Poliflw

Een overduidelijke meerderheid van het Europees Parlement wijst de kandidatuur van de Franse Eurocommissaris voor de Interne Markt en Industrie, Sylvie Goulard, af. Zij lag sinds het begin van haar voordracht onder vuur door ethische kwesties. Ook een tweede hoorzitting met Goulard was niet overtuigend. GroenLinks stemde tegen haar kandidatuur.  

Groenlinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Ze was niet overtuigend op inhoud en liet geen blijk van inzicht zien op ethische kwesties. Bovendien stapelen zich ook op juridisch gebied donkere wolken op. Goulard stapte hiervoor op als Franse minister, maar ze vindt zichzelf wel geschikt als Europees Commissaris. Daarmee hanteert ze een dubbele standaard en dat is onacceptabel. Bovendien weigert Goulard duidelijk te stellen dat ze opstapt indien ze in beschuldiging wordt gesteld door het Franse gerechtshof.”   Goulard moest vandaag terugkomen voor een tweede hoorzitting en kon de leden van de commissies Interne Markt en Industrie niet overtuigen. “De Europese Commissie moet een toonbeeld zijn op vlak van ethiek en integriteit. Deze zaak toont de noodzaak om de neveninkomsten van Europarlementariërs te beperken en om een onafhankelijk orgaan op te richten dat toeziet op ethische regels. Op het gebied van ethiek en transparantie zullen wij als Groenen altijd het voortouw blijven nemen”, aldus Van Sparrentak. Het is nu aan Frankrijk een nieuwe kandidaat aan te leveren.

De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. 

“Het is een goede zaak dat het Europees Parlement kandidaat-commissarissen afwijst die twijfels over belangenverstrengeling niet kunnen wegnemen”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout. 

“Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag.”

De procedure voor een grondige controle van belangenverstrengeling kwam vijf jaar geleden onder druk van de Groene fractie in het Europees Parlement tot stand, naar aanleiding van de hoorzitting met klimaatcommissaris Miguel Arias Cañete, die financiële familiebelangen had in de oliesector.

Ongeschikt

Naast de constatering van belangenverstrengeling is de Hongaarse kandidaat Trócsányi onacceptabel voor GroenLinks op zijn beoogde portefeuille van Uitbreiding. “Een minister die actief meewerkte aan het afbreken van de Hongaarse rechtsstaat is ongeschikt om toetredingslanden te toetsen op de kwaliteit van hun democratie en rechtsstaat. Ik hoop dat Ursula von der Leyen bij een nieuwe kandidaat van de Hongaarse premier Orbán een betere inschatting maakt in haar verdeling van portefeuilles”, aldus Eickhout.

Het Europees Parlement begint vanaf maandag 30 september met de hoorzittingen voor kandidaat-eurocommissarissen. Iedere voorgestelde eurocommissaris beantwoordt in een sessie van drie uur vragen van Europarlementariërs. Zo kan het Europees Parlement beoordelen of een kandidaat-eurocommissaris geschikt vinden voor zijn of haar portefeuille. Dit webartikel zullen we steeds updaten met het laatste nieuws uit de hoorzittingen.

Belangenverstrengeling

Update donderdag 26 september

Al voordat de hoorzittingen daadwerkelijk zijn begonnen, is er nieuws te melden. De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. “Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag”, regeert Eickhout.

Spoorboekje

Om 25 eurocommissarissen te horen is er een schema opgesteld waarin in blokken van drie uur steeds twee eurocommissarisen in twee aparte bijeenkomsten gehoord worden. Europarlementariërs uit de relevante parlementscommissies stellen de vragen, waarna een eurocommissaris steeds een paar minuten tijd heeft voor een antwoord. Uiteraard zijn alle hoorzittingen openbaar, ze zijn live te volgen op de website van het Europees Parlement. 

Na afloop van een hoorzitting komen per parlementscommissie de coördinatoren van de politieke fracties bijeen. In een gezamenlijke brief aan de voorzitter van het Europees Parlement geven zij hun oordeel over de hoorzitting. Daarin kunnen ze bijvoorbeeld de kandidaat teruggeroepen voor een tweede hoorzitting of duidelijk maken dat ze een kandidaat ongeschikt vinden voor een portefeuille. In het verleden zijn er regelmatig eurocomisssarissen gesneuveld na een zo’n hoorzitting.

De hoorzittingen beginnen met de eurocommissarissen met de ‘lichtste’ portefeuilles, de drie uitvoerende vicevoorzitters, Timmermans, Vestager en Dombrovskis, sluiten af op dinsdag 8 oktober. Het volledige overzicht staat op de website van het Europees Parlement.

Portefuilleverdeling

Het is aan de EU-landen om ieder een eurocommissaris voor te dragen, maar het is aan de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om de portefeuilleverdeling te maken. Die stelde ze voor op 10 september. Samen Europarlementariër Bas Eickhout bespraken we in onze podcast Bellen met Bas sommige opmerkelijke keuzes.

Blijf op de hoogte

Meer weten over de Europese politiek? De medewerkers van GroenLinks in het Europees Parlement sturen wekelijks een EuropaUpdate uit met daarin een overzicht van het laatste nieuws. 

Dinsdag stemt het Europees Parlement over de voordracht van Ursula von der Leyen, door de regeringsleiders voorgesteld als voorzitter van de Europese Commissie. GroenLinks zal tegen haar benoeming stemmen.

“Een Commissievoorzitter zonder democratisch mandaat die zich niet helder uitspreekt over de rechtsstaat en de aanpak van klimaatverandering, dat is niet de verandering waarvoor Europeanen gestemd hebben”, zegt Europarlementariër Bas Eickhout. “Het zou een stap terug zijn voor de Europese democratie als het Europees Parlement een kandidaat accepteert die geen enkele rol speelde in de Europese verkiezingen."

Vijftien vragen

Vorige week was kandidaat-voorzitter Von der Leyen te gast bij de fractievergadering van de Europese Groenen, waar zij vragen beantwoordde over haar Europese plannen in de komende vijf jaar. De antwoorden op de vijftien vragen die werden gesteld, stelden teleur. 

Zo wilde Von der Leyen geen belofte doen om het vervuilende en verouderde Europees landbouwbeleid grondig te herzien. Ze bleef steken op een ambitie voor het terugdringen van broeikasgassen in 2030 die lager ligt dan waar het vorige Europees Parlement zich voor uitsprak. Daarnaast nam Von der Leyen geen stelling over de positie van de Hongaarse regeringspartij Fidesz in haar christendemocratische politieke familie, en of ze een artikel 7-procedure tegen Hongarije zou steunen. Ook deed ze geen enkele concrete belofte over de aanpak van belastingontwijking van multinationals en andere maatregelen om Europa socialer te maken.

Steun onzeker

De benodigde steun voor Von der Leyen door een meerderheid in het Europees Parlement is zeer onzeker. Von der Leyen lijkt daarom op zoek naar steun van rechtse anti-Europese partijen. Deze partijen vragen om afzwakking van klimaatbeleid en om slapper op te treden tegen landen waar de rechtsstaat onder druk staat. 

“Ik vind het zorgwekkend dat Von der Leyen zich niet distantieert van de Hongaarse premier Orbán en Poolse premier Morawiecki. Orbán en Morawiecki presenteren haar kandidatuur, ten koste van Frans Timmermans, als overwinning voor hun land. Een voorzitter van de Europese Commissie die leunt op de steun van nationalisten is geen geruststellend vooruitzicht”, aldus Eickhout.

Uitstel

Maandag deed Van der Leyen toch enkele toezeggingen aan de fracties van de liberalen en van de sociaaldemocraten. “Dat is ruimte die er blijkbaar vorige week nog niet was”, constateert Eickhout. De Europese Groenen stelden eerder voor om de stemming over Von der Leyen uit te stellen, zodat er eerst onderhandeld kan worden over een inhoudelijk programma. “Maar als Von der Leyen en anderen per se willen dat er dinsdag gestemd gaat worden, dan zullen we tegen moeten stemmen.”

De Groene fractie in het Europees Parlement heeft de indeling van de parlementscommissies vastgesteld. GroenLinks-Europarlementariërs Bas Eickhout, Tineke Strik en Kim van Sparrentak hebben goede uitgangsposities om hun stempel te drukken op wetgeving om Europa groener en eerlijker te maken.

Bas Eickhout

Als eerste vicefractievoorzitter en penningmeester is Eickhout lid van het ‘bureau’ van de Groene fractie, te vergelijken met het fractiebestuur in de Nederlandse politiek.

ENVI (Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid)

In ENVI komt alle Europese klimaatwetgeving aan bod. Daarnaast behandelt de commissie ook alle andere milieudossiers, volksgezondheid en voedselveiligheid. Eickhout zal zich als klimaatwetenschapper onder andere inzetten voor het aanscherpen van de Europese klimaatdoelen en het versnellen van de transitie naar duurzame energie.

ECON (Economische en monetaire zaken)

In ECON behandelen de Europarlementariërs financiële wetgeving, al dan niet gerelateerd aan de euro. Eickhout zal onder andere inzetten op het vergroenen van de financiële markten en het tegengaan van belastingontwijking.

Tineke Strik LIBE (Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken)

De LIBE-commissie buigt zich over alle zaken die met de rechtsstaat, justitie en burgerlijke vrijheden te maken hebben. Onder andere het Europees asiel- en migratiebeleid, de omgang met persoonlijke gegevens en het bestrijden van discriminatie komen in deze commissie aan bod. Strik zal zich onder andere richten op een rechtvaardige hervorming van het huidige Europese migratiebeleid en op het waarborgen van de rechtsstaat in alle landen van de Europese Unie.

AFET (Buitenlandse zaken)

AFET behandelt het Europees buitenlands- en veiligheidsbeleid inclusief de controle op de buitenlandse dienst van de EU en de goedkeuring van politieke akkoorden met landen buiten de unie. Dit omvat zowel de relaties met buurlanden dichtbij, als de verhouding van de EU ten opzichte van de grote machtsblokken VS, China en Rusland. "Juist door als Europese landen samen te werken, kunnen we Europese waarden verdedigen tegen deze machtsblokken," stelt Strik.

Kim van Sparrentak IMCO (Interne markt en consumentenbescherming)

In de IMCO-commissie wil Van Sparrentak werken aan het terugdringen van doorgeslagen marktwerking in de Europese Unie die goede zorg of betaalbare huisvesting in de weg zit. Van Sparrentak gaat zich inzetten voor Europese marktregels die bijdragen aan een eerlijke en duurzamere economie en een betere bescherming van consumenten, zowel online als offline.

EMPL (Werkgelegenheid en sociale zaken)

De commissie Werkgelegenheid en sociale zaken behandelt onder andere wetten over de bescherming van werknemers, het bestrijden van discriminatie op de werkvloer en armoedebestrijding. Van Sparrentak wil vanuit deze commissie werken aan meer sociale rechtvaardigheid en een goede bescherming van alle soorten werknemers in een snel veranderende economie.