Poliflw

Fractievoorzitter René van den Kerkhof sprak de volgende tekst uit tijdens de Algemene Beschouwingen bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2020 van dinsdagavond 16 juni 2020. Uiteraard is de gesproken versie leidend.

Voorzitter, de coronacrisis laat zien hoe kwetsbaar we zijn. Onze vrijheid, onze gezondheid, onze welvaart. Ons leven is in enkele maanden in het ‘tijdelijke’ nieuwe normaal terechtgekomen. De coronacrisis was en is eerst en vooral een gezondheidscrisis. Dat de gezondheidscrisis ook de economie in ‘s-Hertogenbosch hard raakt, is inmiddels overduidelijk. Dat zien we ook terug in het beeld dat nu voor ons ligt van de gemeentelijke financiën. Ondanks de vele maatregelen die er vanuit de gemeente genomen zijn, weten we tegelijkertijd dat niet ieder bedrijf deze crisis zal overleven. Niet iedere baan zal behouden blijven. Die realiteit zien wij onder ogen. Je kunt niet garanderen dat niemand zijn baan kwijtraakt. Wel kun je als gemeente je uiterste best doen om samen het verdienvermogen te blijven organiseren, te blijven investeren in een sterke toekomst en flexibel te zijn waar dat kan.

Voorzitter, deze crisis legt nog iets anders bloot: de groeiende ongelijkheid tussen mensen. Wie een vaste baan heeft, heeft minder zorgen dan de flexwerker of zzp’er. Het maakt voor kinderen een wereld van verschil of je wel of niet thuis een rustige plek hebt om te leren, met ouders die je kunnen helpen met je opdrachten. Ondanks de grote inzet van ouders en leraren zal het thuisonderwijs gevolgen hebben voor de ongelijkheid tussen leerlingen. Het geheel inzetten van het onderwijsinnovatiefonds voor het wegwerken van leerachterstanden van kinderen in onze gemeente is dan ook een geweldige zet om de onderwijsgelden op dit moment op de juiste plek te laten landen. Deze crisis vraagt om een lange adem. Mijn fractie blijft juist in deze tijden staan voor deze extra inzet op het aanpakken van leerachterstanden en laaggeletterdheid. Want wij laten niemand vallen in deze crisis, en vooral niet de jongere generatie. Onze toekomst.

Want laten we eerlijk zijn: ook voor de coronacrisis was er al werk aan de winkel. Scheidslijnen nemen ook in ‘s-Hertogenbosch toe. Tussen arm en rijk. Tussen opleidingsniveaus. Tussen mensen met Nederlandse wortels en mensen met een andere achtergrond. Wij geloven dat de coronacrisis het moment is om muren af te breken. Een koers om ‘s-Hertogenbosch beter te maken. Een ‘s-Hertogenbosch waarin we opnieuw vrij, gezond en welvarend zijn. Dát is onze stip op de horizon. Het pad en tempo waarin we daarna toe kunnen werken kent veel onzekerheden. De gemeentelijke financiën zijn afhankelijk van vele onzekere pijlers. Rijksbijdragen lijken meer op dagkoersen dan op duurzaam financieel beleid met perspectief. Die dynamiek vraagt om een andere wijze van besturen.

Voor ons als politiek betekent dat geen onhaalbare beloftes doen. Mensen niet voor de gek houden. Gratis geld bestaat niet. Je kunt niet tegen mensen zeggen ‘na een gezondheidscrisis en een economische crisis zal alles weer precies worden zoals voor de corona’. We hadden uiteraard het liefst gezien dat deze hele crisis nooit had plaatsgevonden. Maar nu ze er is, moeten we ‘s-Hertogenbosch beter maken. Denken in kansen en mogelijkheden. En hoe moeilijk ook bij de vele donkere wolken die nu ons zicht belemmeren, daarachter ligt een sterke toekomst. Dat we daar niet gaan komen zonder pijn, was vorig jaar november al duidelijk bij de begrotingsbehandeling.

De opgave van een bezuiniging van 5 miljoen euro op een totale begroting van 767 miljoen euro leek zelfs in januari van dit jaar nog een opgave die draagbaar was. De lijnen en afspraken die in januari zijn uitgezet, zien wij in deze bezuinigingsexercitie dan ook terug. Op cultuur wordt niet bezuinigd. Juist in deze crisistijd is steun aan de culturele sector van belang. Cultuur is essentieel voor de leefbaarheid, het tegengaan van eenzaamheid en de aantrekkelijkheid van de stad. In De Bossche Zomer én Winter bieden we creatievelingen en kunstenaars de ruimte om verschillen te overbruggen en ons als samenleving die o zo belangrijke spiegel voor te houden. Wij laten hen tijdens deze crisis dan ook niet vallen.

Voorzitter, zijn wij dan tevreden met het pakket aan bezuinigingsmaatregelen dat hier voor ligt? Wel over dat wat de screening van de reserves en voorzieningen oplevert, als ook over de 2,5 miljoen euro die structureel is gevonden binnen de eigen uitvoeringsorganisatie. Eveneens kunnen wij de verhogingen aan de inkomstenkant steunen. De ombuigingen doen ons ook pijn, juist omdat dit het moment is om muren af te breken. Het heeft daarom niet onze voorkeur om te bezuinigingen op preventieve maatregelen zoals het afschaffen van de bijzondere bijstand voor sociale activiteiten en op de subsidie voor lokale duurzaamheidsinitiatieven. Binnen de ombuigingen maken wij liever andere keuzes. Zoals gezegd bestaat gratis geld niet en hoort er een verhaal bij waar er dan volgens ons wel op kan worden omgebogen.

Laten we als politiek, als gemeenteraad, bij onszelf beginnen met die zoektocht. Laten we kritisch naar onze eigen activiteiten, ondersteuning en fractiebudgetten kijken. Daarop om te buigen, zodat elementen die de scheidslijnen in onze stad en dorpen kunnen verkleinen worden gespaard. Daarnaast zien wij mogelijkheden om een verdere ombuiging te zoeken binnen het wijk- en dorpsbudget. Hierdoor kunnen we voor een aantal subsidieontvangers een overbruggingsperiode creëren waarin zij de tijd krijgen om ook een ander verdienvermogen te kunnen organiseren.

Voorzitter, we moeten ons niet enkel uit deze crisis bezuinigen. Dit keer moeten we ons als gemeente ook uit deze crisis investeren. Voorkomen moet worden dat we als gemeente in een lockdown gaan. Anticyclisch investeren door het voorzetten van grote investeringen zoals het nieuwe theater, de nieuwbouw van de Weener XL, Babel maar juist ook in het naar voren halen van de woningbouwprojecten. Daar waar we als raad vorige week nog 2,8 miljoen euro extra voor hebben uitgetrokken. Ook is het zaak om vaart te houden in de uitvoering van infrastructurele werkzaamheden zoals de versnelde aanleg van de binnenstadsring, het Zuid-Willemspark en het autoluw maken van zowel de Hinthamerstraat als de Onderwijsboulevard. En is het van belang dat we als centrumgemeente in Noordoost-Brabant het goede voorbeeld geven om met de Regionale Energiestrategie en de Visie Energielandschap volop in te zetten tegen klimaatverandering.

Voorzitter, ook met anticyclische maatregelen blijven het financieel onzekere tijden. Deze bezuinigingsexercitie is niet de laatste grote financiële exercitie die we hier met elkaar deze bestuursperiode nog gaan maken. Deze slag is voor ons nog draagbaar. Hoe langer deze crisis zijn sporen nalaat, hoe meer er nodig is om het vol te houden. De zorg van mijn fractie gaat onder meer uit naar de zorgwekkende ramingen van het sociaal en zorgfonds. Voor dit moment blijft het wederom de lobby naar het rijk waarop vol ingezet moet worden. Om niet alleen duidelijkheid te krijgen voor de lange termijn, maar ook meer middelen binnen te halen om met name de jeugdzorg en de aanpak van jeugdwerkeloosheid te garanderen.

Want naast kwetsbare ouderen vragen wij juist voor de jongere generaties bijzondere aandacht. In deze crisis zijn zij stevig de klos. Omdat ze nog geen vast contract hebben. Geen baan kunnen vinden na het afronden van hun opleiding en daarmee geen gelijke kansen hebben op de woningmarkt. Omdat ook zij eenzaam zijn. Dat in onze gemeente de afgelopen maanden vele jongeren werkloos zijn geraakt, laat die kwetsbare positie maar weer eens zien. Het is nu aan ons, politiek, om jongeren perspectief te bieden. Dat betekent niet blindstaren op het herstarten van de oude economie, maar rekening houden met de belangen van de jongeren.

Laten wij deze crisis niet enkel doorbelasten op de schouders van de jongste generaties. Laten we rekening houden met de belangen van jongeren. Onze toekomst. Laten we ‘s-Hertogenbosch beter maken!

Fractievoorzitter René van den Kerkhof sprak de volgende tekst uit tijdens de Algemene Beschouwingen bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2020 van dinsdagavond 16 juni 2020. Uiteraard is de gesproken versie leidend.

Voorzitter, de coronacrisis laat zien hoe kwetsbaar we zijn. Onze vrijheid, onze gezondheid, onze welvaart. Ons leven is in enkele maanden in het ‘tijdelijke’ nieuwe normaal terechtgekomen. De coronacrisis was en is eerst en vooral een gezondheidscrisis. Dat de gezondheidscrisis ook de economie in ‘s-Hertogenbosch hard raakt, is inmiddels overduidelijk. Dat zien we ook terug in het beeld dat nu voor ons ligt van de gemeentelijke financiën. Ondanks de vele maatregelen die er vanuit de gemeente genomen zijn, weten we tegelijkertijd dat niet ieder bedrijf deze crisis zal overleven. Niet iedere baan zal behouden blijven. Die realiteit zien wij onder ogen. Je kunt niet garanderen dat niemand zijn baan kwijtraakt. Wel kun je als gemeente je uiterste best doen om samen het verdienvermogen te blijven organiseren, te blijven investeren in een sterke toekomst en flexibel te zijn waar dat kan.

Voorzitter, deze crisis legt nog iets anders bloot: de groeiende ongelijkheid tussen mensen. Wie een vaste baan heeft, heeft minder zorgen dan de flexwerker of zzp’er. Het maakt voor kinderen een wereld van verschil of je wel of niet thuis een rustige plek hebt om te leren, met ouders die je kunnen helpen met je opdrachten. Ondanks de grote inzet van ouders en leraren zal het thuisonderwijs gevolgen hebben voor de ongelijkheid tussen leerlingen. Het geheel inzetten van het onderwijsinnovatiefonds voor het wegwerken van leerachterstanden van kinderen in onze gemeente is dan ook een geweldige zet om de onderwijsgelden op dit moment op de juiste plek te laten landen. Deze crisis vraagt om een lange adem. Mijn fractie blijft juist in deze tijden staan voor deze extra inzet op het aanpakken van leerachterstanden en laaggeletterdheid. Want wij laten niemand vallen in deze crisis, en vooral niet de jongere generatie. Onze toekomst.

Want laten we eerlijk zijn: ook voor de coronacrisis was er al werk aan de winkel. Scheidslijnen nemen ook in ‘s-Hertogenbosch toe. Tussen arm en rijk. Tussen opleidingsniveaus. Tussen mensen met Nederlandse wortels en mensen met een andere achtergrond. Wij geloven dat de coronacrisis het moment is om muren af te breken. Een koers om ‘s-Hertogenbosch beter te maken. Een ‘s-Hertogenbosch waarin we opnieuw vrij, gezond en welvarend zijn. Dát is onze stip op de horizon. Het pad en tempo waarin we daarna toe kunnen werken kent veel onzekerheden. De gemeentelijke financiën zijn afhankelijk van vele onzekere pijlers. Rijksbijdragen lijken meer op dagkoersen dan op duurzaam financieel beleid met perspectief. Die dynamiek vraagt om een andere wijze van besturen.

Voor ons als politiek betekent dat geen onhaalbare beloftes doen. Mensen niet voor de gek houden. Gratis geld bestaat niet. Je kunt niet tegen mensen zeggen ‘na een gezondheidscrisis en een economische crisis zal alles weer precies worden zoals voor de corona’. We hadden uiteraard het liefst gezien dat deze hele crisis nooit had plaatsgevonden. Maar nu ze er is, moeten we ‘s-Hertogenbosch beter maken. Denken in kansen en mogelijkheden. En hoe moeilijk ook bij de vele donkere wolken die nu ons zicht belemmeren, daarachter ligt een sterke toekomst. Dat we daar niet gaan komen zonder pijn, was vorig jaar november al duidelijk bij de begrotingsbehandeling.

De opgave van een bezuiniging van 5 miljoen euro op een totale begroting van 767 miljoen euro leek zelfs in januari van dit jaar nog een opgave die draagbaar was. De lijnen en afspraken die in januari zijn uitgezet, zien wij in deze bezuinigingsexercitie dan ook terug. Op cultuur wordt niet bezuinigd. Juist in deze crisistijd is steun aan de culturele sector van belang. Cultuur is essentieel voor de leefbaarheid, het tegengaan van eenzaamheid en de aantrekkelijkheid van de stad. In De Bossche Zomer én Winter bieden we creatievelingen en kunstenaars de ruimte om verschillen te overbruggen en ons als samenleving die o zo belangrijke spiegel voor te houden. Wij laten hen tijdens deze crisis dan ook niet vallen.

Voorzitter, zijn wij dan tevreden met het pakket aan bezuinigingsmaatregelen dat hier voor ligt? Wel over dat wat de screening van de reserves en voorzieningen oplevert, als ook over de 2,5 miljoen euro die structureel is gevonden binnen de eigen uitvoeringsorganisatie. Eveneens kunnen wij de verhogingen aan de inkomstenkant steunen. De ombuigingen doen ons ook pijn, juist omdat dit het moment is om muren af te breken. Het heeft daarom niet onze voorkeur om te bezuinigingen op preventieve maatregelen zoals het afschaffen van de bijzondere bijstand voor sociale activiteiten en op de subsidie voor lokale duurzaamheidsinitiatieven. Binnen de ombuigingen maken wij liever andere keuzes. Zoals gezegd bestaat gratis geld niet en hoort er een verhaal bij waar er dan volgens ons wel op kan worden omgebogen.

Laten we als politiek, als gemeenteraad, bij onszelf beginnen met die zoektocht. Laten we kritisch naar onze eigen activiteiten, ondersteuning en fractiebudgetten kijken. Daarop om te buigen, zodat elementen die de scheidslijnen in onze stad en dorpen kunnen verkleinen worden gespaard. Daarnaast zien wij mogelijkheden om een verdere ombuiging te zoeken binnen het wijk- en dorpsbudget. Hierdoor kunnen we voor een aantal subsidieontvangers een overbruggingsperiode creëren waarin zij de tijd krijgen om ook een ander verdienvermogen te kunnen organiseren.

Voorzitter, we moeten ons niet enkel uit deze crisis bezuinigen. Dit keer moeten we ons als gemeente ook uit deze crisis investeren. Voorkomen moet worden dat we als gemeente in een lockdown gaan. Anticyclisch investeren door het voorzetten van grote investeringen zoals het nieuwe theater, de nieuwbouw van de Weener XL, Babel maar juist ook in het naar voren halen van de woningbouwprojecten. Daar waar we als raad vorige week nog 2,8 miljoen euro extra voor hebben uitgetrokken. Ook is het zaak om vaart te houden in de uitvoering van infrastructurele werkzaamheden zoals de versnelde aanleg van de binnenstadsring, het Zuid-Willemspark en het autoluw maken van zowel de Hinthamerstraat als de Onderwijsboulevard. En is het van belang dat we als centrumgemeente in Noordoost-Brabant het goede voorbeeld geven om met de Regionale Energiestrategie en de Visie Energielandschap volop in te zetten tegen klimaatverandering.

Voorzitter, ook met anticyclische maatregelen blijven het financieel onzekere tijden. Deze bezuinigingsexercitie is niet de laatste grote financiële exercitie die we hier met elkaar deze bestuursperiode nog gaan maken. Deze slag is voor ons nog draagbaar. Hoe langer deze crisis zijn sporen nalaat, hoe meer er nodig is om het vol te houden. De zorg van mijn fractie gaat onder meer uit naar de zorgwekkende ramingen van het sociaal en zorgfonds. Voor dit moment blijft het wederom de lobby naar het rijk waarop vol ingezet moet worden. Om niet alleen duidelijkheid te krijgen voor de lange termijn, maar ook meer middelen binnen te halen om met name de jeugdzorg en de aanpak van jeugdwerkeloosheid te garanderen.

Want naast kwetsbare ouderen vragen wij juist voor de jongere generaties bijzondere aandacht. In deze crisis zijn zij stevig de klos. Omdat ze nog geen vast contract hebben. Geen baan kunnen vinden na het afronden van hun opleiding en daarmee geen gelijke kansen hebben op de woningmarkt. Omdat ook zij eenzaam zijn. Dat in onze gemeente de afgelopen maanden vele jongeren werkloos zijn geraakt, laat die kwetsbare positie maar weer eens zien. Het is nu aan ons, politiek, om jongeren perspectief te bieden. Dat betekent niet blindstaren op het herstarten van de oude economie, maar rekening houden met de belangen van de jongeren.

Laten wij deze crisis niet enkel doorbelasten op de schouders van de jongste generaties. Laten we rekening houden met de belangen van jongeren. Onze toekomst. Laten we ‘s-Hertogenbosch beter maken!

Fractievoorzitter René van den Kerkhof sprak de volgende tekst uit tijdens de behandeling van de begroting 2020 op 12 november 2019. Uiteraard is de gesproken versie leidend.

Voorzitter, u kent het wel: dat gevoel wanneer je al weken uitkijkt naar een weekendje weg. Anderhalve week van te voren kijk je alvast naar de weervoorspelling. Had je dat maar niet gedaan, want er wordt slecht weer voorspeld. Je stelt je verwachtingen bij voor het weekend, bereid je voor op noodweer en pakt je regenjas alvast in. Naarmate het weekend dichterbij komt, geeft de app aan dat de kans op neerslag kleiner wordt en het weer wat wisselvalliger. Je besluit nog meer kledingstukken mee te nemen, zodat je op alle scenario’s bent voorbereid. Als je eenmaal onderweg bent naar je bestemming, breekt de zon opeens door. Je concludeert dat het al met al nog niet zo’n slecht weer wordt, als waar je 1,5 week geleden nog voor vreesde.

Voorzitter, dat gevoel overheerst nu ook bij mij. Het gevoel dat er op mogelijk op lange termijn slechte financiële tijden op ons afkomen. Daar kunnen we ook niet voor wegkijken en daar moeten we ons nu op voorbereiden. Onder meer door verschillende scenario’s uit te werken en een actieve lobby richting het rijk te voeren. Zowel politiek als bestuurlijk. Anderzijds zijn we nu ook al weer twee maanden verder dan het moment waarop de begroting werd gepresenteerd en lijken, in de woorden van de wethouder van financiën, de ‘donkere wolken’ zoals in de begroting geschetst al wat minder donker.

Dat geeft voor ons aan dat we nu niet een bezuinigingsreflex moeten schieten. Dat we nu niet in een modus moeten schieten waarin we pas in de tweede helft van volgend jaar gaan investeren. Nee, voorzitter, wij zetten de gemeente het komende jaar niet op slot. We bezuinigen niet op onze voorzieningen en investeren fors in onze stad en dorpen!

In een sluitende begroting van 767 miljoen is 16 miljoen euro aan investeringen in nieuw beleid. De ambities van het bestuursakkoord blijven onaangetast en de plannen uit de voorjaarsnota zijn verwerkt in deze begroting. Een prestatie die er mag zijn!

Als we alleen al kijken naar cultuur, dan wordt er fors geïnvesteerd in ‘Cultuurstad van het Zuiden’! Met een structurele bijdrage voor de Bosch Legacy en het Fonds Landelijk Onderscheidend en met investeringen in het Huis van Bosch en de skatehal. Mijn fractie kijkt uit naar de verdere planuitwerking voor het Theater aan de Parade, evenals de verdere groei van en vernieuwing van Babel en de Cultuurnota 2021-2024 die wij hier volgende maand behandelen.

Voorzitter, binnen het Bossche culturele veld wordt op dit moment door meerdere clubs op Champions League-niveau gespeeld. Willen we als Cultuurstad van het Zuiden Champions League blijven spelen, dan is op termijn investeren in cultuur van belang. Om bij de debatten in december en bij de voorjaarsnota goed inzichtelijk te hebben of ambities daadwerkelijk vragen om extra investeringen, dienen wij de motie ‘Cultuurstad van het Zuiden: helder in beeld’ mee in.

We zijn blij dat, conform de motie bij de voorjaarsnota, de subsidie aan de lokale omroep is verhoogd. Een sterke lokale omroep hoort bij een provinciehoofdstad, evenals goed onderwijs. D66 staat dan ook volledig achter het voorzetten van het onderwijsinnovatiefonds, de intensivering van de aanpak taalachterstanden en laaggeletterdheid en de forse investeringen in onderwijshuisvesting. Ook zijn de vele plannen uit de voorjaarsnota op het sociaal domein, verwerkt in de begroting. Ondanks deze plannen baren de ontwikkelingen in het sociaal domein – in het bijzonder de jeugdzorg en de aanpak schulden en armoede – ons zorgen. We kijken uit naar slimme combinaties en oplossingen in de preventieve sfeer en volgen deze ontwikkelingen nauwgezet.

Voorzitter, er voltrekt zich een stille ramp op de woningmarkt. Mensen met een middeninkomen kunnen amper een huis vinden. De onzekerheid stijgt of zij in de toekomst nog wel kunnen wonen in onze stad of dorpen. Over twee weken voeren we in de commissie Omgeving het debat over de Woonvisie. Onze inzet zal daarbij zijn dat er meer woningen gebouwd worden in de middenhuur, in de hoogte en voor studenten en starters. Vele moties en amendementen die vandaag op de agenda staan hebben betrekking op de woningmarkt. Mijn fractie kiest er voor om deze nu niet te steunen. Het woonwensenonderzoek voor mensen met een beperking daarop uitgezonderd. Laten we eerst een goed debat op de inhoud voeren bij Woonvisie.

Voorzitter, mijn fractie is trots op het lef en de ambitie die verwerkt zijn in deze begroting en die het college daadwerkelijk toont. De #vernieuwing uit het bestuursakkoord krijgt zichtbaar vorm. Of het nu gaat om een diversiteitsbankje, de pilot met stoelen in de openbare ruimte of de living labs, zoals nu gaande in het Paleiskwartier. Het getuigt allemaal van lef en een vernieuwende manier van besturen om al doende te leren en te experimenten in de praktijk. De ervaringen van de omgeving worden meegenomen alvorens te komen tot een definitief besluit. Dat is een bestuursstijl die mijn fractie kan waarderen en waar wij volledig achter staan!

Voorzitter, die stijl zien we ook terug als het gaat om de ontwikkeling van het Zuid-Willemspark. De ideeën uit het inspiratiedocument worden werkelijkheid. Wonen op de Zuid-Willemsvaart, het Inclusieve Park, Sluis 0, de langzaamverkeersbrug en zo kan ik nog wel even doorgaan. Er komt echt vaart in deze groene long! Die voortvarendheid zien we ook in onze Spoorzones. U hoor het goed ‘zones’. Want ook rondom station ‘s-Hertogenbosch-Oost wordt nu gewerkt aan de ambities voor onze tweede Spoorzone. Wat ons betreft mét een mobiliteitshub en veel hoogbouw. In de grote Spoorzone zien we de voortvarendheid waarmee het ambitiedocument rondom de Tramkade en Kop van ’t Zand vorm krijgt, net als de uitgangspunten voor de Kaaihallen.

Voorzitter, ’s-Hertogenbosch is een gastvrije en inclusieve stad waarin we ons niet achter de vestingmuren verschuilen maar juist over de eigen vestingmuren heen kijken. Dan zien we dat er miljoenen mensen in de wereld op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Als de voorspellingen kloppen, zou in de komende jaren de stroom aan vluchtelingen wel weer eens kunnen toenemen. Mocht het nodig zijn, dan staat voor D66 de unanieme uitspraak van de gemeenteraad van 3 februari 2015 nog altijd als een paal boven water: dat een gastvrije stad als ‘s-Hertogenbosch ook een stad is waar we vluchtelingen onderdak bieden! Wij staan dan ook achter de extra investeringen in de bed-, bad- en broodvoorzieningen en voor vluchtelingenwerk.

Voor de nieuwbouw van het watersportpaviljoen Engelen wordt momenteel hard gewerkt aan de laatste loodjes. De landschappelijke inpassing die we als gemeente vragen op deze unieke plek, mag er niet de oorzaak van zijn dat een succesvolle watersportvereniging ten onder gaat. Wij dienen het amendement voor een financiële impuls voor dit paviljoen dan ook graag mee in. Op honderden meters van het paviljoen ligt de A59. De maximale snelheid op deze snelweg, moet net als andere snelwegen rondom onze stad, terug naar 100 km per uur. Dit in belang van de gezondheid van inwoners, de leefbaarheid in wijken en dorpen en het verbeteren van de bereikbaarheid. Wij dienen de motie om de lobby richting het rijk te dan ook in samen met CDA en GroenLinks. Een zelfde actieve lobby naar het Rijk steunen wij als het gaat om het behoud van de platanen op de Boschveldweg. Deze bomen zorgen voor een groene oase vlak langs het spoor, die we omwille van de leefbaarheid van ’t Zand moeten zien te behouden. We dienen het amendement hierover mee in.

Voorzitter, u merkt dat wij positief staan tegenover deze begroting waarin, ondanks de financieel onzekere tijden, forse investeringen worden gedaan in onze stad en dorpen. Er mag dan vandaag slecht weer worden voorspeld voor 2021 en daarvoor moeten we ook echt onze regenkleding gaan inpakken. Voor alle zekerheid neem ik mijn zwembroek dan ook mee, want de zon kan altijd weer doorbreken. Tot zover, voorzitter.

Fractievoorzitter René van den Kerkhof sprak de volgende tekst uit tijdens de behandeling van de begroting 2020 op 12 november 2019. Uiteraard is de gesproken versie leidend.

Voorzitter, u kent het wel: dat gevoel wanneer je al weken uitkijkt naar een weekendje weg. Anderhalve week van te voren kijk je alvast naar de weervoorspelling. Had je dat maar niet gedaan, want er wordt slecht weer voorspeld. Je stelt je verwachtingen bij voor het weekend, bereid je voor op noodweer en pakt je regenjas alvast in. Naarmate het weekend dichterbij komt, geeft de app aan dat de kans op neerslag kleiner wordt en het weer wat wisselvalliger. Je besluit nog meer kledingstukken mee te nemen, zodat je op alle scenario’s bent voorbereid. Als je eenmaal onderweg bent naar je bestemming, breekt de zon opeens door. Je concludeert dat het al met al nog niet zo’n slecht weer wordt, als waar je 1,5 week geleden nog voor vreesde.

Voorzitter, dat gevoel overheerst nu ook bij mij. Het gevoel dat er op mogelijk op lange termijn slechte financiële tijden op ons afkomen. Daar kunnen we ook niet voor wegkijken en daar moeten we ons nu op voorbereiden. Onder meer door verschillende scenario’s uit te werken en een actieve lobby richting het rijk te voeren. Zowel politiek als bestuurlijk. Anderzijds zijn we nu ook al weer twee maanden verder dan het moment waarop de begroting werd gepresenteerd en lijken, in de woorden van de wethouder van financiën, de ‘donkere wolken’ zoals in de begroting geschetst al wat minder donker.

Dat geeft voor ons aan dat we nu niet een bezuinigingsreflex moeten schieten. Dat we nu niet in een modus moeten schieten waarin we pas in de tweede helft van volgend jaar gaan investeren. Nee, voorzitter, wij zetten de gemeente het komende jaar niet op slot. We bezuinigen niet op onze voorzieningen en investeren fors in onze stad en dorpen!

In een sluitende begroting van 767 miljoen is 16 miljoen euro aan investeringen in nieuw beleid. De ambities van het bestuursakkoord blijven onaangetast en de plannen uit de voorjaarsnota zijn verwerkt in deze begroting. Een prestatie die er mag zijn!

Als we alleen al kijken naar cultuur, dan wordt er fors geïnvesteerd in ‘Cultuurstad van het Zuiden’! Met een structurele bijdrage voor de Bosch Legacy en het Fonds Landelijk Onderscheidend en met investeringen in het Huis van Bosch en de skatehal. Mijn fractie kijkt uit naar de verdere planuitwerking voor het Theater aan de Parade, evenals de verdere groei van en vernieuwing van Babel en de Cultuurnota 2021-2024 die wij hier volgende maand behandelen.

Voorzitter, binnen het Bossche culturele veld wordt op dit moment door meerdere clubs op Champions League-niveau gespeeld. Willen we als Cultuurstad van het Zuiden Champions League blijven spelen, dan is op termijn investeren in cultuur van belang. Om bij de debatten in december en bij de voorjaarsnota goed inzichtelijk te hebben of ambities daadwerkelijk vragen om extra investeringen, dienen wij de motie ‘Cultuurstad van het Zuiden: helder in beeld’ mee in.

We zijn blij dat, conform de motie bij de voorjaarsnota, de subsidie aan de lokale omroep is verhoogd. Een sterke lokale omroep hoort bij een provinciehoofdstad, evenals goed onderwijs. D66 staat dan ook volledig achter het voorzetten van het onderwijsinnovatiefonds, de intensivering van de aanpak taalachterstanden en laaggeletterdheid en de forse investeringen in onderwijshuisvesting. Ook zijn de vele plannen uit de voorjaarsnota op het sociaal domein, verwerkt in de begroting. Ondanks deze plannen baren de ontwikkelingen in het sociaal domein – in het bijzonder de jeugdzorg en de aanpak schulden en armoede – ons zorgen. We kijken uit naar slimme combinaties en oplossingen in de preventieve sfeer en volgen deze ontwikkelingen nauwgezet.

Voorzitter, er voltrekt zich een stille ramp op de woningmarkt. Mensen met een middeninkomen kunnen amper een huis vinden. De onzekerheid stijgt of zij in de toekomst nog wel kunnen wonen in onze stad of dorpen. Over twee weken voeren we in de commissie Omgeving het debat over de Woonvisie. Onze inzet zal daarbij zijn dat er meer woningen gebouwd worden in de middenhuur, in de hoogte en voor studenten en starters. Vele moties en amendementen die vandaag op de agenda staan hebben betrekking op de woningmarkt. Mijn fractie kiest er voor om deze nu niet te steunen. Het woonwensenonderzoek voor mensen met een beperking daarop uitgezonderd. Laten we eerst een goed debat op de inhoud voeren bij Woonvisie.

Voorzitter, mijn fractie is trots op het lef en de ambitie die verwerkt zijn in deze begroting en die het college daadwerkelijk toont. De #vernieuwing uit het bestuursakkoord krijgt zichtbaar vorm. Of het nu gaat om een diversiteitsbankje, de pilot met stoelen in de openbare ruimte of de living labs, zoals nu gaande in het Paleiskwartier. Het getuigt allemaal van lef en een vernieuwende manier van besturen om al doende te leren en te experimenten in de praktijk. De ervaringen van de omgeving worden meegenomen alvorens te komen tot een definitief besluit. Dat is een bestuursstijl die mijn fractie kan waarderen en waar wij volledig achter staan!

Voorzitter, die stijl zien we ook terug als het gaat om de ontwikkeling van het Zuid-Willemspark. De ideeën uit het inspiratiedocument worden werkelijkheid. Wonen op de Zuid-Willemsvaart, het Inclusieve Park, Sluis 0, de langzaamverkeersbrug en zo kan ik nog wel even doorgaan. Er komt echt vaart in deze groene long! Die voortvarendheid zien we ook in onze Spoorzones. U hoor het goed ‘zones’. Want ook rondom station ‘s-Hertogenbosch-Oost wordt nu gewerkt aan de ambities voor onze tweede Spoorzone. Wat ons betreft mét een mobiliteitshub en veel hoogbouw. In de grote Spoorzone zien we de voortvarendheid waarmee het ambitiedocument rondom de Tramkade en Kop van ’t Zand vorm krijgt, net als de uitgangspunten voor de Kaaihallen.

Voorzitter, ’s-Hertogenbosch is een gastvrije en inclusieve stad waarin we ons niet achter de vestingmuren verschuilen maar juist over de eigen vestingmuren heen kijken. Dan zien we dat er miljoenen mensen in de wereld op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Als de voorspellingen kloppen, zou in de komende jaren de stroom aan vluchtelingen wel weer eens kunnen toenemen. Mocht het nodig zijn, dan staat voor D66 de unanieme uitspraak van de gemeenteraad van 3 februari 2015 nog altijd als een paal boven water: dat een gastvrije stad als ‘s-Hertogenbosch ook een stad is waar we vluchtelingen onderdak bieden! Wij staan dan ook achter de extra investeringen in de bed-, bad- en broodvoorzieningen en voor vluchtelingenwerk.

Voor de nieuwbouw van het watersportpaviljoen Engelen wordt momenteel hard gewerkt aan de laatste loodjes. De landschappelijke inpassing die we als gemeente vragen op deze unieke plek, mag er niet de oorzaak van zijn dat een succesvolle watersportvereniging ten onder gaat. Wij dienen het amendement voor een financiële impuls voor dit paviljoen dan ook graag mee in. Op honderden meters van het paviljoen ligt de A59. De maximale snelheid op deze snelweg, moet net als andere snelwegen rondom onze stad, terug naar 100 km per uur. Dit in belang van de gezondheid van inwoners, de leefbaarheid in wijken en dorpen en het verbeteren van de bereikbaarheid. Wij dienen de motie om de lobby richting het rijk te dan ook in samen met CDA en GroenLinks. Een zelfde actieve lobby naar het Rijk steunen wij als het gaat om het behoud van de platanen op de Boschveldweg. Deze bomen zorgen voor een groene oase vlak langs het spoor, die we omwille van de leefbaarheid van ’t Zand moeten zien te behouden. We dienen het amendement hierover mee in.

Voorzitter, u merkt dat wij positief staan tegenover deze begroting waarin, ondanks de financieel onzekere tijden, forse investeringen worden gedaan in onze stad en dorpen. Er mag dan vandaag slecht weer worden voorspeld voor 2021 en daarvoor moeten we ook echt onze regenkleding gaan inpakken. Voor alle zekerheid neem ik mijn zwembroek dan ook mee, want de zon kan altijd weer doorbreken. Tot zover, voorzitter.

Afgelopen weekend bezorgden we een kaartje en chocolade bij onze scholen in de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Op het kaartje stond de onderstaande tekst:

Bedankt voor jullie inzet!

Onderwijs vormt de basis van onze samenleving. Elke leerling moet het beste uit zichzelf kunnen halen. En dat kan niet zonder de aandacht, energie en inzet die jullie iedere dag geven. Op deze Dag van de Leraar willen wij graag onze waardering voor jullie uitspreken. Die waardering verdienen jullie! 

Binnenkort gaan we als fractie inhoudelijk in gesprek met onze leraren. We willen dan ophalen waar leraren tegen aanlopen en hoe we ze daarbij kunnen ondersteunen.

Afgelopen weekend bezorgden we een kaartje en chocolade bij onze scholen in de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Op het kaartje stond de onderstaande tekst:

Bedankt voor jullie inzet!

Onderwijs vormt de basis van onze samenleving. Elke leerling moet het beste uit zichzelf kunnen halen. En dat kan niet zonder de aandacht, energie en inzet die jullie iedere dag geven. Op deze Dag van de Leraar willen wij graag onze waardering voor jullie uitspreken. Die waardering verdienen jullie! 

Binnenkort gaan we als fractie inhoudelijk in gesprek met onze leraren. We willen dan ophalen waar leraren tegen aanlopen en hoe we ze daarbij kunnen ondersteunen.