Zonnevelden in Heusden: hoeveel en waar?
Vorige week schreef ik over de Ambitiekaart Energie Heusden; ontwikkelingen gaan snel want in de afgelopen week kwam het college met de ontwerp-Visie Zonnevelden. Afgelopen woensdag werd daarover in een informatiebijeenkomst uitvoerig gesproken door diverse betrokkenen. Het moet kennelijk allemaal wel erg snel gaan; het college zet er vaart in want de definitieve visie moet op 14 mei al door de gemeenteraad worden vastgesteld.
Doelstelling van het kabinetsbeleid is om in 2050 energieneutraal te zijn. Als we dat in Heusden willen bereiken dan moeten we o.a. 800 TeraJoules aan energie hier ter plaatse duurzaam opwekken, zo is in de al genoemde Ambitiekaart Energie berekend. Dat kunnen we bereiken door de plaatsing van 20 windturbines of 200 ha. aan zonnevelden.
Maar plaatsing van windturbines stuit nogal op maatschappelijke weerstand. Uit de Kadernotitie uit 2009 bleek al dat de mogelijkheden in Heusden zeer beperkt zijn. Alleen op de grote bedrijventerreinen en langs de A59 zouden volgens die notitie turbines geplaatst kunnen worden. Op grond van provinciaal beleid gaat men ervan uit dat er per locatie minimaal drie turbines zouden moeten komen en op basis daarvan gaat men er nu van uit dat er in Heusden maximaal 6 turbines geplaatst kunnen worden. Veel aannames en nog geen vaststaand beleid, maar dat zijn op dit moment de uitgangspunten. Met die 6 turbines zou dan 240 TeraJoules aan energie opgewekt kunnen worden zodat er voor zonnepanelen nog een opgave ligt van 560 TeraJoules en dat betekent weer dat er een oppervlakte van ca. 140 hectare nodig is om al die panelen te kunnen plaatsen.
Die benodigde oppervlakte kunnen we vinden zowel in de bebouwde kom als in het buitengebied. De voorkeur gaat volgens de zgn. zonneladder (zie afbeelding) natuurlijk uit naar bestaand bebouwd gebied zoals plaatsing op daken. De hoeveelheid panelen op daken is echter erg moeilijk in te schatten omdat je daarbij afhankelijk bent van de eigenaars van die daken. Op grond van ontwikkelingen tot nu toe schat men in dat er met gebouwgebonden panelen ca. 20 TeraJoule opgewekt zou kunnen worden, dat komt overeen met 5 hectare oppervlakte. Maar er zijn niet alleen daken, ook op andere terreinen kunnen mogelijk panelen geplaatst worden zoals parkeerterreinen, braakliggende kavels of combinatie met geluidsschermen e.d. De inschatting is dat ook op deze wijze nog eens 20 TeraJoule aan energie opgewekt zou kunnen worden, dus weer 5 hectare minder aan oppervlakte nodig. Niettemin blijft er dan nog een behoefte van 130 hectare over en die ruimte zal dus in het buitengebied gevonden moeten worden. Omdat aan al deze berekeningen nogal wat onzekere aannames ten grondslag liggen gaat het college in de nu voorliggende Visie ervan uit dat men voorlopig de helft van die 130 hectare wil uitgeven en dan het beleid eerst wil evalueren en zo nodig bijstellen.
Waar moeten die zonnevelden (vooralsnog dus 65 hectare) in de komende jaren dan komen? De gemeente wil initiatieven vanuit de maatschappij zorgvuldig beoordelen en stelt in de Visie een aantal randvoorwaarden. Op de eerste plaats moet de lokale bevolking ook mee profiteren van de opbrengst van de zonnepanelen. De verwachting is dat een zonneveld dan ook kan rekenen op meer maatschappelijk draagvlak. Op de tweede plaats moet er een landschappelijk inpassingsplan worden opgesteld. Voor dat plan staan in de visie diverse richtlijnen opgesomd. En dan zijn er nog een aantal algemene voorwaarden waaraan initiatiefnemers moeten voldoen zoals een positief advies van de beheerder van het elektriciteitsnetwerk, de effecten op de leefomgeving moeten onderzocht worden en er moet ook een dialoog met de directe omgeving plaats vinden.
In bepaalde gebieden gelden nog strengere voorwaarden. In het Natuur Netwerk Brabant mogen zonnevelden in principe niet geplaatst worden tenzij zo’n veld gebruikt wordt als tussenstap voor natuurrealisatie en ook in de Baardwijkse Overlaat en de schootsvelden rondom de Vesting Heusden kan alleen een zonneveld komen onder strikte voorwaarden. De al bestaande kwaliteiten in deze cultuurhistorische gebieden moeten verstrekt worden en er vindt een extra toetsing plaats door de commissie Ruimtelijke Kwaliteit. De mogelijkheden in deze gebieden lijken op het eerste gezicht minimaal, maar je weet nooit met welke creatieve oplossingen een initiatiefnemer komt.
De ontwerp Visie Zonnevelden Heusden ligt nu voor ter besluitvorming; op korte termijn zal er ook wel een soortgelijke visie komen op windturbines; immers de nu geldende Kadernotitie op dit punt dateert alweer uit 2009 en sinds die tijd hebben de ontwikkelingen niet stil gestaan.
Drunen, vrijdag 29 maart 2019
