Op 11 resp. 13 maart jl. ontstond door het terugtreden van Inwonerspartij resp. ChristenUnie uit de coalitie een politieke crisis in Lelystad. Wat is de huidige stand van zaken en wat is de rol van GroenLinks Lelystad? Fractievoorzitter Sjaak Kruis licht het toe.
Op 11 resp. 13 maart jl. ontstond door het terugtreden van Inwonerspartij resp. ChristenUnie uit de coalitie een politieke crisis in Lelystad. Sindsdien is er al ruim een maand verstreken. Een maand waarin alle partijen 2x afzonderlijk werden geconsulteerd, waarin wat ideeën over hoe verder werden gelanceerd. Maar waarin (althans voor ons) geen zichtbare poging werd gedaan om partijen echt met elkaar in verbinding te brengen. Een maand ook waarin helaas ook nog geen openbaar raadsdebat over de ontstane situatie plaats vond. Nu ligt er het verzoek van de vier resterende coalitiepartijen (12 zetels) aan de andere partijen om een minderheidscoalitie te steunen en als “gezamenlijke steunpartijen” een nieuwe wethouder te leveren. Daarbij hebben de vier ook al de procedure bedacht: een open vacature met sollicitatieprocedure.
We zitten in een intelligente Corona lockdown. De stad wacht op behandeling van veel belangrijke vraagstukken. Ondertussen gaat de huidige situatie van een halve bestuurlijke lockdown nog wel een tijd duren. Eerst moet immers nu duidelijk worden wie bereid is steun te verlenen. Dan moeten de condities waaronder partijen daartoe bereid zijn, nog ingevuld worden. En vervolgens moet er nog gesolliciteerd en geselecteerd worden. Het lijkt wel een burgemeestersbenoeming, maar dan een voor anderhalf jaar (of korter) …..
Hoe verhoudt de GroenLinks-fractie zich hier toe? Allereerst maken wij ons grote zorgen over het gebrek aan voortgang op de duurzaamheidsportefeuille. Daar is de afgelopen jaren bar weinig in gebeurd. Nu dreigt helemaal stilstand tot de volgende verkiezingen. Immers, de betreffende wethouder is afgetreden en de portefeuille is verdeeld over de overgebleven wethouders. Datzelfde geldt ook voor andere onderwerpen, des te meer, omdat nu ook weth. Ed Rentenaar is opgestapt en het resterende viertal wethouders nog meer taken moet verdelen. Niet dat wij denken dat we per sé zes wethouders nodig hebben, maar belangrijke personele veranderingen halverwege een raadsperiode leiden altijd tot vertraging en verbreding van portefeuilles vermindert de focus per onderdeel. Beperk die dan ook zo veel mogelijk is ons advies. Dat is ook meteen het nadeel van een nieuwe wethouder van buiten af: die moet zich ook nog inwerken in de stad, samenleving, partners en verhoudingen.
Dan de gekozen formule. Meerdere partijen die samen één wethouder leveren. Bij de formatie twee jaar geleden heeft GroenLinks dat geprobeerd voor elkaar te krijgen met partijen die relatief dicht bij ons staan. Dat lukte toen niet: een ieder hechtte te zeer aan het eigen geluid in het college. Waarom zou dat nu, met nog veel meer afstand tussen de potentiële steunpartijen, opeens wel lukken?
Nogal eens viel de afgelopen weken in gesprekken de term balans. De stad zou gebaat zijn bij een goed evenwicht in het bestuur tussen links en rechts, tussen conservatief en progressief. Daar valt, bij de huidige versnippering in de gemeenteraad, veel voor te zeggen. Zeker in de Lelystadse situatie, waarin de progressieve krachten helaas geen meerderheid hebben. Maar hoe is die balans te verzekeren als één of enkele van de “steunpartijen“ hun geluid daarin onvoldoende zelfstandig tot hun recht zien komen? Toch maar weer naar zes wethouders dan, zodat beiden via een “eigen” wethouder voldoende profiel kunnen krijgen? En dat op die manier ook verzekerd wordt dat voor GroenLinks belangrijke beleidsterreinen als duurzaamheid, onderwijs, natuur en landschap en verkeer en vervoer volwaardige bestuurlijke aandacht krijgen? Wat blijft er dan over van het nieuwe van deze formule? Is het dan niet gewoon weer een meerderheidscollege? En is dat dan misschien toch niet de meest snelle en stabiele oplossing?
GroenLinks is sterk voor een bestuursvorm waarin er minder sprake is van coalitie en oppositie, waarin het dualisme goed tot z’n recht komt, waarin wethouders gekozen worden vanwege hun bestuurskracht en –kwaliteit, waarin de samenleving optimaal mee kan doen in het besturen van de stad. Maar dat vraagt nog al wat. Daar is een volledige raadsperiode voor nodig en niet een halfslachtige, zogenaamd nieuwe opzet halverwege.
14 april 2020, Sjaak Kruis, fractievoorzitter GroenLinks
