Poliflw

Gisterenavond, donderdag 21-6, werden de (nieuwe) raadsleden bijgepraat over het veiligheidsbeleid in onze gemeente. Na een aftrap in het gemeentehuis, waren de raadsleden en fractieassistenten te gast bij de brandweer en de politie voor een informatief programma. Bij de brandweer werden de hulpmiddelen van de verschillende posten uitgebreid getoond. Bij de politie kregen de aanwezigen uitleg over de moderne opsporings en volgmethodes, veelal met behulp van it-middelen. Vergeleken met presentaties een paar jaar geleden is hier de digitalisering veel belangrijker geworden.

Afgelopen zaterdag ontvingen de inwoners in De Ronde Venen een brief van waterleidingbedrijf Vitens waar zij aankondigden in 2018 bijna € 70,00 extra in rekening te zullen brengen bij de inwoners. De reden daarvan is de precariobelasting die de gemeente heft. Een storm van verontwaardiging stak op, ook bij veel lokale politici wat zelfs tot een zogenaamd interpellatie-debat in de raad van gisteren, 21 december, leidde. Hoe zit de ChristenUnie-SGP hier nu in?

Wat is precario?Via de gemeentewet heeft de gemeente de mogelijkheid om een aantal belastingen en heffingen in te voeren. De meeste bekende zijn de Onroerende Zaak Belasting en de hondenbelasting, maar u kunt ook denken aan leges voor vergunningen of de riool- en afval-heffing.

Een minder bekende is de zogenaamde Precario-belasting. Dit is een belasting die een gemeente kan heffen bij gebruik van gemeentelijke grond. Je kunt dan denken aan reclameborden in de openbare ruimte, maar ook aan het leggen van kabels en leidingen in de grond (zolang die grond van de gemeente is, bv langs een openbare weg).

Van belang is, dat nutsbedrijf Stedin, via hun energienota, de precarioheffingen van andere gemeenten ook doorbelaste aan gemeenten die geen precario heffen. Zoals tot dan De Ronde Venen.  Met andere woorden: onze inwoners betalen mee aan de inkomsten van andere gemeenten. In De Ronde Venen bestond die belasting nog niet, maar in 2015 is besloten die wel te gaan invoeren.

Door nu zelf ook precario te heffen, stijgen weliswaar de kosten van de nutsbedrijven (wat ongetwijfeld leidt tot hogere tarieven aan inwoners voor de netwerkkosten die wij allen betalen), maar het voordeel is, dat dit leidt tot inkomsten voor onze gemeente waar we nuttige dingen mee kunnen doen. Zoals investeren in wegenonderhoud, kosten in het sociaal domein dekken, de OZB laag houden of zelfs (gedeeltelijk) weer teruggeven aan de inwoners.

Hoe hebben wij gereageerd op de ontstane commotie?Al op zaterdag werden we door inwoners hierover benaderd. Uiteraard hadden we zelf de brief (als inwoner ontvangen) al gelezen.  Kennelijk was de alarmbel bij andere fracties ook geluid, want op zondag gingen de appjes al rond (waar we maar even buiten gebleven zijn).

Eerlijk gezegd is de commotie bij onze collega-politici nogal bijzonder; enige nuchterheid lijkt ons wel gepast. Toen we eind 2015 het besluit namen, wisten we (of konden we weten) dat de hogere kosten door de nutsbedrijven doorberekend zouden gaan worden. Dat is feitelijk in de begroting destijds ook al zo verwoord. Alleen wisten we niet het exacte bedrag. Dat valt nu hoger uit. Daarbij merken we wel op dat de door Vitens genoemde € 69,18 een doorbelasting is over twee jaar (bedrag per jaar is dus ca. € 35,00)

Maandagavond hebben we als fractie hier eens rustig met elkaar over gesproken. Bij ons circuleerde al het idee om voor de raad van donderdag een interpellatiedebat aan te vragen, maar de coalitie was ons daarin voor. Voor ons was van belang om eerst de feiten een rustig op een rijtje te zetten voordat we iets gaan roepen. Daarom hebben we maandagavond nog een aantal vragen aan het college (zie bijlage bij dit bericht) geformuleerd met het verzoek om voor de raad daar antwoord op te geven. Dat heeft het college gedaan en deze antwoorden waren zeer verhelderend.

Een paar dingen vallen ons daarbij op:

De verrekening naar gebruikers verloopt bij Vitens anders dan bij Stedin. Waar Stedin omslaat over de het hele verzorgingsgebied, belast Vitens alleen in die gemeenten die ook precario heffen. De werkelijke belasting door de gemeente aan Vitens blijkt bijna anderhalf keer zo groot te zijn dan door de gemeente in haar eigen begroting opgenomen. Of dat bij Stedin ook zo is, is niet aangegeven in de antwoorden.

Hoe nu verder?In het debat hebben we nadrukkelijk gevraagd of we onderscheidt kunnen maken tussen Vitens en Stedin. Het college geeft in haar antwoorden aan, dat dit niet zou kunnen (gelijkwaardigheid), maar wij hebben begrepen, dat in een aantal andere gemeenten dat wel zo wordt gedaan. In dat geval zouden we ervoor kunnen kiezen om wel bij Stedin (vanwege de verevening in het hele verzorgingsgebied) maar niet bij Vitens (voorkomen rondpompen van geld) te heffen. We zullen hier aanvullende vragen over stellen om dit uit te zoeken.

Mocht dat niet kunnen, dan zou in ieder geval nog eens goed gekeken moeten worden naar het vastgestelde bedrag dat we teruggeven ten opzichte van de werkelijke opbrengsten.

Ook willen we helderheid over de opbrengsten van de precario bij Stedin in relatie tot de bedragen die in onze begroting zijn opgenomen.

Dat alles heeft dan uiteraard wel consequenties voor de teruggave via de gemeentelijke aanslag, waar we in november toe hebben besloten (€ 80,00 per huishouden in 2018).

Vanuit de coalitie is aangegeven dat men in januari met een initiatiefvoorstel komt. We wachten dat eerst af en zullen dat op haar inhoud beoordelen.

Tot slotHet is nog goed om op te merken, dat precario sowieso zijn langste tijd heeft gehad. Afgelopen jaar is de wet hierop aangepast, vanaf 2022 mogen gemeenten geen precario meer heffen, dus dan stopt dit hele gebeuren automatisch. We zouden kunnen besluiten om per direct te stoppen, maar dat heeft twee nadelen:

Het slaat een gat van ca 1,5 miljoen euro in onze begroting. Met het oog op de ca 15 miljoen euro (voor de eerst vier jaar, ruim 30 miljoen op lange termijn) die nodig is voor het op peil brengen van ons wegennet, lijkt ons dat niet verstandig. We blijven dan, via Stedin, meebetalen aan precario-inkomsten van andere gemeenten waar De Ronde Venen, noch haar inwoners, iets voor terug ziet.

De gemeente bezit diverse panden en stukken grond. In het (soms verre) verleden vaak met een goede reden aangekocht, maar tegenwoordig niet allemaal meer zinvol om aan te houden. Hoe we met vastgoed om willen gaan is nu in een nota vastgelegd, die in de raad van september aan de raad werd voorgelegd. De ChristenUnie-SGP vindt daar het volgende van.

“Gemeentelijk vastgoed is in beginsel geen kerntaak van gemeenten.” Daarmee opent de inleiding van het raadsvoorstel. Op zich is de ChristenUnie-SGP het daar wel mee eens, maar toch willen we een kanttekening plaatsen bij dit voorstel en deze nota.

Het beleid steekt nu in op het afstoten van vastgoed waar we niet echt een doel of bestemming voor hebben. Dat levert ons naar verwachting boekwinsten op, die vervolgens de algemene reserve invloeien. Maar het bijbehorende effect is, dat het onze stille reserve uitholt. Het is goed om ons dat bewust te zijn. In het kader van de investeringen in wegen hebben we al een hele discussie achter de rug om te voorkomen dat we onszelf rijk rekenen. Het oplopen van de reserve door verkopen van het “tafelzilver” maken de maatregelen, die we in dat kader voornemens zijn te nemen, extra noodzakelijk.

De achterliggende jaren is er veel te doen geweest over grondexploitaties en voorraden grond. Door de economische recessie kwamen gemeenten met veel grond zwaar in de problemen. Ook De Ronde Venen moest flink afboeken. Maar als we de ontwikkelingen van de afgelopen paar jaar bezien, is het tij volledig gekeerd. Zelfs de projecten die zwaar verlieslijdend leken, vertonen nu een zodanig herstel, dat ze weer winstgevend worden. Daarnaast heeft de gemeente in de daar voorliggende jaren flinke reserves op kunnen bouwen juist door bouwprojecten waar wij een grondpositie in hadden. Dat leert ons, dat je als gemeente niet zondermeer af moet zien van aankoop van grond. En de verzilverde stille reserves bieden daar wel mogelijkheden voor.

Waarom zouden we dat doen? Enerzijds omdat we in het verleden hebben gezien, dat het ook een flinke bijdrage kan leveren aan de gemeentelijke financiën wat goed gebruikt kan worden bij incidentele investeringen. Maar anderzijds omdat het hebben van een grondpositie de positie van de gemeente ten opzicht van projectontwikkelaars ook sterker maakt. We krijgen, naast het instrument van bestemmingsplannen, een extra stuurmiddel in handen op bouwprogramma’s.

Daarom zouden wij willen voorstellen om bij verkoop van vastgoed de boekwinst apart te vermelden in de jaarrekening. Daarmee houden we een beter zicht op de historische ontwikkeling van de algemene reserve en hebben we een indicator voor de investeringsruimte voor het eventueel in de toekomst verwerven van strategische gronden.

We zijn benieuwd of de wethouder dan wel andere fracties ons in die visie kunnen volgen.

Overigens zal de ChristenUnie-SGP met dit voorstel instemmen.

Naschrift: De suggestie om boekwinsten apart in de jaarrekening te vermelden wordt door de wethouder overgenomen.

Eind 2016 is het Meerbad in Abcoude gesloten. Maar al vele jaren daarvoor, zelfs nog voor de herindeling, wordt erin Abcoude gesproken over een nieuwe zwembad. De Stichting Zwembad Abcoude heeft afgelopen jaar een plan ontwikkeld om toch tot een zwembad te komen in combinatie met de vervanging van de Kees Bon Zaal (die in 2020 niet meer bruikbaar is). Afgelopen maanden werd een business case gepresenteerd en door de gemeente een contra-expertise uitgevoerd. Het college is van mening dat de risico’s voor de gemeente te groot zijn om het plan over te nemen. De Stichting heeft nu via een burgerinitatief een uitspraak van de raad gevraagd. Gisteren, donderdag 29 juni werd daarover in de raad vergaderd. Het standpunt van de ChristenUnie-SGP hebben we als volgt ingebracht.

In de afgelopen jaren hebben wij als fractie van de ChristenUnie-SGP een kritisch positieve houding aangenomen tegenover  de plannen die moeten leiden tot een nieuw zwembad in Abcoude. Daarbij hebben we ons de vraag gesteld: “is het reëel om twee zwembaden te hebben in een gemeente van 43000 inwoners?” En zo ja, wat mag ons dat dan kosten. In de achterliggende jaren is een maximale bijdrage van de gemeente € 100.000 als vertrekpunt genomen. Hoewel wij dat, in relatie tot de inwonersaantallen en de exploitatiebijdrage aan het Veenweidebad erg ruim vonden, hebben we deze grens ook maar als richtinggevend genomen.

Maar de jaarlijkse exploitatiebijdrage is niet de enige factor van betekenis. Want voor onze fractie gold ook het uitgangspunt, dat de gemeente geen risicodragende partij zou mogen zijn bij een zwembad-ontwikkeling.

Het nu voorliggende voorstel voldoet niet aan genoemde criteria. De gevraagde exploitatiebijdrage is inmiddels opgelopen naar 2 ton (het dubbele van de door onszelf gestelde grens) en via de gevraagde borgstelling (7 miljoen) zou de gemeente dus toch risicodragend worden. Dan is de keuze makkelijk gemaakt: Geen steun van de ChristenUnie-SGP voor dit voorstel.

Maar, voorzitter, de wereld steekt niet zo zwart/wit in elkaar en dat maakt voor onze fractie het besluit over dit voorstel ook lastig. Want, en wij vinden dat niet onbelangrijk: er is een extra element in de discussie ingevoegd namelijk de vervanging van de Kees Bon-zaal. Voor de sportactiviteiten die daar gehouden worden, niet in de laatste plaats voor de basisscholen in Abcoude, heeft de gemeente een zorgplicht. En we weten dat op redelijk korte termijn deze sportzaal gesloten zal worden. Als er een vergelijkbare sportzaal teruggebouwd moet worden zoals er nu staat (en onze fractie vindt dat we daaraan niet ontkomen), dan kost ons dat ook een substantieel bedrag. Want met de rijksbijdrage voor twee kale gymzalen, zullen we dat niet redden.

De stichting wil ons, via haar memo van afgelopen zaterdag, doen geloven dat we voor 30.000 euro per jaar meer naast een zwembad een sporthal kunnen realiseren. Daar geloven we niet  in. Als we de verschillende berekeningen van de stichting erop naslaan, vallen ons sowieso  een aantal onverklaarbare verschillen op. Bijvoorbeeld over de jaarlijkse onderhoudskosten en de schoonmaakkosten. Daarnaast ontbreekt een post voor gymtoestellen in de business case op. In de achterliggende dagen hebben we hier met de stichting nog contact over gehad, maar niet alle antwoorden overtuigen ons.  Kortom, het lijkt ons dat er wel wat een al te rooskleurig beeld wordt geschetst van de voordelen van de combinatie gymzaal/zwembad.

Hoe groot zijn dus eigenlijk de meerkosten voor de gemeente bij het meegaan met het voorstel van de stichting? Dat is nu immers nauwelijks te bepalen en daarom ook lastig om vast te stellen of dat binnen de eerder genoemde € 100.000 blijft.

Daarnaast is het zo, dat als de gemeente zelfstandig een gymzaal bouwt, die eigendom van de gemeente is. In het voorstel van de stichting mag de gemeente wel de anderhalf miljoen rijksbijdrage overmaken en jaarlijks aan huur en exploitatiebijdragen € 264.000 betalen, terwijl ze geen steen van het gebouw bezit.

Dan nog het risico. Hoe groot is de kans dat uiteindelijk de exploitatie niet rond is te krijgen of de stichting ter ziele gaat? Wat dat laatste betreft: de stichting heeft een goed langjarig track-record en we hebben heel goed in de gaten dat heel veel mensen in en om Abcoude achter dit initiatief staan. Dus daarover hebben we niet heel veel zorgen.  Meer risico zien we in de ontwikkeling van de (mogelijk tegenvallende) kosten of lagere inkomsten door dalende bezoekers. Maar het ook zo: niemand die het weet. De stichting heeft haar business case, voor wat de bezoekers betreft, op de cijfers van de contra-expertise aangepast. Dus wellicht is dat voldoende.

Voorzitter,

En wat gebeurt er nu als het misloopt? Dan zal waarschijnlijk allereerst geprobeerd worden, met een verhoging van de jaarlijkse bijdrage, het gat de dichten. En als dat om wat voor reden niet lukt, dan zal de borg van de gemeente aangesproken worden. In dat geval wordt de gemeente eigenaar van het pand en kunnen we het verkopen. Wat het dan oplevert en of dat voldoende is om de resterende hypotheekschuld te voldoen, is lastig in te schatten. Maar een aanzienlijke verliespost ligt zeker voor de hand. Het vervelende is echter, dat de kans dat dit zich voordoet, naar ons oordeel lastig te bepalen is.

Zijn er dan geen pluspunten te noemen? Toch wel voorzitter.

Het is een mooi ontwerp, Abcoude en De Ronde Venen krijgen er een mooi en vooral aantrekkelijk pand bij, pal langs de spoorlijn. De locatie is per spoor goed bereikbaar, wat vast en zeker extra bezoekers zal aantrekken. We lossen in één keer het probleem van de vervanging van de Kees Bon-zaal op. Het Zwembad is zeker een item in Abcoude, maar ook in Baambrugge en leeft breed in deze kernen. Ook vanuit onze eigen achterban wordt een appel gedaan om met het initiatiefvoorstel in te stellen. Het voorstel leidt tot een goed bereikbare zwemvoorziening voor zowel kinderen als senioren Daarmee kan dit een maatschappelijke ontmoetingsplaats worden die de sociale cohesie ten goede komt. De uitwerking wordt door zowel Synarchis als de BNG als degelijk en van hoge kwaliteit gezien (wat vertrouwen in de initiatiefnemers geeft) De gemeente verkrijgt de grond van de huidige Kees Bon-zaal en kan daar een goede bestemming  aan geven (bijvoorbeeld voor seniorenhuisvesting) met mogelijk een exploitatiewinst als compensatie voor de kosten en risico ten aanzien van het zwembad.

Wel hebben wij nog een vraag aan de initiatiefnemers. Uw oorspronkelijk streven was een gemeentelijke bijdrage van € 125.000. Toen u in een gewijzigd voorstel om € 200.000 vroeg, riep dat bij ons toch de vraag op of u bij nader inzien uw eigen eerste model toch ook niet vertrouwde. In de commissie heeft u aangegeven dit als een extra buffer te zien die ook ruimte biedt voor extra aflossingen (dat zou het risico van de borg ook verminderen). Echter extra geld maakt soms ook slordig. Kunnen we afspraken met u maken, dat u uw best doet binnen die € 125.000 te blijven en het overschot daadwerkelijk voor extra aflossingen te gebruiken. Mogelijk kunnen we op termijn dan zelfs ook de gemeentelijke bijdrage verlagen.

Kortom, de ChristenUnie-SGP zou graag het voorstel steunen, maar ziet ook een aantal knelpunten. We zullen ons finale oordeel dus mede af laten hangen van de gedachtewisseling in deze raadsvergadering.

Naschrift: gedurende de discussie tekende er zich een meerderheid tegen het voorstel af. De coalitiepartijen steunen het college. Maar er is ook sympathie voor de inzet van de stichting en de inwoners van Abcoude, en dus zette de coalitie de deur op een kier. Na een uitvoerig debat, werd een procedurevoorstel van het CDA overgenomen. De stichting gaat in de zomermaanden nog eens extra kijken of er een beter financieel plaatje mogelijk is, gebruik makend van de suggesties die door raadsleden zijn gedaan. Tegelijk gaat het college alvast werken aan een plan B; nieuw ontwikkelen van de Kees Bon Zaal, mocht het hele zwembadplan uiteindelijk in het najaar toch afgeblazen worden. De discussie wordt in september vervolgd.

Vooruitlopend op de behandeling van de kadernota op 31 mei en 1 juni heeft de ChristenUnie-SGP een Algemene Beschouwingen ingediend met de titel “Duurzaam Financieren”. De besluiten gisteren in de raadsvergadering passen bij onze jarenlange inzet om dit te bereiken.

“Al in 2015 heeft de ChristenUnie-SGP gewezen op de kwetsbare financiering van grote investeringen in wegen en bruggen” aldus Wim Stam (fractievoorzitter). De fractie heeft toen gepleit voor het vastleggen van de inkomsten uit woningbouwprojecten voor deze investeringen. In 2016 hebben we dat pleidooi nogmaals gehouden door een motie “Infrastructuurfonds” in te dienen.

Tot 1 januari jl. moesten deze investeringen direct ten laste van de reserve gebracht worden. Zolang er geen (algemene) reserve is, kun je niet investeren. En met het vastleggen van die inkomsten wilden we zo’n reserve creëren. Maar dit jaar zijn de boekhoudregels voor gemeenten gewijzigd. Daarmee werd de noodzaak voor duurzaam financieren voor de ChristenUnie-SGP nog belangrijker.

De investeringen mogen nu “geactiveerd” worden. Dat betekent dat ze niet in één keer worden afgeschreven, maar over een groot aantal jaren in kleinere porties. Alleen draaien dan onze kinderen en kleinkinderen ervoor op. Daarbij bestaat het risico dat een oplopende algemene reserve tot te grote (onverantwoorde) investeringen gaat leiden. De recente schuldencrisis heeft ons geleerd, wat dat kan betekenen.

En dus lag er een amendement van ons klaar bij de behandeling Nota Reserves (in dezelfde raadsvergadering) om tot de instelling van een Wegenreserve te komen.

Mede door ons aanhoudend pleidooi sinds 2015 werd de problematiek ook door andere fracties onderkend. Dat heeft nu geleid tot een stelsel van maatregelen die een buffer gaan aanleggen voor die toekomstige afschrijvingen. “Een wat complexere oplossing, wij hadden liever voor de eenvoudige marsroute van een reserve gekozen, maar in het overleg met de huidige coalitie bleek dat niet haalbaar” vervolgt Stam. “En eerlijk gezegd maakt ons uiteindelijk het middel niet zoveel uit, zolang het doel maar bereikt wordt” zo vult hij aan. Tijdens het raadsdebat hoorden we vanuit de coalitie ook  tevredenheid over dit resultaat onder andere van VVD-raadslid Van Olden: “We hebben een historische stap gezet, uniek in Nederland”.

De details van de maatregelen moeten in de komende maanden nog uitgewerkt worden richting de begroting, maar de ChristenUnie-SGP is blij dat haar vasthoudende inzet op Duurzaam Financieren hiermee wel is beloond.