Terugblikkend op het jaar 2017.
2017 lijkt een jaar te gaan worden waarin de Gemeente Aalten drie burgemeesters heeft gehad.Allereerst burgemeester Bert Berghoef, daarna als tijdelijk burgemeester de heer Arnold Gerritsen en dan vanaf 22 december aanstaande onze nieuwe burgemeester, de heer Anton Stapelkamp. Als ChristenUnie fractie willen wij een woord van dank uitspreken richting de heer Berghoef voor het vele werk dat hij voor de gemeente Aalten heeft gedaan. Ook de heer Gerritsen danken wij voor wat hij als vervangend burgemeester voor de gemeente Aalten heeft gedaan en nog doet. De heer Anton Stapelkamp wensen wij alvast succes en Gods zegen toe. We hopen op een goede samenwerking binnen raad en college en met de ambtenaren die in dienst zijn van onze gemeente.
Voor het college en in de raad gaat er de komende periode veel veranderen. In maart 2018 eindigt de huidige raadsperiode en vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. De burgers van de gemeente Aalten zullen dan hun nieuwe gemeenteraad kiezen en na de coalitiebesprekingen zal blijken wat de samenstelling van het nieuwe college zal zijn.
Als ChristenUnie hebben wij in de afgelopen vier jaar zowel in de raad als in het college ons steentje bij mogen dragen. Met een parttime wethouder en 2 raadsleden hebben we collegeverantwoordelijkheid mogen dragen en in de raad ons werk mogen doen. De heer Henk Wiltink is door de ChristenUnie voorgedragen als wethouder. Hij heeft zijn taken vooral vervuld binnen het Sociale Domein en in het bijzonder heeft hij zorg gedragen voor het implementeren van de participatiewet. Dit heeft de afgelopen jaren veel energie gekost, maar nu in 2017, staat de uitvoering goed in de steigers.
De uitvoering van de Participatiewet wordt sinds 2016 gedaan door Laborijn, de uitvoeringsorganisatie, die de Gemeente Aalten gemeenschappelijk heeft met Doetinchem en Oude IJsselstreek. Laborijn voert voor deze gemeenten ook de Wet Sociaal Werkvoorzieningsschap en de Wet Werk en Inkomen uit. De ontmantelingen van Hameland en het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Werk en Inkomen (ISWI) zijn bijna afgerond.
Wij verwachten dat in de nieuwe raadsperiode verder zal blijken dat door de Participatiewet zoals die binnen de gemeente Aalten wordt uitgevoerd veel goed werk zal worden gedaan voor een aantal zeer kwetsbare groepen binnen de Gemeente Aalten. We zullen dichtbij huis doen wat kan en waar nodig complexere uitvoeringstaken gezamenlijk met onze partnergemeenten binnen Laborijn uitvoeren zodat we gezamenlijk gebruik kunnen maken van de aanwezige specialistische kennis.
Als raadsfractie hebben wij ons bezig gehouden met alle facetten van het raadswerk die voorbij zijn gekomen. Bijna aan het eind van deze collegeperiode hebben wij als fractie het collegeakkoord nog eens tegen het licht gehouden. Onze fractie merkte daarbij op dat er heel veel zaken uit dit akkoord zijn afgewerkt of in gang gezet. Sommige zullen de komende jaren ook nog doorlopen.
In deze Algemene Beschouwingen willen wij onder meer de kostendekkendheid van de begraafplaatsen in Aalten noemen.In de vorige begrotingsvergadering (november 2016) heeft de wethouder toegezegd dat hij hiermee aan het werk zou gaan. Dit heeft hij ook gedaan. Als afgesproken is hij in september 2017 met resultaten gekomen. Dit vond echter in de beslotenheid plaats dus wij kunnen er hier nog niet uit citeren. Wij als ChristenUnie fractie willen in deze beschouwingen wel alvast een voorzet geven om te komen tot een beter en eerlijker vergelijk. We stellen voor de begraafplaatsen die niet meer in gebruik zijn, uit de exploitatie weg te halen. Maak van deze begraafplaatsen of delen ervan die gesloten zijn, stilte- en/of gedenkparken en pas hier het onderhoud op aan. Laat de exploitatie als begraafplaats dan alleen op die delen vallen die ook daadwerkelijk als zodanig in gebruik zijn.
Vraag 1: Is het college bereid om er op die manier naar te kijken?
Misschien is het mogelijk het onderhoud extern uit te zetten of vrijwilligers erbij te betrekken. Wellicht zou overleg met een grote begrafenisondernemer tot resultaat kunnen leiden als het gaat om betaalbaarheid van de begraafplaatsen in de toekomst.Wat betreft de zwemvaardigheid van de schoolverlaters van de basisschool hebben wij de volgende vraag:
Vraag 2: Hoe vaak is hulp of externe zwemles nodig geweest in het schooljaar 2016/2017?Wij verwachten dat de paragraaf in het coalitieakkoord over leegstand/verkleining van het kernwinkelgebied van de grotere kernen van onze gemeente nog wel een aantal jaar op de agenda zal blijven staan. Het gaat hier om processen die langlopend zijn en zij zullen, wat de ChristenUnie fractie betreft, dan ook zeker in de volgende raadsperiode de politieke aandacht blijven vragen. Het project glasvezel aanleg in het buitengebied van onze gemeente is in gang gezet. De minimaal noodzakelijke 50% aanmelding is zeer ruim gehaald doordat bijna 75% van de bewoners zich heeft aangemeld en nu zal ook de toezegging dat de basisscholen in het buitengebied aangesloten zullen worden op het glasvezelnetwerk door de CIF worden nagekomen Dit zal in 2018 verder gestalte krijgen. Uit het hoge percentage van bewoners dat zich heeft opgegeven voor glasvezel, blijkt dat de burgers in het buitengebied beseffen hoe belangrijk een goede digitale ontsluiting van het buitengebied is. Wij willen hierbij een compliment geven aan de werkgroep glasvezel/ buurtschapsbelangen. Zij heeft ondanks alle hobbels die er geweest zijn toch volgehouden, met dit prachtige resultaat als gevolg.Vanuit de begroting 2018.
Het college heeft de voorstellen gedaan zoals die voor ons liggen. Wij als fractie van de ChristenUnie willen langs de verschillende onderdelen lopen en onze opmerkingen hierbij maken.
Wij vinden het een verstandig voorstel om geld te reserveren voor de toekomstige onderwijshuisvesting dan wel voor vervangingsinvestering in onderwijsgebouwen. Enkele jaren geleden is deze spaarpot leeggehaald en niet weer gevuld. Nu er weer ruimte voor is, is het verstandig deze weer wat aan te vullen. Dat geldt ook voor de €200.000,- voor het asbestfonds/vrij komende agrarische gebouwen. Wij willen als fractie hierbij wel opmerken dat het wat ons betreft ook mogelijk moet zijn dit budget beschikbaar te stellen voor voormalige agrarische bebouwing, als dit sloop van opstallen en dergelijke kan bevorderen. Wel zal diegene die aan dit project gaat meedoen ook eigen inspanningen moeten verrichten. De €4,50 rijkssubsidie per vierkante meter voor asbestsanering van daken zal hier ook bij moeten worden betrokken, zolang deze nog bestaat. Ook zien wij in de uitvoeringsregels graag een paragraaf met voorwaarden om te komen tot verduurzaming van de locaties die dit betreft zodat er ook werk met werk gemaakt kan worden
De aanleg van de fietsstroken langs de Lichtenvoordsestraatweg vinden wij begrijpelijk, zeker in het kader van het uniform inrichten van de verschillende weg categorieën die onze gemeente rijk is. Onze grootste wens zou zijn om het fietsverkeer meer te scheiden van het gemotoriseerde verkeer. We hebben hier in het begrotingscafé naar gevraagd maar uit de beantwoording blijkt dat dit niet eenvoudig te realiseren is.
Vraag 3: Kan het college nog onderzoek doen waarom in Aalten procentueel zoveel meer fietsers bij ongevallen betrokken zijn? Of is het zo dat de aantallen zo klein zijn dat enkele gevallen meer dit percentage veroorzaken?Budget Beggelderdijk:
Als het collegevoorstel zal zijn dat wat in juli voor lag in de raad dan zal dit budget denken wij redelijk overeen komen met wat deze opwaardering en het groot onderhoud zullen gaan kosten. Als de uitkomst van het onderzoek als gevolg van de motie HMV/GB/CDA zal leiden tot een verlegging van het tracé, dan zal dit budget bij lange na niet toereikend zijn.Sportpark Zuid:Hierover is al een raadsbesluit genomen in september dus we zijn er verder kort over.De buffervorming voor de risico’s rond de rijksuitkering en de herverdeling van het gemeentefonds lijkt de ChristenUnie zeer verstandig. Dit geeft als die in de toekomst niet nodig is geweest, ruimte voor de toekomst. Het verleden heeft echter vaker aangetoond dat grote voordelen in de rijksuitkering vaak weer worden terug gedraaid. Wanneer we dan een buffer hebben is het direct bezuinigen niet meteen noodzakelijk.Budget voor Triangel laag:Wij begrijpen dat er na zoveel jaar een echte oplossing moet komen voor de luchtkwaliteit in deze school. De leerlingen en het onderwijzend personeel verdienen dat ook. Toch blijft onze fractie het vreemd vinden dat er geen verhaal kan worden gehaald op degene die dit systeem heeft bedacht en uitgevoerd. Nu er zulke gevolgen zijn zou dat wat ons betreft wel moeten kunnen.Wat gaat er in 2018 zeker nog spelen?Wat de ChristenUnie fractie in ieder geval onder de aandacht wil brengen zijn de gevolgen van de essentakkenziekte. Het college heeft in antwoord op vragen door ons gesteld bij behandeling van de voorjaarsnota 2017 in een raadsmededeling aangegeven dat de gevolgen hiervan zeker geen kostenpost zullen geven.Vraag 4: Zijn de ambtelijke uren hierin ook mee genomen, en de risico’s die zieke bomen meebrengen voor de verkeersveiligheid langs de openbare wegen?Buurtschapshuizen:Nu de afgelopen week het rapport van de rekenkamercommissie is uitgebracht en gepresenteerd is onze vraag hierbij:Vraag 5: Onderschrijft het college de conclusies en aanbevelingen van dit rapport en moet hier nog financiële steun voor de toekomst worden gezocht of geserveerd in deze begroting?Regeerakkoord:Het nieuwe regeerakkoord heeft mogelijk nog financiële consequenties voor bijvoorbeeld de eigen bijdrage in de zorg omdat stapeling van eigen bijdrage wordt uitgesloten. Mogelijk krijgen cliënten met minderjarige mantelzorgers vrijstelling van eigen bijdrage.Vraag 6: Kunnen de extra kosten hiervan worden opgevangen binnen het budget Sociaal Domein?Hoe denkt het college verder om te gaan met de afspraken in het regeerakkoord die financiële gevolgen hebben voor onze gemeenteFigulus Welzijn:In 2018 moeten er nieuwe prestatieafspraken gemaakt worden met Figulus. Volgens ons is dit mogelijk een geëigend moment om met hen te spreken over de huisvesting van hun kantoor in Aalten. Nu de organisatie al een deel van hun activiteit heeft ondergebracht in het pand waar Aladon was gehuisvest is het wellicht een optie om alle kantooractiviteiten daar onder te brengen. Ons lijkt deze locatie veel toegankelijker dan de huidige locatie, de Ahof, zeker voor mensen met lichamelijke beperkingen. Enkele jaren geleden sprak men bij Figulus over een grote verbouwing van de Ahof. Hieromtrent is het al een tijdje stil maar mogelijk liggen hier kansen.Vraag 7: Is het college bereid om hierover met Figulus te spreken in 2018?Muziekonderwijs:Nu de muziekscholen in Doetinchem en Winterwijk hun problematiek hebben bekend gemaakt in 2017 bevreemdt het de ChristenUnie fractie dat hier in de begroting 2018 niets over vermeld staat. Natuurlijk zijn er prestatie afspraken, maar de fractie van de ChristenUnie vindt muziekonderwijs van essentieel belang en met de maatregelen die nu genomen zijn door de muziekscholen zal het financiële probleem zeker niet opgelost zijn. Dit geldt in zekere zin ook voor enkele muziekverenigingen in onze gemeente. Ook zij hebben inkomsten verloren en kunnen die maar moeilijk aanvullen. De fractie van de ChristenUnie is momenteel bezig met een onderzoek bij diverse buurgemeentes en bij de provincie Gelderland wat een redelijke vergoeding is voor de verenigingen om kwalitatief goed muziekles te geven ook aan de jeugdleden van de verenigingen. Mocht het nodig zijn dan komt de ChristenUnie fractie hier op terug met een motie of initiatief voorstel. In de RTG van 24 oktober is deze zaak ook aan de orde geweest. Het college heeft aangegeven dat zij hierin actie zal ondernemen.Vraag 8: Is het college bereid om meer gelden beschikbaar te stellen voor de muziekverenigingen dan alleen dat wat momenteel binnen de subsidieregels valt? Zal zij hiervoor de rechtmatige wegen onderzoeken?Afval:In de raadsmededeling 131/2017 maakt het college naar aanleiding van vragen hierover de melding dat de inzameling van PMD geregeld is, en dat burgers die problemen hebben zich kunnen melden bij de gemeente of bij de ROVA. In diezelfde raadsmededeling wordt ook melding gemaakt van het feit dat er in het buitengebied meer restafval wordt aangeboden dan in de bebouwde kom, wat volgens ons vrij logisch is.
Vraag 9: Is dit ernstig? De burger (mogelijk met klein bedrijfsdeel) betaalt door het Diftar systeem gewoon voor dit afval.Het enige dat wel gevolgen zou kunnen hebben is dat de toekomstige landelijke norm voor restafval niet of minder gemakkelijk is te halen. Duurzaamheid technisch is bij deze manier van inzamelen het niet noodzakelijk dat er twee afval ophaalsystemen achter elkaar aan gaan rijden. Klopt deze benadering of maken wij een denkfout?
Generatie-pact:
Als ChristenUnie fractie willen wij graag op de hoogte worden gehouden over de afwikkeling hiervan. We zien graag een overzicht tegemoet van de aantallen uittreders en instromers met leeftijdscategorie erbij.
Vraag 10: Is dit mogelijk?
Verbonden partijen:
De fractie van de ChristenUnie stelt voor om jaarlijks bij de vaststelling van de begroting van de verbonden partijen (zie pagina 86 van de begroting) een of twee (kleinere) verbonden partijen er uit te lichten. De directie of het Algemeen Bestuur van zo’n verbonden partij kan dan in de raad de begroting toelichten en de raad kan hierover met hen in gesprek gaan. Eventuele voorbereidingen voor zo’n gesprek kunnen binnen de werkgroep Financiën gedaan worden. We denken dat een dergelijke manier van werken zal leiden tot meer inzicht in wat de verbonden partijen voor ons als gemeente doen en zij hebben dan ook rechtstreeks contact met de raad als opdrachtgever.
Vraag 11 (raadsvraag): Lijkt dit meerdere fracties een goed idee?
Cliëntervaringscijfers:
Als laatste, maar zeker niet onbelangrijk willen wij noemen de cliëntervaringscijfers van de verschillende WMO onderdelen. Hieruit blijkt dat de gemeente Aalten op heel veel onderdelen gelijk of licht beter scoort dan de referentiegemeentes. Hiervoor mag de ambtelijke organisatie zeker dankbaar zijn en dat geldt ook voor het college en de raad. Wij kunnen de conclusie trekken dat Aalten de zaken op de rit heeft maar dat mag niet leiden tot gemakzucht en dat zal het ook niet. De ambtelijke organisatie en het college zullen alert blijven om dit niveau van werken vast te houden. Wij als raad zullen hen daarvoor ook in de toekomst de instrumenten in handen geven.We hebben nog wel zorgen over de cijfers op het gebied van de Jeugdzorg. Het betreft hier de cijfers van een kortere periode (start 2016) en het onderzoek is ook over 2016. De fractie van de ChristenUnie vindt dat de ontwikkelingen nauwkeurig, middels onderzoeken gevolgd moeten worden. Ook moet duidelijk worden of het de tijdelijke gevolgen zijn van de transitie Jeugdzorg van het Rijk naar de Gemeente of dat er beleidsmatige wijzigingen nodig zijn.
Vraag 12: Is het college bereid om deze verdiepende slag te maken en de raad op de hoogte te houden van de resultaten van deze verdieping?
De fractie van de ChristenUnie sluit deze algemene politieke beschouwingen af met een woord van dank aan de samenstellers van de begroting 2018 en het college als verantwoordelijk orgaan. Wij hopen dat u allen dit document met interesse en misschien wel met plezier hebt mogen lezen.
Wij een ieder Gods zegen toe met de uitvoering van het voorgestelde, en mogelijk volgende week vast te stellen, beleid in 2018.
Fractie ChristenUnie,
Johan Pennings, fractievoorzitterHanny Noorman, fractiesecretaresse
