Poliflw

Onlangs heb ik in een column al inzichtelijk gemaakt welke ontwikkelingen zich hebben voorgedaan rondom kernenergie en welke voordelen kernenergie tegenwoordig met zich meebrengt. In deze column ga ik specifiek in op de ontwikkeling van een mini-centrale op basis van kernenergie: de Small Modular Reactor (SMR) (op het plaatje zie je een impressie van het uiterlijk).

Eerst even een paar cijfers:

-          Small modular reactor (SMR) produceert 4 tot 300 Megawatt (MW) (Borssele is 485 megawatt).

-          1 megawatt = 1000 huishoudens https://www.essent.nl/kennisbank/stroom-en-gas/energiebegrippen/megawatt

De SMR kan dus een middelgrote tot redelijk grote gemeente van stroom voorzien.

Ontwikkeling mini-centrales in Groot Brittanie met overheidssteun

Het Verenigd Koninkrijk heeft al in 2017 een competitie voor de ontwikkeling van mini-centrales uitgeschreven, omdat Engeland het belang en kansen ziet van deze mini-centrales en een internationale concurrentiepositie wil hebben. De overheid betaalde bedrijven per fase een ontwikkelbudget van miljoenen euro’s waarmee ze de ontwikkeling stimuleert. In ongeveer 18 landen wereldwijd gebeurt hetzelfde. Groot voordeel van de mini-centrales is dat ze in serie in fabrieken kunnen worden gebouwd waardoor de productiekosten veel lager zijn en ze sneller gebouwd kunnen worden. Met vrachtwagens kunnen ze naar een locatie worden gereden en in elkaar worden gezet.

In Engeland zijn van de 8 initiatieven er 5 door naar fase 2 die startte in 2020. Ze mogen nu een proefopstelling bouwen. Dit is onder andere de Rolls Royce mini centrale, maar ook de U battery. Deze kan zowel elektriciteit produceren als warmte opwekken.

U battery

De U battery is bedacht door o.a. de TU Delft en wordt ontwikkeld door het (deels) Nederlandse bedrijf Urenco met een vestiging in Almelo.

De U battery is een kleine centrale vanaf 4 Megawatt (4000 huishoudens), die deels ingegraven kan worden zodat het minimaal te zien is en een gewoon bedrijfsgebouw lijkt als elk ander bedrijf. Naast de elektriciteit wordt er ook warmte opgewekt waarmee diezelfde huishoudens van stadswarmte kunnen worden voorzien. Hierdoor vormt de U battery een mogelijke zeer stabiele, betrouwbare aanvulling op de energiemix. Het proto-type wordt gebouwd tussen 2024 en 2027 en de verkoop start in 2028.

Vaak wordt als argument aangedragen dat het heel lang duurt voor een centrale neergezet kan worden door de lange procedures in Nederland. Dit kan versneld worden als we nu starten met de procedures om locaties aan te wijzen waar mini centrales zouden kunnen komen als ze voldoen aan bepaalde kaders. Op die manier creëren we als overheid randvoorwaarden en potentiele afzetmarkt voor bedrijven en kunnen zij rekening houden hiermee in de ontwikkeling en stimuleren wij bedrijven verder te gaan met de ontwikkeling. Tegelijk is het een interessante pilot om samen met hen op te lopen en daarmee planningstijd te verkorten.

Daarbij kunnen we bijvoorbeeld gebruik maken van de Rijkscoördinatieregeling waarmee de planningsprocedures verkort kunnen worden.

De agenda van afgelopen raad van 14 juni was kort. Hij werd korter doordat er een onderwerp van de agenda werd afgevoerd. Een paar bestemmingsplannen werden vastgesteld. Heet hangijzer is de energievisie die vastgesteld werd. De SGP gaat voor realistisch en eerlijk.

Aan de orde was de aanvraag voor een woningsplitsing op de Burgemeester Hoytema van Konijnenburglaan 2. Een mantelzorgwoning wordt afgesplitst en gebruikt voor gewone bewoning, wat de feitelijke situatie al is. Het bestemmingsplan voorziet in maatwerk op deze plek. Ruimtelijk verandert er niets, en ook wat parkeren betreft is er geen enkele verandering van de situatie. Al met al (bijna) een hamerstuk. Bijna, want GBS was niet echt bijzonder positief in de commissie en wilde ook kaders stellen, onder andere om willekeur te voorkomen. Maar kaders stellen voor dergelijke gevallen bemoeilijkt juist. De SGP, bij monde van raadslid Zwankuizen, betoogde dat:

De raad debatteerde over de energievisie van regio FoodValley. Tegen deze visie werd geen zienswijze ingediend. Dat betekent dat de maatregelen die hieruit zullen voortvloeien naar de Scherpenzeelse situatie vertaald moeten worden. Een hele uitdaging, zo betoogde raadslid Van Deelen:

“Nog niet zo lang geleden las ik in Elseviers Weekblad de volgende kop boven een artikel:

 DAG CV-KETEL, DAG BIEFSTUK, DAG VLIEGVAKANTIE. En ja het energievraagstuk gaat onze allen raken ook de burgers en bedrijven in Scherpenzeel.

 In de energievisie van Regio FoodValley staat duidelijk waar we staan en geeft ook duidelijk aan waar we naar toe willen en houdt u zich maar vast: Status quo 2018: 4,3 % hernieuwbare energie en een import, gebruik van fossiele energie van 95,7%. Doelstelling 2050: 100 % hernieuwbare energie voor Scherpenzeel, Renswoude, Ede, Rhenen en waarbij in de regio Veenendaal, Wageningen en Nijkerk een snellere route gaan nemen. In het verleden heeft onze fractie meermalen gevraagd om heldere doelen: Met dit onderwerp worden we op onze wenken bediend.

De SGP-fractie hecht veel waarde aan duurzaamheid. Duurzaamheid heeft te maken met het als rentmeester omgaan met deze schepping. We moeten niet alleen bouwen maar ook bewaren.

De fossiele brandstofvoorraad raakt op en we zullen met zijn allen genoodzaakt zijn om alternatieven te ontwikkelen. De in de visie opgeschreven doelstelling van 30 % energiebesparing ondersteund de SGP-fractie van harte. Wat je niet uitgeeft of besteed hoef je ook niet te besparen. Soberheid en zuinigheid appelleren aan calvinistische eigenschappen waarbij de SGP zich thuis voelt.

Naast noodzaak vindt de SGP ook dat we realistisch en eerlijk moeten zijn naar de samenleving: Met het huidige tempo van de energietransitie en de huidige innovaties lijkt de doelstelling in 2050 een soort van UTOPIA.  Het energiesysteem in de wereld gedraagt zich niet als bijvoorbeeld de ICT waarbij prestatiegroei van capaciteit elke 18 maanden leidt tot bouw van nieuwe computers. Als Scherpenzeelse overheid zijn we slechts een relatief kleine verbruiker van de energieconsumptie. In de visie staat vermeldt dat de publieke dienstverlening goed is voor ca. 6 % van het totaal. De grootste inspanning van de transitie zal gerealiseerd moeten worden door de burgers en de bedrijven. Inspanningen die gepaard zullen gaan met financiële offers die niet iedereen zich kan veroorloven. Ik heb me door een lokale installateur laten vertellen dat een pakket zonnepanelen met een warmtepomp een gemiddelde investering vergt van ca. € 12000,00. Met de nieuwbouw van energie neutrale woningen en de te verwachte aanleg van een nieuw energieneutraal industrieterrein van 7,5 hectare zal Scherpenzeel gelukkig stijgen op de hernieuwbare energie statistiektabelletjes.

Om doelstellingen uiteindelijk te kunnen realiseren zullen overheid, burgers en bedrijven schouder aan schouder moeten staan. Kennisuitwisseling, aangaan van gezamenlijke investeringen in FoodValley lijkt me zeer zinvol en nuttig. Waarschijnlijk kunnen we leren van de koplopers Wageningen en Veenendaal. De SGP-fractie is zeer benieuwd naar de concrete maatregelen van het college voor de korte termijn met betrekking tot de Scherpenzeelse energievisie en het daaraan gekoppelde financiële plaatje en wens ze veel succes en wijsheid bij dit onderwerp.  De SGP-fractie zal geen wensen en bedenkingen inbrengen en dit raadsvoorstel ondersteunen.”

Een aanvraag tot functieverandering aan de Kolfschoterdijk leidde tot veel discussie. Ouder gebouwen op een locatie worden gesloopt en vervangen door vier nieuwe woningen. Eigenlijk was de hele raad voor. Problemen had de raad met het mogelijke gevolg voor een kalverhouderij (beperking van de bedrijfsvoering en uitbreidingsmogelijkheden) en te weinig overleg tussen betrokken partijen in de voorbereiding. Al met al reden voor de raad om het stuk aan te houden. Het komt wel, maar nu nog even niet.

De mooie Heijhorstwijk in Scherpenzeel Zuid wordt uitgebreid met het stuk grond van de kwekerij Stuivenberg. Een prachtige wijk met een aanbod die ook starters zal aanspreken.