Poliflw

Besluiteloosheid Rutte brengt ons van ecologische naar een economische crisis

GroenLinks dient een initiatiefwet in om Nederland uit de stikstofcrisis te krijgen. Dat kondigde GroenLinks-leider Jesse Klaver aan na overleg over de wet met Bouwend Nederland, natuurorganisaties en duurzame boeren in Den Haag. Gezamenlijk uitten zij harde kritiek op de besluiteloosheid van het kabinet.

 

Jesse Klaver: “Door de besluiteloosheid van Rutte dreigt de ecologische crisis uit te monden in een economische crisis. Dat mogen we niet laten gebeuren. De regering komt er al 9 maanden onderling niet uit en Rutte durft geen echte besluiten te nemen. Omdat de regering niet regeert hebben we zelf een initiatiefwet gemaakt. Zo zorgen we dat de natuur herstelt, er weer gebouwd kan worden en de economie aan de praat blijft.”

Stikstofwet naar voorbeeld van de klimaatwet

De Duurzame Aanpak Stikstof, zoals de wet heet vertoont gelijkenissen met de Klimaatwet die Klaver eerder door het parlement loodste. In de wet staan per sector doelstellingen en een tijdpad vastgelegd, zodat wettelijk is verankerd dat de Nederlandse stikstofuitstoot in vijftien jaar tijd wordt gehalveerd. Hiervoor is inkrimping van de veestapel onontbeerlijk, maar zullen ook de industrie en transportsector hun bijdrage moeten leveren, staat in de wet.

Afmaken van de Ecologische Hoofdstructuur

Vergunningen voor bijvoorbeeld woningbouw mogen pas weer worden afgegeven als juridisch zekerheid is geboden over het herstel van de natuur. Zonder natuurherstel geen vergunningen en zonder vergunningen geen woningbouw.

In de Duurzame Aanpak Stikstof staat daarom vastgelegd dat de Ecologische Hoofdstructuur moet worden afgemaakt. De Ecologische Hoofdstructuur was een plan om alle bijzondere natuurgebieden in Nederland met elkaar te verbinden, maar dat is tien jaar geleden geschrapt onder premier Rutte geschrapt. Het uitbreiden en verbinden van de natuurgebieden uit de initiatiefwet, zorgt ervoor dat de natuur kan herstellen en vergunningverlening op termijn weer mogelijk wordt.

Fonds voor natuur en uitkoop boerderijen

Voor het opkopen van grond en de aanleg en beheer van de natuur is meer geld nodig. Daarom wordt in de Wet Duurzame Aanpak Stikstof een fonds opgericht om de natuur te herstellen. Daarnaast komt er een fonds dat gevuld wordt met geld om boeren uit te kopen of te helpen bij de transitie naar een duurzamere variant van landbouw.

Jesse Klaver: “Boeren zijn slachtoffer van een landbouwsysteem dat hun in de schulden dwingt tenzij ze steeds meer dieren houden. De omslag naar duurzame landbouw is niet alleen goed voor de natuur en de bouw, maar ook in het belang van de boer die weer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product.”

Medewerkers in de publieke sector mogen mee beslissen over wie hun toezichthouders zijn en krijgen daarmee dezelfde rechten als medewerkers in bedrijven. Het voorstel van GroenLinks en CDA hiervoor kreeg vandaag een ruime Kamermeerderheid.

Bij grote bedrijven hebben de werknemers het recht om een derde van de toezichthouders voor te dragen voor benoeming. In de publieke sector en bij maatschappelijke organisaties is dit nog niet overal zo geregeld. Dit voorstel van GroenLinks en CDA stelt werknemers in de publieke sector en in maatschappelijke organisaties beter in staat om mee te beslissen. Het voorstel geldt voor minimaal 1.500 organisaties (minimaal 150.000 medewerkers) in Nederland (CBS).

Gebrek aan zeggenschap van werknemers is demotiverend en is één van de oorzaken van de personeelstekorten in de zorg, blijkt uit onderzoek onder verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN, 2019). Ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid concludeert dat veel toezichthouders onvoldoende zicht hebben wat er afspeelt op de werkvloer.

Om zeggenschap te vergroten en de publieke waarde van maatschappelijke organisaties te waarborgen, is het goed dat meer leden met inhoudelijke affiniteit en ervaring plaatsnemen in Raden van Toezicht, vinden GroenLinks en CDA.

Tweede Kamerlid Paul Smeulders van GroenLinks: “Werknemers verdienen het vertrouwen dat zij samen met bestuurders en toezichthouders de juiste beslissingen nemen. Samen de baas is het ideaal, niet een concentratie van de macht in de top. Dat werknemers tenminste een derde van de leden van de Raad van Toezicht kunnen kiezen, is daarin een belangrijke stap. De Raad van Toezicht is immers de werkgever van het bestuur.”

Tweede Kamerlid Hilde Palland van CDA: ”Een betere samenspraak tussen werknemers en werkgevers past goed binnen het Rijnlands denken. Het is daarom goed dat werknemers worden betrokken bij de voordracht van een deel van hun eigen toezichthouders. In bepaalde sectoren, zoals de zorg, kan dit veel beter. Het voorstel moet aansluiten bij de praktijk, de behoefte van de sector en de werknemers daarin. Ik ben benieuwd naar de reactie van de minister.”

Corinne Ellemeet debatteert deze week volop over de zorg in de Tweede Kamer. Ellemeet vraagt aandacht voor veel onderwerpen: van de positie van verpleegkundigen tot het aanpakken van de farmaceutische industrie.

Ook doet GroenLinks een drietal concrete voorstellen:

1. Maak de zorg duurzamer

De totale CO2-uitstoot van de zorg is ongeveer gelijk aan de uitstoot van Tata Steel en de kolencentrale in Eemshaven bij elkaar. Bijna 7 procent van de totale CO2-voetafdruk van Nederland komt van de zorgsector. Daarom willen GroenLinks en de Christenunie dat er harde afspraken gemaakt geworden over het terugdringen van CO2-uitstoot van de zorg. Er kan gemakkelijk veel winst geboekt worden in de zorgsector.

Een aantal voorbeelden:

- 90 procent van het energieverbruik in de operatie kamers gaat naar het systeem dat de lucht schoon en op temperatuur houdt. Deze systemen draaien ook 's nachts volop, terwijl maar een klein deel van de operatiekamers dan in gebruik is. Als de systemen die niet gebruikt worden 's nachts uitgezet worden, levert dat bijvoorbeeld bij alleen al het AMC een besparing op van bijna 400 000 kilowattuur per jaar. Dat is gelijk aan het stroomgebruik van van 100 huishoudens. Er zijn in Nederland 120 verschillende ziekenhuislocatie dus hier is enorme winst te worden.

- Narcose gassen zijn ontzettend vervuilend. Het meest vervuilende gas, desfluraan, is 2540 keer zo slecht voor het milieu als CO2. Ter vergelijking: het gebruik van een flesje desfluraan staat gelijk aan een autorit ver voorbij Oeganda. Als bijvoorbeeld het AMC ziekenhuis in Amsterdam al hun uitgestoten narcose gassen wil compenseren, moet het ziekenhuis elk jaar een park zo groot als het Vondelpark planten ter compensatie. Er is een veilig alternatief: narcose via een infuus.

- Per ingreep wordt er 10-15 kilo afval geproduceerd. Er zijn slimme manieren om dat te verminderen.

 

2. Geef ouderen de beste zorg

Het is belangrijk dat patiënten samen met de arts kunnen kiezen welke behandeling zij het liefst willen en welke het beste bij hun situatie past. Daar hebben zij informatie voor nodig. Informatie over de uitkomst van behandelingen. Dit is extra belangrijk voor kwetsbare ouderen omdat zij vaak anders reageren op operaties. Daarom stellen GroenLinks en VVD voor om de informatie over de uitkomsten van behandelingen voor kwetsbare ouderen te verbeteren en voor hen beschikbaar te maken. Er is een subsidieregeling die zorgt dat de informatie over de uitkomsten van behandelingen terecht komt bij patiënten en artsen. Wij willen dat die regeling voor volgend jaar helemaal in het teken komt te staan van kwetsbare ouderen. Zo krijgen deze ouderen de meest volledige informatie en daarmee de beste zorg.

3. Ondersteun apothekers bij magistrale bereidingen

Hoge medicijnprijzen zijn regelmatig onderwerp van gesprek. Een bekende manier om de hoge medicijnprijzen tegen te gaan, is om apothekers vaker zelf medicijnen te laten maken: magistraal bereiden.

Het zelf maken van medicijnen is voor apothekers niet altijd even gemakkelijk:

1. Steeds minder apothekers maken zelf medicijnen. Hierdoor neemt de kennis over magistraal bereiden af. Inmiddels zijn veel apotheken gestopt met bereiden van medicijnen en dit aantal neemt steeds verder af. Zo’n 300 apotheken, openbare apotheken en ziekenhuisapotheken samen houden het bereiden in stand. Dat is te weinig. Stel dat we ooit met een noodtoestand te maken krijgen dan hebben we een probleem.

2. Het is voor apothekers financieel onaantrekkelijk om zelf medicijnen te maken. Ondanks dat magistrale bereidingen niet kostendekkend is en er veel onzekerheid bestaat over declaraties gaan sommigen toch door. Deze apothekers vervullen een belangrijke vangnet functie.

3. De angst voor de farmaceutische industrie is groot. Als een apotheker magistraal gaat bereiden dan heeft die binnen notime een leger van advocaten tegenover zich gestuurd door de farmaceutische industrie.

Kortom: we zien een aantal problemen ontstaan rondom magistrale bereidingen. GroenLinks wil daarom dat er een expertisecentrum magistrale bereiding komt, zodat kennis gedeeld kan worden.

Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om handel met bouwgrond tegen te gaan. Daardoor kan bouwgrond sneller worden ingezet voor broodnodige woningbouw. GroenLinks Kamerlid Paul Smeulders zorgde hiervoor via een wetswijziging, die brede steun kreeg in de Tweede Kamer.

“De wooncrisis is enorm. Speculanten zien stijgende grondprijzen als interessante investering, en bouwen niet. Intussen zijn gemeenten naarstig op zoek naar plekken om (sociale) huizen te bouwen. Dat moet veranderen"

zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.

De wetswijziging maakt het makkelijker voor gemeenten om grond te onteigenen. Op die manier kan de gemeente sneller ingrijpen als bouwgrond ongebruikt is en daar zelf een nieuwe projectontwikkelaar voor zoeken.

“Daarbij gaat het gemeenten niet om het belemmeren van goedwillende ontwikkelaars of eigenaren, maar juist om free-riders en speculanten”, zegt Smeulders.

Hierdoor komt de regie voor woningbouw bij de overheid in plaats van bij de markt.

Smeulders: “Iedereen heeft het recht op een passende woning. Marktwerking is hiervoor niet de oplossing. Het is belangrijk dat het rijk weer verantwoordelijkheid neemt voor volkshuisvesting.”

Voorheen was onteigening van grond al mogelijk, maar het kabinet wilde deze mogelijkheid beperken.

Smeulders: “Er werd zo de gemeente een instrument uit handen geslagen om woningbouw te versnellen en op te treden tegen eigenaren die handelen tegen het maatschappelijk belang.”

De wetsaanpassing van GroenLinks steekt hier een stokje voor. Het is onderdeel van de Aanvullingswet Grondeigendom en valt onder de door het kabinet gewenste Omgevingswet, waar GroenLinks vanaf het begin uiterst kritisch op is. Hoewel de staatsecretaris het voorstel van GroenLinks heeft ontraden, stemde de Tweede Kamer toch met een meerderheid voor de wijziging.

Het voorstel van GroenLinks Kamerlid Laura Bromet om meer bij te dragen aan de voedselbank, is omarmd door Minister Schouten en vandaag aangenomen door de Tweede Kamer. 

Alle partijen stemden voor het voorstel. Momenteel draagt het rijk niets bij aan de voedselbank. De minister gaat nu met de voedselbanken in gesprek met de voedselbanken wat zij nodig hebben aan ondersteuning. Dit kan worden betaald uit het budget wat al gereserveerd staat om voedselverspilling tegen te gaan.

Bromet: Helaas zijn veel mensen in Nederland nog afhankelijk van de voedselbank. Veel mensen die recht hebben op voedselhulp kunnen daar nu geen gebruik van maken terwijl supermarkten nog voedsel weggooien. Dat is doodzonde. 

In 2010 maakten 50000 mensen in Nederland gebruik van de voedselbank. In 2019 is dat aantal gestegen tot 140000. Naar schatting zijn er 400.000 mensen die voedselhulp nodig hebben. Er worden veel mensen niet geholpen en de voedselbanken geven aan geld nodig te hebben voor koelkasten, auto’s en andere materiële zaken. Personeelskosten hebben ze niet, de Nederlandse voedselbanken worden gerund door vrijwilligers.

Daarnaast gooien we in Nederland jaarlijks rond de 2 miljard kilo aan voedsel weg. Het kabinet heeft als doel om de voedselverspilling in 2030 te halveren. Voedselbanken kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de vermindering van voedselverspilling. 

Bromet: Er staan enorm veel mensen op de wachtlijst bij de voedselbank.Als de voedselbanken het financieel niet meer redden dan vind ik dat je als overheid de plicht hebt te kijken of je kan helpen.  

Voor wie graag met de nachttrein op vakantie wil is er goed nieuws. De internationale nachttrein keert in 2020 terug naar Nederland.

Er gaat dagelijks een trein van Amsterdam naar München en Wenen rijden. GroenLinks Kamerlid Suzanne Kröger diende een voorstel in om de nachttrein terug te brengen naar Nederland en dat werd kamerbreed ondersteund. Het ministerie van Infrastructuur maakte vandaag bekend dat de eerste trein over een jaar al gaat rijden.

Kröger: De nachttrein is terug. Het is gelukt! Weer een stap voor de trein als alternatief voor vliegen binnen Europa.

In 2016 verdween de laatste nachttrein uit Nederland. Ondertussen steeg het vliegverkeer steeds verder.

Kröger: we willen allemaal naar een duurzamere toekomst. Dan moet je er als overheid wel voor zorgen dat je infrastructuur goed is. Dit is een eerste stap. Ik ga me er hard voor maken dat we in de toekomst naar steeds meer Europese bestemming met de nachttrein kunnen.

De nachttrein doet er 14 uur over om in Wenen te komen. Reizigers kunnen er voor kiezen om te zitten of te liggen en er zijn zelfs luxe coupés met eigen sanitair beschikbaar. Vanuit Wenen kunnen ook andere Europese bestemmingen bereikt worden zoals Boedapest en Krakau. Ook is er een groeiende vraag naar internationale treintickets. De NS had in de zomer van 2019 een groei van 13%.

Kröger: ’s Avonds in Amsterdam opstappen. Een glaasje wijn drinken. Lekker gaan slapen en ’s ochtends om 10 uur sta je in centrum Wenen. Heerlijk.

 

We gaan door, want er zijn nog veel bestemmingen binnen Europa waar we met de trein naartoe kunnen!

Teken hier onze petitie voor #meertreinenmindervliegtuigen: groen.li/treinen

Gisteren lekten plannen van het kabinet die een eind moeten maken aan de wooncrisis. Het is goed dat het kabinet de urgentie van het probleem nu eindelijk beseft. Maar om de wooncrisis te werkelijk te lijf te gaan is  het nodig fundamenteel in te grijpen in het systeem en de marktwerking aan banden te leggen. Vanmiddag presenteert Wetenschappelijk Bureau GroenLinks in Amsterdam een rapport over de wooncrisis.

Concrete voorstellen van het wetenschappelijk bureau zijn: reguleer de vrije huursector en stop met het bevoordelen van eigen woningbezit boven huren, door oneerlijke fiscale voordelen voor woningbezitters te beperken. Daarnaast zouden middeninkomens toegelaten moeten worden tot de sociale huursector door bij het vaststellen van de grens voor deze woningen uit te gaan van bestedingsruimte in plaats van bruto-inkomen.

“Het ideaal van volkshuisvesting wordt weer leidend in de sociale huursector: goede woningen voor een bredere doelgroep”, stelt Robbert Bodegraven, directeur van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.

Particuliere huur verder reguleren

Gebrek aan woonruimte is één van de meest urgente problemen voor mensen in steeds meer dorpen en steden. De politiek is aan zet om hier snel werk van te maken, stelt GroenLinks Tweede Kamerlid Paul Smeulders. Dit najaar bespreekt de Tweede Kamer zijn initiatiefnota om speculaties van huurwoningen in de particuliere sector aan banden te leggen.

Bestaande woningen eerlijker verdelen

Smeulders: “Het kabinet investeert met name in bouwen. Dat is goed, want meer woningen bouwen is hard nodig. Maar bouwen alleen zorgt niet voor de noodzakelijke hervorming die nodig is om de woningmarkt eerlijker en toegankelijker te maken. We moeten juist zorgen dat de huidige reeds beschikbare woningen die minder duur en meer bereikbaar worden. Daar gaan we stevig op inzetten”.

De inzet van GroenLinks is van belang voor het kabinet, omdat de partij nodig is voor een meerderheid in de Eerste Kamer.

Woningnood Amsterdam in Den Haag oplossen

In Amsterdam, waar de woningnood het hoogst is, wordt het rapport verwelkomd, maar ook gezien als bewijs dat landelijk ingrijpen nodig is.

“In Amsterdam nemen we alle maatregelen die we kunnen om wonen betaalbaar te houden: we bouwen meer sociale huurwoningen, meer betaalbare middenhuur en voeren en verhuurverbod in. Maar wat echt nodig is, is een systeemverandering: volkshuisvesting moet weer een overheidstaak worden, met daarbij de bijbehorende regulering. Daarvoor moet in Den Haag de fundamentele keuzes gemaakt worden. Dit rapport laat zien wat er moet gebeuren”, zegt Dorrit de Jong, raadslid in Amsterdam voor GroenLinks.