Poliflw

Dinsdagavond 17 september vond in de raadszaal een hoorzitting plaats over het Stadshart, op initiatief van GroenLinks. Fractievoorzitter Sjaak Kruis kijkt terug op een nuttige avond, die zeker inspiratie biedt tot concrete acties.

In het voorjaar nam de GroenLinks - fractie het initiatief voor een hoorzitting over het  Lelystadse stadscentrum. De gemeenteraad nam dat over en samen met Dennis Grimbergen (VVD), Henk Schraa (CU), Emiel v.d. Herberg (PvdA) en griffiemedewerkers mocht ik die organiseren. Terwijl het land zich op 17 september druk maakte over de baard van de koning en de winst van Ajax spraken wij, raadsleden, in een goed bezette raadszaal met betrokkenen over vastgoed, winkelen, bereikbaarheid, veiligheid, levendigheid, horeca en wonen in het stadscentrum. Het werd een boeiende avond. Wat viel op?

Allereerst dat het voor zowel raad als deelnemers spannend was. “Het is geen examen, of verhoor”, probeerde plv. voorzitter van de raad Emiel v.d. Herberg dat te relativeren. Een deelnemer die vaak grote groepen mensen toespreekt vertrouwde mij toe dat zij “knap zenuwachtig” was geweest. Het vraag- en antwoordspel had natuurlijk vooral tot doel de problematiek van het stadscentrum helder te krijgen en welk perspectief zij daarvoor vanuit hun betrokkenheid zien. Jammer was dat enkele belangrijke betrokken partijen zich niet aanmeldden. We kunnen hen natuurlijk niet dwingen. Maar degenen die er wel waren leverden een waardevolle inbreng, op al die verschillende thema’s.

Samenwerken

Vastgoedeigenaren en –beheerders snappen heel goed dat het winkelgebied compacter moet. En ook dat dat voor hun bezit consequenties zal hebben. Opvallend was de bereidheid die zij toonden om samen tot oplossingen te komen. Wonen speelt daar een belangrijke rol in. “Zorg dan wel voor voldoende variatie, verschillende prijsklassen en doelgroepen”, hield een huurdersvertegenwoordiger hen voor. En heb oog voor de spanning die kan ontstaan tussen wonen en uitgaan”. “Bij die samenwerking hebben wij de gemeente hard nodig”, stelden de vastgoedeigenaren. Ik stel vast dat dat gezamenlijke gesprek blijkbaar nu nog niet plaats vindt. Zullen we dat dan niet eens snel organiseren?

Een opvallende oproep kwam ook van de stations manager van NS. Met veel energie werkt hij aan een aantrekkelijk station, goede voorzieningen en een schone, veilige omgeving. Tegelijkertijd wordt er nagedacht over  de hele stationsomgeving, het (fiets- en gemotoriseerd) parkeren, het verhoudingsgewijs grote aantal P&R – auto halers en brengers, etc. “Denk niet te klein” hield hij ons voor. NS zal zich volop mee inzetten voor een ingrijpender totale benadering van het gebied. Ten stadhuize wordt daar blijkbaar nog over getwijfeld. Maar deze oproep is ons uit het hart gegrepen. Evenals de inbreng vanuit fietsersbond en milieudefensie om fietsers goed te faciliteren om ook in het centrum tot dicht bij de winkels te kunnen parkeren. “Fietsers zijn, zo blijkt uit landelijk onderzoek, de belangrijkste besteders in winkelcentra” zo hielden zij ons voor.

Winkeliers wezen op het imagoprobleem van Lelystad. Zij denken dat een “trots op” – campagne gericht op de inwoners zal helpen. Wij vonden mooi dat zij daarbij een link leggen met het de door de raad vastgestelde profiel: hoofdstad van de nieuwe natuur, kuststad en logistieke hub. Er ontstond een leuke uitwisseling tussen winkeliers en onderwijs: “maak van de Neringpassage een innovatiestraat” vond ik een waardevolle suggestie. Wat zou het prachtig zijn als we daar (of elders en in het centrum) herkenbaar ruimte kunnen bieden aan startende vernieuwende ondernemers, onderwijs – ROC - projecten stadmakers, kunstenaars en ambachtelijke ontdekkers.

Levendigheid, horeca en jongeren

In het blokje over levendigheid en horeca stonden, tot ons genoegen, vooral de jongeren centraal. “Jongeren wonen weer wat langer thuis, bijvoorbeeld vanwege studiefinanciering. Maak daar gebruik van. Benut de aanwezigheid van die groep 17 – 19 jarigen” werd bepleit vanuit de culturele instellingen. “Jongeren hebben ideeën genoeg”, zo stelden betrokkenen die dat echt kunnen weten vast. “Af en toe wordt zo’n idee gehonoreerd, zoals de zaterdagmiddag met bandjes tijdens Lelystart vorig jaar, maar het blijft dan iets eenmaligs. Waarom wordt daar niet op voort geborduurd?” vroegen zij zich terecht af. Rond Urban Village, dat nu een tijdelijke plek heeft, ontstaat een nieuwe kans. “Faciliteer als gemeente jongere starters,” was het pleidooi uit die hoek. Als voorbeeld noemden zij de jongeren die veelbelovend bezig zijn met fashion. Dat is natuurlijk prima onder te brengen in een innovatiestraat.

Rol van de gemeente

“Faciliteer de doeners” was een hartekreet die bij het onderwerp wonen geuit werd. Spreker had waardevolle concrete suggesties hoe de gemeente dat (beter) zou kunnen doen. Ik stel vast dat de gemeente Lelystad daar in ieder geval nog te weinig op ingericht is. En veel van de suggesties die deze avond werden gedaan gaan ook niet eens over geld, een lastig punt in deze tijden van bezuinigingen. De goede houding, echte gelijkwaardige samenwerking, breed ontwikkeld partnerschap, bereidheid initiatieven van anderen serieus te nemen, voortborduren op waardevolle eenmalige initiatieven, een bij de 21e eeuw passende visie op de centrumontwikkeling blijken minstens zo belangrijk te zijn.

Het lijken misschien open deuren, maar ik stel vast dat op die punten in Lelystad nog een wereld te winnen valt. Ik hoop dat deze hoorzitting een aanzet daartoe was.

GroenLinks Lelystad is niet blij met het advies van informateur Wouter Kolff voor de vorming van een coalitie in de gemeenteraad. In dit advies wordt GroenLinks namelijk, samen met een aantal andere partijen, volledig buiten beschouwing gelaten. Wat ons betreft doet dat geen recht aan onze constructieve houding in de oppositie van de afgelopen jaren. Maar het lukte de fractie in het debat erover toch nog een kleine opening te creëren.  

De informateur, aangesteld door de VVD als grootste partij, komt met het advies om de huidige coalitie van VVD, Inwonerspartij, PvdA, ChristenUnie en SP simpelweg aan te vullen met D66, om zo te komen tot een meerderheid van 19 zetels. Een andere optie is er volgens hem niet, behalve dan een raadsbreed akkoord met een ‘zakencollege’.

Toelichting van de informateur en VVD schept verwarring In zijn mondelinge toelichting op het advies gaf de informateur echter toe dat er wel degelijk meer opties mogelijk zijn. Volgens hem hadden meerdere kleine partijen (met 2 zetels) net zo goed in het voorstel kunnen staan. Het had volgens Kolff bovendien geholpen als de partijen zich bereid hadden getoond in het college deel te nemen zonder een wethouder te leveren. En gaf vervolgens toe dat GroenLinks daarin wel enige openheid had geboden.

Edwin Hers van de VVD had het in zijn reactie vervolgens over een versnipperde raad, die ertoe leidt dat er maar een paar verschillende opties zijn voor een coalitie. GroenLinks vraagt zich, in het licht van deze toelichtingen, af waarom die andere opties dan niet zijn uitgewerkt in het advies van de informateur.

Reacties van de gemeenteraad Het advies leidde afgelopen dinsdagavond dan ook tot een stevig debat in de gemeenteraad. Want ook de ChristenUnie is niet per se heel blij met het advies, waarin zij niet een hele wethouder, maar een wethouder met 0,8 fte leveren. Henk Schraa van de ChristenUnie nodigde ons dan ook uit op de koffie om nog eens te praten over een gezamenlijke wethouder. Die uitnodiging namen wij natuurlijk graag aan.

Onze fractievoorzitter Sjaak Kruis fileerde vervolgens het proces rond deze informatie: "De versplintering in de gemeenteraad vraagt om een zorgvuldig en open formatie-proces. Maar deze (in)formatie door de heer Kolff is een eenzijdige VVD-opdracht en heeft geen democratische legitimatie. De raadsfracties moeten het doen met een uurtje met de informateur en 5 minuten spreektijd hier in de raad."

Daarnaast hebben wij nog steeds veel vragen over hoe de informateur tot zijn advies is gekomen, omdat dat verder niet is onderbouwd. Waarom komt GroenLinks er niet in voor? Wie blokkeert onze deelname? Waarom denkt de informateur dat dit de enige oplossing is? En misschien wel de belangrijkste vraag: waarom heeft de informateur niet besloten om in een tweede gespreksronde partijen die wat moeite met elkaar (inhoudelijk of persoonlijk) samen uit te nodigen om eventuele belemmeringen weg te nemen?

D66, SP en PvdA bekenden vervolgens kleur in hun reacties op het advies en gaven hun inhoudelijke verwantschap met GroenLinks aan. En ook andere partijen (zoals de Inwonerspartij en de VVD) gaven aan goed met ons samen te kunnen werken.

Deur op een kier Al met al, lijkt de informateur in zijn advies te kort door de bocht te zijn gegaan. Daardoor zagen verschillende raadsfracties ruimte zelf de handschoen op te pakken en elkaar uit te nodigen voor een nieuwe gespreksronde. Want uit vrijwel alle reacties bleek dat er wel degelijk openingen zijn voor andere coalities. GroenLinks diende daarom een motie in om een nieuwe informatie-opdracht te verstrekken namens de hele gemeenteraad om de fouten uit het eerste proces te herstellen.

Desondanks stelde de VVD voor om op de huidige voet verder te gaan en een formateur te benoemen die het college samenstelt op basis van het advies van de heer Kolff. Onbegrijpelijk, vond Sjaak Kruis, want daarmee was de hele discussie in de raad dus een wassen neus. Het voorstel gaat bovendien voorbij aan alle uitnodigingen voor een kopje koffie die eerder werden gedaan.

Daarom stelden wij voor om het voorstel van de VVD te wijzigen. De formateur krijgt daarmee de extra opdracht mee om nog een gespreksronde te houden met de 2-zetel partijen om erachter te komen of zij ofwel met elkaar, ofwel met bijvoorbeeld ChristenUnie of PvdA gezamenlijk een wethouder kunnen leveren. De VVD stemde in met dit amendement en het voorstel werd met een ruime meerderheid aangenomen. Daarmee staat de deur naar de coalitie-onderhandelingen toch weer op een kier.