Mijnheer de voorzitter,
Dit is de eerste Begrotingsraad na de verkiezingen van maart 2018. Deze gemeenteraadsverkiezingen hebben een grote verschuiving in het Tielse politieke landschap teweeggebracht.
Het coalitieakkoord is een akkoord gesloten tussen VVD, PvdA en PvdB, waar wij als VVD veel vertrouwen in hebben. Wij willen verder werken aan een schone, aantrekkelijke en zorgzame gemeente waar het goed wonen en vertoeven is. De VVD vindt het belangrijk dat, om dit te behouden, coalitie en oppositie samenwerken.
De huidige, moeilijke financiële positie van Tiel geeft aan dat samenwerking een vereiste is om de waarschijnlijk niet altijd gemakkelijke beslissingen te nemen die nodig zijn om ervoor te zorgen dat Tiel de mooie stad blijft die het nu is.
Het is het college gelukt om ook dit jaar weer een sluitende begroting te presenteren.
Daartegenover staat echter de 2e Voortgangsrapportage die ons meldt dat we afstevenen op een fors tekort in de jaarrekening 2018. Dat is een grote tegenvaller welke iedereen tot nadenken zal moeten stemmen. De laatste jaren is er al veel bezuinigd, ook door de zogenaamde kaasschaafmethode toe te passen. Daarom denken wij dat de tijd helaas is aangebroken dat we keuzes zullen moeten gaan maken in onze uitgaven. Wat willen we en wat kunnen we betalen? Mede daarom vindt de VVD het belangrijk dat het college een werkgroep met raadsleden heeft gevormd die samen met het college diverse mogelijkheden gaat onderzoeken om structureel minder geld uit te gaan geven. De VVD zal immers te allen tijde voor een financieel gezonde stad gaan; dat zijn we aan onze inwoners verplicht. De VVD vindt dat we ook moeten onderzoeken of uitgaven welke wij doen aan de Gemeenschappelijke Regelingen wel noodzakelijk zijn. Wij hebben als fractie vaak de indruk dat het hier en daar wel een paar tandjes minder kan, maar daar is onderzoek voor nodig. Wij vragen het college dan ook of zij onze mening hierin delen en daar ook naar handelen; dit ook in het belang van het financieel gezond houden van Tiel.
De Werkzaak is een voorbeeld dat de VVD hier nadrukkelijk wil noemen. Het is van groot belang dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het arbeidsproces, dus werken. De VVD vindt dat, zeker bezien de huidige arbeidsmarkt, er alles moet worden gedaan om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Er komen steeds meer arbeidsmigranten werken in onze regio. Wij zouden graag van het college horen of er nu echt geen werkzoekenden zijn te vinden die openstaande vacatures moeten kunnen opvullen. Welke concrete acties worden er bij de Werkzaak ondernomen om aansluiting te krijgen om wel zoveel mogelijk mensen aan een baan te helpen? Wij willen hier graag snel inzicht in.
Ook vinden wij nog steeds dat de Tielse portefeuillehouder op z’n minst in het Dagelijks Bestuur van de Werkzaak hoort te zitten.
De kosten van de jeugdzorg in Tiel zijn zeer hoog. Volgens door u verstrekte gegevens is het percentage jongeren in Tiel dat een vorm van jeugdhulp krijgt 15,1 %, terwijl het landelijk gemiddelde op 11,2 % ligt. Dat wil dus zeggen dat er in Tiel verhoudingsgewijs ruim een kwart meer jongeren jeugdhulp krijgen dan het landelijk gemiddelde. Een zeer zorgelijke situatie. Wij juichen het dan ook toe dat het college een analyse laat maken waarom er in Tiel zoveel kinderen zijn die zorg nodig hebben. Is er al een indicatie te geven wanneer we de resultaten hiervan tegemoet kunnen zien?
Daarna moet zo snel mogelijk bekeken worden waar efficiënter en effectiever met de beschikbare financiële middelen, met name door de zorgaanbieders, kan worden omgegaan.
De VVD is blij dat de aanvraag bij het Fonds tekortgemeenten Jeugd is gehonoreerd. De 1,3 miljoen, die we als tegemoetkoming in de tekorten over 2016 en 2017 krijgen, is een steun in de rug. Hier is een compliment, aan de wethouder en de ambtenaren die dit dossier hebben behandeld, echt op zijn plaats.
Naast de financiële zorgen heeft de VVD nog een grote zorg. Wij maken ons grote zorgen over de ontwikkelingen op de woningmarkt. Het is en wordt steeds moeilijker voor starters een passende woning te kunnen kopen of te huren.
De wachtlijst in de sociale huurwoningmarkt is 5 jaar. Dus 5 jaar wachten voordat je überhaupt in aanmerking komt voor een woning. Het kopen van een woning voor een starter, leeftijd speelt hierbij geen rol, is ook bijna niet mogelijk. De huizenprijzen stijgen maandelijks, banken verlangen vaak teveel zekerheden als het gaat om eigen inbreng van financiële middelen ten opzichte van de financiering, kortom de woningmarkt in Tiel lijkt op slot te zitten. Daarom is de VVD ook een groot voorstander van de startersleningen. Onze fractie wil graag dat dit zo snel mogelijk wordt ingevoerd. Hierdoor zou ook de doorstroming van sociale huur naar koopwoningen weer wat beter op gang kunnen komen.
Doorstroming biedt immers weer enig soelaas op de sociale woningmarkt. Vraag aan het college is dan ook als de Raad hier vandaag mee akkoord gaat: Wanneer kunnen onze inwoners er dan een aanvraag voor indienen?
Maar, hoe positief dit ook maar kan uitpakken, daar lossen we het probleem niet helemaal mee op. We bouwen naar het oordeel van de VVD namelijk veel te weinig huizen.
Er is ook veel behoefte aan woningen voor huishoudens met een midden- of hoger inkomen. De VVD wil dan ook graag dat dit probleem in de Woonvisie, welke binnen enkele maanden ter bespreking in de raad komt voor te liggen, nadrukkelijk wordt benoemd, zodat hier bij de toekomstige woningbouwplannen rekening mee wordt gehouden.
Ook zou de VVD het bespreekbaar vinden als in die Woonvisie wordt opgenomen dat statushouders niet per definitie voorrang krijgen op de wachtlijsten voor een sociale huurwoning. Een Tielenaar moet circa 5 jaar wachten om hiervoor in aanmerking te komen. Het voelt als inwoner oneerlijk als je dan weet dat statushouders binnen veel kortere termijn een huis toegewezen krijgen.
Uw ambitie is om 200 huizen per jaar te bouwen, wij zouden dat graag als een minimumaantal gegarandeerd zien.
De VVD is zeker voor het zogenaamde inbreiden, maar bekend is dat dit soort plannen vaak lang duren en ook nog eens relatief duur zijn.
Onze fractie roept het college met klem op om haast te maken met de uitbreiding van Passewaaij. Om de achterstand in de woningbouw in te lopen is het noodzakelijk dat we snel gaan uitbreiden. Aan onze collega’s in de raad doen we nu dan ook de oproep waar mogelijk hun contacten bij de provincie te gebruiken om hen de noodzaak te doen inzien van uitbreiding van Passewaaij. De provincie vindt helaas nog steeds dat inbreiden voor uitbreiden gaat.
De voetgangerspromenade in de binnenstad wordt geteisterd door hinderlijk gebruik van scooters. Scooterrijders trekken zich weinig aan van het verbod op de promenade te rijden tijdens winkelopeningstijden. Daarbuiten lijkt de promenade af en toe wel een racebaan waar je als wandelaar of fietser ernstig gehinderd wordt. Bij de politie komen ook veel klachten binnen van mensen die daar wonen. De geluidsoverlast is zeer hinderlijk voor velen.
De VVD is dit een doorn in het oog en wij stellen dan ook voor het rijden met een gemotoriseerd voertuig, dus scooters en brommers, op de winkelpromenade voor 24 uur per dag te verbieden. Ook willen we graag dat hier frequent op wordt gehandhaafd, wij dienen hiertoe dan ook een motie in.
Voorzitter, dit is de bijdrage van de VVD in eerste termijn.
A.E.L. Duquesnoy – van den Heuvel
Fractievoorzitter.
