Poliflw

Donderdag stemde een meerderheid van het Europees Parlement in om 40 miljard euro vrij te maken om de negatieve gevolgen van het coronavirus te bestrijden. Europarlementariër Bas Eickhout is tevreden met deze snelle eerste stap en benadrukt de noodzaak dat Europese landen juist nu moeten samenwerken: “Sommige landen worden door deze crisis nóg harder getroffen dan andere. We moeten nu solidariteit en daadkracht tonen zodat we deze tijd samen te boven komen.”

Met de maatregelen kunnen de EU-landen onder meer zorgen voor geld voor gezondheidszorg, behoud van werkgelegenheid en steun voor het midden- en kleinbedrijf. Daarnaast wil GroenLinks dat EU-landen gezamenlijk geld ophalen om de kosten voor de crisis te betalen met coronabonds, crisisleningen. Eickhout: “Om een nog grotere crisis te voorkomen in de Europese economie en de eurozone moeten regeringsleiders daadkrachtig solidariteit tonen door hun woorden dat ze 'alles zullen doen wat nodig is' in concrete daden omzetten. Helaas staan de Nederlandse en Duitse regering hierbij nog op de rem, terwijl dit juist ook in hun belang is.” 

Ook stemde het Europarlement in met een voorstel dat zorgt dat luchtvaartmaatschappijen niet meer gedwongen zijn met lege vliegtuigen te vliegen, om zo hun landingsrechten te garanderen. “Het is goed dat dit snel wordt geregeld. Wel moeten we zorgen dat verdere hulp voor de luchtvaartbranche wordt gekoppeld aan de doelstellingen van de Green Deal”, aldus Eickhout.

EU-landen moeten vluchtelingen overnemen uit de overvolle vluchtelingenkampen in Griekenland. Op mede-initiatief van Europarlementariër Tineke Strik sturen de leden van parlementscommissie Justitie en Burgerlijke Vrijheden deze oproep naar alle leiders van de EU-landen. De oproep is ondertekend door Europarlementariërs van de Groenen, christendemocraten, sociaaldemocraten, liberalen en links. Samen hebben deze fracties een meerderheid in het Europees Parlement.

Steun de oproep van de Europarlementariërs

In de oproep pleit Strik voor een oplossing voor de humanitaire crisis op de Griekse eilanden.

Strik: “We moeten de druk op het Griekse asielsysteem verminderen. Er moeten dus asielzoekers van de Griekse eilanden worden geëvacueerd, zodat zij een asielprocedure kunnen krijgen in andere EU-landen. Kwetsbare asielzoekers, zoals minderjarigen, moeten daarbij als eerst geholpen worden. Veel Europese gemeenten dringen hierop aan, ook in Nederland, maar de meeste EU-landen laten het tot nu toe afweten.”

Financiële hulp

Daarnaast zegde de EU vorige week financiële hulp toe aan Griekenland, 700 miljoen euro. Strik wil dat dit geld niet alleen wordt besteed aan extra grenswachten, maar vooral gaat naar het verbeteren van de omstandigheden in de opvangkampen en humanitaire hulp. Het Europees Parlement heeft stemrecht over 350 miljoen van de 700 miljoen euro. Strik: “Wanneer het parlement hierover stemt, dienen we amendementen in zodat het geld vooral wordt besteed aan het beschermen van de vluchtelingen zelf.”

“De EU-landen hebben de afgelopen vier jaar verzuimd verantwoordelijkheid te nemen voor een gezamenlijke oplossing. Nu moeten ze laten zien dat solidariteit en mensenrechten onlosmakelijk onderdeel zijn van Europees asielbeleid”, besluit Strik.

Europarlementariër Kim van Sparrentak wil dat de Europese Commissie zich gaat inzetten om de achteruitgang van vrouwenrechten in Europa een halt toe te roepen. “Ik ben het wachten beu. De vooruitgang in veel landen is stilgevallen en er is een backlash aan de gang. We zien toenemend geweld tegen vrouwen, een groeiende anti-abortusbeweging en verdrukking van organisaties die opkomen voor gendergelijkheid.”

Woensdag debatteerde het Europees Parlement over het verbeteren van gendergelijkheid. Daarmee loopt het vooruit op de de Europese Commissie die volgende maand haar plannen zal bekendmaken. Hoewel de afgelopen decennia veel vooruitgang is geboekt op gebied van gendergelijkheid, duurt het volgens het World Economic Forum nog honderd jaar om volledige gelijkheid te bereiken.

Verder dan mooie woorden

Volgens Van Sparrentak is het noodzakelijk dat de plannen die de Europese Commissie presenteert verder gaat dan mooie woorden: “De Europese Commissie moet zich achter de voorvechters van gendergelijkheid scharen. Organisaties die vrouwenrechten en gendergelijkheid promoten moeten financieel ondersteund worden, in het bijzonder in landen waar ze onder druk staan.”

Daarnaast wil Van Sparrentak dat de Europese Commissie de ontwikkelingen van gendergelijkheid in EU-landen actief volgt en in actie komt wanneer EU-landen het principe gendergelijkheid tegenwerken. “Overheden die vrouwenrechten stelselmatig ondermijnen, moeten dat ook in de toekenning van Europese fondsen merken en organisaties die vrouwenrechten schenden mogen geen Europese subsidies meer ontvangen. Zo krijgen we daar een stok achter de deur”, aldus van Sparrentak.

Europarlementariër Bas Eickhout wil dat het Europees Parlement woensdag de Europese lijst van projecten van ‘gemeenschappelijk belang’ afwijst. Op deze lijst met PCI’s (Projects of Common Interest) staan gas- en zelfs olieprojecten die met deze PCI-status eenvoudiger toegang krijgen tot financiering en vergunningen. Eickhout vindt het onbestaanbaar dat Europa nu nog nieuwe fossiele projecten financiert.

Eickhout: “Deze lijst zet de deur open voor miljardensubsidies aan nieuwe gasinfrastructuur. Het gaat lijnrecht in tegen de doelstellingen van de Green Deal die Eurocommissaris Frans Timmermans twee maanden geleden lanceerde. De Europese Commissie moet echt met een nieuw voorstel komen.”

Klimaatneutraal

Die infrastructuur die nu aangelegd wordt, ligt er nog veertig tot vijftig jaar. Tegen die tijd moeten we al lang van het gas af zijn, willen we in 2050 klimaatneutraal zijn. Bovendien is die infrastructuur onnodig: de EU heeft nu al twee keer meer importcapaciteit voor gas dan dat we gebruiken. “Nemen we de klimaatafspraken serieus, dan hebben we straks voor miljarden euro’s aan publiek geld uitgegeven aan waardeloze investeringen. Dit geld kunnen we veel beter investeren aan duurzame energieprojecten”, aldus Eickhout.

Schaliegas

De Amerikaanse acteur Mark Ruffalo was afgelopen week in Brussel en riep Europarlementariërs op om de lijst weg te stemmen. Eickhout: “Met deze projecten steunen we indirect de Amerikaanse schaliegaswinning, die is niet alleen slecht voor het klimaat, maar ook desastreus voor natuur en voor mensen die in die gebieden wonen.” 

Het Europees Parlement stemt woensdag over het bezwaar van Eickhout en zijn Groene collega’s tegen de lijst met projecten. Eickhout: “Als Europese politici het klimaat echt hoog in het vaandel hebben, stemmen ze voor ons voorstel om deze gasprojecten van de lijst te halen.”

In de ban van gas Bekijk de video In de ban van gas met Bas Eickhout over de Europese gasverslaving.

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.

Het Europees Parlement stemt woensdagavond om 18u in met het akkoord dat het uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie regelt. “Er komt een einde komt een einde aan een pijnlijk scheidingsproces, maar het nieuwe vraagstuk over onze toekomstige relatie met het VK wordt minstens zo ingewikkeld”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout.

Eickhout noemt het een trieste dag in de geschiedenis van de Europese Unie. “Brexit leidt tot een verlies van rechten van Britten en Europeanen, moeizamere handel en minder samenwerking. Terwijl juist deze tijd van geopolitieke spanningen vraagt om een sterk Europa waarin we méér samenwerken.”

Toekomstige relatie

De EU en het VK moeten nu om de tafel om afspraken te maken over de toekomstige onderlinge relatie. Eickhout: “Het is cruciaal dat de 27 EU-landen samen optrekken: als het VK soepele toegang tot de Europese markt wil, moet de EU streng onze hoge standaarden voor duurzaamheid, eerlijke belastingen en sociale rechten bewaken.”

De Britse regering lijkt de Europese standaarden in ruil voor een nauwe handelsrelatie niet te willen accepteren. Sommige partijgenoten van de Britse premier Boris Johnson dromen zelfs van een gedereguleerd belastingparadijs onder de noemer ‘Singapore aan de Thames’. 

Podcast Bellen met Bas

Luister voor een terugblik of de afgelopen drieënhalf jaar sinds het referendum en een uitgebreide analyse van de gevolgen van voor de toekomstige relatie tussen de EU en het VK naar onze podcast Bellen met Bas: De Brexit-special.

Met een grote meerderheid liet het Europees Parlement donderdag weten dat de Europese beschermde natuurgebieden - inclusief Natura 2000 - uitgebreid moeten worden. Europarlementariër Bas Eickhout: “Dit is een niet te onderschatten signaal. Waar Nederland spreekt over het wel, of niet afbreken van beschermde natuur, is op Europees niveau de discussie honderdtachtig graden anders.”

De stemming is het startschot van een jaar waarin natuurbescherming hoog op de Europese  agenda staat. Eickhout: “In oktober 2020 vindt de VN-biodiversiteitstop plaats in de Chinese stad Kunming. Deze bijeenkomst moet het ‘Parijs-moment’ voor de natuur worden. Het doel is om in China een wereldwijd bindend natuurakkoord te sluiten. De huidige internationale afspraken lopen dit jaar af, dus zit er druk op de ketel. Dit moment moeten we volledig benutten.”

Extra maatregelen

Eickhout: “Het is cruciaal dat de EU niet met lege handen naar China afreist. Ook in Europa blijft de biodiversiteit achteruit hollen. Als we wereldwijd vooruitgang willen boeken, dan zullen we als EU ons huiswerk op orde moeten hebben.” Het Europees Parlement roept daarom op tot het nemen van extra maatregelen, zoals:

uitbreiding, kwaliteitsverbetering en betere verbinding van Europese natuurgebieden op land en zee; bindende doelstellingen om vervallen landschappen te herstellen; bindende doelstellingen om pesticidengebruik terug te dringen; tien procent van de EU-begroting inzetten voor het bevorderen van biodiversiteit. 

“De bal ligt nu bij de EU-landen en de Europese Commissie. Eén ding kan ik verzekeren: ook daar is de algemene denkrichting over natuur heel anders dan in Nederland ” aldus Eickhout.

GroenLinks is tevreden met de reactie van het Europees Parlement op de Green Deal-plannen van Eurocommissaris Frans Timmermans. “Het Europarlement is duidelijk: de Green Deal is een goed startpunt maar op alle onderdelen moet meer gebeuren dan de Europese Commissie nu voorstelt”, aldus GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout, die namens de Europese Groenen over de tekst onderhandelde.

Ongelijkheid terugdringen

Dat geldt niet alleen voor klimaat en milieu. Eickhout: “Het Europarlement geeft aan dat een echte Green Deal een katalysator voor een sociale transitie moet zijn en ongelijkheid moet terugdringen. De Green Deal zal alleen slagen als de EU en EU-landen ervoor zorgen dat economische groei leidt tot gelijke kansen en voldoende sociale zekerheid biedt voor iedereen. Wat mij betreft was het Parlement nog veel concreter geworden in de uitwerking van dit punt, maar ik ben blij dat er stappen in de juiste richting worden gezet.”

Duidelijk op klimaatverandering en biodiversiteit

Als het gaat om de aanpak van klimaatverandering en het bestrijden van biodiversiteitsverlies spreekt het Europees Parlement zich duidelijker uit. Ook hier geldt: het Europees Parlement wil meer ambitie zien. Eickhout: “Zo pleit de Commissie voor het verminderen van gratis uitstootrechten voor de luchtvaart, maar het Parlement wil er helemaal van af. Ook geeft het Europarlement aan dat er veel meer moet gebeuren met wetsvoorstellen waar nu al over onderhandeld wordt. Dit heeft vooral betrekking op het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, daar modderen we nu voort op de oude schadelijke voet. Het Parlement wil dat de Commissie de landbouwvoorstellen opnieuw onderzoekt om die in lijn te brengen met de doelstellingen van de Green Deal. Ik kan alvast verklappen: daar moet nog een hele hoop gebeuren.”

De ‘routekaart voor een sociaal Europa’ die de Europese Commissie vandaag voorstelt, is volgens GroenLinks te mager. GroenLinks wil meer ambitie en urgentie in het actieplan voor een sociaal Europa. 

Europarlementariër Kim van Sparrentak mist zelfreflectie bij de Europese Commissie. "Voor een socialer Europa is een koerswijziging nodig: een echte breuk met het jarenlange heilige geloof in marktwerking dat het Europees beleid heeft gedomineerd. De verplichte aanbestedingen in de zorg zijn daar een schrijnend voorbeeld van, maar ik merk in deze routekaart niet dat de Commissie inziet dat dit soort doorgeslagen marktwerking snel moet worden aangepakt."

Platformwerkers

Van Sparrentak: “Terwijl de Commissie met veel bombarie aankondigde de sociale zekerheid van platformwerkers te verbeteren, komt ze niet verder dan een conferentie over platformwerk. Het is zaak dat de EU sneller met maatregelen komt die werknemers en zelfstandigen in deze snel veranderende economie echt beschermen."

Terwijl veel EU-landen kampen met grote ongelijkheid, armoede en een gebrek aan zekerheid op de arbeidsmarkt, maakt de Commissie weinig haast met het uitwerken van de ‘Europese pijler van sociale rechten’. “Pas in 2021 komt de Europese commissie mogelijk met maatregelen, terwijl we al sinds 2017 wachten op concrete uitwerking van deze principes”, aldus Van Sparrentak.

Het Europees Parlement keert zich tegen de toenemende discriminatie tegen LHBT’ers in de EU. GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Als Parlement geven we een krachtig signaal: iedereen heeft het recht zichzelf te zijn in Europa.”

Met een resolutie roept het Parlement alle EU-landen op de grondrechten en vrijheden van alle burgers, inclusief LHBT'ers, te beschermen en vraagt aan de Europese Commissie om actie te ondernemen. Van Sparrentak: “Hoewel deze resolutie een stap in de goede richting is, moet er veel meer gebeuren. Zo zou de Europese Commissie sancties moeten opleggen bij landen die maatregelen nemen tegen deze vrijheden. Ook de onderhandelingen over de overkoepelende Europese anti-discriminatiewet zouden eindelijk opgepakt moeten worden in de Europese Raad van Ministers.”

Polen

De specifieke aanleiding van deze resolutie is de situatie in Polen, waar steeds meer LHBT-vrije zones verschijnen. In 2019 hebben in Polen 87 gemeenten of regio's zichzelf ‘LHBT-vrij’ of ‘vrij van LHBT-ideologie’ verklaard. Deze initiatieven maken deel uit van een groot aantal aanvallen op de LHBT-gemeenschap in Polen. Haatzaaien tegen LHBT’ers was een belangrijk thema tijdens de recente nationale verkiezingscampagne van rechtse partijen. Bovendien verbieden verschillende bestuurders Pride Marches en bewustwordingscampagnes, zoals Paarse Vrijdag.

Het groeiend aantal aanvallen op de LHBT-gemeenschap vanuit de staat, regeringsfunctionarissen en politici beperkt zich niet alleen tot Polen. Ook op veel andere plekken in de EU is sprake van toenemende anti-LHBT-sentimenten. Dit blijkt onder meer uit de toename van het aantal gemelde incidenten in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Finland. In Litouwen, bijvoorbeeld, wordt sinds 2010 een anti-propagandawet gebruikt om de LHBT-gemeenschap het zwijgen op te leggen en LHBT-gerelateerde inhoud in de media te censureren. Van Sparrentak: “Het is noodzaak dat we deze vorm van discriminatie aanpakken, hier moeten we als Parlement dus bovenop blijven zitten.”