Poliflw

De zorgen die het CDA heeft over de gemeentefinanciën blijven, ook nu er over het jaar 2019 een positief resultaat van ruim € 7 miln is geboekt. “Een mooi resultaat” zo liet CDA fractievoorzitter Joost Bleijie tijdens de raadscommissie waarin de finacien over het 2019 werden gesproken weten, “maar we moeten welk kijken hoe dit tot stand is gekomen. Heel veel van de gestelde ambities zijn door dit college niet gerealiseerd. Het voordeel komt dus door niet uitgegeven bedragen omdat het college haar ambities niet heeft kunnen waarmaken. Dat is nou niet een reden om de vlag uit te hangen en taart te bestellen. Het is gelukkig wel voordelig voor de Leidse financiën.” Volgens Bleijie is er naar aanleiding van de Jaarstukken, het financieel en inhoudelijk terugkijken op 2019, sowieso geen reden tot juichen. Zo stegen de lokale lasten in Leiden in 2019 flink en in de komende jaren wordt een verdere stijgen verwacht. Ambities en in de ogen van het college noodzakelijke investeringen moeten worden gerealiseerd en dus betaald. “Dat hakt er flink in bij Leidenaren” zo zegt Bleijie. “Neem nou de mensen die in een huurwoning wonen. Laten we aannemen dat die mensen het doorgaans minder breed hebben dan mensen die in een koopwoning wonen. Die mensen betaalden in 2019 10% meer lokale lasten. Tuurlijk, dat gaat om tientjes per jaar, maar voor deze mensen zijn juist die paar tientjes die het verschil kunnen maken.” Bleijie is van mening dat het college moet stoppen met het exorbitant verhogen van de lokale lasten. “Je jaagt Leidenaren in deze toch al lastige tijd onnodig op extra kosten. Je kan ook een paar niet noodzakelijke ambities zoals snelfietspaden, een mediafondsen of een fonds voor kunst in de openbare ruimte schrappen.” Ook het bedrag dat het college uit heeft staan aan schuld neemt flink toe. “We geven in Leiden nog steeds veel meer geld uit dan dat er binnenkomst, simpelweg omdat er geen stopknop zit op de ambities van dit college. Om dit te betalen moeten we lenen. Misschien kunnen we de rentelasten van deze leningen wel betalen, maar we moeten dit bedrag ook nog eens een keer gaan terug betalen. Dat is vanwege de hoogte, ruim € 500 miln euro niet zo eenvoudig. We hebben gewoon een hypotheek op de toekomst genomen en hoe we dit terig gaan betalen weet niemand. Het college schuift deze rekening door naar volgende colleges. Daarmee regeert ze niet alleen over haar graf heen, maar het maakt de flexibiliteit voor toekomstige college ook een stuk kleiner. En dat is niet chique”. Halverwege juli staat in de Raad het debat over de Kaderbrief, de opmaat naar de begroting 2021 op het programma. Nu is al duidelijk dat het college enorme tekorten heeft. De uitkering uit het gemeentefonds valt tegen, de tekorten op het Sociaal Domein nemen flink toe en de Coronacrisis heeft de gemeente voor extra onverwachte uitgaven gesteld. “Voor het financiële beleid van ‘scherp aan de wind zeilen’ hebben wij menigmaal gewaarschuwd. Nu lijken de slechte scenario’s waarheid te worden. Dat belooft een stevig debat te worden, zeker ook omdat het college ook bij de kaderbrief nauwelijks van plan is om ambities te schrappen. Ik begin dat zo’n beetje onverantwoord te vinden." GroenLinks fractievoorzitter Gebke van Gaal zei tijdens de commissie hierover:'wij besturen nu de stad, wij hebben ambities en die willen we waarmaken.Wij vinden de manier waarop we de ambities financien goed te verantwoorden.'"Dan weten we weer waar we aan toe zijn. Het CDA vind deze manier van omgaan met gemeenschapsgeld onverantwoord voor alle Leidenaren. Leidenaren die op D66, GroenLinks en de PvdA hebben gestemd hadden dit kunnen weten. Als ze het hier ook niet mee eens zijn dan is er in2022 een nieuwe kans om dit recht te zetten #GRV22.” Heeft u vragen of opmerkingen over de gemeentefinancien of wilt u de CDA-fractie iets meegeven? Mail dan naarfractiecdaleiden@gmail.com

Een historisch besluit, zo noemde CDA fractievoorzitter Joost Bleijie het besluit dat de Gemeenteraad onlangs nam over de begroting 2019. In zijn inbreng tijdens de behandeling van de begroting deed hij een beroep op het gezond verstand van zijn 38 collega-raadsleden en riep ze op om nog eens goed te bedenken waar mee ingestemd zou gaan worden. “Ik hoop dat u collega-raadsleden zich er bewust van bent waar u straks mee gaat instemmen, namelijk een meerjarenbegroting waarbij het spaargeld op is, de lasten voor Leidenaren flink stijgen, een gigantisch bedrag aan leningen wordt aangegaan zonder zicht op hoe we die gaan terug betalen, een schuldquote die zal stijgen naar 163%, ver boven de VNG-normen, het weerstandsvermogen dat wordt verlaagd, en waarbij alle financiële knoppen waaraan we kunnen draaien wel zo’n beetje uitgedraaid zijn. Kortom een begroting die een gigantische claim legt op toekomstige generaties, die roofbouw pleegt op de gemeentelijke schatkist en die de ruimte van volgende colleges flink verkleind.” Het Appèl bleek tegen dovemansoren: ondanks een tegenstem van de voltallige oppositie stemde D66, GroenLinks en de PvdA voor de begroting. Van een juichstemming was na afloop van het debat echter geen sprake. "Als dit soort omvangrijke besluiten slechts de steun van de collegepartijen krijgt en het dus niet gelukt is om een oppositiepartij te overtuigen, dan heb ik altijd geleerd dat je aan de besluitvorming moet twijfelen." De afgelopen maanden heeft het CDA samen met oppositie de nodige pogingen gedaan om de collegepartijen op andere gedachte te brengen. Dat liep dus op een teleurstelling uit. Gene van de voorstellen om de financien om te buigen haalde het. Wat Bleijie betreft kan er dan ook een streep door het college-motto Samen maken we de stad. “Nee, ik heb geen enkele keer tijdens de afgelopen maanden het idee gehad dat D66, Groenlinks en de PvdA ook maar enigszins open hebben gestaan voor onze financiele zorgen. Ik heb geen enkele keer 'ja, dat is misschien een goed idee' gehoord. Er was altijd wel een obstakel om voorstellen tafel te vegen.” Dat gebeurde tot teleurstelling van het CDA ook bij het debat. “Wij hebben bijvoorbeeld meerdere voorstellen ingediend om de belastingen van Leidenaren niet te laten stijgen, maar ook de SP kwam met een aantal voorstellen om concrete investeringen te schrappen. Voorstellen die de oppositie steunde, maar voorstellen die het allemaal niet hebben gehaald.” Zijn oude tijden van de ijzeren collegediscipline ondanks de zo bewierookte open bestuurscultuur weer terug? “Ik hoop het niet” zo zegt Bleijie, “maar wat ik tijdens het debat heb gezien lijkt het er wel op. Het collegeprogramma is gewoon in beton gegoten en daar valt niet vanaf te wijken en dat is jammer. Als je de oppositie zo weinig ruimte laat om ‘Samen de stad te maken’ dan kan je mooie motto ook door prullenbak in.” Uiteindelijk was Bleijie nog het meest teleurgesteld in het uiteindelijke besluit dat is genomen. “Los van al het politieke vuurwerk dat we gezien hebben tijdens het debat, hebben we in mijn beleving ook gewoon een hele slechte begroting aangenomen. Een begroting met verregaande consequenties. Alle Leidenaren zullen het flink in hun portemonnee gaan merken want de rekening van alle ambities wordt neergelegd bij de Leidenaar. Bovendien gaat dit college 580 miljoen aan nieuwe leningen aan. Er wordt per dag 4 ton meer uitgegeven dan dat er binnenkomt. En de mogelijkheden om te anticiperen als het tegen zit is flinterdun. Nee, met het aannemen van deze begroting hebben D66, GroenLinks en de PvdA de stad geen dienst bewezen.”

Onzorgvuldig, onbetaalbaar en onverantwoord, zo noemde CDA fractievoorzitter Joost Bleijie de begroting zoals die door D66, GroenLinks en de PvdA is gepresenteerd. In de voorgestelde begroting zullen de lokale lasten voor Leidenaren flink stijgen, zal er ruim 400 miljoen euro geleend worden en zal het weerstandsvermogen (de ‘spaarpot’ waarmee onverwachte tegenvallers kunnen worden opgevangen) worden verlaagd. Dat allemaal om de enorme lijst aan ambities van dit college te kunnen bekostigen. “De rekening van alle ambities wordt bij de Leidenaar neergelegd. Bovendien legt het enorme bedrag aan leningen een enorme hypotheek op toekomstige generaties en een mogelijkheid om die leningen weer terug te betalen is er nauwelijks” zo zegt Bleijie. “Op deze manier loopt de schuldquote op naar 163% en wordt Leiden het Griekenland van Zuid-Holland.” ' Samen maken we de stad arm' Wat jammer en zorgelijk is, zo meent Bleijie, is dat de collegepartijen nauwelijks bereid zijn om de zorg van het CDA en de verdere oppositie serieus te nemen door ambities te schrappen. “Wij horen iedere keer het collegemotto ‘samen maken we de stad’ maar als het om de begroting gaat is de afgelopen weken gebleken dat ondanks allerlei mooie woorden, de begrotingsuitgaven in beton gegoten zijn. De bereidwilligheid om ‘samen de stad te maken’ is dus flinterdun. Mochten we de begroting vaststellen in de gemeenteraad dan is wat mij betreft het nieuwe motto van dit college ‘samen maken we de stad arm’. De kans dat het CDA met deze begroting zal instellen is nul.” Het CDA heeft wijzigingsvoorstellen overwogen, maar twijfelt of ze die ook daadwerkelijk moet indienen. “Als wij niet het gevoel hadden dat een en ander tegen dovemans oren was, hadden we dat gedaan. Nu is dat niet zo. ‘Samen maken we de stad’ is een marketingslogan van het college, geen daadwerkelijk uitgestoken hand. En wij willen niet de bezuinigingen van het college gaan invullen omdat zij dat nalaten. Dat aapje heb ik liever niet op mijn schouder.” Kosten van ambities te hoog Het college houdt echter voet bij stuk en wil nauwelijks schrappen in ambities. Ze meent dat alle ambities noodzakelijk zijn om de stad verder te helpen. “Laat duidelijk zijn” zo zegt Bleijie, “Het CDA is ook een ambitieuze partij en willen ook heel graag heel veel mooie dingen doen voor de stad. De stad ook echt verder helpen. Echter, bij ons rijst na het opstellen van alle mooie ambities de vraag hoe we alle ambities gaan betalen? Die vraag lijken D66, GL en PvdA zich niet te hebben gesteld. Er is namelijk vanwege de beperkte middelen nauwelijks geschrapt in de waslijst aan ambities.” Maar zijn alle ambities dan noodzakelijk? Het CDA is toch ook voor bijvoorbeeld een goede riolering in Leiden Noord en voor geld naar onderwijshuisvesting? “Tuurlijk, dat zijn wij zeker. Maar dit college heeft daar het geld niet voor en moet daarvoor ongelofelijk veel geld lenen. Bovendien zijn er ook miljoenen aan uitgaven die helemaal niet noodzakelijk zijn. Miljoenen voor het ophogen van bruggen, voor fietscorridors naar alle randgemeenten, inclusief Zoetermeer en Noordwijk, investeringen in fietsparkeermanagers, stadsecologen, stadscurators, kunst in de openbare ruimte en verkeersmanagementsystemen. Er is geen Leidenaar die slapeloze nachten heeft als we dat niet doen. Nee dit college heeft een gat in de hand en leeft op de pof met alle gevolgen van dien. Daar hebben een hoop Leidenaren wel slapeloze nachten van denk ik, zeker als ze de rekening gepresenteerd krijgen.”

De afgelopen weken stond de Gemeenteraad in het teken van de behandeling van de Jaarstukken, waaronder de Kaderbrief ofwel de opmaat naar het opstellen van de begroting die in november gepresenteerd zal worden. het werd een pittig debat dat tot diep in de nacht duurde. CDA zet in op lastenverlichting. Het CDA zette tijdens de behandeling van de Kaderbrief in op het matigen van de door het college voorgestelde lastenverzwaring, van het op peil houden van de concernreserve (de financiële kreukelzone van de gemeente) en op het aangaan van minder leningen door de gemeente hetgeen de schuldpositie van de gemeente minder zal verslechteren. Het CDA diende 2 moties daartoe in. Ook oppositiepartijen VVD en CU kwamen met moties van gelijke strekking. Geen van de moties haalde het. “Ik heb het college vergeleken met de Titanic. Een onzinkbaar geacht schip dat in volle vaart op een ijsberg afkoerst zonder daarbij af te remmen of koers te verleggen. Met alle financiële gevolgen van dien” zo zegt CDA Fractievoorzitter Joost Bleijie. “De lasten explosief laten stijgen, de concernreserve verlagen, veel meer schulden aangaan, een aantal algemene reserves halveren, het college vindt het een fatsoenlijke en degelijke manier van begroten. Ik vind het riskant en zelfs een beetje naïef.” Geen van de financiële moties haalde een meerderheid. “Natuurlijk is dat jammer en ook zorgelijk. Het college gaat door met het maken van de begroting waarbij meer geld uitgeven dan dat er binnenkomt het fundament is. Lastenverhoging en een verdubbeling van de schuld van de gemeente per Leidenaar zullen het gevolg zijn. Ik hou echt mijn hart vast.” Samen maken we de stad. De behandeling van de Kaderbrief gaf ook een inkijkje in hoe serieus de slogan van het college Samen maken we de stad genomen kan worden. “Het is goed dat het college met heel veel Leidenaren en met heel veel Leidse bedrijven en instellingen wil samenwerk. Samen maken we de stad, dat is zeker waar. Maar of het college de stad ook wil maken samen met de oppositiepartijen is nog maar de vraag. Ik heb me verbaasd over de opstelling van D66, GL en PvdA. Als nou een groot deel van je oppositie onder aanvoering van het CDA grote en valide twijfels hebben bij de financiële onderbouwing van de kaderbrief en vragen om een matiging van ambities om de financiën niet de spuigaten uit te laten lopen, en er is geen enkel voorstel waar de college dragende partijen over willen praten, dan is de kaderbrief in beton gegoten en wil je helemaal niet samenwerken.” Maar had Bleijie dan anders verwacht? “Wellicht een beetje tegen beter weten in. In de commissie waar de Kaderbrief is besproken gooiden D66 en de PvdA al heel snel de deur dicht. Die haalden hun schouders op voor bezwaren van het CDA. Bij GroenLinks merkte ik wel een opening, maar helaas dat bleek ook een illusie. D66, GL en de Pvda gaven gaf meerdere malen aan dit een goede en degelijke manier van begroten te vinden. Ik heb zelfs gehoord dat de gemeente kerngezond is. Misschien is dat nog wel het meest zorgelijke van allemaal.” Tegenbegroting Het CDA rest nu niets anders dan in november bij het daadwerkelijk bespreken van de begroting met een tegenvoorstel te komen. “Dat zijn we nu wel aan de stad verplicht dus die tegenbegroting komt er”. Als uitgangspunt zullen we nemen dat de lasten voor Leidenaren en Leidse bedrijven niet verder mogen stijgen dan trendmatig. “Als er meer ambitie zijn dan geld, moet niet de Leidenaar opdraaien voor de extra kosten. Dat is echt mooie sier maken op kosten van een ander. Wat het CDA betreft zijn er genoeg ambities die het college kan schrappen. Welke? Nou laten we eens beginnen met het miljoen voor kunst in de openbare ruimte. Het college gaat dit realiseren, maar de Leidenaren gaan dit betalen. Dat hoeft wat ons betreft niet. Schrappen dus.”

Wat het CDA betreft gaat er een streep door het verhogen van de Onroerend Zaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing en de Rioolheffing. Het college heeft in de Kaderbrief, de inhoudelijk en financiële plannen voor de komende jaren een forse belastingverhoging opgenomen om haar ambities te kunnen betalen. De genoemde belastingen zullen naast de gebruikelijke trendmatige stijging van 1,5% nog eens met vele procenten stijgen. Tegen het zere been van het CDA, zo zegt Joost Bleijie. "Natuurlijk begrijp ik dat het nieuwe college geld nodig heeft voor nieuwe plannen. En met veel van die plannen kan het CDA ook van harte instemmen, maar geld dat er niet is kan je niet uitgeven. Als je dan extra geld gaat halen bij Leidenaren door de belastingen te verhogen, dan vinden wij dat het college verkeerd bezig is. Lasten in Leiden zijn al hoog, zeker als je ze vergelijkt met vergelijkbare steden. Dan kan je niet nog eens een extra greep doen uit de portemonnee van de Leidse belastingbetaler om je ambities te betalen. Dan moet je ambities schrappen." Het CDA zal tijdens de behandeling van de Kaderbrief in de Gemeenteraad een voorstel indienen om de lasten niet verder te laten stijgen dan trendmatig. Bleijie is van mening dat het college haar ambities iets zou moeten bijstellen om Leidenaren te ontzien. "Zowel de Kaderbrief zelf als de discussie die we erover gehad hebben in de raadscommissie geeft er blijk van dat D66, GroenLinks en de PvdA op geen enkele manier gekeken hebben om ambities iets te temperen. Het lijkt wel alsof het geld uitgegeven moet worden, ook als het de Leidenaar flink in de portemonnee raakt." Het bijstellen van ambities had volgens Bleijie eenvoudig gekund. Als voorbeeld noemt hij het Lucas van Leydenfonds, het nieuwe fonds van€ 1 miljoen voor kunst in de openbare ruimte. "Als het geld tegen de plinten klotst dan kan je er voor kiezen om een fonds voor beelden in de openbare ruimte op te richten. Maar het geld klotst niet tegen de plinten. In tegendeel zelfs! Deze ambitie had je best kunnen schrappen zeker nu er een belastingverhoging tegenover staat. De Leidenaar gaat dus betalen voor onbeduidend, veelkleurige mozaïek op de hoek van de straat waar als we even niet oppassen het onkruid meters hoog tegen staat. Ik denk dat een gemiddelde Leidenaar echt andere keuzes had gemaakt met zijn belastingcenten." Het CDA gaat dus met voorstellen komen om de financiën binnen het acceptabele te houden. "Maar" zo zegt Bleijie, "ik heb er een hard hoofd in of die het gaan halen. Dit college geeft er blijk van veel te willen uitgeven en daarbij de Leidenaren daarbij niet te willen ontzien. Bovendien heb ik de indruk dat de collegepartijen echte een andere kijk hebben op sobere en solide gemeentefinanciën dan wij. Met dit uitgavenpatroon gaan we zware tijden tegemoet. Het college lijkt een beetje op het orkestje van de Titanic. In plaats van zichzelf in veiligheid te brengen bleef het maar doorspelen haar eigen ondergang tegemoet. En dat is heel zorgelijk." Luister Hier CDA'er Joost Bleijie over de gemeentefinancien