Poliflw

Het Europees Parlement begint vanaf maandag 30 september met de hoorzittingen voor kandidaat-eurocommissarissen. Iedere voorgestelde eurocommissaris beantwoordt in een sessie van drie uur vragen van Europarlementariërs. Zo kan het Europees Parlement beoordelen of een kandidaat-eurocommissaris geschikt vinden voor zijn of haar portefeuille. Dit webartikel zullen we steeds updaten met het laatste nieuws uit de hoorzittingen.

Livestreams met de hoorzittingen inclusief vertaling Transport en Interne Markt

16 november

De andere twee kandidaat-eurocommissarissen die vandaag gehoord werden, de Roemeense Adina-Ioana Vălean (Transport) en Fransman Thierry Breton (Interne markt), konden de GroenLinks-Europarlementariërs Kim van Sparrentak en Bas Eickhout niet overtuigen, toch kregen ze genoeg steun van andere partijen in het Europees Parlement.

Eickhout over Valean: "Voor mij was het optreden van Valean niet overtuigend. Een Green New Deal in de transportsector lijkt me bij haar niet in goede handen. Daar bovenop heeft ze de sociale rechten van vrachtwagenchauffeurs niet op haar radar."

Van Sparrentak over Breton: "De commissaris voor interne markt moet duurzaamheid en sociale bescherming voorop stellen. Helaas lijkt Breton dat niet te doen. Doorgeslagen marktwerking heeft ons in de problemen gebracht bij onder meer verplichte aanbestedingen in de zorg.  Hij kon ook niet garanderen dat interne marktregels Europese landen niet in de weg mogen staan bij het bannen van auto's met verbrandingsmotoren."

Rechtstaat

16 november

Hoe kan een Hongaarse eurocommissaris de rechtstaat beschermen in toetredende EU-landen? Voor Europarlementariër Tineke Strik was het antwoord van kandidaat-eurocommissaris Olivér Várhelyi niet duidelijk genoeg. Een meerderheid in de commissie Buitenlandse Zaken wil dat Várhelyi eerst nog schriftelijk vragen beantwoordt.

Tweede ronde

12 november

Drie kandidaat-eurocommissarissen werden eerder door het het Europees Parlement afgewezen. Hun vervangers Olivér Várhelyi (Hongarije), Adina-Ioana Vălean (Roemenië) and Thierry Breton (Frankrijk) verschijnen op 12 november voor hun hoorzittingen.

Afwijzing

10 oktober

Ook in de tweede hoorzitting slaagt de Franse kandidaat Sylvie Goulard er niet in om de twijfel rond haar kandidatuur weg te nemen. Groenlinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Ze was niet overtuigend op inhoud en liet geen blijk van inzicht zien op ethische kwesties.” Een meerderheid steunt de afwijzing.

"Green New Deal"

8 oktober

Aanstaand vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans, kwam sterk over tijdens zijn hoorzitting. Hij kent de dossiers goed en hij sprak met toewijding over zijn plannen om van de Green Deal een succes te maken. Gisteren bleef echter nog vaag of daar ook echt harde wetgevende voorstellen in komen te staan. Ook over de wijze waarop hij de klimaatwet vorm wilt geven, die de nieuwe Commissie binnen de eerste 100 dagen wilt presenteren, bleef onduidelijkheid bestaan. Timmermans zegde toe in te zetten op ambitieuzere klimaatdoelstellingen voor 2030, maar hij wil eerst meer onderzoeksrapporten zien voordat hij instemt met de hoognodige -55 procent CO2-verlaging waar de EU eigenlijk volgend jaar al mee moet komen. Al met al goede intenties en plannen, maar de juiste uitvoering daarvan moet nog blijken. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Digitaal

8 oktober

De ervaren politica en beoogd vicevoorzitter van de Europese Commissie Margrethe Vestager "Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk" kwam sterk over tijdens haar hearing. Op het digitale dossier toonde ze zich kundig en ingelezen, maar bleven concrete voorstellen uit. Positief was dat ze zich sterk toonde voor het hervormen van de corporate tax en gaf ze aan dat werknemers in de platformeconomie betere rechten verdienen. Op het gebied van het mainstreamen van klimaat en milieu stelde ze wat de Groenen betreft teleur.

Economie en sociaal beleid

8 oktober

Kandidaat-vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis ("Economie die werkt voor mensen") zegde toe aan de slag te gaan met het vergroenen van de economie. Hij werd niet concreter over hoe het 1000 miljard grote duurzame investeringsplan van Von der Leyen er uit komt te zien. Wel beloofde hij een nieuw plan voor het vergroenen van de financiële sector en zegde hij toe met voorstellen te komen voor meer transparantie over de duurzaamheidsimpact van verschillende financiële instellingen en bedrijven. Hij kwam niet met veel nieuwe voorstellen voor een socialer Europa en liet nog grotendeels open in hoeverre hij de begrotingsregels wil aanpassen om averechtse bezuinigingen in te toekomst te voorkomen. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Landbouw II

8 oktober

Met de hakken over de sloot is de Poolse kandidaat-landbouwcommissaris, Janusz Wojciechowski, alsnog goedgekeurd door het Europees Parlement. Zijn eerste optreden was slecht en de concreetheid van zijn antwoorden schoten ernstig tekort. Zijn extra schriftelijke antwoorden en tweede hoorzitting waren een stuk beter. Daarom lijkt de EU voor de eerste keer een landbouwcommissaris te krijgen die de continue verdere industrialisering van de landbouw niet als een onontkoombaar gegeven beschouwt. 

EU-Turkije deal II

8 oktober

Ook Ylva Johansson is na het beantwoorden van extra schriftelijke vragen goedgekeurd als Eurocommissaris (Asiel en Migratie). Uiteraard hadden we meer details en concrete voorstellen willen zien in haar antwoorden. Toch bieden de schriftelijke antwoorden over het redden van asielzoekers op zee, en de versterkte controle op de bescherming van de rechten van vluchtelingen in derde landen voldoende basis om haar nu te steunen.

Europese waarden

7 oktober

Beoogd Eurocommissaris Věra Jourová (Transparantie en Waarden) had zich goed ingelezen op haar dossiers. Tijdens de hoorzitting deed ze de toezegging om op te komen voor de persvrijheid en rechten van minderheden te beschermen. Wel bleef Jourová vaag wat betreft haar plannen rondom het waarborgen van de democratie en rechtstaat. Ze gaf aan deze waarden belangrijk te vinden, maar deed in de hoorzitting geen concrete toezeggingen. Jourová krijgt de steun van het Europees Parlement.

Buitenlandse Zaken

Maandag 7 oktober

De hoorzitting met aanstaand Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Commissie, Josep Borrell (Buitenlandse Zaken), verliep zonder problemen. Hij wil zich inzetten voor een sterkere EU op het wereldtoneel, waarbij er niet alleen vooruitgang komt als landen het met elkaar eens zijn maar we ook actiever op zoek moeten naar het compromis. Het werd alleen nog niet duidelijk op welke concrete beleidsterreinen Borrell op zoek gaat naar compromissen. Daarnaast viel het op dat Borrell wijst op de noodzaak van een structurele oplossing voor de opvang van asielzoekers die zijn gered op zee.

"The European Way of Life"

Donderdag 3 oktober

Een opvallende hoorzitting met de kandidaat-vicevoorzitter voor de Europese Commissie Margaritis Schinas (migratie, veiligheid en onderwijs). Hij was goed voorbereid en kent zijn dossiers. Schinas sprak ambitieuze woorden over arbeidsmigratie, maar noemde alleen de hoogopgeleiden bij naam. Als hij echt oplossingen voor de vergrijzing en arbeidsmarkt wil vinden, zal hij ook ruimte moeten bieden aan vakmensen, bijvoorbeeld in de zorg- en bouwsector. Daarnaast wil hij de verantwoordelijkheid voor de terugkeer van migranten en vluchtelingen overlaten aan niet-Europese grenslanden. Verwacht van de nieuwe Europese Commissie daarom geen grote veranderingen in het bestaande asielbeleid, met haar focus op afweren en terugkeren. De Europese Commissie blijft verder vasthouden aan de omstreden naam van Schinas’ portefeuille “The European Way of Life”, die hij zelf ook met hand en tand verdedigt als vertaling van onze Europese waarden. Volgens de Europese Groenen geeft de naam eerder een signaal af van uitsluiting van minderheden en tweedeling in de maatschappij. Schinas zal dat effect op mensen in de samenleving niet kunnen wegnemen. Hoewel er geen schriftelijke vragen meer komen dringt een meerderheid van het Europees Parlement aan op een naamswijziging van zijn portefeuille.

Milieu

Donderdag 3 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Virginijus Sinkevičius (milieu en oceanen) had zich goed ingelezen voor de hoorzitting en kwam sympathiek over. Hij erkende dat plastic en microplastics een groot probleem zijn voor mens, dier en milieu en beloofde een harde aanpak op dit dossier. Daarnaast begrijpt hij de link tussen het verlies van biodiversiteit en het huidige landbouw- en visbeleid. Hij is tevens groot voorstander van een circulaire economie, schone lucht en de bescherming van natuur. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Economie

Donderdag 3 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Paulo Gentiloni (economie) maakte een positieve indruk tijdens zijn hearing. Hij zei bijvoorbeeld toe dat er een actieplan komt om bedrijven eerlijker belasting te laten betalen.

Openbare aanbestedingen

woensdag 2 oktober

Europarlementariër Kim van Sparrentak vroeg tijdens de hoorzitting met kandidaat-eurocommissaris Sylvie Goulard naar haar plannen om de Europese regels voor openbare aanbestedingen te herzien. Groene criteria zijn nodig om de transitie naar een duurzame economie te versnellen. Daarnaast is een evaluatie van de aanbestedingsregels cruciaal om de hierdoor ontstane problemen in de publieke sector, zoals in Nederland de jeugdzorg, aan te pakken. Hoewel Goulard vertelde de ‘groene transitie’ belangrijk te vinden, kwamen er geen concrete voorstellen om het Europees aanbestedingsbeleid te herzien. Op verzoek van de Europese Groenen komt er nog een ronde met schriftelijke vragen.

Justitie

woensdag 2 oktober

De hoorzitting met kandidaat-eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) verliep zonder problemen. Als eurocommissaris zal hij, onder andere, toezien op de naleving van de rechtsstaat in de EU-landen. Tijdens zijn hoorzitting maakte hij een goede indruk en benadrukte hij nogmaals dat hij zich zal inzetten voor de rechtsstaat en consumentenbescherming. Terwijl kandidaat-eurocommissaris Ylva Johansson niet op ons verzoek inging, zegde Reynders wel toe dat de Europese Commissie het effect op mensenrechten zal onderzoeken voordat samenwerking met derde landen wordt aangegaan. Dat moet dus ook gaan gelden voor migratiedeals. Hij krijgt de steun van de Europese Groenen.

EU-Turkije deal

dinsdag 1 oktober

Tijdens de hoorzitting van Ylva Johansson vroeg Europarlementariër Tineke Strik naar de schrijnende situatie in Turkije en Libië. Er is een gebrek aan informatie en controle op de informele, en niet-bindende deals die de EU met niet-Europese grenslanden afsluit om migratie te reguleren. Johansson was vaag in haar antwoorden, maar leek toe te zeggen het Europees Parlement te betrekken bij migratiedeals zodat meer controle op schendingen van mensenrechten mogelijk wordt. Op verzoek van de Europese Groenen komt er nog een ronde met schriftelijke vragen.

Sociale huisvesting

dinsdag 1 oktober

Europarlementariër Kim van Sparrentak vroeg kandidaat-eurocommissaris Nicolas Schmit om toezeggingen op sociale huisvesting om armoede aan te pakken. In Nederland zijn er veel starters en families met lage en middelgrote inkomens die geen huis kunnen vinden op de vrije markt, maar door Europese regels ook geen sociale huurwoning kunnen krijgen. Een voorbeeld van hoe Europa dwarszit bij succesvol sociaal beleid, aldus Van Sparrentak. Schmit zegt toe om sociale huisvesting mee te nemen als onderdeel van de strijd tegen armoede.

Landbouw

Dinsdag 1 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Janusz Wojciechowski (Landbouw) stelde teleur bij zijn hoorzitting. Zijn openingsstatement was warrig en hij gaf ontwijkende en soms zelfs tegenstrijdige antwoorden op vragen. Het ontbrak Wojciechowski aan een duidelijke visie op toekomstig landbouwbeleid. Naast de Europese Groenen, vonden ook andere fracties dit onvoldoende om hem te accepteren als eurocommissaris. Wojciechowski krijgt daarom nog een ronde met schriftelijke vragen.

Gezondheid

Dinsdag 1 oktober

De hearing met kandidaat-eurocommissaris Stella Kyriakides verliep overwegend goed. Deze eurocommissaris zal zich inzetten voor de de gezondheid van mens, dier en natuur. Kyriakides was goed voorbereid en kwam professioneel over. Ze zei verder dat de wetgeving rondom pesticiden niet goed werkt en op zoek wil naar alternatieven. Als Europese Groenen steunen we deze kandidaat.

Handel

maandag 30 september

Eurocommissaris Phil Hogan (Internationale Handel) kwam zijn hoorzitting door zonder problemen. Hij noemde duurzaamheid in woord een topprioriteit, maar kwam met weinig voorstellen om dat ook echt tanden te geven in concreet handelsbeleid. Te weinig voor de Europese Groenen om voor te stemmen.

Belangenverstrengeling

donderdag 26 september

Al voordat de hoorzittingen daadwerkelijk zijn begonnen, is er nieuws te melden. De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. “Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag”, reageert Eickhout.

Spoorboekje

Om 25 eurocommissarissen te horen is er een schema opgesteld waarin in blokken van drie uur steeds twee eurocommissarisen in twee aparte bijeenkomsten gehoord worden. Europarlementariërs uit de relevante parlementscommissies stellen de vragen, waarna een eurocommissaris steeds een paar minuten de tijd heeft voor een antwoord. Uiteraard zijn alle hoorzittingen openbaar, ze zijn live te volgen op de website van het Europees Parlement. 

Na afloop van een hoorzitting komen per parlementscommissie de coördinatoren van de politieke fracties bijeen. In een gezamenlijke brief aan de voorzitter van het Europees Parlement geven zij hun oordeel over de hoorzitting. Daarin kunnen ze bijvoorbeeld de kandidaat terugroepen voor een tweede hoorzitting of duidelijk maken dat ze de kandidaat ongeschikt vinden voor een portefeuille. In het verleden zijn er regelmatig eurocomisssarissen gesneuveld na een zo’n hoorzitting.

De hoorzittingen beginnen met de eurocommissarissen met de ‘lichtste’ portefeuilles, de drie uitvoerende vicevoorzitters, Timmermans, Vestager en Dombrovskis, sluiten af op dinsdag 8 oktober. Het volledige overzicht staat op de website van het Europees Parlement.

Portefuilleverdeling

Het is aan de EU-landen om ieder een eurocommissaris voor te dragen, maar het is aan de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om de portefeuilleverdeling te maken. Die stelde ze voor op 10 september. Samen Europarlementariër Bas Eickhout bespraken we in onze podcast Bellen met Bas sommige opmerkelijke keuzes.

Blijf op de hoogte

Meer weten over de Europese politiek? De medewerkers van GroenLinks in het Europees Parlement sturen wekelijks een EuropaUpdate uit met daarin een overzicht van het laatste nieuws. 

De Milieucommissie eist meer ambitie van Europa bij de klimaattop in Madrid (COP25). Volgende week wordt duidelijk of het Europees Parlement de Milieucommissie steunt tijdens de plenaire sessie in Brussel. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is tevreden met deze eerste versie van de opdracht en reist in december naar de COP25 als voorzitter van de delegatie Europarlementariërs.

“De Milieucommissie wil een veel ambitieuzere Europese opstelling in Madrid dan de Milieuministers en de Europese Commissie. Dit is het duidelijkst als het gaat om het ophogen van de Europese CO2-doelstelling. Waar de andere twee Europese instellingen om de hete brei heen draaien, is de Milieucommissie kraakhelder: de doelstelling moet van 40% daling van de uitstoot naar op z’n minst 55%. Reken maar dat ik dat standpunt met verve zal verdedigen in Madrid”, aldus Eickhout.

Auto-industrie

De Europese christendemocraten (EVP), waar het CDA en ChristenUnie toebehoren, probeerde een lagere doelstelling in de tekst te krijgen maar waren in de minderheid. Eickhout: “Daarnaast wilde ze ook nog eens de gelegenheid aan grijpen om de wensen van de Duitse auto-industrie in te willigen. De auto-industrie poogt al jaren om in het Europese Emissiehandelssysteem opgenomen te worden. Daarmee zouden toekomstige aanscherpingen van de veel effectievere CO2-standaarden voor auto’s voorkomen kunnen worden. Gelukkig is een oproep hiertoe uit de tekst gestemd.”

In reactie op de Turkse militaire inval in Noordoost-Syrië nam het Europees Parlement donderdag een resolutie aan die een wapenembargo en de invoering van sancties eist tegen de regering van Turkije. Op die manier moet de Turkse president Erdogan geforceerd worden zijn troepen terug te trekken en de Syrische vluchtelingen te beschermen. 

Europarlementariër Tineke Strik onderhandelde namens de Europese Groenen over de aangenomen resolutie: “Het is hoog tijd dat de Europese Unie zich actief gaat inzetten voor de-escalatie in Syrië. Daarom roept het Europarlement de EU-landen op tot effectieve economische sancties en een wapenembargo.”

“We moeten we voorkomen dat president Erdogan Syrische vluchtelingen terugstuurt naar Syrië. De bescherming van de Syrische en Koerdische bevolking heeft nu prioriteit”, aldus Strik

Sancties

De sancties starten met het bevriezen van tegoeden en visa voor de Turkse autoriteiten en het opschorten van de handel in landbouwproducten. Mocht dat geen succes hebben dan volgt als laatste drukmiddel de opschorting van de douane-unie tussen Turkije en de Europese Unie.

Naast sancties tegen Turkije, dringt het Europees Parlement daarom aan op meer Europese verantwoordelijkheid voor de opvang en bescherming van Syrische vluchtelingen, onder andere door het eerlijker herverdelen van Syrische vluchtelingen uit Turkije, Jordanië en Libanon.

“Terugsturen van Syrische vluchtelingen naar Noordoost-Syrië betekent een schending van het Vluchtelingenverdrag, omdat de regio absoluut geen veiligheid biedt. De creatie van een 'safe-zone' verandert daar niets aan. We kunnen daarom geen Syrische vluchtelingen terugsturen naar Turkije zolang ze daar gevaar lopen op deportatie. Maar tegelijkertijd zullen we als EU ook eerlijker moeten delen in de bescherming van Syrische vluchtelingen in deze overbelaste regio”, aldus Strik. 

Een overduidelijke meerderheid van het Europees Parlement wijst de kandidatuur van de Franse Eurocommissaris voor de Interne Markt en Industrie, Sylvie Goulard, af. Zij lag sinds het begin van haar voordracht onder vuur door ethische kwesties. Ook een tweede hoorzitting met Goulard was niet overtuigend. GroenLinks stemde tegen haar kandidatuur.  

Groenlinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Ze was niet overtuigend op inhoud en liet geen blijk van inzicht zien op ethische kwesties. Bovendien stapelen zich ook op juridisch gebied donkere wolken op. Goulard stapte hiervoor op als Franse minister, maar ze vindt zichzelf wel geschikt als Europees Commissaris. Daarmee hanteert ze een dubbele standaard en dat is onacceptabel. Bovendien weigert Goulard duidelijk te stellen dat ze opstapt indien ze in beschuldiging wordt gesteld door het Franse gerechtshof.”   Goulard moest vandaag terugkomen voor een tweede hoorzitting en kon de leden van de commissies Interne Markt en Industrie niet overtuigen. “De Europese Commissie moet een toonbeeld zijn op vlak van ethiek en integriteit. Deze zaak toont de noodzaak om de neveninkomsten van Europarlementariërs te beperken en om een onafhankelijk orgaan op te richten dat toeziet op ethische regels. Op het gebied van ethiek en transparantie zullen wij als Groenen altijd het voortouw blijven nemen”, aldus Van Sparrentak. Het is nu aan Frankrijk een nieuwe kandidaat aan te leveren.

De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. 

“Het is een goede zaak dat het Europees Parlement kandidaat-commissarissen afwijst die twijfels over belangenverstrengeling niet kunnen wegnemen”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout. 

“Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag.”

De procedure voor een grondige controle van belangenverstrengeling kwam vijf jaar geleden onder druk van de Groene fractie in het Europees Parlement tot stand, naar aanleiding van de hoorzitting met klimaatcommissaris Miguel Arias Cañete, die financiële familiebelangen had in de oliesector.

Ongeschikt

Naast de constatering van belangenverstrengeling is de Hongaarse kandidaat Trócsányi onacceptabel voor GroenLinks op zijn beoogde portefeuille van Uitbreiding. “Een minister die actief meewerkte aan het afbreken van de Hongaarse rechtsstaat is ongeschikt om toetredingslanden te toetsen op de kwaliteit van hun democratie en rechtsstaat. Ik hoop dat Ursula von der Leyen bij een nieuwe kandidaat van de Hongaarse premier Orbán een betere inschatting maakt in haar verdeling van portefeuilles”, aldus Eickhout.

Het Europees Parlement begint vanaf maandag 30 september met de hoorzittingen voor kandidaat-eurocommissarissen. Iedere voorgestelde eurocommissaris beantwoordt in een sessie van drie uur vragen van Europarlementariërs. Zo kan het Europees Parlement beoordelen of een kandidaat-eurocommissaris geschikt vinden voor zijn of haar portefeuille. Dit webartikel zullen we steeds updaten met het laatste nieuws uit de hoorzittingen.

Belangenverstrengeling

Update donderdag 26 september

Al voordat de hoorzittingen daadwerkelijk zijn begonnen, is er nieuws te melden. De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. “Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag”, regeert Eickhout.

Spoorboekje

Om 25 eurocommissarissen te horen is er een schema opgesteld waarin in blokken van drie uur steeds twee eurocommissarisen in twee aparte bijeenkomsten gehoord worden. Europarlementariërs uit de relevante parlementscommissies stellen de vragen, waarna een eurocommissaris steeds een paar minuten tijd heeft voor een antwoord. Uiteraard zijn alle hoorzittingen openbaar, ze zijn live te volgen op de website van het Europees Parlement. 

Na afloop van een hoorzitting komen per parlementscommissie de coördinatoren van de politieke fracties bijeen. In een gezamenlijke brief aan de voorzitter van het Europees Parlement geven zij hun oordeel over de hoorzitting. Daarin kunnen ze bijvoorbeeld de kandidaat teruggeroepen voor een tweede hoorzitting of duidelijk maken dat ze een kandidaat ongeschikt vinden voor een portefeuille. In het verleden zijn er regelmatig eurocomisssarissen gesneuveld na een zo’n hoorzitting.

De hoorzittingen beginnen met de eurocommissarissen met de ‘lichtste’ portefeuilles, de drie uitvoerende vicevoorzitters, Timmermans, Vestager en Dombrovskis, sluiten af op dinsdag 8 oktober. Het volledige overzicht staat op de website van het Europees Parlement.

Portefuilleverdeling

Het is aan de EU-landen om ieder een eurocommissaris voor te dragen, maar het is aan de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om de portefeuilleverdeling te maken. Die stelde ze voor op 10 september. Samen Europarlementariër Bas Eickhout bespraken we in onze podcast Bellen met Bas sommige opmerkelijke keuzes.

Blijf op de hoogte

Meer weten over de Europese politiek? De medewerkers van GroenLinks in het Europees Parlement sturen wekelijks een EuropaUpdate uit met daarin een overzicht van het laatste nieuws. 

Dinsdag stemt het Europees Parlement over de voordracht van Ursula von der Leyen, door de regeringsleiders voorgesteld als voorzitter van de Europese Commissie. GroenLinks zal tegen haar benoeming stemmen.

“Een Commissievoorzitter zonder democratisch mandaat die zich niet helder uitspreekt over de rechtsstaat en de aanpak van klimaatverandering, dat is niet de verandering waarvoor Europeanen gestemd hebben”, zegt Europarlementariër Bas Eickhout. “Het zou een stap terug zijn voor de Europese democratie als het Europees Parlement een kandidaat accepteert die geen enkele rol speelde in de Europese verkiezingen."

Vijftien vragen

Vorige week was kandidaat-voorzitter Von der Leyen te gast bij de fractievergadering van de Europese Groenen, waar zij vragen beantwoordde over haar Europese plannen in de komende vijf jaar. De antwoorden op de vijftien vragen die werden gesteld, stelden teleur. 

Zo wilde Von der Leyen geen belofte doen om het vervuilende en verouderde Europees landbouwbeleid grondig te herzien. Ze bleef steken op een ambitie voor het terugdringen van broeikasgassen in 2030 die lager ligt dan waar het vorige Europees Parlement zich voor uitsprak. Daarnaast nam Von der Leyen geen stelling over de positie van de Hongaarse regeringspartij Fidesz in haar christendemocratische politieke familie, en of ze een artikel 7-procedure tegen Hongarije zou steunen. Ook deed ze geen enkele concrete belofte over de aanpak van belastingontwijking van multinationals en andere maatregelen om Europa socialer te maken.

Steun onzeker

De benodigde steun voor Von der Leyen door een meerderheid in het Europees Parlement is zeer onzeker. Von der Leyen lijkt daarom op zoek naar steun van rechtse anti-Europese partijen. Deze partijen vragen om afzwakking van klimaatbeleid en om slapper op te treden tegen landen waar de rechtsstaat onder druk staat. 

“Ik vind het zorgwekkend dat Von der Leyen zich niet distantieert van de Hongaarse premier Orbán en Poolse premier Morawiecki. Orbán en Morawiecki presenteren haar kandidatuur, ten koste van Frans Timmermans, als overwinning voor hun land. Een voorzitter van de Europese Commissie die leunt op de steun van nationalisten is geen geruststellend vooruitzicht”, aldus Eickhout.

Uitstel

Maandag deed Van der Leyen toch enkele toezeggingen aan de fracties van de liberalen en van de sociaaldemocraten. “Dat is ruimte die er blijkbaar vorige week nog niet was”, constateert Eickhout. De Europese Groenen stelden eerder voor om de stemming over Von der Leyen uit te stellen, zodat er eerst onderhandeld kan worden over een inhoudelijk programma. “Maar als Von der Leyen en anderen per se willen dat er dinsdag gestemd gaat worden, dan zullen we tegen moeten stemmen.”

De Groene fractie in het Europees Parlement heeft de indeling van de parlementscommissies vastgesteld. GroenLinks-Europarlementariërs Bas Eickhout, Tineke Strik en Kim van Sparrentak hebben goede uitgangsposities om hun stempel te drukken op wetgeving om Europa groener en eerlijker te maken.

Bas Eickhout

Als eerste vicefractievoorzitter en penningmeester is Eickhout lid van het ‘bureau’ van de Groene fractie, te vergelijken met het fractiebestuur in de Nederlandse politiek.

ENVI (Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid)

In ENVI komt alle Europese klimaatwetgeving aan bod. Daarnaast behandelt de commissie ook alle andere milieudossiers, volksgezondheid en voedselveiligheid. Eickhout zal zich als klimaatwetenschapper onder andere inzetten voor het aanscherpen van de Europese klimaatdoelen en het versnellen van de transitie naar duurzame energie.

ECON (Economische en monetaire zaken)

In ECON behandelen de Europarlementariërs financiële wetgeving, al dan niet gerelateerd aan de euro. Eickhout zal onder andere inzetten op het vergroenen van de financiële markten en het tegengaan van belastingontwijking.

Tineke Strik LIBE (Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken)

De LIBE-commissie buigt zich over alle zaken die met de rechtsstaat, justitie en burgerlijke vrijheden te maken hebben. Onder andere het Europees asiel- en migratiebeleid, de omgang met persoonlijke gegevens en het bestrijden van discriminatie komen in deze commissie aan bod. Strik zal zich onder andere richten op een rechtvaardige hervorming van het huidige Europese migratiebeleid en op het waarborgen van de rechtsstaat in alle landen van de Europese Unie.

AFET (Buitenlandse zaken)

AFET behandelt het Europees buitenlands- en veiligheidsbeleid inclusief de controle op de buitenlandse dienst van de EU en de goedkeuring van politieke akkoorden met landen buiten de unie. Dit omvat zowel de relaties met buurlanden dichtbij, als de verhouding van de EU ten opzichte van de grote machtsblokken VS, China en Rusland. "Juist door als Europese landen samen te werken, kunnen we Europese waarden verdedigen tegen deze machtsblokken," stelt Strik.

Kim van Sparrentak IMCO (Interne markt en consumentenbescherming)

In de IMCO-commissie wil Van Sparrentak werken aan het terugdringen van doorgeslagen marktwerking in de Europese Unie die goede zorg of betaalbare huisvesting in de weg zit. Van Sparrentak gaat zich inzetten voor Europese marktregels die bijdragen aan een eerlijke en duurzamere economie en een betere bescherming van consumenten, zowel online als offline.

EMPL (Werkgelegenheid en sociale zaken)

De commissie Werkgelegenheid en sociale zaken behandelt onder andere wetten over de bescherming van werknemers, het bestrijden van discriminatie op de werkvloer en armoedebestrijding. Van Sparrentak wil vanuit deze commissie werken aan meer sociale rechtvaardigheid en een goede bescherming van alle soorten werknemers in een snel veranderende economie.

Voor GroenLinks is de voordracht van Ursula Von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie teleurstellend. Europarlementariër Bas Eickhout: “Een deal achter gesloten deuren is niet de verandering waar de Europese kiezers voor gestemd hebben.”

Het Europees Parlement stemt over twee weken over de voordracht van Von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie. “Gezien de negatieve reacties van sociaaldemocraten wordt het spannend of ze de benodigde absolute meerderheid in het Europarlement achter zich krijgt. GroenLinks zal de komende weken blijven inzetten om het signaal van kiezers voor meer daadkracht op duurzaamheid en rechtvaardigheid in het toekomstig beleid van de Europese Commissie te verankeren”, stelt Eickhout.

Voorzitter Europees Parlement

Morgen stemt het Europees Parlement over zijn eigen voorzitter. Raadsvoorzitter Donald Tusk hintte dat de Europese Raad ook deze baan al tussen politieke families verdeeld zou hebben. Eickhout: “Morgen wordt een test of het Europees Parlement zich in deze ondergeschikte rol laat drukken.”

Ska Keller is kandidaat namens de Europese Groenen om parlementsvoorzitter te worden. “Keller staat voor een democratisch, transparant en onafhankelijk parlement, die haar oren niet laat hangen naar de regeringsleiders. Deze verkiezingen wordt dus een belangrijke graadmeter voor de stemming onder Europarlementariërs over de deal van de regeringsleiders.”

Europarlementariër Bas Eickhout is woensdag herkozen tot vicefractievoorzitter en penningmeester van de Groenen in het Europees Parlement. Tevens is Eickhout aangewezen om namens de Groenen te onderhandelen met andere politieke fracties over het klimaat- en milieudeel van het werkprogramma voor de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.

Als eerste vicefractievoorzitter en penningmeester is Eickhout lid van het ‘bureau’ van de Groene fractie, te vergelijken met het fractiebestuur in de Nederlandse politiek. De fractie van de Europese Groenen in het Europees Parlement is met 75 zetels de vierde politieke groep in het Europees Parlement.

Onderhandelingen

De Europese Groenen kunnen samen met christendemocraten en sociaaldemocraten een meerderheid vormen, maar de liberalen kunnen dat ook. Vanaf donderdag beginnen de onderhandelingen tussen deze vier grote fracties in het Europees Parlement om tot een programma voor de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te komen. De fracties proberen eerst in vijf thematische werkgroepen om overeenstemming te vinden. Namens de Groenen onderhandelt Eickhout in de werkgroep klimaat.

De komende weken gaan de politieke fracties intern bespreken in welke parlementscommissies de Europarlementariërs plaatsnemen en aan de hand daarvan worden ook voor de GroenLinks-Europarlementariërs de portefeuilles verdeeld.