was achteraf een leuke basis, maar bleek onvoldoende om als volwaardig maatschappelijk werkende gezien te worden. Nadat hij in 1985 geconfronteerd werd met het verlies van zijn vrouw, Lena, bracht dit een jaar van reflectie met zich mee, waarna hij alle motivatie weer bijeen raapte en de opleiding HBO maatschappelijk werker begon. Wederom werd de reclassering zijn werkplek en vanuit zijn eerdere ervaringen haakte hij ook aan bij projecten van het CAD en de GGD, waarin hij als straathoekwerker diverse projecten voor straatjeugd en druggebruikers opstartte. Vanuit deze projecten liep hij regelmatig stages in the hot-scenes in Amsterdam en Rotterdam, wat een schat aan ervaring opleverde.
VAN DE STRAAT
Ook in Roosendaal haalde hij (vaak in zijn vrije tijd) groepen jongeren van de straat, waarvoor hij in het toenmalige Vormingscentrum voor Volwassenen in de Brugstraat in Roosendaal een zolder ter beschikking had, welke hij met hen tot hun home verbouwde en waar hij (vaak op zondagavonden) activiteiten organiseerde. Zo passeerden de GEG (Groep Ex-Gedetineerden), The Young Ones, RBC West-side en The Cool Cats, allemaal verschillende groepen met een eigen doel en identiteit, die uiteindelijk steeds zichzelf oplosten. Frank organiseerde er niet alleen gezelligheidsactiviteiten, maar gaf ook voorlichting over allerhande zaken. Soms organiseerde hij zelfs informatieavonden (zijn Tupperware-constructie) met ouders onderling bij heb thuis en benadrukte daar, naast het geven van allerlei voorlichting, ook het belang van onderwijs. Dat onderbouwde hij met verhalen en voorbeelden die gedeeltelijk geïnspireerd waren door zijn eigen geschiedenis, inclusief jeugdzonden.
DE SPREEKWOORDELIJKE DRUPPEL
Na het afronden na 3 jaar van zijn HBO maatschappelijk werk opleiding en nog een extra jaar organisatiekunde, dacht Frank eindelijk in Roosendaal aan de slag te kunnen als straathoekwerker, iets waar toenmalig PvdA wethouder Margot Borghans (die heilig geloofde in Frank’s maatschappelijke kwaliteiten) mooie plannen voor klaar had liggen. Echter door haar plotselinge overlijden, kwamen deze touwtjes in andere handen, waarna haar gedachtengoed helaas teniet werd gedaan. Frank participeerde daarna nog in verschillende jongerenprojecten (o.a. in de gemeente Rucphen) maar naar mate een gedegen vaste baan uitbleef, kwamen er steeds meer bedenkingen naar instanties. Toen hij na wat sollicitaties met wazige motivaties afgewezen werd en een aanvraag kreeg om als ex-gedetineerde in een voorlichtingsproject mee te draaien, was dat de druppel die de emmer deed overlopen. Dit verleden lag toen al bijna 20 jaar achter hem en dit was juist wat hij achter zich had wilde laten.
ONTWIKKELING ALS KUNSTENAAR
Voor Frank was dit het moment om zijn creatieve gaven verder te ontwikkelen en te proberen om daar de kost mee te verdienen. Het was Kees Coppens, een ondernemer uit Wouw, die hem als eerste een kans gaf in de reclamewereld en vanaf dat moment begon Frank zich meer en meer te ontwikkelen als grafisch- en beeldend kunstenaar. Een nieuwe reis in zijn leven die hem gebracht heeft waar hij nu staat. Die ontwikkeling kreeg nieuwe inspiratie toen hij eind jaren negentig als back-packer reizen ging maken, waarbij hij vooral voorliefde kreeg voor Zuidoost-Azië. (o.a. Thailand, Vietnam, Cambodja, Laos, Indonesië, Balie) Ook daar volgde hij zijn sociale gevoelens, ontliep de weelde en toefde liever tussen minderbedeelden van de bevolking. In totaal is hij bijna 3 jaar met de rugzak onderweg geweest en noemt het een onbeschrijflijke leerschool voor zowel zijn sociale als kunstzinnige ontwikkeling, waar geen enkele academie tegen op kan. Nadat hij eind 2003 zijn huidige vrouw Karin ontmoette kreeg zijn leven weer een nieuwe (standvastigere) draai en nadat ze samen hun creativiteit deelden, richtten ze in 2005 kunstatelier 2crea8 op, welke thans gevestigd is in de Brugstraat te Roosendaal. Ook zijn zij samen verschillende keren (waaronder één jaar non-stop) met de rugzak door Zuidoost-Azië getrokken. Een reis die Frank het mooiste en meest inspirerende jaar uit zijn leven noemt.
PERSOONLIJKE WORSTELING
Omdat Frank binnen zijn familie altijd al als een alternatieveling en een rare snuiter gezien werd, kwam bij hem steeds vaker de vraag op of hij wel een échte ‘Roks’ was. Omdat veel details anders deden vermoeden, kwam hij er een jaar of vijf geleden via een DNA-test met een aanverwant familielid achter, dat de gewaande vader inderdaad niet zijn biologische vader was. Dat zorgde voor grote vraagtekens, want wie is hij en waar liggen zijn werkelijke roots? En nog steeds zijn dit open vragen, want hoe intensief hij nadien zijn geschiedenis na probeerde te trekken om letterlijk zijn ware aard boven water te krijgen, hoe meer vraagtekens hij daarvoor terugkreeg. Zijn ouders kunnen het hem niet meer vertellen en verder heeft niemand hem tot nu toe dichter bij zijn oorsprong kunnen brengen. Wat vaststaat is dat de verwekking eind november 1956 plaats heeft gevonden. Daarna hult alles zich in nevelen en dat roept gevoelens op die Frank nog altijd bezighouden.
ALLROUND KUNSTENAAR
Dat Frank sowieso een gevoelsmens is, komt niet alleen tot uitdrukking in zijn beeldende kunstwerken, maar uit hij dit ook in zijn vele schrijfkunsten. Met name de laatste tien jaar is Frank in Roosendaal onlosmakelijk verbonden met het schrijven van column’s, verhalen, gedichten, one-liners, songteksten, tonpraatteksten enz., maar dat dateert volgens hem al uit de jaren 70 toen hij o.a. bijdragen leverde aan wijk- en verenigingskranten. Frank’s schrijfstijl is niet alleen creatief en origineel, maar vooral ook (ver)beeldend en empathisch. Sinds 2014 schreef hij jarenlang pittige weekcolumns voor Roosendaalse Gazet en toen deze eind 2019 ter ziele ging, zette hij dit voort via de zeer drukbezochte Facebookpagina ‘Wat Gebeurd Er Allemaal In Roosendaal’. Ook liet hij zich verleiden tot schrijfuitdagingen en publiceerde bijvoorbeeld één jaarlang non-stop elke één of meerder gedichten. Tijdens de coronapandemie werden dat dagelijks korte gedichten en oneliners en sinds april van dit jaar is hij bezig om weer 365 dagen lang op Facebook een dubbelzinnige stelling of fotograp te publiceren, waarbij hij rechtstreeks aan het publiek vragen stelt over sociale gevoelens, de Roosendaalse maatschappij, politiek enz. Wat zijn leven van jongs af aan verreikte als een hobby, is voor Frank uitgegroeid tot zijn beroep. Kunstenaar in de breedste zin van woord en beeld. Vertaler in hart en nieren. Vele technieken eigen gemaakt, energiek, nooit berustend en steeds op zoek naar vernieuwing. Hij heeft zelfs een lokaal kinderboek geschreven dat nog gepubliceerd moet worden. Daarnaast treedt hij ook regelmatig op als gepassioneerde zanger, wat aantoont dat zijn creativiteit weinig grenzen kent. Frank’s leven laat zien dat zelfs in de meest controversiële tijden, er altijd ruimte is voor groei en verandering.
ZIJN POLITIEKE REIS
Frank’s politieke carrière startte al in de jaren 90 van de vorige eeuw toen hij, geheel in de politieke traditiekleur van zijn familie, lid werd van de PvdA. In de jaren dat hij hier lid van was stond hij twee keer (1990 en 1994) op de verkiezingslijst en haalde toen al veel stemmen binnen, maar inspiratie om in de gemeenteraad te zetelen had hij toen zeker nog niet. Toen zijn eigen partij na de dood van PvdA wethouder Margot Borghans haar erfgoed verkwanselde, stapte hij resoluut uit de partij.
Jaren daarna, in 2021, won VLP Roosendaal zijn sympathie, nadat ze als enige partij belangstelling toonden en in gesprek gingen met Karin en Frank over de grote problemen die er destijds in de Brugstraat speelden. Vervolgens belandde ze samen op plek 16 en 17 van de kieslijst van de VLP Roosendaal, waarbij het in eerste instantie niet hun bedoeling was om in de raad te komen, maar kwam hij toch tot zijn verbazing met voorkeursstemmen in de raad. Omdat het duidelijk de wil van het volk was, heeft toen besloten de raadszetel te accepteren. Hoewel de politiek niet zijn natuurlijke wereld is, brengt hij een andere kijk op zaken en creatieve ideeën in, want dit is een kans om een verschil te maken voor verschillende groepen in Roosendaal. Met name groepen die niet of nauwelijks gehoord worden en die daardoor hun keren naar de politiek. Met een lokale populatie van 60% niet-stemmers is er volgens Frank nog heel veel werk aan de winkel.
TERUGBLIK
Frank zegt na een terugblik op het opsommen van bovenstaande levensreis van geen enkel stap in zijn leven spijt te hebben en vindt dat alles wat hij gedaan heeft, bouwstenen zijn die nog steeds bijgedragen aan de sociale mens, kunstenaar en politiek gemeenteraadslid die hij nu is. Zowel in zijn werk als sociale leven kan hij bouwen op een schat aan levenservaring en mensenkennis. Hij is trots op z’n extra gaven en wat hij daarmee bereikt heeft. Roosendaal kan wat hem betreft nog jaren genieten van zijn werken. Zeker ook met carnaval waar hij in 1993 de feestraamschilderingen introduceerde, welke sindsdien elk jaar gezichtsbepalend zijn binnen het Roosendaalse carnaval. Een creatieve perfectionist en detaillist die zegt nog steeds in alles voor betering vatbaar te zijn. Iemand die altijd zal blijven naar zijn vraagtekens… vooral die ene grote.
Uit: De jongen, de mol, de vos en het paard van Charlie Mackesy
”