Poliflw

Onze fractie wil al enige jaren meer aandacht voor een gezonde bodem, een landbouwbodem zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen, minder tot geen kunstmest en met veel organische stof. Dit is goed voor de biodiversiteit. Maar vraagt ook heroverwegen van criteria en meebewegen van de overheid bij uitgifte en prijsbepaling.

We dienden al diverse moties in om als provincie zelf het goede voorbeeld te geven en bij verpachten voorwaarden te stellen waaronder: geen gifgebruik!

Eerder deze maand heb ik meegedaan aan een bijzondere Zoomsessie “kennisdialoog duurzaam grondgebruik, landbouwgrond in Overijssel”. De provincie is op grond van diverse moties aan het onderzoeken hoe ze haar (tijdelijke) pachtgronden duurzamer in de markt kan zetten. Een dertigtal wetenschappers, boeren, pachters en verpachters en enkele Statenleden waren digitaal bijeen.

Cijfers over het landbouwareaal in Overijssel;

Grasland 143.000 ha Mais 35.500 ha Akkerbouw 13.900 ha Overige 2.900 ha

Overijssel heeft 3500 ha in tijdelijk eigendom, waarvan 1500 ha als projectgronden en 2000 ha als rest/ ruilgronden. In totaal gaat het daarbij om 2750 ha agrarische gronden die ze elk jaar uitgeeft: maximaal 3 jaar achter elkaar aan dezelfde pachter. Bij gunning geldt een afstandscriterium van 5 kilometer, dus hoe dichterbij de tijdelijke grond je woont hoe meer kans je maakt. Er zijn geen duurzaamheidscriteria.

In deze sessie werd ook het model Brabant gepresenteerd: iedere ondernemer kan een bieding doen op prijs keer duurzaamheidscore. Dat leidt tot de beste pachter. Ook is de eenjarige pacht als vast criterium losgelaten en streeft men inmiddels naar 6 jarige pacht met recht van opzegging. Om de provinciale doelen te behalen zijn als algemene grondslag voor duurzaamheid opgenomen: geen intensieve teelten (bollen, lelies enzovoort); verbod op gebruik glyfosaat en actief beheer en onderhoud landschapselementen. Drie criteria waar elke aanbieder zich aan dient te houden. Hoe meer je doet voor duurzaamheid hoe “lager” de pachtprijs kan zijn om toch als beste aanbieder uit de bus te komen.

Het resultaat? Iedereen doet mee. Provinciale en agrarische doelen komen zo samen. Er is veel belangstelling voor deze werkwijze en er is een “gedoe” omdat ieder de criteria erkent.

Op het einde werd duidelijk dat ook Overijssel wellicht deze manier van uitgeven van tijdelijke grond ter hand kan nemen. Bij geen enkele aanwezige was daar bezwaar tegen.

Gaan we dan eindelijk ook in Overijssel de gronden duurzaam verpachten?

Als het zover is zal onze fractie dit, na jaren drammen en drukken, als een groot succes gaan vieren!

 

 

Onze fractie wil al enige jaren meer aandacht voor een gezonde bodem, een landbouwbodem zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen, minder tot geen kunstmest en met veel organische stof. Dit is goed voor de biodiversiteit. Maar vraagt ook heroverwegen van criteria en meebewegen van de overheid bij uitgifte en prijsbepaling.

We dienden al diverse moties in om als provincie zelf het goede voorbeeld te geven en bij verpachten voorwaarden te stellen waaronder: geen gifgebruik!

Eerder deze maand heb ik meegedaan aan een bijzondere Zoomsessie “kennisdialoog duurzaam grondgebruik, landbouwgrond in Overijssel”. De provincie is op grond van diverse moties aan het onderzoeken hoe ze haar (tijdelijke) pachtgronden duurzamer in de markt kan zetten. Een dertigtal wetenschappers, boeren, pachters en verpachters en enkele Statenleden waren digitaal bijeen.

Cijfers over het landbouwareaal in Overijssel;

Grasland 143.000 ha Mais 35.500 ha Akkerbouw 13.900 ha Overige 2.900 ha

Overijssel heeft 3500 ha in tijdelijk eigendom, waarvan 1500 ha als projectgronden en 2000 ha als rest/ ruilgronden. In totaal gaat het daarbij om 2750 ha agrarische gronden die ze elk jaar uitgeeft: maximaal 3 jaar achter elkaar aan dezelfde pachter. Bij gunning geldt een afstandscriterium van 5 kilometer, dus hoe dichterbij de tijdelijke grond je woont hoe meer kans je maakt. Er zijn geen duurzaamheidscriteria.

In deze sessie werd ook het model Brabant gepresenteerd: iedere ondernemer kan een bieding doen op prijs keer duurzaamheidscore. Dat leidt tot de beste pachter. Ook is de eenjarige pacht als vast criterium losgelaten en streeft men inmiddels naar 6 jarige pacht met recht van opzegging. Om de provinciale doelen te behalen zijn als algemene grondslag voor duurzaamheid opgenomen: geen intensieve teelten (bollen, lelies enzovoort); verbod op gebruik glyfosaat en actief beheer en onderhoud landschapselementen. Drie criteria waar elke aanbieder zich aan dient te houden. Hoe meer je doet voor duurzaamheid hoe “lager” de pachtprijs kan zijn om toch als beste aanbieder uit de bus te komen.

Het resultaat? Iedereen doet mee. Provinciale en agrarische doelen komen zo samen. Er is veel belangstelling voor deze werkwijze en er is een “gedoe” omdat ieder de criteria erkent.

Op het einde werd duidelijk dat ook Overijssel wellicht deze manier van uitgeven van tijdelijke grond ter hand kan nemen. Bij geen enkele aanwezige was daar bezwaar tegen.

Gaan we dan eindelijk ook in Overijssel de gronden duurzaam verpachten?

Als het zover is zal onze fractie dit, na jaren drammen en drukken, als een groot succes gaan vieren!

 

 

Overijssel gaat provinciale pachtgrond duurzamer beheren. De provincie heeft landbouwgrond in bezit, voor langere of kortere termijn. Deze verpachten we aan boeren die hierop voedsel produceren. Tijdens de behandeling van de jaarrekening heb ik met succes een motie ingediend voor duurzaam beheer van deze Overijsselse pachtgrond. De PvdA zet zich in voor het verbieden van gewasbeschermingsmiddelen op provinciale grond. Zolang de langetermijngevolgen van bijvoorbeeld glyfosaat onduidelijk zijn kunnen we als provincie beter aan de veilige kant blijven, nietwaar?

Onze fractie heeft al eerder geprobeerd Overijsselse grond glyfosaatvrij te krijgen. In het verleden kregen we daarbij altijd nul op het rekest, maar een uitspraak eerder dit jaar van de Centrale Grondkamer maakt duidelijk dat eigenaren van pachtgrond beperkingen mogen stellen aan de gebruiksmogelijkheden van die grond. Voor ons een goede aanleiding om dit onderwerp nogmaals aan de orde te brengen.

Na wat overleg en afstemming heb ik, samen met fractiegenoot Peter Hermans, de motie wat breder ingestoken en het college van GS opgeroepen werk te maken van een duurzaam beheer van onze pachtgronden. Duurzaam bodembeheer behelst meer dan het zoveel mogelijk terugdringen van chemische gewasbeschermingsmiddelen, het ziet ook op de mate en wijze van bemesten en grondbewerking, het vergroten en benutten van het waterbergend vermogen van de grond en ook op de duur van pachtcontracten.

In het werkveld bemerk ik steeds meer aandacht voor het zorgvuldig omgaan met de (landbouw)bodem. Het enthousiasme dat ik bij veel boeren bemerk over hun zoektocht naar methodes, werktuigen en machines die de bodem zoveel mogelijk met rust laten, het rijke bodemleven dat ze inmiddels hebben gecreëerd en welk positief effect dat heeft op hun bedrijfsvoering vind ik erg inspirerend. Laten we daarbij ook niet vergeten dat dit ook enorm positieve effecten heeft op de biodiversiteit. Weide- en akkervogels hebben bodemleven nodig om in leven te blijven. In feite sluit dit ook naadloos aan bij de huidige discussies over kringlooplandbouw en natuurinclusieve landbouw. Dit zijn in mijn beleving nu nog vooral containerbegrippen die zo snel mogelijk in de praktijk gebracht moeten kunnen worden. Zodat landbouwers daar ook mee aan de slag kunnen.

Op dit moment is het voor veel landbouwers een onzekere zoektocht. Met de huidige financiële en maatschappelijke onzekerheid is het begrijpelijk vast te houden aan zekerheden en niet al te veel te experimenteren. Als provincie hebben we andere doelstellingen en van daaruit is het goed dat waar individuele landbouwers het liever nog even aanzien, wij wel de stap naar voren gaan zetten.

Motie – Zorgvuldige omgang pachtgronden V1_3 (PvdA e_a)

Het bericht Duurzaam beheer van provinciale pachtgronden verscheen eerst op PvdA Overijssel.

De provincie heeft afgelopen donderdag een voorstel afgewezen om het gebruik van chemische gewasbestrijdingsmiddelen te verminderen. D66 fractievoorzitter Wybren Bakker wil dat de provincie bij de uitgave van pachtcontracten de voorkeur geeft aan boeren die natuurlijke alternatieven gebruiken. Zijn motie mocht echter niet op een meerderheid van de Provinciale Staten rekenen.

Zwolle, 3 juli 2020

De D66’er is teleurgesteld dat er op dit moment niet meer actie wordt genomen. Volgens Bakker heeft de provincie immers een voorbeeldfunctie: “De overheid vraagt van inwoners hun gedrag aan te passen en bij te dragen aan een beter klimaat en biodiversiteit. Terecht worden mensen gestimuleerd om tegels uit de tuin te halen en meer bomen te planten. Of insectenvriendelijke bloemen en grassen te zaaien en regenwater op te vangen. Dan moet je als overheid natuurlijk zelf ook het goede voorbeeld geven. Dus stoppen om die chemische troep op onze kwetsbare bodem te spuiten.”

Omstreden

Het gebruik van glyfosaat, ook bekend als Roundup, is zeer omstreden. Naast het ongewenste onkruid gaan namelijk ook veel nuttige schimmels en bacteriën dood. Die zijn juist belangrijk voor een gezonde balans in de bodem, terwijl schadelijke organismen soms meer ruimte krijgen en daardoor de oogst kunnen aantasten. Ook in Nederlandse natuurgebieden zijn nog sporen van het middel terug te vinden dat op landbouwgronden wordt toegepast. Daarnaast bestaat er volgens de wereldgezondheidsorganisatie een link tussen het middel en de ontwikkeling van kanker bij mens en dier. Ook bijen en andere insecten zijn vatbaarder voor ziektes als ze aan glyfosaat worden blootgesteld.

Verbod

Overijssel zou met een dergelijke regeling in afgezwakte vorm het voorbeeld van Noord-Brabant en de gemeente Olst-Wijhe. Die staan het gebruik van glyfosaat op hun pachtgronden helemaal niet toe. In Nederland is het gebruik verboden voor hoveniers en waterschappen, maar niet voor boeren en particulieren. Andere landen zoals Oostenrijk, Duitsland en België hebben al een volledig verbod ingevoerd of zijn daarmee bezig.

In Overijssel kun je met intimidatie niet je zin krijgen. Dat verzekerde Commissaris van de Koning Andries Heidema ons gisteren. Hij verklaarde nadrukkelijk dat de provincie maandag niet gezwicht is voor intimidatie van boeren.

De PvdA is tevreden met die verklaring. “Iedereen heeft het recht om te demonstreren,” zegt fractievoorzitter Annemieke Wissink. “Actie voeren voor wat je écht belangrijk vindt is een belangrijk onderdeel van onze democratie. Het is een recht dat ons land en ook onze partij veel goeds heeft gebracht. Maar intimidatie en geweld, dat zou over de grens zijn. Daar kunnen we onder geen beding voor zwichten. Daarom is het belangrijk om duidelijk te maken dat als ons bestuur de regels aanpast, ze dat doet op basis van inhoud en niet vanwege intimidatie.”

Ook gedeputeerde Ten Bolscher bevestigde nogmaals dat dit het geval was. De commissaris en gedeputeerde deden hun uitspraken tijdens een debat in provinciale staten gisteren. Daarin gaf de provincie opheldering over het intrekken van de beleidsregels rond stikstof afgelopen maandag, na het protest van honderden boeren bij het provinciehuis.

Het bericht In Overijssel kun je met intimidatie niet je zin krijgen verscheen eerst op PvdA Overijssel.

Boeren zijn van levensbelang voor onze aarde.  Hun innovatiekracht biedt de kans uit de nationale PAS impasse te komen. En Nederland moet ze daarbij helpen. Dat geeft de ruimte voor een nieuw evenwicht tussen ecologie en economie en zo blijft Nederland wereldspeler op de agromarkt. Want de kennis van onze Nederlandse boeren kan worden ingezet om alle inwoners van onze aarde gezond en duurzaam te kunnen blijven voeden. Dat is de kracht van de boer en de kracht van Nederland. Denk en handel internationaal. Er is een wereld te winnen!

Al langer worden de Nederlandse boeren (die voor ons dagelijks eten zorgen) weggezet als grootvervuilers en gezien als de belangrijkste veroorzakers van teveel uitstoot van stikstof. Inmiddels heeft de Raad van State het systeem van stikstofvereffening de nek omgedraaid en ligt Nederland stil. Alleen al in Overijssel zijn meer dan 1500 projecten geïnventariseerd die door dwingende regels mogelijk niet meer van de grond kunnen komen zolang er geen oplossing voor de stikstofneerslag wordt gevonden. Stikstof hebben we nodig maar een teveel aan uitstoot leidt tot zeer ernstige schade voor de natuur en biodiversiteit als geheel.

Landbouw en mobiliteit zijn twee belangrijke veroorzakers van onze dagelijkse stikstofuitstoot. De overheid wil terecht de Parijsakkoorden halen, maar natuurlijk ook zorgen dat onze economie groeit en o.a. de bouw van woningen hoogste prioriteit krijgt. Maar economische groei en de daarbij behorende uitstoot van stikstof gaat op dit moment niet goed samen met het nakomen van de klimaatafspraken.

Uiteraard moeten we doorgaan met het verduurzamen van onze mobiliteit. De afspraken van Parijs zijn leidend en het klimaatakkoord dwingt tot snel en zorgvuldig stappen zetten. Dus zorg voor meer snelfietswegen, realiseer E-fiets laadpalen bij alle OV-knooppunten in Overijssel, maak meer ruimte voor electrisch vervoer over weg en water, realiseer de aanleg van waterstofstations en regel dat electrische deelauto’s in wijken en dorpen beschikbaar zijn waarbij de batterijen van E-auto’s weer als buurtaccu’s kunnen fungeren.

Maar omdat de landbouw volgens alle berekeningen de grootste veroorzaker is van dagelijks nieuwe stikstofneerslag moeten we ook in die sector zoeken naar innovatieve oplossingen. Dat doen we niet door boeren als boosdoeners weg te zetten maar juist door ze te ondersteunen en meer kansen voor innovatie te bieden.

De kringlooplandbouw

Nederland is al jaren toe – en werkt inmiddels stapsgewijs – aan een nieuwe manier om landbouw te bedrijven: de kringlooplandbouw. Na de Tweede wereldoorlog wilde niemand meer honger lijden, dus stond de behoefte aan meer en goedkoop voedsel voorop. De boeren hebben dit voor ons mogelijk gemaakt! Van de potstal en kleinschalig boeren gingen we naar de ligboxstal en voedselproductie op een steeds grotere schaal.

Tegenwoordig is er geen tekort aan voedsel meer maar bestaat de maatschappelijke wens naar duurzaamheid en goede zorg voor onze natuurlijke omgeving. De oplossing voor de toekomst is natuurinclusief en circulair boeren. Dat betekent dat we weer teruggaan naar grondgebonden landbouw met gesloten ketens van voer en mest binnen het bedrijf of in de directe omgeving. Om precies te zijn: stop het gebruik van kunstmest en de invoer van soja, gebruik reststromen als voer voor varkens, geef kippen insecten door ze te laten scharrelen, laat koeien gras eten, verbouw mais voor menselijke consumptie en benut alle mest als bodemversterker.

Er ligt dus een grote opgave. De tijd dringt en we kunnen het de boeren niet alleen laten oplossen. In plaats van voedselproductie op steeds grotere schaal om winstgevend te blijven moeten boeren betaald gaan worden voor hun inzet voor natuurakkers, landschapsbeheer, bomenonderhoud, het creëren van leefgebieden voor weidevogels en het opwekken van duurzame stroom door bijvoorbeeld zonnedaken. Wij vinden dat de politiek op nationaal en provinciaal niveau de taak heeft de boer daarbij te helpen.

Politiek aan zet

Natuur en klimaat moeten prioriteit krijgen want die zijn van levensbelang voor ons allemaal. Als het aan D66 ligt hebben boeren in Overijssel de keuze: steun voor de noodzakelijke verandering naar kringlooplandbouw of hulp bij het stoppen met het bedrijf. Hoe dan ook hebben ze hulp verdiend. Dat vraagt geld vanuit de landelijke overheid als ook vanuit de provincie. Die kunnen enerzijds rechten opkopen (warme sanering) en anderzijds meer geld voor de transitie naar circulaire landbouw vrijmaken door het agro&food beleid van de provincie daar op te richten.

Het CDA kan niet meer wegkijken en dwarsliggen bij saneringen en het sluiten van de kringloop maar gelijktijdig klagen over een tekort aan woningen of het al dan niet openen van Lelystad Airport. Op deze manier “pal staan voor boeren” komt op langere termijn noch de boeren noch de maatschappij als geheel en zeker niet ons milieu ten goede.

Ook de VVD zal moeten kiezen: wil men vee, goedkoop vliegen of huisvesting? Omdat vee permanent stikstof uitstoot kan door vermindering van de veestapel op korte termijn ruimte ontstaan voor het realiseren van projecten waaronder de bouw van starterswoningen. Die nood is hoog en woningcorporaties en projectontwikkelaars moeten de ruimte krijgen de woningvoorraad sterk uit te breiden.

Dat dwingt tot keuzes. D66 ziet kansen voor mens en natuur door boeren te helpen die veranderingen te maken. Er zijn genoeg goede voorbeelden waarbij boeren grondgebonden werken en bijvoorbeeld aan melkproductie doen maar daarnaast ook fungeren als energieboer voor de gemeenschap. Het is tijd dat alle middelen die nu naar boeren gaan voor steun (vanuit de EU, landelijk en provinciaal) samengevoegd worden en dat die enkel en alleen ten goede moeten komen aan boeren die de omslag maken naar kringlooplandbouw of hulp willen voor het beëindigen van hun bedrijf.

Kringlooplandbouw is lokaal en regionaal van karakter. In Overijssel zijn vele goede initiatieven gaande. Maar ook wereldwijd kunnen we veel betekenen: Nederlandse boeren hebben dankzij hun drift tot innovatie de hoogste productie per vierkante meter. Onze boeren zijn wereldleiders in landbouwtechnologie en al hun opgebouwde kennis mag nog meer verspreid worden over de wereld. Laten we dus ook elders helpen om hoogwaardig en gezond voedsel te produceren met de minste milieudruk zoals in Nederland zodat er mondiaal minder landbouwgrond nodig is. Daardoor ontstaat er weer meer ruimte voor bossen.

Elke dag stoppen gemiddeld in Nederland 3 boeren. De sector levert een beperktere bijdrage aan ons BNP. In een metropool als Nederland – waar we natuurwaarden belangrijk vinden maar ondertussen ook meer willen vliegen en globaal blijven handelen – moeten maatregelen genomen worden om de verdere ontwikkeling van economie en ecologie in balans en samenhang te realiseren. Om dat mogelijk te maken moet de landbouwsector voluit geholpen worden. We houden van koeien in de wei en genieten van de hoogwaardige producten die we dagelijks eten. En dat willen we op een duurzame manier blijven doen. We mogen trots zijn op deze sector, dus laten we er ook alles aan doen om hen te helpen de omslag te versnellen. Omarm de boer als uw buur en laten we nationaal en provinciaal zorgen dat we hem niet in de steek laten maar daadwerkelijk steunen bij deze transitie die voor ons allen zo belangrijk is.