Poliflw

Op dinsdag 5 november 2019 behandelde de gemeenteraad de begroting van 2020. Groenlinks koos ervoor duurzaamheid als thema voor haar inbreng: Financiële duurzaamheid; Sociale duurzaamheid en Groene duurzaamheid. 

De avond begon met 2 insprekers. Namens de Molukse gemeenschap van Overbetuwe werd ingesproken over de zorgelijke situatie op de Molukken na de aardbeving van 26 september en de vele naschokken die volgden. 170.000 mensen zijn op de vlucht geslagen uit angst voor tsunami’s en verdere naschokken. De heer Barends deelde, zoals te doen gebruikelijk, zijn visie op onze begroting. Het is goed om onze raadsvergaderingen te beginnen met signalen van onze inwoners en anderen die Overbetuwe een warm hart toedragen. Het helpt om in het oog te houden dat alle politieke inzet bedoeld is om het voor onze inwoners, al onze inwoners goed te regelen. 

De verschillende fracties kregen de gelegenheid om toe te lichten hoe zij tegen de begroting aankijken. GroenLinks is kritisch over de begroting. Fractievoorzitter Hanno Krijgsman deelde in zijn betoog onze standpunten.

Financiële duurzaamheid

Om de ambities van dit college waar te maken moet de gemeente een stevige financiële basis hebben, maar die basis is in de afgelopen jaren flink verzwakt. GroenLinks verwacht oplopende tekorten voor de Jeugdzorg. Bezuinigingen op andere delen van het Sociaal Domein zie je terug bij kinderen: als hun ouders problemen ervaren en daar onvoldoende bij worden ondersteund, zie je dat terug bij kinderen. Dat sterkt ons in ons standpunt dat de verschillende delen van het Sociaal Domein integraal moeten worden benaderd, om te zorgen voor de broodnodige samenhang. We beperken met grote uitgaven zoals een nieuw zwembad in Elst, nieuwbouw van scholen en dorpshuizen onze keuzevrijheid over 2, 10 en 20 jaar.

Sociale duurzaamheid

Om in Overbetuwe een goed leven te kunnen leiden is passende woonruimte van groot belang. Maar wat er gebouwd wordt past helaas niet bij de behoefte.

GroenLinks diende daarom motie M6 in: “Meer bouwen naar kwalitatieve behoeften”. Deze motie hebben we aangehouden, omdat de gemeenteraad zich in november buigt over de situatie in de woningbouw en de motie na deze bespreking beter gepast is. We moeten slagen maken om te kunnen voldoen aan de gestelde doelen uit het Klimaatakkoord. Mensen maken zich echter bezorgd om de kosten die hier mee gemoeid zijn.

Klimaatverandering echt aanpakken kan niet zonder groene solidariteit. In onze motie M2 “Energietransitie voor iedereen” riepen we het college op om in het eerste kwartaal van 2020 te komen met een plan om inwoners met lagere inkomens mee te nemen in deze energietransitie. Ook deze motie hebben we aangehouden. Wethouder Horsthuis-Tangelder gaf aan dat de insteek van deze motie onderdeel is van plannen waar hij al mee bezig is.

Groene duurzaamheid

Het college zegt dat we op koers zitten, maar dat geldt alleen voor de toekomstplannen die er zijn. Over de daadwerkelijke CO2-besparing en het aandeel duurzame energie weet het college weinig. Het enige dat nu in de begroting staat is dat we op 3,4% hernieuwbare elektriciteit zaten in 2017. Nieuwere cijfers zijn niet bekend. In onze motie M3 “Nu maatregelen voor een duurzame toekomst” vroegen we het college om voorstellen te doen om de CO2-uitstoot van (lokaal) verkeer, gebouwen en landbouw te verminderen. Helaas heeft deze motie het niet gehaald, maar dit onderwerp blijft uiteraard hoog op onze agenda staan.

GroenLinks wil graag een duurzame begroting, die oog heeft voor financiële, sociale en groene duurzaamheid. In deze begroting wordt niet langer vooruitgekeken dan 1 a 2 jaar en dat is voor GroenLinks onvoldoende. Wij willen dat het in Overbetuwe niet alleen goed leven is, maar dat het in Overbetuwe ook goed leven blijft. We hebben daarom uiteindelijk tegen de Begroting 2020 gestemd.

De vergadering verliep erg onrustig doordat de motie “Een menselijk gebaar voor de Molukken” met 18 stemmen tegen en 11 stemmen voor werd verworpen. Diverse leden van de Molukse gemeenschap waren het hier luidruchtig mee oneens, waardoor de vergadering geschorst moest worden. Dit zorgde voor een onprettig einde van deze raadsvergadering.

Op vrijdag 30 november organiseerde GroenLinks Overbetuwe in samenwerking met DWARS Arnhem-Nijmegen het Young Politics Festival. Een festival om jongeren enthousiast te maken voor politiek.

De middag ging meteen goed van start met een verhaal door Martijn Aslander. Hij vertelde hoe je dingen voor elkaar kan krijgen zonder geld en ‘papier’ door hulp te vragen en creatief te denken. Het opende de ogen van veel mensen in de zaal, en zette aan tot denken: ‘Doen we soms niet te moeilijk?’.

Daarna volgden drie rondes met in elke ronde drie workshops waar van alles te beleven was. Er werden onder andere mooie slogans geschreven, er werd goed samengewerkt en héél creatief gedacht bij de marshmallow challenge en natuurlijk werd er ook fanatiek gedebatteerd.

Naast deze doe-workshops was er ook alle ruimte om in gesprek te gaan met lokale politici. De jongste lijsttrekker van de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen, Mike van Diemen, vertelde over hoe het is als je op je 19e al fractievoorzitter bent, naast je studie. DWARS vertelde over wat je precies kan verwachten van een politieke jongerenorganisatie. En de raadsleden van GroenLinks Overbetuwe beantwoordden vele vragen; van ‘Hoeveel tijd kost het raadslidmaatschap eigenlijk?’ tot ‘Hoe gaan jullie om met integriteit­?’ Ook fractievoorzitter Hanno Krijgsman was natuurlijk van de partij en gaf tips en trucs over hoe je als jongere je lokale fractie kan benaderen en hoe je je goede ideeën onder de aandacht kan brengen.

De aanwezige jongeren, en de iets minder jongeren, waren enthousiast! Je kan dus wél een verschil maken en politici zijn niet ‘ver weg’. Je kan je ideeën juist makkelijk met hen delen en ze zijn nog blij met die input ook! Vooral in de pauzes viel dat op. Jongeren met een idee die een raadslid aanspraken, persoonsgegevens die werden uitgewisseld en uitnodigingen die enthousiast werden opgepakt.

Aan het eind van de avond vonden wij op het dromenbord een geeltje met de volgende tekst: “Ik droom van meer politics festivals”. Voor de hele organisatie de bevestiging dat het een goede bijeenkomst was.

Wethouder van Baal heeft de Raad tijdens de voorronde van 21 augustus de gemeenteraad onjuist geïnformeerd over het nieuwbouwproject Valburg-Zuid. Van Baal stelde dat de monumentencommissie een positief advies heeft gegeven over het voornemen om de monumentale status van een monumentale boerderij, die moet wijken voor het Multifunctionele Centrum (MFC) Valburg, af te halen. Dit bleek niet zo te zijn. De monumentencommissie wil juist het monument behouden en integreren in het MFC. Hiermee heeft van Baal de Raad op het verkeerde been gezet.

Omdat GroenLinks tijdens de gemeenteraadsverkiezingen veel inwoners achter haar pleidooi voor transparantie en openheid wist te krijgen, wilde GroenLinks wethouder van Baal in de raadsvergadering van 4 september op deze fout aanspreken. De burgemeester gaf hier echter geen ruimte voor. Dit terwijl wij de wethouder niet onderuit wilden halen, maar de kans wilden geven om publiekelijk terug te komen op zijn fout. Ieder mens kan zich vergissen maar dan is het wel netjes daar op terug te komen.

De burgemeester snoerde GroenLinks fractievoorzitter Hanno Krijgsman op voorhand de mond en hij mocht de wethouder niet aanspreken op zijn fout. Op die manier heeft de burgemeester GroenLinks belemmerd om haar rol als volksvertegenwoordiger uit te voeren.

Dit vindt GroenLinks ernstig en onbegrijpelijk. Temeer omdat in het Berenschot-rapport staat dat het College veel macht heeft en de burgemeester de wethouders de hand boven het hoofd houdt door te sturen in het debat. Beide patronen waren tijdens de raadsvergadering terug te zien.

In de landelijke politiek worden bestuurders regelmatig aangesproken op hun verantwoordelijkheden (bijvoorbeeld Stef Blok), GroenLinks ziet graag dat dit ook in Overbetuwe de gangbare praktijk wordt en zal zich hiervoor blijven inzetten.

GroenLinks wil radicaal breken met de cultuur in Overbetuwe. Daarvoor heeft GroenLinks-voorman Hanno Krijgsman drie voorstellen gedaan over openheid, transparantie en participatie rondom de coalitievorming.

Hanno Krijgsman: “Een goed begin is het halve werk en daarom willen we er direct na de verkiezingen een start mee maken.” De partij doet drie voorstellen. Het overleg tussen fracties op 22 maart, waar de inzet rondom samenwerking in een college wordt besproken, wordt openbaar. Ten tweede wil GroenLinks dat het nieuwe college streeft naar een raadsprogramma in plaats van een collegeprogramma. Tot slot moet het afgesproken programma ter consultatie worden voorgelegd aan de inwoners voordat de gemeenteraad er instemming aangeeft.

Krijgsman: “Dit is onze inzet, maar wellicht hebben andere partijen nog goede aanvullingen. We horen ze graag en zullen de waarde ervan beoordelen.” GroenLinks Overbetuwe vindt dat inwoners inzicht moeten krijgen in de overwegingen van de bestuurders bij het maken van keuzes. Dit moet het vertrekpunt zijn bij de onderhandelingen over een coalitie na de raadsverkiezingen.

Fractievoorzitter en lijsttrekker Hanno Krijgsman: “GroenLinks is voorstander van een open en transparante bestuursstijl. Daarom doen we deze voorstellen. We willen definitief afrekenen met achterkamers.” Tot nu toe vindt in de gemeente Overbetuwe het maken van afspraken over de wijze van coalitievorming achter gesloten deuren plaats. Ook nu weer staat de bijeenkomst van de fractievoorzitters op 22 maart als een besloten vergadering op de agenda. “Het liefst zien we dat het hele onderhandelingsproces in het openbaar gebeurt, maar dat is wellicht voor een aantal partijen in de raad nog een brug te ver”, aldus de heer Krijgsman. Dat is tot nog toe maar gelukt in een paar gemeenten in Nederland en de gemeente Overbetuwe heeft niet de reputatie de meest vooruitstrevende te zijn als het gaat om bestuurlijke vernieuwing.

Krijgsman stelt dan ook voor om tot een raadsakkoord te komen voor de komende vier jaar. Dat wil zeggen een programma op hoofdlijnen waaraan door alle partijen is meegewerkt en dat ook op de steun van de voltallige gemeenteraad kan rekenen. “Hiermee voorkom je een dichtgetimmerd coalitieakkoord en zorg je voor flexibiliteit. We hopen zo vanuit het college nieuwe ontwikkelingen en suggesties door de bevolking of creatieve voorstellen van de oppositie mee te kunnen nemen. Dat lijkt ons een goede zaak.” Met een raadsakkoord is al in meerdere gemeenten ervaring opgedaan, onder andere in Almelo, Etten-Leur, Leiden en Oude IJsselstreek.

Om de burgers optimaal invloed te geven op de hoofdlijnen voor de komende vier jaar kiest Krijgsman ervoor om het concept van dit akkoord in een consultatie voor te leggen aan inwoners. Die kunnen zo hun visie geven voordat de gemeenteraad het vaststelt. “Op die manier maak je de lokale democratie levendig en geef je iedereen de kans om invloed uit te oefenen.” Het is nog onduidelijk in hoeverre andere partijen hierin mee willen gaan.