Poliflw

Renkum kan een sluitende begroting maken op basis van de huidige taken en inkomsten. Door nieuwe taken van het Rijk en verlaging van de Rijksbijdrage ontstaan de rode cijfers. De gemeenteraad heeft ervoor gekozen om die rode cijfers te laten zien, in plaats van ze 'op te lossen' door extra bezuinigingen.

GroenLinks wil dat we tijd en geld kunnen blijven steken in de kernkwaliteiten van onze gemeente. Lees hier de bijdrage van fractievoorzitter Eveline Vink over de Voorjaarsnota en Perspectiefnota 2020.  

"De kont tegen de krib, de hakken in het zand of ‘de Renkumse Weg’. Hoe je het ook noemt: wij hebben besloten aan te sturen op een niet-sluitende begroting. In deze Perspectiefnota is een waslijst PM-posten opgenomen voor wettelijke taken waarmee het Rijk ons opzadelt, zonder het benodigde budget. Meer bezuinigen kan niet meer. GroenLinks staat achter de actie #StopLokaleBezuinigingen die onze wethouder gestart is en we waarderen haar grote inzet. Binnen GroenLinks hebben wij dit signaal natuurlijk gedeeld met de Tweede Kamerfractie en met andere gemeenten. We steunen dan ook de motie Onhoudbaar. Laten we hopen dat er in Den Haag ook geluisterd wordt.

Binnen de beperkte financiële ruimte is het college goed bezig om zoveel mogelijk te bereiken. We zien dat het college steeds meer aan overheidsparticipatie doet: aansluiten op wat er van onderop komt.

En daarnaast toekomstgericht kijken naar de eigen taken en inhoudelijk en financieel naar de lange termijn kijken met de beheerplannen voor onder meer wegen, verkeer en groen. GroenLinks vindt dit een uitstekende aanpak.

 

Leefbaar inkomen

We zijn als land rijk genoeg om alle monden te voeden. Het is heel belangrijk dat de voedselbank goed ondersteund wordt, maar veel liever hadden we geen voedselbank. Het is niet nodig als we eerlijk delen. Als we dan in de Perspectiefnota lezen dat er gewerkt wordt aan de ‘beheersing van het bijstandsbestand’, dan begrijpen we daar niets van. Beter had er kunnen staan ‘We werken aan een leefbaar inkomen voor iedereen’. De noden van inwoners moet het uitgangspunt zijn. Graag horen we van het college op welke manier wij in Renkum werken aan een leefbaar inkomen voor iedereen.

Toekomstperspectief

Ik weet niet wie van jullie nog wel eens in bomen klimt, maar misschien weet je het nog wel: om de onderste tak te bereiken, heb je vaak eerst even een kontje nodig.

In de motie Toekomstperspectief beoogt D66 om startende sociale ondernemingen een kontje te geven. Er is nog een groep die een kontje kan gebruiken om weer op eigen benen te komen: deeltijdwerkers in de bijstand. De verwachting is dat er de komende jaren meer mensen afhankelijk worden van een uitkering en dat het dus een extra belangrijk thema wordt.

Een deeltijdbaan levert voor mensen normaal gesproken geen extra inkomsten op, maar het is wel een hele goede manier om door te groeien naar fulltime werk. Met een kleine stimulans ter hoogte van een vrijwilligersvergoeding is in Amsterdam de uitstroom uit de bijstand verdubbeld. Het lijkt ons de moeite waard om te kijken of dat hier ook kan.

 

Ruimte

Samen met inwoners kunnen we zoveel bereiken. De Omgevingsvisie gaat over de ruimte die we hebben. Hoe willen we die invullen? Dat gaat over landschap, wonen en werken. Maar ook over stikstof, dierenwelzijn, klimaat.

Hoe zorgen we dat er binnen de dorpen nog groen is, zonder dat we het buitengebied vol moeten bouwen? Hoe werken we aan de klimaattransitie, maar koesteren we ook ons landschap? Deze vragen moeten we met de Renkumse samenleving beantwoorden.

Samen met inwoners pakken we ook andere thema’s op. Visie grootschalige opwek, afvalverwerking, biodiversiteit en de energietransitie. De duurzame wijken bruisen, wat kunnen we trots zijn op zulke actieve en betrokken inwoners. Complimenten voor de manier waarop het college dit aanpakt: open en samen.

 

Regio

We moeten ook samenwerken over de grenzen van de gemeente heen. We zijn te klein en te kwetsbaar om alles zelf te doen, en met een regio samen is je stem veel luider. Net als we met veel gemeentes tegelijk aan Den Haag laten weten dat we meer geld nodig hebben, laten we met veel gemeentes in de regio weten dat er -bijvoorbeeld- een tunnel onder het spoor in Wolfheze nodig is. Over de vorm en de thema’s waarin we kiezen voor samenwerking in Arnhem-Nijmegen gaan we dit najaar nog een paar noten kraken.

Wij willen onze zelfstandigheid, onze eigenheid en identiteit niet opgeven. En juist samenwerking hebben we nodig om die zelfstandigheid te bewaren. En eigen beleid en budget voor onze kernkwaliteiten is er nodig om onze identiteit te bewaren.

 

Kernkwaliteiten Het college kiest ervoor om ondanks de financiële uitdagingen de identiteit van onze gemeente niet op te geven. Daar staat GroenLinks helemaal achter. Onze kernkwaliteiten landschap, airborne en kunst hebben meer nodig dan dat we ze benoemen. Het vergt aandacht en budget, om precies dat te blijven: een kwaliteit.  

Onze landgoederen, bossen, beken, sprengen, de stuwwal en uiterwaarden met alle flora en fauna geven Renkum zijn eigen, zeer zichtbare, identiteit en maken dit zo’n fijne plek om te wonen en te bezoeken. Het is niet voor niks dat het inwonerspanel GROEN noemt als belangrijkste antwoord op de vraag ‘Wat voor gemeente moet Renkum zijn’.   De pijn die iedereen voelt bij het afgelasten van de herdenkingen, de wandeltocht, de viering van vrijheid geeft ook aan hoezeer de airborne deel is van onze identiteit en dat geldt voor jong en oud.   En de betekenis van kunst en cultuur kan ik niet beter verwoorden dan het in de brandbrief stond: kunst voedt de geest en de ziel. Helpt ons met verwondering te blijven kijken. Geeft ons de mogelijkheid om uit de waan van de dag te treden. Is van onschatbare waarde.  

GroenLinks wil die investering in de kernkwaliteiten blijven doen om datgene te koesteren, dat Renkum Renkum maakt."

 

Dorien Nannings is begin mei geïnterviewd door Eveline Vink, tevens raadslid en fractievoorzitter van GroenLinks Renkum.

Eveline en Dorien maakten beiden tot 2018 deel uit van een webredactie en zaten geregeld samen in de trein op weg naar of van een vergadering. Tijdens die reizen spraken ze steeds vaker over de lokale politiek. Eveline is sinds 2014 politiek actief voor GroenLinks Renkum en Dorien sloot zich begin 2019 aan bij GroenLinks Lochem.

Begin mei heeft Eveline Dorien geinterviewd, in het kader van 'Het GroenLinkse geluid'.

"De gedrevenheid binnen GroenLinks Lochem viel me meteen op, zowel in het bestuur als in de fractie. [...] Hoe moet je je bewegen om iets te bereiken? Alleen je standpunten roepen werkt niet. Het gaat om de nuances, hoe moeilijk dat soms is en hoeveel energie het kost."

Voor leden van GroenLinks is het interview te lezen op Plek: Het GroenLinkse geluid in Lochem: de frisse blik van nieuw bestuurslid Dorien Nannings.

Het was een flinke uitdaging, de gemeentelijke begroting voor 2020. We moeten miljoenen bezuinigen, hoe kunnen we toch goed zorgen voor natuur, inwoners en klimaat? Door vindingrijk te zijn, samen met inwoners aan de slag te gaan en dichtbij de samenleving te werken, zegt GroenLinks-fractievoorzitter Eveline Vink.

Woensdag 6 november werd de begroting 2020 vastgesteld in de raad. Lees hier de bijdrage van GroenLinks.

"Voor ons ligt de tweede begroting van dit college en deze raad. Hij telt 187 bladzijden en 89 miljoen euro, bedoeld voor 31.000 inwoners, in 366 dagen. Dat is iets meer dan 7,5 euro per inwoner per dag. Op die 7,5 euro moeten we zestig cent gaan besparen de komende jaren. Dat wordt niet makkelijk. GroenLinks vindt de begroting die voor ons ligt een uitgebalanceerd resultaat, dat zeker niet pijnloos is, maar waar wij, gegeven de situatie, wel achter kunnen staan.

De organisatie heeft op een creatieve, roldoorbrekende manier gekeken naar elke cent die er wordt uitgegeven. Waarom doen we iets op deze manier? Draagt het bij aan onze doelen? Kan het anders? De raad werd al een half jaar geleden bij dit proces betrokken. Er werd geluisterd, zorgen gehoord, compromissen gezocht. Wij hebben veel waardering hiervoor, complimenten aan de medewerkers, het managementteam en het college.

 

Waar hebben we het dan over?

 

Groen

Als eerste over groen. Het belangrijkste woord dat de identiteit van Renkum beschrijft, zeggen inwoners in het onderzoek van Moventem: Groen. Het groen ontkomt niet geheel aan de bezuinigingen. Het Landschapsbasisplan en de landgoederenvisie verdienen een veel groter budget, net als het groenbeheer en dierenwelzijn. Maar dat is er nu niet, dus we moeten vindingrijk zijn. Als we de budgetten gebruiken om een vliegwiel te zijn voor het enthousiasme dat er is onder inwoners, komen we heel ver.

Dan kom ik bij een belangrijk kernwoord uit het coalitieakkoord: dichtbij. We hebben onlangs op papier gezet hoe we ruimte en vorm geven aan right to challenge en dorpsgericht werken. In het groen krijgt de samenwerking tussen inwoners en de gemeente al op veel plekken handen en voeten.

GroenLinks ziet hier nog meer kansen, bijvoorbeeld door de biodiversiteitscrisis aan te pakken met inwoners samen. Er zoveel groene kennis, kunde en betrokkenheid in onze gemeente, maak er gebruik van. Gezamenlijk en dichtbij.

Een bioloog leerde mij: de natuur kent twee vijanden, onwetendheid en onverschilligheid. Natuureducatie is dus een cruciaal fundament als we een samenleving willen die goed omgaat met de natuur. De subsidie die stichting Renkums Beekdal krijgt voor natuur- en milieueducatie, willen wij zeker niet stopzetten.

Wij stellen een amendement voor op dit punt. En, tip, de provincie heeft in de begroting extra geld gereserveerd voor natuureducatie via de IVN, dus misschien kunnen we samen nóg meer bereiken.

Sociaal

Kansen om je te ontwikkelen, elkaar ontmoeten, verbinding maken. De beste dingen in het leven zijn onbetaalbaar, maar het scheppen van de juiste context kost geld. De bibliotheek is zo’n context, dat hebben de inwoners van Renkum en Heelsum ons heel duidelijk gemaakt. De afdelingen voor jongeren en volwassenen wegbezuinigen en de ontmoeting die daardoor ontstaat, kun je zien als kapitaalvernietiging. Intermenselijk kapitaal. En intellectueel potentieel, als we toch met dure woorden smijten. Wist je dat je 1000 woorden per jaar leert als je elke dag een kwartier leest? Een goede bibliotheek in de buurt is veel waard. GroenLinks steunt daarom het verlagen van de bezuinigingsopgave op de bibliotheek.

Moet ook daar vindingrijk gekeken worden naar locatie en mogelijkheden? Ja zeker. De bezuiniging voor 2023 staat er nog. Maar we breken nu niks af, voordat er een goed alternatief is.

Ook op mantelzorg wordt flink bezuinigd. De dagelijkse zorgen voor een naaste heeft een grote impact op iemands leven. Mantelzorgers hebben zelf ook behoeften en het is kortzichtig om daarop te beknibbelen. Respijtzorg, de zorg even uit handen nemen, is wat ons betreft de belangrijkste ondersteuning. Maar ook lotgenotencontact en waardering dragen bij aan het welzijn van de mantelzorger. We halen daarom 20K van de bezuiniging af.

 

Klimaat

Volgens ons bekende motto ‘groen, sociaal’ kom ik nu bij ‘klimaatneutraal’. Het is de afgelopen jaren beter en slechter geworden met dit onderwerp. Beter, omdat er wettelijke verplichtingen zijn gekomen. Het rijk stelt eisen, de provincie ook. De noodzaak om maatregelen te nemen dringt en uit te voeren steeds breder door in de politiek.

Maar het is ook slechter. Want het klimaat verandert maar door, de gevolgen zijn steeds merkbaarder en de weg terug wordt steeds langer. “Klimaatverandering is ook een soort feedback”, stond er op de Loesje-kalender vorige week. Wij wekken in Nederland nog  maar ongeveer 7,5% van onze energie duurzaam op en debatteren wekenlang over de mitsen en maren van elke stap vooruit. In 2020 maken we een plan voor het omgaan met de gevolgen van droogte en storm, ziekten en plagen die een gevolg zijn van de klimaatcrisis en biodiversiteitscrisis. De feedback, zeg maar. De kosten die hier jaarlijks mee gemoeid zijn, meestal rond de 75.000 euro, worden gedekt uit de post Onvoorzien. Komt er volgend jaar dan eindelijk een apart budget hiervoor?

Niet alleen de gevolgen, ook de aanpak van klimaatverandering zelf moet prioriteit hebben en houden. Initiatieven uit de samenleving moet je met beide handen aangrijpen. Provincie Gelderland heeft naast bakken duurzame ambitie, ook redelijk wat bakken met geld. Wij hebben een pot cofinanciering en de provincie heeft de 50/50-regel losgelaten. Hier zitten dus écht kansen. College, dragen jullie dit actief uit naar inwoners, naar duurzame initiatieven, en helpen jullie om dit te benutten?

 

Financiën

Tot slot. “We staan voor gezonde gemeentefinanciën en een duurzaam financieel evenwicht” schreven we in het laatste hoofdstuk van het coalitieakkoord. We wisten toen nog niet dat Den Haag het allemaal nog gortiger zou maken. GroenLinks vindt dat er vanuit het Rijk structureel meer geld naar gemeentes moet. We hopen dat alle signalen die er vanuit het hele land komen, uiteindelijk tot verandering leiden.

Een duurzaam financieel evenwicht bereiken we door een ozb-verhoging in te boeken vanaf 2021. Pakt het accres inderdaad zo positief uit als de Septembercirculaire voorspelt en gebeuren er verder geen gekke dingen, dan is die verhoging misschien niet nodig. Maar komen er nog wat onverwachte financiële uitdagingen op ons pad, en daar gaan wij wel vanuit, dan zijn wij voorbereid. De basis is op orde, financieel én in de organisatie."  

Het amendement dat GroenLinks samen met PvdA, D66 en VVD indiende werd aangenomen. De bezuiniging op natuur- en milieueducatie geschrapt en de bezuinigingen op de bibliotheek en de ondersteuning van mantelzorgers verlaagd, de voorgestelde ozb-verhoging is een jaar verschoven naar 2021. De geamendeerde begroting 2020 is aangenomen.

We hebben een mooi coalitieakkoord met veel kansen voor onze inwoners en goede plannen voor onze omgeving. Maar het leven is wat je gebeurt terwijl je andere plannen maakt. Het Rijk geeft de gemeenten minder geld en de zorgkosten stijgen, nu moet Renkum 5 miljoen bezuinigen. Dit zet een rem op onze ambities en dwingt ons tot bezuinigingen. Woensdag 26 juni besprak de raad de bezuinigingsvoorstellen in de Perspectiefnota. GroenLinks wil toekomstbestendig besturen. Niet alleen een sluitende begroting maken, maar goed kijken naar de lange termijneffecten van onze besluiten.

Begrotingsevenwicht Gemeente Renkum moet 5 miljoen bezuinigen, om te voorkomen dat de Provincie het roer overneemt en er met de botte bijl doorheen gaat. Het kabinet heeft flink bezuinigd op de zorgtaken die ze ons gegeven hebben. Gek genoeg krijgen gemeenten minder budget, als het Rijk zelf minder uitgeeft. Landelijk is er geld over, gemeenten hebben tekort. Het is tijd dat het Rijk zich opstelt als een betrouwbare partner, in plaats van als een grillige tiener. GroenLinks riep in een motie het Rijk op om een structureel en stabiel financieel beleid te voeren naar gemeenten toe en de bezuinigingen op zorg te evalueren. De motie werd ondersteund door de hele raad.

Samenwerken GroenLinks heeft zich de afgelopen tijd op deze moeilijke besluiten voorbereid, door veel gesprekken te voeren. Met inwoners over wat zij belangrijk vinden, met organisaties die getroffen worden door de voorstellen, en met de andere partijen in de raad. Door de grote opgave waar we samen voor staan, namen alle partijen de verantwoordelijkheid zich te richten op de overeenkomsten in plaats van de verschillen. We kwamen tot een aantal raadsbrede aanpassingen en een unaniem aangenomen Perspectiefnota. Fractievoorzitter Eveline Vink complimenteerde haar collega's in de raad. "We willen allemaal het beste voor onze inwoners, en soms moet je dan over je eigen schaduw heen springen. Ik hoop en verwacht dat we deze constructieve samenwerking blijven voortzetten."

Aanpassingen De raad haalde drie voorstellen uit het plan: het versoberen van het onderhoud voor speelplaatsen en straatmeubilair, hogere kosten voor de aanvraag van een mindervalidenparkeerplaats en betaald parkeren in de centra van drie dorpen. Deze voorstellen worden geschrapt en komen niet terug in de begroting. Voor vijf andere onderwerpen hebben we het college om een alternatief plan gevraagd. Dit gaat om de bezuinigingen op de bibliotheken, het groenonderhoud in de dorpen, administratieve hulp van Humanitas, het zwembad in Oosterbeek en verlaging van de vermogenstoets bijzondere bijstand. Het college gaat met de betrokken partijen en de raad in gesprek hierover en komt in het najaar met nieuwe voorstellen. Voor de bibliotheek gaven we daarnaast in een motie de opdracht om in alle drie dorpen waar dat nu is, een bibliotheekfunctie in stand te houden.

Biodiversiteit Ook bij het groenonderhoud gaf GroenLinks een duidelijke richting mee. GroenLinks stelt voor dat we actief werken aan meer soortenrijkdom en een grotere weerbaarheid van onze bomen en planten. We hoeven maar naar buiten te gaan en merken de gevolgen van menselijk handelen in klimaat en natuur. Recordtemperaturen, stormen, droogte. Ons groen heeft onvoldoende veerkracht om de gevolgen hiervan op te vangen. De eikenprocessierupsen zijn hiervan ook een voorbeeld. We kunnen de ecologische veerkracht van ons groen verbeteren door niet meer sturen op beeldkwaliteit, maar op biodiversiteit. Het college deelt deze ambitie en zegde toe hiermee aan de slag te gaan.

In gesprek blijven De komende maanden vindt de concrete uitwerking van een aantal plannen plaats, en in het najaar komen er nog meer bezuinigingsvoorstellen naar de raad. Want de 5 miljoen is met deze besluiten nog niet gehaald. College en raad trekken hierin samen op en we willen daar ook inwoners bij betrekken. De raad gaf het college deze opdracht en GroenLinks geeft zichzelf ook, als altijd, die taak. Na de zomer geven we de uitwerking daarvan handen en voeten. Wil je alvast een zorg meegeven, een idee delen of meer uitleg krijgen over een bepaalde keuze? Neem contact op met de fractie via Eveline@groenlinksrenkum.nl.

Lees de hele beschouwing van fractievoorzitter Eveline Vink in de bijlage.