Naast het reeds openbare adviesrapport van de informateur, zullen ook de verslagen van de gesprekken met de verschillende partijen openbaar gemaakt worden. Dat heeft de gemeenteraad unaniem besloten. De raad kwam gisteravond (donderdag 12 april) bij elkaar in een extra vergadering, om de bevindingen van de informateur te bespreken.
De - door de ChristenUnie aangezochte - informateur, Wouter de Jong, heeft vorige week gesprekken gehad met alle partijen. Dit om te bezien hoe er een nieuwe coalitie gesmeed kan worden die de wethouders levert. Op basis van deze gesprekken ried hij een combinatie aan van ChristenUnie, VVD, SGP en ProV.
TussenstapAlvorens hij deze aanbeveling durfde te doen, wilde hij nog eens extra spreken met deze vier partijen. Deze tussenstap meldde hij echter niet aan de andere partijen - die hierover pas geïnformeerd werden toen zij het advies lazen. Het was dan ook vooral deze tussenstap waarover De Jong werd bevraagd in de gemeenteraad.
"Ik zag onuitgesproken problematieken en ik moet eerst even mensen in de ogen kijken," legde De Jong uit. Hij gaf aan te worstelen met de kwestie of dit extra gesprek bekendheid moest krijgen, maar het leek hem - vanwege het delicatie karakter ervan - uiteindelijk beter van niet. "Dat is aan de partijen zelf."
DriepartijencoalitieDe reden dat De Jong een deze vier partijen voordraagt voor de coalitie, is omdat 'vrijwel niemand' een coalitie van drie partijen - met de kleinst mogelijke meerderheid - zou willen. Het verschil tussen 'niemand' en 'vrijwel niemand' werd onder andere gemaakt door de SP. Het was dan ook aan raadslid Jan Breur om, als 'Lonesome Cowboy' een afwijkend geluid in de raadszaal te laten horen.
"Wij hadden eigenlijk liever een driepartijencoalitie gezien," vertelde Breur, "en wie ons langer volgt, weet ook dat zelfs een minderheidscoalitie voor ons niet onbespreekbaar is. Want daarmee komt het zwaartepunt niet zozeer bij de coalitie te liggen, maar bij de gemeenteraad als geheel. En dat bevordert het democratische gehalte." In een meerderheidscoalitie - zeker als er in de coalitie sprake is van ruime meerderheid - ligt het gevaar op de loer dat de oppositie enkel voor spek en bonen meedoet.
"De vorige coalitie rustte op een ruime meerderheid," bracht VVD'er Dylan Lochtenberg daar tegenin. "Maar toen was toch ook de gehele raad relevant?" "Dat klopt," antwoordde Breur, "maar bij een minderheid is dat automatisme, terwijl het bij zo'n ruime meerderheid echt aankomt op de mentaliteit van de coalitie. Maar goed, ik ken u. Ik vertrouw erop dat u het open karakter niet verloren zal laten gaan. En anders zal ik u er nog wel aan houden."
Inhoudelijke puntenDat de coalitie een partij meer omvat dan dat de SP graag had gezien, was echter geen onoverkomelijke belemmering. Dit advies was immers het logische gevolg van de inbreng van alle partijen. Wel gaf de SP nog wat inhoudelijke punten mee voor de formatie die nu gaat plaatsvinden.
"Als dadelijk de gespreksverslagen openbaar worden," zei Breur, "zult u zien dat wij een aantal zaken graag een plek zien krijgen in het raadsprogramma. Die hebben niet alleen te maken met de politieke cultuur als zodanig, maar ook met de vergaderdiscipline. Zaken als de energietransitie en het sociale domein verdienen zeker de aandacht, dus zie ik graag dat onze inbreng hierop zal worden meegenomen. Tot slot: van de vier partijen die nu de coalitie gaan vormen, is er maar één die het Regenboog Stembusakkoord heeft getekend. Desalniettemin hoop ik dat de vijf daarin opgenomen actiepunten de aandacht krijgen die ze verdienen."
(vlnr) SP delegatie Jan Breur en Enna van Duinen met informateur Wouter de Jong
Meer over dit onderwerp: De kiezer heeft gesproken Op zoek naar een nieuw College VIDEO: 'Gesprek met informateur Wouter de Jong'