Poliflw

Afgelopen periode stelde raadslid Koen Boswinkel samen met PvdA en D66 schriftelijke vragen over culturele broedplaatsen in Deventer. De aanleiding was de vele leegstand in de Deventer binnenstad. Een creatieve invulling van die leegstand past volgens ons bij een authentieke, eigenwijze en vernieuwende binnenstad. Vernieuwing geldt als pijler onder het ontstaan van kunst en cultuur en dit kan alleen met wederzijdse inspiratie en samenwerking. Het verlevendigt de binnenstad en laat mensen kennis maken met kunst en cultuur door ze het letterlijk voor te schotelen. Ook zien wij het belang van goede betaalbare oefenruimte voor makers voor hun eigen professionele en artistieke ontwikkeling.

Inmiddels is de beantwoording van het college binnengekomen. Het college geeft aan dat zij bij de uitwerking van de motie cultureel vastgoed gaat laten zien hoe zij atelierruimte faciliteert. Dit wacht de fractie met belangstelling af. Verder gaat het college naar aanleiding van onze vragen het belang van culturele broedplaatsen onder de aandacht brengen van pandeigenaren en wordt er ook bij de evaluatie van het detailhandelbeleid aandacht besteed aan de creatieve invulling van leegstaande panden. 

Na jarenlange onzekerheid heeft de gemeenteraad op 13 november de knoop doorgehakt: het speelgoedmuseum blijft open op de huidige locatie. Dat is niet onze keuze. Erfgoed is meer dan speelgoed, daarom vindt GroenLinks dat we met een samenhangende visie moeten komen op hoe we omgaan met ons erfgoed en musea. De historische speelgoedcollectie moet wel behouden blijven, maar dan als één van de collecties op basis waarvan Deventer Verhaal op wisselende locaties exposities organiseert. Daar moet wel extra geld bij. Lees hier meer over ons standpunt.

De teleurstellende geschiedenis van de raad en het speelgoedmuseum

Begin 2014 heeft de raad het besluit genomen om het speelgoedmuseum uit het concept Deventer Verhaal te halen en partners in de stad uit te dagen om te komen met vernieuwende concepten op een nieuwe locatie. Dit resulteerde aanvankelijk in vier uiteenlopende plannen, maar in 2016 werden deze plannen opzij geschoven voor een lachende vijfde. Maar helaas, in 2018 bleek ook dit plan niet levensvatbaar. Afgelopen voorjaar stelde het college voor om te stoppen met de planvorming voor het Nederlands Speelgoedmuseum en te stoppen met de permanente presentatie van de speelgoedcollectie op de huidige locatie. Omdat wij toen vragen hadden bij het voorstel om ook te stoppen met het programmabudget ondersteunden wij de opdracht aan het college om samen met Deventer Verhaal en pandeigenaren drie varianten voor de presentatie van de speelgoedcollectie uit te werken met voor- en nadelen. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek kan de raad onderbouwd een definitieve keuze maken over de toekomst van de speelgoedcollectie. Het maken van deze keuze is absoluut noodzakelijk, omdat het personeel van het Speelgoedmuseum – en de stad – al sinds begin 2014 is onzekerheid leeft.

GroenLinks’ keuze voor de speelgoedcollectie

Wie dit dossier afgelopen jaren heeft gevolgd, weet dat GroenLinks nooit voorstander was van het afscheiden van de speelgoedcollectie van de historische collectie. Wij willen dat de speelgoedcollectie wel behouden blijft, maar dan als een van de collecties op basis waarvan erfgoedorganisatie Deventer Verhaal – vanuit een vaste basis – op wisselende locaties in de stad toegankelijke en laagdrempelige exposities organiseert. De benadering zal veeleer thematisch worden, waarbij voor verschillende exposities ook verschillende doelgroepen worden aangesproken. Uit het onderzoek over de verschillende varianten is wel duidelijk gebleken dat er meer nodig is dan € 75.000 voor opslag en beheer, zoals afgelopen voorjaar is voorgesteld in de cultuurvisie. Tijdens de begrotingsbehandeling hebben wij daarom het voorstel gedaan om hier bovenop 4 x € 150.000 (in totaal € 600.000) programmabudget beschikbaar te maken. Daarnaast biedt ons voorstel ook een oplossing voor enkele knelpunten die afgelopen jaren op het gebied van cultuur zijn ontstaan, en bovenal maakt het jaarlijks extra geld vrij voor Incidentele Culturele Activiteiten, wat voldoende ruimte creëert voor vernieuwing. Ons voorstel is echter door alle andere partijen verworpen.

De nadelen van het voorstel van de andere partijen

Een meerderheid van de raad steunde wel het voorstel van D66. Hierbij zal het museum op de huidige plek voor enkele tonnen worden verbouwd, maar het museum moet het wel met minder subsidie doen dan ze voorheen ontvingen. De keuze voor het blijven op de huidige locatie is op z’n minst verwonderlijk, omdat zowel de raad als Deventer Verhaal al jaren zeggen dat Brink 47 niet voldoet. In het Museaal Concept uit 2016 zegt Deventer Verhaal zelf: “In het huidige pand is het echter niet mogelijk om het museale concept zoals dat Deventer Verhaal voor ogen staat, te realiseren”. Het realiseren van een Nationaal Speelgoedmuseum is gezien de beperkingen van het pand niet realistisch. Bezwaarlijker is dat er als gevolg van dit voorstel gesneden zal worden in de subsidie voor Incidentele Culturele Activiteiten. Met maar liefst jaarlijks € 55.000 minder, blijft er aanzienlijk minder geld over voor vernieuwing. Terwijl het huidige culturele aanbod juist uit vernieuwing is ontstaan.

Erfgoed

Naast speelgoed spelen er binnen programmalijn Erfgoed meer knelpunten. Het is de vraag of De Waag nog langer de juiste basis is waarvandaan Deventer Verhaal exposities kan maken. Het gebouw voldoet in zijn huidige vorm niet aan de door de gemeente zelf gestelde museale eisen. Daarnaast kunnen we onder de huidige omstandigheden de verantwoordelijkheden en verplichtingen die horen bij de door de gemeente in het verleden aanvaarde schenkingen van collecties zoals Knecht Drenth niet (volledig) nakomen. Tot slot is de (marktconforme) huurlast zo hoog dat dit ten koste gaat van het programmageld. In het variantenonderzoek kwam een mogelijke oplossing ter sprake: het onderbrengen van alle museale collecties in Brink 69/70 en het afstoten van Brink 47 en De Waag. Omdat deze optie buiten de scope van het onderzoek viel, is deze mogelijkheid echter onvoldoende onderzocht.  GroenLinks pleit daarom om naast het maken van een keuze over het speelgoedmuseum te blijven zoeken naar integrale oplossingen voor onze erfgoedproblematiek.

Hoe nu verder?

Wij pleiten dus voor een integrale oplossing van de erfgoedproblematiek en daar zullen we ons komende tijd voor blijven inzetten. Wij hebben begrip voor het besluit van de raadsmeerderheid en gaan met belangstelling de stappen volgen die worden gezet voor de continuering van het speelgoedmuseum op de bestaande locatie. Wij wensen de directie, de werknemers en alle fans van het speelgoedmuseum hierbij een mooie toekomst.