Poliflw

Het klimaatakkoord, bijna vergeten vanwege alle coronastress, bevat een plannetje om onze energiebehoefte om te zetten van olie, kolen en gas naar fossielvrij. Hernieuwbaar, duurzaam. Zon en wind dus.

In de Cleantechregio is een plan gemaakt dat voor Lochem betekent dat er ongeveer 400 ha zonnepark gaat komen en tot 20 windmolens. Morgen? Nee, het duurt nog wel even. De plannen moeten voor 2025 concreet zijn en de uitvoering duurt tot 2050. Afgelopen week luisterde de raad naar de feedback van inwoners. 

De rode draad uit die avond? Drie punten die ook mij bezig houden. 

Zon op dak! Het plan houdt vooralsnog geen rekening met zon op dak. Da’s lastig in verband met sterkteberekeningen van dakconstructies en schijnbaar duur om te verzekeren. Maar het plan bevat wel windmolens in Natura2000 gebied. Da’s planologisch onmogelijk op dit moment? Het lijkt me dat juist de Cleantechregio voor ‘zon op dak’ een slimme route moet kunnen bedenken. Anders wordt je nooit de duurzaamste van Europa.

Het plan leidt tot 1,23 TWh (1.230.000.000 kWh!) aan elektrische energie terwijl we om de doelstelling van het klimaatakkoord te behalen ‘maar’ ongeveer 0,7 TWh nodig hebben. Is dit het moment om het beste klasgenootje te zijn? En wat als de geplande windmolens langs de A1 en de A50 toch niet mogen omdat de natuur voor gaat? We zien bij het zonnepark Bekenschot dat je om de natuur te redden niet teveel natuur mag opofferen… Krijgt Lochem dan nog meer zonneparken om die ambitie voor de regio waar te maken? Of komt er dan ‘Wopke-Wiebes-Wind’ op zee bij? Of versneld ‘Wopke-Wiebes-Waterstof’? Dat zou wat zijn toch? 

En drie? Participatie. Wie weet ervan, wat vinden ze ervan en wie doen er allemaal mee. Wat mij betreft mag een grondeigenaar zelf besluiten om te zwichten voor het grote geld (zonneparken leveren soms tot vijf x meer op dan landbouw) mits de buren het er een beetje mee eens zijn. En dat is het moeilijkste deel. Het maakt de afweging die we uiteindelijk als raad moeten maken tussen algemeen belang en het belang van initiatiefnemer tot een hele lastige. Maar goed dat we nu nog praten over het concept en dat het definitieve plan pas komend voorjaar aan de orde is. Tijd genoeg voor het goede gesprek hierover dus. REServetijd zeg maar… D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Afgelopen dinsdag, De Wippert, Laren, honderdzeventig inwoners die zich zorgen maken over de inrichting van hun leefomgeving. Sommige boos, andere realistisch maar allemaal onzeker. Omdat ze informatie missen. En dat kan niet. Niet als mijn coalitie ‘Dichtbij’ fier in het vaandel heeft staan!

Het begon met een bijeenkomst. In het kader van de landelijk opgelegde aanpak voor de energietransitie, de Regionale Energie Strategie. De RES! Bij die bijeenkomst werden alvast enkele plaatjes gedeeld met daarop hoe het zou kunnen. Iemand zei nog: ‘Hou het vertrouwelijk’, maar niet dus. 

Kijk, dat we met alternatieve energie aan de gang moeten, prima. In Lochem kun en mag je op je eigen grond zonneparken aanleggen, mag je je eigen dak voorzien van zon en mag je sinds dit jaar vrij eenvoudig windmolens tot 40 meter tiphoogte plaatsen. Maar de echte transitie zit in grote tampeloeressen, type Eiffeltoren. Ik merk zelf wat de plaatsing van drie in de buurt voor impact heeft, en dan staan ze er nog niet eens. 

In dit voorbeeld gaat het om vijftig! En dat is bizar! Ik vind dan ook twee dingen heel belangrijk! Ten eerste is het getal vijftig in dit scenario genoemd omdat we met dit scenario ook de energietransitie van Zutphen en Apeldoorn op onze schouder nemen. En ik vind dat die gemeentes dat zelf maar moeten oplossen. Lochem is wat mij betreft te mooi om zo te verkwanselen. Regionaal prima maar wel een beetje evenredig verdeeld. 

En twee? Wees nou niet zo krampachtig over het contact met inwoners. De omgevingswet gaat alleen maar over participatie. Ons programma heet niet voor niets ‘Dichtbij, Duurzaam, Doen!’. Doe het dan ook dichtbij. Nu heeft de gemeente het inhoudelijke probleem maar ook het stempel van stiekem. Ook als je als gemeente een minder leuk boodschap hebt dan kun je die het beste zelf brengen en zo voorkomen dat die via sociale media lekt… 

Ik stel voor dat we een grote bijeenkomst organiseren. Of meerdere. Dat kan in de schouwburg, bij Witkamp, in het gemeentehuis of alle drie. De plannen vooraf in de Berkelbode en in de Stentor. Transparant en helder. Ook als het nog maar ideetjes of concepten zijn. Hoe eerder hoe beter. En iedereen mag er wat van vinden. Nu, straks en later. Uiteindelijk beslissen we samen wat we gaan doen. Het is en blijft ten slotte onze gemeente Lochem en het gesprek met elkaar is soms fel en hard maar wel fair, transparant en open. Zo komen we tot elkaar. Lochem heeft gewoon een klein windhoosje nodig dus. ’n Beetje opschudding! Trekker mee, d’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

De kranten staan er vol van. Is het een akkoord? Is het betaalbaar? Gaan we de doelstelling nu wel of niet halen en wat al niet meer. Gister was ik aanwezig bij het thematisch netwerk Liberaal Groen. Dit blog? Mijn beeld.

De inbreng van Annemarie  en Ruud. Prima! Over de Floriade in Almere. Groen, innovatief en ondernemend. Over ons vernuft, het feit dat we als rijkste land ter wereld met onze kennis een fantastische uitgangspositie hebben om wereldklimaatleider te zijn. 

Maar ook over de regionale energiestrategie. Het verdeel-en-heers-managementsysteem van de energiebesparingsdoelstelling. Of anders gezegd. De uitkomst van de som in windmolens en zonnepanelen als we onze totale CO2-uitstoot omzetten, verdeeld naar rato van het aantal inwoners. Maandag krijgt de raad uitleg. Over het proces, de kosten, hoe we de voortgang bewaken en hoe Den Haag eventueel gaat bijsturen. 

Maar niet over de inhoud. Niets over innovatie en vernuft. Niks over de ambitie wereldklimaatleider te zijn. Geen samenwerking met inwoners. Geen grote kans voor ondernemers en geen opbrengst. Alleen kosten, hinder, rapportages en gedoe. Het voelt als een opgelegde verplichting waar inwoners niet op zitten te wachten. Geen draagvlak en veel bezwaar.

En dat terwijl het plan dat uit het proces van al die betrokkenen nu wordt doorgerekend heel veel goede punten bevat. Niet allemaal, en niet overal toepasbaar maar wel heel veel goede ideeën. Kansen voor vernuft dus! 

Wat ik zou willen is dat de overheid focus legt op innovatieve initiatieven van onze inwoners en ondernemers. Geen SDE-subsidie van ons belastinggeld voor grote buitenlandse panelenparkontwikkelaars waardoor duurzame plaatselijke voetbalclubs geen aansluiting meer krijgen. Liever een prijsvraag voor het meest duurzame energieopslagidee waardoor je lokale overproductie kunt opslaan en zon en wind kunt sparen. Die investering betaal je dan uit de besparing omdat je het koperkabelnetwerk niet hoeft uit te breiden. Scheelt miljoenen! Twee keer! Doorvernuften!

Maar het belangrijkste! Het blijft dichtbij. Inwoners zien hun kind sporten en douchen door lokaal opgewarmd zonneboilerwater. Dat stimuleert en inspireert. Dat is zoveel leuker dan weer een inspraakavond over een nieuw zonnepark in Eefde waar niemand op zit te wachten. Duurzaamheid werkt alleen als het dichtbij is. Dat stimuleert meedoen. Ons coalitiemotto is zo gek nog niet. Dichtbij, Duurzaam, Doen! Verdernuften! D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Tussen 1895 en 1905 schakelde de hele wereld, jawel, de hele wereld over van paard (of koe) en wagen op gemotoriseerd vervoer. Waarom? Het was beschikbaar en vervulde een behoefte. Zo ook met de smartphone tussen 2005 en 2015. Iedereen heeft nu toch zo’n ding?

En waarom? Niet omdat het goedkoper werd. De smartphone is vele malen duurder dan de vaste lijn aan de muur. En ook de trekker en de auto zijn met investeringen van vele duizenden euro’s vele malen duurder dan dierlijke trekkracht. Ook begin vorige eeuw. Wat is het dan dat de mens zonder twijfel toch besluit te veranderen? 

En belangrijker? Waarom zetten we die prikkel niet in bij de grote veranderingen in deze tijd. Mijn beeld is dat we die prikkel onvoldoende begrijpen. Terwijl het toch zo simpel is. Het gaat enkel en alleen om de verleiding. Inspelen op de emotie. De gouden cirkel! Het Apple-marketing effect. Het watis het resultaat, het hoede visie maar het waaromhet geheim. Mensen kopen pas wanneer ze aansluiten bij dat waarom! 

Voorbeeldje: de huidige energietransitie komt niet van de grond omdat de marketingcampagne wordt volgestopt met angst en dwang. Als we niet veranderen staat er straks 5 meter water in West Nederland. Je moet besparen op energie dus de kachel een graadje lager en een trui aan. Da’s geen verleiding. Da’s angst en appelleert precies verkeerd om. Het realiseert ongeloof, twijfel en weerstand. Kijk maar naar Trump. Zelfs zoveel dat hij de verkiezingen makkelijk wint. 

Maar hoe dan? Wat maakt ons mensen dan wel enthousiast voor de energietransitie? Nou, precies weer dat. De verleiding. Waarom stapt niemand uit de auto in de trein? Omdat het gemak 100 keer minder is maar vooral ook omdat het marketingbudget van de voltallige Europese auto industrie ongeveer één miljoen keer hoger is dan de reclames met Nick & Simon voor het dalurentarief… hoe leuk ook. 

Overheid. Verleid! Investeer in echte mobiliteit en echt duurzame energie. Rol het waterstoftanknetwerk uit. Loop voorop. Maar bovenal: appelleer op het ‘waarom’. En doe het positief! Yes! Dankzij jouw zonnepanelen mag jij de kachel weer op 21 zetten waardoor je vrouw in lingerie in plaats van dikke trui door de kamer loopt! Da’s pas warmte! Wedden dat iedereen dan zonnepanelen wil? Transitieverleiding! Dat werkt echt! D’ran!

Erik Haverkort, fractievoorzitter