De gemeente Almelo geeft jaarlijks een groeiend fortuin uit aan advocaatkosten voor procesvoering en advies. Over de periode 1 mei 2016 – 1 mei 2019 bedroeg de rekening 902.646.05 euro.
De Partij Vrij Almelo heeft de gemeente via schriftelijke vragen om opheldering gevraagd over de juridische affaire tussen de gemeente en catering Broodje bij de Brug waarbij de advocaatkosten voor één procedure de gemeente Almelo tot nu toe rond de 80.000 euro heeft gekost.
Wij willen duidelijkheid hoeveel euro de gemeente jaarlijks verstookt aan juridische kosten, in deze en andere slepende dossiers.
Op antwoord 13 van de vragen hebben wij onze bedenkingen.
Onderwerp: Beantwoording vragen PVA juridische procedures
Behandeld door: A. Heijerman/A. Leijdekkers
Geachte heer De Olde,
In uw brief van 30 april jl. heeft u vragen gesteld over de kosten van juridische procedures en de manier waarop het college aan de gemeenteraad verantwoording kan afleggen over het gevoerde juridisch beleid. Onderstaand beantwoorden wij uw vragen.
Vraag 1.
Kunt u een overzicht geven van de door de gemeente gevoerde juridische procedures waarbij gebruik is gemaakt van de diensten van een externe advocaat in de periode 1 mei 2016 – 1 mei 2019?
Antwoord:
In de door u aangegeven periode heeft Damsté Advocaten & Notarissen 38 juridische procedures voor ons gevoerd. De gezamenlijke kosten van deze procedures bedroegen €902.646,05. Wij zijn daarbij 25 keer in het gelijk gesteld en negen keer in het ongelijk gesteld. Zes keer is er geschikt, drie zaken lopen nog en in één zaak is de wederpartij lopende de procedure failliet gegaan. N.B. Het is mogelijk om in één procedure meerdere keren in het gelijk (of in het ongelijk) te worden gesteld.
Als we deze procedures naar hoofdtaakvelden uitsplitsen, levert dat het volgende beeld op:
1 Bestuur en organisatie (zes procedures) €119.837,00
2 Veiligheid (twee procedures) € 2.735,50
3 Sociaal domein (tien procedures) €224.771,00
4 Volksgezondheid en milieu (één procedure) € 11.356,00
5 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing €543.946,55 (negentien procedures)
Totaal €902.646,05
Capra Advocaten (arbeidsrecht) heeft in de aangegeven periode vijf procedures voor ons gevoerd voor een totaalbedrag van €47.839,42. Bij één van deze procedures zijn wij gedeeltelijk in het gelijk gesteld, twee keer is het beroep ingetrokken, één keer is het bezwaar ingetrokken en één procedure loopt nog. Graag merken we in algemene zin op dat het voeren van procedures uiteraard kosten met zich meebrengt.
Tegelijkertijd is het soms noodzakelijk. Niet alleen vanuit inhoudelijk perspectief, maar ook vanuit financieel opzicht. Soms worden daarmee grotere kosten bespaard, of levert een rechtszaak noemenswaardige bedragen op. Bovendien geldt voor het grootste gedeelte van de procedures dat het niet de gemeente is die de procedure begint. In dat licht kunnen de kosten dan ook worden bezien.
Vraag 2.
Kunt u in dat overzicht aangeven voor zover de procedures tot uitspraken hebben geleid of op een andere manier zijn beëindigd, of de gemeente de zaak gewonnen of verloren heeft of geen van beiden en welke (financiële) consequenties dit heeft of heeft gehad voor de gemeente of een project?
Vraag 3.
Kunt u daarnaast voor deze procedures aangeven hoeveel geld deze procedures aan advocaatkosten hebben gekost?
Antwoord:
Voor het antwoord op deze vragen verwijzen wij naar de beantwoording van vraag 1.
Vraag 4.
Is hierbij steeds van hetzelfde advocatenkantoor of van een aantal kantoren gebruik gemaakt?
Antwoord:
Voor ambtenarenrecht en arbeidsrecht doen wij een beroep op Capra Advocaten in Zwolle. Voor andere rechtsgebieden schakelen wij onze Stadsadvocaat in. Dat is Damsté Advocaten en Notarissen te Enschede.
Vraag 5.
Is er een contract met dit kantoor of deze kantoren en op welke manier wordt beoordeeld of de geleverde prestaties goed zijn? Zijn er bijvoorbeeld afspraken (targets) over het aantal te winnen zaken als percentage van het totale aantal zaken of van het tevoren als ‘te winnen’ ingeschatte deel van de procedures?
Antwoord:
Met Damsté Advocaten en Notarissen hebben wij voor de periode 2018-2019 een raamovereenkomst juridische dienstverlening gesloten. De kwaliteit van de dienstverlening wordt doorlopend, maar ook in periodieke evaluatiegesprekken besproken. Hierover zijn afspraken gemaakt in de raamovereenkomst. Afspraken over targets, zoals door u beschreven, maken wij niet. Voor het grootste gedeelte van de procedures geldt namelijk dat het niet de gemeente Almelo, B&W van Almelo of de burgemeester van Almelo is die de procedure begint, zodat een afspraak over targets überhaupt niet aan de orde is. Mocht de gemeente of een van haar bestuursorganen wel zelf een procedure beginnen, dan wordt vooraf een inschatting gemaakt van de kans op succes. Een kosten-batenafweging maakt meestal, maar niet altijd, deel uit van zo’n inschatting.
Vraag 6.
Indien er sprake is van een contract wordt dan alleen betaald voor gedeclareerde uren of is sprake van een vast (basis)bedrag tot welk het dus niet uitmaakt of er wel of niet geprocedeerd wordt?
Antwoord:
Zowel bij opdrachten voor Capra Advocaten als bij opdrachten voor onze Stadsadvocaat wordt betaald voor gedeclareerde uren en niet op basis van een vast (basis)bedrag.
Vraag 7.
Kunt u een overzicht geven van de in dezelfde periode door of namens de gemeente gevoerde juridische procedures waarbij gebruik werd gemaakt van vertegenwoordigers in (vaste) dienst van de gemeente, bijvoorbeeld juridische medewerkers van diensten en afdelingen?
Antwoord:
Binnen de gemeente werken wij met jaarcijfers. In de jaren 2016 t/m 2018 zij er in totaal 734 bezwaarschriften (521 sociale zaken en 213 algemene zaken) behandeld waarbij gebruik werd gemaakt van vertegenwoordigers in vaste dienst van de gemeente. Op basis van beschikbare gegevens, zien wij in deze periode dat er in 100 zaken beroep is ingesteld bij de rechtbank en in 29 gevallen daarvan is vervolgens doorgeprocedeerd in hoger beroep (bij de Raad van Staten of de Centrale Raad van Beroep). Een gedeelte van deze zaken is overigens door een externe vertegenwoordiger behartigd.
Vraag 8.
Kunt u van deze procedures eveneens aangeven wat het resultaat is (geweest), welke (financiële) consequenties dit had en hoeveel geld het procederen gekost heeft, kijkend naar uren en eventuele (externe) juridische adviezen?
Antwoord:
Voor de benoemde bezwaarprocedures geldt dat er in totaal in de periode 2016 – 2018, in 57 gevallen door de commissie werd geoordeeld dat het bezwaar gegrond was. In diezelfde periode werd in 305 gevallen geoordeeld dat het bezwaar niet gegrond was. In 117 gevallen was het bezwaar niet ontvankelijk. Voor beroeps- en hoger beroepszaken wordt niet centraal bijgehouden of we in een procedure in het gelijk dan wel ongelijk gesteld zijn en welke gevolgen hieruit voortvloeien. Wij kunnen u ook geen inzicht bieden in de juridische kosten die gemoeid zijn met procedures waarin gebruik wordt gemaakt van vertegenwoordigers in dienst van de gemeente. Dit omdat er voor deze werknemers geen plicht bestaat om een urenregistratie bij te houden. Voor wat betreft procedures waarin vertegenwoordiging extern is ingehuurd, verwijzen wij naar de beantwoording van vraag 1.
Vraag 9.
Kunt u voor alle gevoerde juridische procedures aangeven of de betrokken (gemeente) advocaat of jurist tevoren had ingeschat dat de procedure door de gemeente zou worden gewonnen?
Antwoord:
Nee, het is niet mogelijk om dit aan te geven.
Vraag 10.
Is het college bereid om jaarlijks een overzicht te geven van gewonnen en verloren (of geen van beiden) zaken en de met advocaten afgesproken doelen (targets) en zo nee, bent u dan bereid op een andere manier verantwoording af te leggen over dit aspect van het gemeentelijke beleid?
Antwoord:
Zoals reeds aangegeven bij vraag 5, is er geen sprake van het hanteren van ‘targets’. U ontvangt jaarlijks informatie over alle procedures die in bezwaar gevoerd worden. Tot 2017 stelde de commissie van Advies voor de Bezwaarschriften een jaarverslag ter beschikking. Sinds 2017 vindt u die gegevens in de jaarverantwoording terug, in de paragraaf Dienstverlening. De jaarverantwoording geeft ook inzicht in o.a. gegrondheid van bezwaarschriften en de ontvankelijkheid daarvan. Bovendien informeert het college de raad actief indien er sprake is van juridische procedures met een hoog risico. Zowel regulier in de p&c-documenten, onder andere via een risicoanalyse, als ook separaat wanneer dat aan de orde is. Wij menen u daarmee voldoende te informeren over juridische procedures waar de gemeente mee te maken krijgt.
Vraag 11.
Kunt u ons aangeven hoe vaak er wettelijke termijnen zijn overschreden o.a. inzake bezwaarschriften en waarbij de partij die het bezwaar heeft ingediend dan een bedrag uitgekeerd heeft gekregen?
Antwoord:
In genoemde periode werd bij 14 procent van de bezwaarschriften de beslissing op bezwaar buiten de termijn van 18 weken genomen. Dit leidt tot ongeveer 10 ingebrekestellingen per jaar. In de meeste gevallen wordt de beslissing dan alsnog binnen 2 weken genomen. In 1 à 2 gevallen per jaar komt het tot de uitkering van een bedrag op grond van de Wet Dwangsom.
Vraag 12.
Hoeveel arbeidstijd is er door de ambtenaar en juridisch beleidsmedewerkers aan procedures besteed en wat heeft dat gekost?
Antwoord:
Iedere procedure is uniek. Er spelen daarbij allerlei factoren mee; de complexiteit van het dossier, of partijen al dan niet in (hoger) beroep gaan en de noodzaak om externe advisering te betrekken. Iedere duiding hiervan zou geen recht doen aan de diversiteit van de procedures die gevoerd worden. Bovendien wordt er, zoals reeds aangegeven bij vraag 8, in onze organisatie op deze taken geen urenregistratie bijgehouden.
Vraag 13.
Steeds meer burgers hebben het gevoel dat hun gemeente met twee maten meet. Zou het dan niet een hoop geld schelen Indien er op een menselijke wijze wordt overlegd en de regels soepeler worden toegepast?
Antwoord:
Wij delen uw mening dat er altijd vanuit redelijkheid en menselijkheid gekeken moet worden naar individuele situaties. Tegelijkertijd hechten wij eraan dat iedereen voor de wet gelijk wordt behandeld. Dat maakt dat wij er geen voorstander van zijn om regels voor de ene burger anders te interpreteren dan voor de ander. Want als we regels niet meer uniform toepassen draagt dat juist bij aan het door u beweerde gevoel, namelijk dat er met twee maten gemeten wordt.
Tegelijk hechten we aan het belang van het kunnen uitleggen van onze afwegingen bij de besluiten die we nemen.
Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Almelo, de secretaris, de burgemeester.
.png)
