Poliflw

Op 16 januari debatteerde de commissie Ruimte van de Haagse gemeenteraad over de Woonagenda van het stadsbestuur. Partijen werden door verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis (VVD) uitgedaagd om met ideeën te komen. Een definitieve uitwerking van de woonplannen van het college moet nog komen. Wat was de inzet van de SP?

1. Geen extra voorrangsregelingen, geen flexhuur

Wethouder Revis lijkt de oplossing voor de grote druk op de betaalbare woningvoorraad vooral te zoeken in het schuiven met groepen mensen. Sommige van de geopperde voorrangsregelingen (zoals bijvoorbeeld het verloten van woningen voor starters) lijken op het eerste oog sympathiek. Maar zolang de voorraad sociale huurwoningen - en met name in het goedkopere segment - de komende jaren niet flink toeneemt, zullen deze maatregelen vooral een ‘verdeel en heers’-effect hebben. Groepen woningzoekenden zullen met elkaar moeten concurreren om de schaarse voorraad betaalbare woningen, en vooral kwetsbare minima zullen hierbij steeds meer het onderspit delven. Ook woningcorporaties en huurdersorganisaties zijn tegen de nieuwe voorrangsregelingen, en vrezen zelfs dat de wachttijd van andere woningzoekenden hierdoor zal oplopen. Wethouder Revis had echter geen boodschap aan hun kritiek.

Even kritisch is de SP op het voornemen om met flexibele huurcontracten te gaan werken. Hiermee krijgen jongeren, die ook vaak aangewezen zijn op flexbanen, een dubbel zo onzeker bestaan. Schrijnend was dat het college geen duidelijk antwoord had op de vraag wat er met flexhuurders gebeurt die bij het aflopen van hun huurcontract geen alternatieve woonruimte hebben.

2. Ambitieuzere aanpak middenhuur

De SP is blij dat Den Haag, in navolging van andere grote steden, eindelijk met een aanpak komt om nieuw te bouwen middenhuur-woningen (710 – 950 euro) ook middelduur te houden. Echter mist de nodige ambitie. Waar Amsterdam (met SP-wethouder Laurens Ivens) er naar streeft om deze woningen 50 jaar middelduur te houden, gaat Revis voor een termijn van 20 jaar. Bovendien schermt de wethouder nu al met de optie om middenhuur-woningen al na 10 jaar in de verkoop te doen. ‘Een cadeautje voor marktpartijen’, stelt SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp. Revis heeft de SP toegezegd om zijn eigen ambities nog eens kritisch onder de loep te nemen.

Ook wil de SP dat het college onderzoekt of een gemeentelijk puntenstelsel ingevoerd kan worden voor middenhuur woningen. Hiermee kunnen we zorgen dat deze woningen ook op de langere termijn niet duurder mogen worden zolang de kwaliteit niet aanmerkelijk verbeterd is.

3. Geen gegoochel met bouwcijfers meer

Al jaren heeft de SP kritiek op het feit dat het stadsbestuur geen aparte ambities opstelt voor de bouw van sociale studentenwoningen (gebouwd door corporatie DUWO) enerzijds, en ‘gewone’ sociale huurwoningen anderzijds. Dit geeft een erg vertekend beeld van de daadwerkelijke bouwprestaties van het college. Zo bestond de helft van de sociale woningbouw die in 2017 in aanbouw is genomen uit 1 grote studentenflat achter station Hollands Spoor. Hierdoor hoefde het college veel minder sociale huurwoningen te bouwen om haar eigen ambities te halen. Wat de SP betreft moet het afgelopen zijn met dit soort gegoochel met cijfers, en moet het stadsbestuur vooraf heldere bouwambities formuleren.

4. Steun voor huurders die te duur wonen

Het aantal huurders van een corporatiewoning dat naar verhouding van hun inkomen te duur woont is tussen 2009 en 2015 verdubbeld. De SP maakt zich hier ernstige zorgen over. Daarom wil de SP dat het stadsbestuur onderzoekt of de gemeente, in navolging van Amsterdam, een woonkostenbijdrage voor deze huurders in het leven kan roepen. Hiermee krijgen zij meer ademruimte, waardoor de kans op schulden afneemt.

‘Ook de sociale woningbouw wordt steeds duurder in onze stad’, concludeerde wethouder Revis (wonen, VVD) onlangs in een commissiedebat. Hoewel de onlangs gepresenteerde Woonagenda van het college veel aandacht besteedt aan de woonbehoeften van de middenklasse, ontbreken maatregelen om dit schrijnende probleem aan te pakken. ‘Bovendien zoekt wethouder Revis de ‘oplossing’ voor de woningnood vooral in het voortrekken van bepaalde groepen, waardoor woningzoekenden tegen elkaar uitgespeeld dreigen te worden. Zolang er geen broodnodige betaalbare woningen bijkomen dreigen kwetsbare minima langzaam maar zeker de stad uit te worden geduwd’, aldus SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp.

Veel sociale huurwoningen die vandaag de dag in de onze stad wordt gebouwd  worden verhuurd voor een prijs die net onder het maximum ligt dat corporaties voor een sociale huurwoning mogen vragen (711 euro per maand). Meer dan de helft van de sociale huurwoningen die in 2017 werden opgeleverd hebben een huurprijs tussen de 640 en 711 euro per maand. Ondertussen zijn veel sociale huurwoningen in onze stad verouderd en staan zij in de planning om opgeknapt of gerenoveerd te worden. Vaak gaan deze ingrepen gepaard met een huurstijging. Hierdoor komt de voorraad goedkope sociale huurwoningen steeds meer onder druk te staan.

De wethouder geeft aan dat het ‘op termijn’ de bedoeling is dat de corporaties 750 nieuwe sociale huurwoningen per jaar gaan bouwen. Hoe lang het gaat duren voordat de corporaties deze ambitie halen, is volstrekt onduidelijk. Ook is onduidelijk of studentenkamers die gebouwd worden door corporatie DUWO ook onder deze doelstelling vallen. De SP heeft er altijd voor gewaarschuwd dat de opname van studentenwoningen in deze doelstelling een vertekend beeld geeft, aangezien studentenkamers relatief makkelijker te bouwen zijn.

Schuiven met mensen als 'oplossing'

Opvallender is echter dat de Woonagenda geen oplossing biedt voor de dreigende afname van de voorraad goedkopere sociale huurwoningen - met een huurprijs onder de 640 euro -  in onze stad. Zo mist de SP een duidelijke strategie om deze voorraad op peil te houden nu nieuw te bouwen en opgeknapte sociale huurwoningen steeds duurder dreigen te worden, mede door de grotere aandacht voor duurzaamheid en het puntensysteem dat gehanteerd wordt door het Rijk. Wethouder Revis lijkt de oplossing voor de grote druk op de betaalbare woningvoorraad dan ook vooral te zoeken in het schuiven met groepen mensen. Zo krijgen starters en jongeren meer kans op slagen bij hun zoektocht naar een sociale huurwoning, krijgen mensen met een vast inkomen op basis van de ‘Rotterdamwet’ voorrang op een woning in Moerwijk  en worden alleenstaanden in een grote woning mogelijk geconfronteerd met huurverhogingen.  Ook wil de wethouder zogenaamde ‘onmisbare beroepsgroepen’ - zoals leraren, politieagenten en zorgpersoneel - voorrang geven op een sociale huurwoning.

Sommige van deze maatregelen lijken op het eerste oog sympathiek. Maar zolang de voorraad sociale huurwoningen - en met name in het goedkopere segment - de komende jaren niet flink toeneemt, zullen deze maatregelen vooral een ‘verdeel en heers’-effect hebben. Groepen woningzoekenden zullen met elkaar moeten concurreren om de schaarse voorraad betaalbare woningen, en vooral kwetsbare minima zullen hierbij steeds meer het onderspit delven. Dat is uiterst wrang aangezien het aandeel werkende armen in ons land alsmaar toeneemt. In haar economische beleid zet het huidige stadsbestuur stevig in op de sectoren toerisme en horeca. Juist deze sectoren grossieren in het gebruik van flexcontracten en laagbetaalde arbeidskrachten. Zolang er geen werk gemaakt wordt van de bouw van broodnodige woningen in het allergoedkoopste segment, lijkt de boodschap van het stadsbestuur aan deze mensen: jullie mogen hier maar al te graag komen werken, maar wonen doen jullie maar elders.  

De SP heeft zich de laatste maanden hard gemaakt voor verschillende wijken en complexen die kampen met gebreken. Zo heeft de SP schriftelijke vragen gesteld over meerdere gebreken in wooncomplex Tabula Rasa. De bewoners kampten onder andere met grote lekkages in de gemeenschappelijke ruimtes, problemen met de verlichting van de gemeenschappelijke ruimtes, problemen met de veiligheid van de gemeenschappelijke deuren, uitblijven van onderhoud aan de ventilatiesystemen en problemen met lekkages en slechte ventilatie binnen verschillende individuele wooneenheden. Sinds de SP deze vragen heeft gesteld, zijn er meerdere verbeteringen in het complex aangebracht: zo is de verlichting die op sommige plekken in de gemeenschappelijke binnenruimte niet meer werkte vervangen door LED-verlichting en is een aannemer aan de slag is gegaan met het aanpakken van vochtige muren in de gemeenschappelijke binnenruimte. Goed nieuws, aangezien een groep bewoners al langer klaagde over achterstallig onderhoud.

Nou is het uitermate vervelend als er al gebreken zijn, des te meer als deze klachten geen gehoor krijgen bij de woningcorporaties. De SP hoort geregeld van huurders dat de klachtafhandeling van corporaties niet op orde is. Zo horen we vaak dat mensen meerdere keren moeten bellen voordat er iets met hun klacht wordt gedaan, of dat er geen terugkoppeling meer volgt. Ook hier hebben wij schriftelijke vragen over gesteld. In de beantwoording hiervan, staat dat Haag Wonen, Vestia en Staedion binnen 14 dagen op klachten reageren en huurders standaard een bevestiging van hun klacht krijgen. Helaas wijst de praktijk vaak iets anders uit.  In deze schriftelijke vragen en ook in commissies hebben wij gevraagd of het college aandacht wil vragen voor verbeteringen in het klachtenbeleid en dit op te nemen in de nieuwe prestatieafspraken. Het college heeft aangegeven dit niet te willen doen, omdat het klachtenbeleid een interne aangelegenheid van de corporaties zou zijn. Gelukkig is er op 8 november tijdens de begrotingsbehandeling raadsbreed een SP-motie aangenomen die het college oproept in de prestatieafspraken concrete doelen op te nemen die bijdragen aan een betere registratie en afhandeling van huurdersklachten. Dit is wat de SP betreft een mooie eerste stap, en we gaan natuurlijk kritisch kijken hoe de wethouder met deze opdracht aan de slag gaat. Ondertussen blijven we natuurlijk samen met huurders strijden voor de aanpak van achterstallig onderhoud en een betere dienstverlening!