Het is crisis in de publieke sector, zo kunnen we opmaken uit de vele verhalen die we horen van mensen die er werken over werkdruk, beloning, administratieve last en zo meer. En dan plotseling komt die crisis heel dicht bij, in Lelystad, voor personeel en patiënten in het MC Zuiderzee ziekenhuis. De zorgverleners ontvangen geen salaris meer. De zorgbehoevenden moeten uitwijken naar elders. Terwijl niemand zeker weet of daar wel plaats is.
Die situatie ontstaat niet omdat er slechte zorg geleverd wordt, integendeel. De zorgverzekeraar kiest er uit zakelijke motieven voor om de stekker eruit te trekken.
Keiharde keuze
“Surseance van betaling”, “een onaanvaardbare schuldenlast”, “onvoldoende vertrouwen in het reddingsplan”, “koude sanering”. Het zijn termen die ik slechts kende vanuit de kille zakelijkheid van delen van het bedrijfsleven en de bankwereld. En nu dus ook uit de gezondheidszorg. De MC-Groep dacht de gezondheidszorg in Flevoland en het Amsterdamse Slotervaart ziekenhuis een dienst te bewijzen met haar zakelijke aanpak. De ziektekostenverzekeraars keken er geïnteresseerd naar, maar trokken zich schielijk terug toen het hen wat heet onder de voeten werd. Ondanks hun riante eigen financiële positie. Zilveren Kruis Achmea maakt hier de keiharde keuze om de ziekenhuizen failliet te laten gaan. Zij gaan daar namelijk over. Zo ver is de marktwerking in de zorg doorgeschoten.
Gisteren werd het faillissement door de rechter uitgesproken. Maar het kan toch niet zo zijn dat een gemeente (provinciehoofdstad) met zo’n 78.000 inwoners in een regio (Dronten, NOP, Urk) van nog eens 117.000 inwoners geen fatsoenlijke ziekenhuisvoorziening heeft?
Overheid staat buitenspel
“Misschien wel de belangrijkste publieke voorziening in een stad, en de overheid heeft er niets over te zeggen”, twitterde een journalist er treffend over. De enige maatstaf die de overheid richting zorgverzekeraars heeft is de wettelijke bepaling dat goede zorg geborgd moet worden. En die wordt vertaald in 45 minuten reistijd met de ambulance.
Of die ambulance vervolgens langs allerlei ziekenhuizen moet leuren om een plekje te vinden voor de patiënt doet er niet toe. Of die chronisch zieke de financiële draagkracht heeft om wekelijks naar elders te reizen telt niet. Het is bijna letterlijk om ziek van te worden. Het noodzaakt tot een heroverweging van de rol van de overheid ten opzichte van de zorgverzekeraars, een discussie die in de Tweede Kamer zeker gevoerd zal worden.
Gisteren werd het faillissement door de rechter uitgesproken. Maar het kan toch niet zo zijn dat een gemeente (provinciehoofdstad) met zo’n 78.000 inwoners in een regio (Dronten, NOP, Urk) van nog eens 117.000 inwoners geen fatsoenlijke ziekenhuisvoorziening heeft? Trouw publiceerde op 24 oktober een lijstje van de tien financieel meest en minst gezonde ziekenhuizen. Financieel gezonde ziekenhuizen zijn echt niet vooral de grote instellingen: Dirksland, Weerd en Winterswijk staan er bijvoorbeeld bij.
Onacceptabel
De gemeenteraad van Lelystad sprak afgelopen woensdag unaniem en gesteund door een overvolle tribune vol zorgverleners een helder “onacceptabel” uit (zie motie onderaan deze pagina). Een ziekenhuis is hard nodig om goede en bereikbare zorg in deze regio te waarborgen.
Op dit moment richten we als gemeenteraad en college al onze aandacht op het behouden van fatsoenlijke ziekenhuiszorg in Lelystad. We begrijpen dat inmiddels met een partij gesproken wordt die daar mogelijk invulling aan zou kunnen geven, en dat het de bedoeling is dat het ziekenhuis voorlopig open blijft.
Als van daar uit gewerkt kan worden aan modernisering van de ziekenhuiszorg, in combinatie met de zorg in wijken en buurten en hoog-specialistische zorg kan de ellende van nu toch nog gekeerd worden in een positieve kans voor de toekomst.