Afgelopen dinsdag werd de programmabegroting 2020 en de meerjarenraming 2021 – 2023 vastgesteld in de gemeenteraad. GroenLinks fractieleider Sjaak Kruis geeft een analyse.
De coalitiepartners (VVD, Inwonerspartij, PvdA, SP, D66 en CU) vormden een stevig front om de gemeentebegroting – toch al een broos compromis - door de raad te loodsen. GroenLinks stelde eerder voor om een klein deel van de gemeentelijke reserves te gebruiken, zodat er minder bezuinigingen nodig zijn. Dit voorstel werd gelukkig overgenomen in de uiteindelijke begroting. En ook het plan om nou eindelijk eens toeristenbelasting in te voeren werd door het college overgenomen.
Dát de gemeente Lelystad moet bezuinigen is gevolg van Haags beleid, maar hóe er bezuinigd wordt is de keuze van Lelystad zelf. De coalitie koos ervoor om het komend jaar in totaal €400.000 te bezuinigen op de bibliotheek, schuldhulpverlening, kunst en cultuur en welzijn. Er had ook gekozen kunnen worden voor een kleine bezuiniging op de meer dan €2,5 mln. per jaar voor ‘verkoop van de stad naar buiten’ en voor ‘werving rond economie en wonen’. Die keuze maakte de coalitie niet. De VVD noemde dat zelfs “eerlijk delen”.
GroenLinks wil graag ‘eerlijker delen’: geef de gesubsidieerde instellingen een adempauze van een jaar. Dat kan door in 2020 nog wel de inflatiecorrectie (die €400.000) te geven, zonder dat dit ten koste gaat van andere posten. Dat voorstel haalde het niet, hoewel sommige collegepartijen zich haastten te zeggen dat ze graag die kant op willen. Maar ja, de coalitie… Ook het voorstel 10% te bezuinigen op acquisitie en Citymarketing, als fair share (“eerlijker delen”), werd door de coalitiepartijen weggewuifd.
Veel partijen denken dat Lelystad alleen financieel gezond kan worden bij een inwonersaantal van minimaal 100.000 inwoners. Werven van nieuwe inwoners krijgt daardoor financieel eerste prioriteit. GroenLinks zet liever in op een “hoofdstad van de nieuwe natuur”. Een stad die zijn kwaliteiten maximaal benut, met goede culturele en sociale voorzieningen en een hechte, inclusieve samenleving met voldoende steun voor mensen die onvoldoende op eigen kracht verder kunnen. In zo’n stad wil iedereen wel wonen, dus de groei komt dan vanzelf wel.
Van de 12 door alle partijen samen ingediende amendementen kregen er maar drie een meerderheid. Twee daarvan kwamen (mede) uit de koker van GroenLinks: • samen met Leefbaar Lelystad slaagden we er in de budgetten voor burgerinitiatieven (Mensen maken de buurt en Motiemarkt) structureel te maken (en niet aan het einde van deze raadsperiode af te schaffen); • de programma’s Jongeren op gezond gewicht en Rookvrije generatie (samen met JongLelystad en ChristenUnie) kunnen worden voortgezet.
De bezuinigingen in het sociaal domein blijven in 2020 nog beperkt tot het niet toepassen van de inflatiecorrectie. Ernstiger wordt het in de jaren daarna: dan zal er nog verder gesneden worden in de budgetten als er niets verandert. Gelukkig gaven D66 en PvdA aan dat, als er een beetje nieuwe financiële ruimte ontstaat, te willen heroverwegen. GroenLinks zal hen daar bij de volgende begroting aan houden.