Poliflw

Dinsdag 4 februari werd het rapport ‘Zelfevaluatie OVER-gemeenten, Wormerland en Oostzaan’ in de raad behandeld. Hierin werd onderzocht of de gemeenten krachtig genoeg waren om zelfstandig te blijven. Uiteindelijk werd geconcludeerd dat de gemeenten ‘redelijk bestuurskrachtig’ zijn. Hier zijn wij blij mee! Wel zijn er een aantal verbeterpunten waar de raad en het college mee aan de slag moeten. We zijn echter ook kritisch op het rapport.

Zo mist er een afweging van verschillende alternatieve vormen van bestuur. Wij vinden namelijk dat het doel van het bestuur moet zijn om haar taken zo goed mogelijk uit te voeren. Zelfstandigheid is daarbij geen doel op zich, maar het is wel één van de mogelijke middelen. Het doel is een kwalitatieve dienstverlening. Met deze motivering hebben we een amendement ingediend. Een verdere toelichting van ons standpunt vind je in de hieronder staande stemverklaring die door fractievoorzitter Remco Doorn in de vergadering is gegeven. Het ingediende amendement en het rapport zijn als bijlage bijgevoegd. 

Stemverklaring Voorzitter,

Toen we discussie voerden over de vorm die een onderzoek zou moeten krijgen, heeft GroenLinks zich uitgesproken voor een onafhankelijk extern onderzoek. Helaas ontbrak daarvoor in beide raden draagkracht en zijn wij akkoord gegaan met een zelfevaluatie begeleid door WagenaarHoes. Nu blijkt vooralsnog dat de kwaliteit van het resultaat niet voldoet aan de verwachtingen die zijn gewekt bij de provincie. Wij mogen ons dus afvragen wat de werkelijke waarde van het rapport nog is.             De zelfevaluatie stelt volgens het rapport als centrale vraag of OZ en WL inclusief de samenwerking in OVER voldoende krachtig zijn om hun zelfstandigheid te behouden. Eén van de deelvragen is welke voorwaarden moeten worden ingevuld en welke maatregelen moeten worden genomen om OZ en WL nog vele jaren optimaal te kunnen besturen als zelfstandige gemeenten. Het onderzoek zou een reëel beeld moeten opleveren, waarmee “het verlangen om zelfstandig te blijven voldoende onderbouwd wordt” (uit de onderzoeksopdracht).             Zoals GroenLinks al eerder heeft aangegeven, o.a. tijdens de behandeling van de kadernota, kan niet zelfstandigheid het doel van het bestuur zijn, maar gaat het om de kwaliteit van de door haar uit te voeren taken. Willen wij zelfstandig blijven, dan moet die zelfstandigheid kwalitatief beter zijn dan mogelijke alternatieven. Wij vinden echter geen alternatieven terug in het rapport en delen zeker niet de mening in besluitpunt 4 dat het rapport schraagt dat de gemeenten bestuurskrachtig genoeg zijn om “nog vele jaren” zelfstandig te blijven. Daarvoor legt het rapport te veel risico’s bloot en zijn we slechts “redelijk bestuurskrachtige gemeenten”. Dat houdt niet over. Zeker nu de werkelijkheid het rapport aan het inhalen is.             Het rapport geeft een momentopname weer. Het geeft ook aan dat de bestuurskracht mede afhankelijk is van regionale ontwikkelingen en daar op dit moment niet op vooruit kan lopen. WagenaarHoes concludeert enerzijds dat de gemeenten op dit moment goed in staat zijn de inwoners te leveren waar ze recht op en behoefte aan hebben, maar rept ook van voordelen van het vergroten van de schaal. Wij lezen dat als van goed naar beter. De duurzaamheid van de bestuurlijke kwaliteit vraagt aandacht en we moeten meer oog hebben voor de regionale context, waar mogelijke schaalvergroting ons kwetsbaarder maakt.

Voorzitter,

Wij kunnen akkoord gaan met de beslispunten 1, 2 en 3, maar vragen middels een amendement de raad beslispunt 4 te schrappen en in de beslispunten 5 en 6 de zinsnede “zelfstandige toekomst” te veranderen in “bestuurskracht”, omdat dat onzes inziens de werkelijke opdracht van de gemeenten moet zijn: zoeken naar de kwalitatief beste organisatie van en voor gemeentelijke taken, waardoor de dienstverlening aan inwoners, bedrijven, organisaties en instellingen wordt gemaximeerd en de positie in de regio wordt versterkt. We moeten niet bang zijn om misschien andere conclusies te moeten trekken dan aanvankelijk gewenst. Tunnelvisie is niet gewenst.

Stemverklaring nadat de raad het amendement wegstemde Voorzitter, wij betreuren het ten zeerste dat de raad de provincie niet volgt. Want dat doet zij door ons amendement niet te steunen. Wij stemmen tegen beslispunt 4, omdat een verlangen naar zelfstandigheid schragen naar een vooraf gestelde conclusie toewerkt en tunnelvisie veroorzaakt. Daarbij zien wij aanleiding in het rapport om het tegendeel te beweren. De beslispunten 5 en 6 steunen wij wel, omdat naar onze mening de daarin vermelde plan van aanpak, uitvoering, verbreding en versterking van wezenlijk belang zijn voor de toekomst van onze gemeenten. De zinsneden over het borgen van de zelfstandige gemeenten zien wij als onnodig en beperkend en steunen wij dus niet. Wij lezen daar ‘bestuurskracht’ en zullen alle plannen, activiteiten en werkzaamheden daarop toetsen.

Op 19 december heeft GroenLinks haar initiatiefvoorstel voor het realiseren van Tiny en Small Houses in Wormerland verdedigd tegenover de gemeenteraad.

En om maar direct met de deur in huis te vallen; het voorstel is aangenomen maar met een kanttekening! Die kanttekening vraagt om een nadere uitleg.

Behalve GroenLinks, hebben de raadsleden van het CDA en de PvdA zich direct en volmondig positief uitgelaten over dit voorstel. De SP had echter nog een paar opmerkingen. Bij de stemming heeft één SP raadslid vóór gestemd en het andere SP raadslid heeft tegengestemd bij punt 1 van het raadsbesluit. Met de andere punten ging hij akkoord. Er was dus een nipte meerderheid maar met een kanttekening bij dat punt 1 uit het raadsbesluit.

De letterlijke tekst uit het initiatiefvoorstel van GroenLinks luidt:

Gezien het initiatiefvoorstel van de raadsleden Halewijn, Doorn en Koelemeijer (GroenLinks) d.d. 6 juni 2017 in te stemmen met het initiatiefvoorstel om de bouw van Tiny Houses en Small Houses in Wormerland mogelijk te maken door:

Er is nu dus een meerderheid akkoord gegaan met de voorgestelde kaders en om het college opdracht te geven tot nadere uitwerking van een experiment. Maar er is een minderheid om hierbij de voorgestelde aanpak te hanteren. Terwijl dat een onlosmakelijk onderdeel van het voorstel is, en zelfs een voorwaarde, om Tiny en Small Houses mogelijk te maken. Is er nu dan een probleem en een onwerkbare situatie ontstaan?

Het antwoord is Nee! Nee, er is geen probleem om over te gaan tot volledige uitvoering van het initiatiefvoorstel van GroenLinks.

Punt 1 zegt eigenlijk dat wij willen dat er voortaan met behulp van de Gelijkwaardigheidsbepaling wordt gemeten of een bouwaanvraag voor een Tiny House/Small House voldoet aan het Bouwbesluit in plaats van de harde kwaliteitseisen uit dat Bouwbesluit. Dat is geen omissie, het is gewoon mogelijk binnen de huidige wetgeving omdat het genoemde wetsartikel 1.3 een onderdeel is van dat Bouwbesluit. Het is dus niet de vraag OF Gemeente Wormerland de Gelijkwaardigheidsbepaling uit Bouwbesluit MAG hanteren, maar HOE de Gemeente Wormerland de Gelijkwaardigheidsbepaling MOET hanteren. De wethouder heeft mij in ieder geval toegezegd dit nog goed te bestuderen en zal hierop met een reactie komen.

In de commissievergadering (voorbespreking) spraken alle politieke partijen hun positieve gevoelens uit maar er waren ook wel enkele bedenkingen. Je zou verwachten dat een debat een uitwisseling is van argumenten zodat uiteindelijk ook de argumenten van andere partijen toegevoegd kunnen worden aan een raadsvoorstel. Daarmee wordt dat raadsvoorstel sterker. Het was ook een doel van GroenLinks om de voorgestelde kaders bespreekbaar te maken, te wijzigen of aan te vullen met suggesties van de andere partijen. Maar in de praktijk gaat het meestal niet zo. De mening over een bepaald thema die men ooit heeft opgebouwd, kan niet meer losgelaten worden. Noem het conservatief, principieel, gesloten, visieloos of tunnelvisie, feit is dat als iemand eenmaal tegenstander is, deze vrijwel nooit meer medestander wordt. Ik heb dat persoonlijk al vele malen gemerkt. Jammer, want van een constructieve samenwerking is dan geen enkele sprake meer. En van sommige politieke fracties kun je dan alleen nog maar concluderen dat zij door die houding weinig effectief zijn.

De lokale partij VLW is zo een club. In het afgelopen jaar zijn er vele raadsvoorstellen geweest die door VLW op basis van een principiële houding keihard werden afgewezen. Meestal ging het dan om sociale beleidsterreinen zoals jeugdhulp, WMO, schuldhulpverlening, burgerparticipatie of de begroting. Je eerste indruk zou kunnen zijn dat VLW gewoon een a-sociale partij is, zij stemmen immers tegen elk sociaal beleidsstuk. Als je écht goed luistert naar VLW hebben zij op die onderwerpen best goede opmerkingen en toevoegingen. Maar doordat er dan één onderdeel, zinssnede of financiële paragraaf in hun ogen onjuist is, wordt het hele voorstel afgestemd. Weinig effectief zou ik zeggen. Beter zou VLW kunnen proberen om dan hun opmerking in het stuk verwerkt te krijgen.

Zo ook bij de Tiny Houses. Al in maart 2017 liet VLW woordvoerder van Rijn weten tegen Tiny Houses te zijn omdat het caravans waren en plaatsing altijd uitliep op woonwagenkampen. Deze mening stond zelfs na het lezen van het initiatiefvoorstel Tiny en Small Houses nog fier overeind. Een uitwisseling van argumenten hielp niet en ook de uitgestrekte hand om deze opmerkingen met maatregelen op te nemen in het voorstel werd genegeerd. VLW is tegen en blijft tegen. Principieel en daardoor ineffectief.

Met woordvoerder Sanders van de VVD heb ik een haatliefde verhouding. We zijn coalitiepartners en proberen elkaar dus te steunen bij wederzijdse voorstellen. Maar de heer Sanders maakt zicht er telkens erg gemakkelijk vanaf. Zijn voorstellen rammelen, kloppen inhoudelijk niet of zijn technisch onuitvoerbaar en je merkt dat hij zijn stukken gewoon slecht leest of zich niet goed heeft voorbereid. Hij beweert natuurlijk het tegendeel maar erkent ook dat hij er niet de man naar is om op elk detail te letten.

Met de heer Sanders heb ik vooraf uitvoerig gesproken onder het genot van een kop koffie en leuke vakantieverhalen. Maar hij wilde mij vooral mededelen dat een groot deel van zijn Wijdewormerse achterban de komst van Tiny Houses niet zag zitten. Het zou teveel lijken op het caravanpark in de Wijdewormer en dat was hen een doorn in het oog. Small Houses van 50m2, dat zag hij dan weer wel zitten. Maar dan moest ons voorstel niet meer Tiny Houses heten maar Small Houses. En Sanders was van mening dat we vooral aandacht moesten hebben voor permanente kleine woningen en dat hij misschien achter ons voorstel kon staan als wij deze elementen wilden meenemen. Natuurlijk lijkt dat een goede insteek en het gesprek ging al snel over onze gedeelde zorgen over de krappe woningmarkt. Maar ook dat er een verschil is in grond met een woonbestemming en grond met een andere bestemming en dat juist het initiatiefvoorstel van GroenLinks het mogelijk maakt grond met een andere bestemming tijdelijk te laten bewonen. Dat is een essentieel verschil, zeker als je ook nog eens gaat kijken naar de prijs van bouwgrond of andere grond. Een ex-topman van een woningcorporatie zou dat toch moeten weten? Maar hij kon zijn tunnelvisie niet loslaten en bleef dus zijn bedenkingen houden. Dat er in het voorstel al uitgebreid werd verwezen naar Small Houses maakte hem niet uit. En op mijn verzoek om dan een wijziging aan te laten brengen in die genoemde 40m2 ging hij niet concreet in. En ten aanzien van die caravanparken dan? Ik ben persoonlijk van mening dat juist ons voorstel gereedschap bevat om aan die caravanparken een eind te maken. Maar dan moet je daar de tijd voor nemen, het voorstel goed lezen en op je in laten werken en meedenken in oplossingen. Dat heeft Sanders nagelaten en dat is een gemiste kans voor hem en voor zijn VVD achterban. En omdat hij tijdens de rest van de raadsavond meer aandacht nodig had voor een ongelukkige motie - die hij vervolgens terugtrok nadat zijn eigen fractiegenoten dat voorstel niet wensten te steunen – was hij niet bij machte om zijn fractiegenoten de juiste argumenten voor te schotelen waarna de VVD dus tegenstemde.

De wijze les voor deze avond?

Het gaat niet om de kwantiteit of activiteit maar om de kwaliteit en effectiviteit.

Wat gebeurt er nu verder? Er zijn een paar opties:

Hoe dan ook, het duurt nog wel tot 2e helft 2018 voordat er echt gestart kan worden met de bouw van een eerste Tiny House in Wormerland. Maar ik moedig initiatiefnemers nu al aan om hun aanvraag zo snel als mogelijk in te dienen. Aan de slag zou ik zeggen.

Harold Halewijn