Poliflw

De raadsvergadering van woensdag 10 juni staat in het teken van het spoeddebat over de de antiracismedemonstratie van 1 juni op de Dam. Lees hier de bijdrage terug van onze fractievoorzitter Femke Roosma.

Voorzitter, de afgelopen weken gingen over de hele wereld honderdduizenden mensen de staat op. De Black Lives Matter movement, demonstreerde in Washington DC, New York, Chicago, Los Angeles, Londen, Parijs, Brussel, Berlijn, München, Hamburg, Barcelona, Lissabon. Maar ook in Nijmegen, Arnhem, Utrecht, Groningen, Den Haag, Eindhoven, Tilburg, Rotterdam en in Amsterdam.

De aanleiding is de gruwelijke moord op George Floyd, die langzaam stikte door de knie van een politieagent in zijn nek. De motor die de beweging voortstuwt is de woede in de samenleving, over racisme en politiegeweld. Over institutioneel racisme, een systematische schending van wat in Nederland verankerd is in artikel 1 van de grondwet: de gelijke behandeling van alle mensen, ongeacht afkomst, of kleur.

Racisme en uitsluiting is overal, in de toegang tot zorg, in ons onderwijs, op het werk, bij sollicitaties, stages, bij de politie, en bij de belastingdienst. In alledaagse sociale interactie. En niet in de laatste plaats op social media. Het toont zich soms in al haar lelijkheid, en soms is het subtiel. Maar mensen zijn het meer dan zat.

De aanhoudendheid van deze demonstraties en haar massaliteit zijn uniek. De Black Lives Matter-beweging is niet meer te stoppen. Eindelijk staan meer mensen op, spreken mensen zich uit. Een onderstroom die bovenkomt.

Coronavirus

Tegelijkertijd, voorzitter, komen we langzaam uit een intelligente lockdown. En een coronavirus dat enorm veel leed en verdriet heeft veroorzaakt. We zijn met z’n allen op zoek naar het nieuwe normaal, dat niet normaal is, een samenleving op anderhalve meter afstand. Dat doen we om een nieuwe uitbraak van het virus te voorkomen, om de kwetsbare mensen in onze samenleving te beschermen en om ons zorgsysteem overeind houden.

Dat dat niet eenvoudig is, ervaren we allemaal; jongeren, ondernemers, maar ook mensen die geen afscheid konden nemen van hun geliefden, mensen in verpleeghuizen en mensen in zorginstellingen.

De Dam

Vorige week maandag botste dit op de Dam. De diepgevoelde woede en pijn brachten zo veel mensen samen dat het niet meer lukte om afstand te houden. Mensen wilden niet de regels overtreden, mensen droegen mondkapjes en handschoenen en overal vroeg men om afstand te houden. Maar het ging te snel en er waren te veel mensen. De Dam was te klein voor én de woede én de coronasamenleving. 

De beelden van een volle Dam die voor sommigen zo hoopgevend zijn, omdat eindelijk hun pijn werd gezien, zijn juist voor de ander heel erg pijnlijk omdat het herinnert aan leed en verlies in coronatijd. Het is allebei waar.

Vragen en Lessen  

Wat we moeten doen is lering trekken: hoe kon het zo misgaan, en wat moet anders? En volgens mij is het al anderhalve week duidelijk dat de grootste fout die gemaakt is, een inschattingsfout is. Het verschil tussen het verwachte aantal mensen en de daadwerkelijke opkomst is gigantisch. Hoe konden we er zo naast zitten?

Goed dat de burgemeester twee onafhankelijke onderzoeken heeft aangekondigd. Want vragen voor mij zijn nog wel:

Hoe kan het dat de aantallen telkens op eenderde van het totaal aantal aanmeldingen wordt ingeschat? Dat gaat ook over feeling met de samenleving. Hoe kan de onder- en bovenstroom in de samenleving beter aangevoeld worden door politie en OVV?

Maar het gaat ook over of we de juiste informatiebronnen en kanalen gebruiken. Zijn deze up-to-date? En hoe kan het dat bepaalde signalen die er wel waren bij de politie, de driehoek uiteindelijk niet bereikten? Waar stokte de informatie en waarom?

Tenslotte, kan in het onderzoek ook vergelijking worden getrokken met hoe afstand houden en demonstraties in andere steden wel en niet gelukt is, bijvoorbeeld in Rotterdam en Den Haag?

Aandacht voor de pijn

Dan is er het besluit om niet in te grijpen toen de Dam zo onverwacht snel volliep. En natuurlijk zijn ook wij benieuwd; waren er geen andere mogelijkheden om de demonstratie op afstand door te laten gaan? Bijvoorbeeld om mensen te laten lopen?

Maar de keuze van de burgemeester en de hoofdcommissaris om op dat moment de demonstratie niet te beëindigen en de politie niet tegenover de demonstranten te plaatsen was een wijs en moedig besluit. Er was aandacht voor de pijn, emotie en de woede van de demonstranten. En het past in de traditie van Amsterdam, het demonstratierecht is bijkans heilig en we zetten de politie altijd zo vreedzaam mogelijk in. Dat deden de agenten op de Dam ook uitstekend. Daar zijn we trots op.  

En de situatie in Rotterdam, waar men wel voorbereid was op grote aantallen maar desondanks ook geen afstand kon worden gehouden, heeft laten zien dat voortijdig politie ingrijpen inderdaad niet meer corona-proof is dan de demonstratie laten uitdoven.

De ophef

Dan nog iets over de publieke ophef van de afgelopen week. Daar wil ik twee dingen over zeggen, waarvan ik vind dat ze gezegd moeten worden.

Fouten worden gemaakt in deze coronatijd. Kleinere fouten en hele grote fouten. Zoals het ongekende drama dat zich heeft afgespeeld in onze verpleeghuizen. Rutte heeft gezegd: 'We moeten 100% van de keuzes maken op basis van 50% van de kennis. We besturen op de achteruitkijkspiegel.'

Alleen als de burgemeester van Amsterdam een fout maakt, dan wordt zij buitenproportioneel afgerekend. 75 columns werden er geschreven over de burgemeester (waarna gestopt is met tellen). De landelijke VVD plaatste 11 berichten over de Dam en 1 bericht over racisme, 8 tweets over de Dam, nul over racisme.

En ja, er moeten vragen worden gesteld: hoe kon dit gebeuren en hoe voorkomen we het? Maar de verontwaardiging is wel erg selectief. Hoeveel social media-berichtjes hebben raadsleden en Kamerleden besteed aan de volle boulevard in Scheveningen waar geen afstand gehouden werd?  Hoeveel aan het feit dat straks in het vliegtuig 1,5 meter niet belangrijk is, vanwege economische motieven.

Het verwijt van de indieners van de interpellatie dat onze burgemeester niet neutraal zou zijn, omdat ze een anti-slavernijbutton droeg, is bijna lachwekkend als het niet zo verdrietig was. Alsof tégen slavernij zijn links is. 

De burgemeester - die door de VVD en het CDA vaak werd gecomplimenteerd over haar veiligheidsbeleid – valt die selectieve woede ten deel omdat ze een 'linkse vrouw met een ambtsketting' zou zijn (dixit Trouw). De felheid van de reacties en soms ongekende vrouwenhaat die loskomt, schokt ons.  We hebben een racismeprobleem in dit land, en we hebben ook een seksismeprobleem.

Politiek effectbejag

Mijn tweede punt richt zich op de VVD van Amsterdam.

Onze bestuurders hebben een grote verantwoordelijkheid die op hun schouders rust, de burgemeester de allergrootste. We geven hen in beginsel ons vertrouwen om ingewikkelde besluiten te nemen. Dat vertrouwensbeginsel houdt ook in dat zij de kans krijgen om verantwoording af te leggen over die besluit. Vóórdat we als raad een oordeel vellen.

Door slechts een uur of 15 na de demonstratie - nota bene op televisie en in een tweet - een motie van wantrouwen aan te kondigen, gooit de VVD een belangrijke democratische norm te grabbel. Het schaadt het democratisch bestuur. Niet alleen hier, maar in heel bestuurlijk Nederland.

En waarom? Vanuit politiek effectbejag? Omdat het Forum overtoept moet worden in de race om de clicks op social media? In elk geval niet om de stad te dienen. Je doet ook jezelf tekort als partij, want wat is je inbreng in het democratisch debat nog waard als je oordeel al vaststaat? Dit is de 'Amsterdamse VVD' onwaardig. 

Hoe ziet het leven er op dit moment uit voor Amsterdammers? Wat is anders, wat gaat door? Waar maak je je zorgen over? We vroegen het aan Emre Ünver, stadsdeelvoorzitter van Nieuw-West.

Voor iedereen ziet het leven in de stad er van de ene op de andere dag anders uit. Nu het ineens niet meer kan, besef je hoe waardevol het is dat je even bij iemand langs kunt gaan, bijeenkomsten hebt waar je samen bijpraat. Om toch een beetje op de hoogte te blijven van elkaar, nodigen we de komende tijd mensen van GroenLinks Amsterdam uit om te vertellen waar zij op dit moment mee bezig zijn.

Hoe gaat het? Met jullie en met de mensen in jullie stadsdeel?

Iedereen lijkt te verkeren in een overlevingsstand en van dag tot dag te leven. Wij proberen ons zoveel als mogelijk te ontfermen over de meest kwetsbare inwoners en ervoor te zorgen dat het hulpaanbod dat er gelukkig is, aankomt bij de mensen voor wie het bedoeld is.

'The Great Equalizer’ wordt het Corona virus genoemd, oftewel het virus discrimineert niet. Het is niet helemaal waar als je goed om je heen kijkt in onze stad. Iedereen kan besmet raken, dat klopt. Toch komen de gevolgen van deze pandemie bij de één harder aan dan bij de ander. De ongelijkheid die er al was, wordt door het virus verder vergroot.

Kinderen die al weinig te besteden hadden, hebben nog minder. Gezinnen waar het al onveilig was, worden onrustiger. Eenzame ouderen voelen zich nog meer op zichzelf aangewezen. ZZP’ers die een onzeker bestaan leiden van opdracht naar opdracht, voelen nog meer druk.

Behalve de ongelijkheid versterken heeft het virus ook onze solidariteitsgevoel een boost gegeven. Er is een ongekende stroom aan hulptroepen, ook in Nieuw-West.

Waar ben je zelf vooral mee bezig?

Mijn dagen bestaan uit veel video meet-ups en telefoontjes met het college, collega-bestuurders, teams veiligheid en partnerorganisaties. We zetten alles op alles om ervoor te zorgen dat onze inwoners zich houden aan de officiële richtlijnen zodat de verspreiding van het virus afgeremd wordt. Voor veel jongeren in Nieuw-West is het moeilijk om thuis te blijven in krappe drukke woningen, soms ook nog eens zonder wifi. Wij helpen waar we kunnen, bijvoorbeeld in samenwerking met de Studiezalen, maar we spreken ze ook streng toe in samenwerking met onze agenten en jongerenwerkers. We communiceren in verschillende talen met onze bewoners zodat de boodschap bij iedereen aankomt.

Welke vragen of signalen komen er bij jullie binnen?

De meeste signalen gaan over niet genoeg eten of drinken en geen internetverbinding hebben. Moeilijke thuissituaties komen nog meer op scherp te staan door de financiële klappen die vallen. Ik maak me zorgen over een mogelijke toename van huiselijk geweld. Wij zijn op dit moment met partnerorganisaties als SAAAM bezig daar een scherp beeld van te krijgen en in te grijpen waar nodig.

Welke mooie initiatieven zien jullie ontstaan in jullie stadsdeel?

De Studiezalen die ik net al noemde, zijn een van de juwelen in ons stadsdeel. Naast de huiswerkbegeleiding en life coaching online aan honderden kids, vangen ze ook signalen op en springen ze met partners als de Rabobank in om gezinnen in armoede die zich schamen voor de voedselbank of niet de juiste papieren hebben toch te helpen aan levensmiddelen.

Hoe zie je de komende weken voor je?

De komende tijd wordt bikkelen, zodat we niemand over het hoofd te zien. Dat is ook mijn boodschap aan onze inwoners: hou vol, hou afstand en laat niemand in de steek.

 

Als het aan GroenLinks ligt, wordt heel de stad komende jaarwisseling een vuurwerkvrije zone. Raadslid Zeeger Ernsting: “In aanloop naar een landelijk verbod op consumentenvuurwerk zou Amsterdam het goede voorbeeld moeten geven en het afsteken van vuurwerk al dit jaar verbieden binnen de gemeentegrenzen. Zo kan de jaarwisseling weer een feest worden voor iedereen.”

De laatste tijd krijgt het beperken van consumentenvuurwerk steeds meer steun. De politie, brandweer, oogartsen en de Onderzoeksraad Voor Veiligheid spreken zich al jaren uit. En uit recente opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid van Nederland voor een vuurwerkverbod is. De Tweede Kamerfracties van GroenLinks en Partij voor de Dieren werken aan een initiatiefwet voor een landelijk verbod. 

 

Veiligheid

Elk jaar lijkt er meer geweld te worden gebruikt tegen hulpverleners tijdens de jaarwisseling. Ook dit jaar werden politieagenten, brandweermannen en ambulancepersoneel bekogeld met vuurwerk. In totaal moest de brandweer ruim 100 keer uitrukken en waren er substantieel meer gevallen van geweld tegen hulpverleners. De totale schade bedraagt alleen al in Amsterdam meer dan een half miljoen.

Als het aan GroenLinks ligt wordt deze jaarwisseling het afsteken van vuurwerk verboden in Amsterdam. Professionele vuurwerkshows door de stad moeten zorgen voor een veilige jaarwisseling. 

Deze week wordt een debat gehouden in de gemeenteraad over de toekomst van vuurwerk in Amsterdam. In 2017 stemde een grote meerderheid van de raad al voor een "zoveel mogelijk" vuurwerkvrije stad. Het wordt nu tijd om dit te realiseren.

Tijdens een vreedzame demonstratie tegen de groei van Schiphol is het Amsterdamse GroenLinks-raadslid Imane Nadif meegenomen door de Marechaussee. Ze wordt “bestuurlijk verplaatst.” Nadif was aanwezig om de demonstranten een hart onder de riem te steken. Nadat ze zich voegde bij de demonstranten, is ze meegenomen voor burgerlijke ongehoorzaamheid. Imane Nadif: “We leven midden in een klimaatcrisis en Schiphol wil groeien. Dat is niet houdbaar. Deze mensen maken zich terecht enorme zorgen en zien deze burgerlijke ongehoorzaamheid als laatste middel om hun stem te laten horen.” GroenLinks Amsterdam staat achter Imane Nadif. 

 

In plaats van in te zetten op groei van het vliegverkeer moet Nederland werk maken van het stopzetten van de vele subsidies die de luchtvaart ontvangt en alternatieven veel aantrekkelijker maken.

In 2025 viert Amsterdam haar 750 jarig bestaan. Wat zou er mooier zijn dan dat als tastbaar symbool daarvan het Paleis op de Dam weer ter beschikking wordt gesteld van de Amsterdammers? Dat stellen GroenLinks, SP en CDA vandaag voor in een gezamenlijk initiatiefvoorstel. De drie partijen denken onder andere aan ceremoniële functies zoals trouw- en inburgeringsceremonies, maar ook aan andere publieke en maatschappelijke functies.

 

Het gebouw is in 1655 gebouwd als het stadhuis van Amsterdam. In 1808 kwam het in handen van Lodewijk Napoleon die het in gebruik nam als paleis. Nu wordt een klein deel gebruikt voor ontvangsten en als museum. Het Paleis op de Dam is een bijzonder groot gebouw van 25.000 m2 en met zeven verdiepingen. En een groot deel daarvan wordt dus zelden gebruikt. GroenLinks, SP en CDA stellen daarom voor dat, naast het huidige gebruik, het paleis elementen van de oorspronkelijke functie als stadhuis voor alle Amsterdammers terugkrijgt.

 

Het is goed mogelijk om, grotendeels met behoud van de huidige functies van het Paleis, het gebouw tevens in gebruik te nemen voor publieke, ceremoniële en maatschappelijke functies. Raadslid Jasper Groen: “Het zou fantastisch zijn als al die ruimte midden in de drukke binnenstad weer nuttig gebruikt kan worden voor en door Amsterdammers.”

Stel je voor: jij bepaalt hoe je woont. Samen met een groep medebewoners in een coöperatie bepalen jullie zelf hoe jullie leven en geven jullie je omgeving vorm. Misschien deel je een tuin, heb je een gezamenlijke woonkamer of regel je de kinderopvang samen. Er is gemeenschappelijkheid en democratisch zelfbestuur. Dit is het idee achter de wooncoöperatie. En daar gaan we de komende jaren werk van maken in Amsterdam.

Het doel is simpel. Volkshuisvesting is geen markt en een woning is geen speculatieobject. Door middel van wooncoöperaties realiseren Amsterdammers samen eeuwigdurend betaalbare woningen waar ze zelf zeggenschap over hebben. Gezamenlijk geven bewoners hun buurt en directe woonomgeving vorm. Er is democratisch zelfbestuur van een gemeenschap die meer of minder met elkaar deelt, maar in elk geval met elkaar bepaalt hoe hun woningen en leefomgeving eruit moet zien. 

 

Amsterdamse plannen

De komende twee jaar starten 20 tot 25 nieuwe projecten in de stad. In 2025 willen we 7.000 woningen in wooncoöperaties hebben in Amsterdam. Het uiteindelijke doel is zelfs dat 10% van alle woningen door bewoners zelf wordt beheerd in. Een groot deel daarvan wordt gerealiseerd via nieuwbouw. Maar ook in de bestaande stad moet deze vorm van wonen veel normaler worden. Hiervoor wil GroenLinks dat de gemeente huurders van woningcorporaties beter helpt bij het opzetten bij een ‘beheercooperatie’ waarbij de woningen eigendom blijven van de corporatie, maar bewoners wel in meer of mindere mate aan zelfbeheer doen.

Wooncoöperaties zijn niet nieuw. In Amsterdam zijn er als sinds het begin van de vorige eeuw een aantal. Ook over de grens zijn er veel voorbeelden van wooncoöperaties te vinden. Zo heeft Duitsland bijvoorbeeld ruim 2 miljoen woningen in coöperatief verband, met name in de grote steden. Ook in Zweden en Denemarken is collectief bezit van woningen heel normaal. 

In Nederland lopen initiatiefnemers nog vaak tegen verschillende obstakels aan. Zo zijn Nederlandse banken niet bekend met coöperaties, waardoor ze moeilijk een hypotheek kunnen krijgen. Komende jaren moeten de moeilijkheden weggenomen worden en coöperaties gestimuleerd worden via het Actieplan .

Wat GroenLinks betreft zijn wooncoöperaties een goede aanvulling om Amsterdammers meer zeggenschap te geven en te zorgen dat er weer gewerkt wordt aan fijn en betaalbaar wonen in onze mooie stad. 

“Hij komt, hij komt, de lieve goede Sint”. Sinterklaas deed op zondag 17 november zijn intrede in Amsterdam. Het was een mooie inclusieve intocht en dit jaar een feest voor álle kinderen.

De stoet trok door de stad met maar liefst 350 roetveegpieten. Rapper Jordan had speciaal voor deze Amsterdamse Sinterklaasintocht een lied opgenomen: “Sinterklaas laat ons dansen in alle talen”. Een lied met een swingende dans dat goed past bij onze kleurrijke stad. Kinderburgemeester Ilias overhandigde samen met burgemeester Halsema de sleutel van de stad aan de Sint. Amsterdam heeft een intocht om trots op te zijn.

Helaas ging het elders in het land niet zo gemoedelijk als in Amsterdam. Demonstraties voor de aanpassingen van ‘Zwarte Piet’ die worden aangevallen door rechts-extremisten die het geweld niet schuwen. De voetballer Ahmad Mendes Moreira van Excelsior die door supporters van FC Den Bosch racistisch uitgescholden wordt. Op meerdere plekken zagen we dramatische voorbeelden van racisme en discriminatie. Het schokt ons steeds weer opnieuw als racisme zo openlijk en schaamteloos wordt geuit in onze samenleving.  

 

Leiderschap

Zowel de KOZP-demonstranten als Moreira toonden zich moedig door op te staan tegen het racisme en de agressie van hun belagers. Ook Oranje-aanvoerder Georginio Wijnaldum gaf aan het niet te pikken. In een persconferentie kaartte Wijnaldum samen met bondscoach Ronald Koeman aan dat racisme een maatschappelijk probleem is waar keihard tegen opgetreden moet worden. Een mooi voorbeeld van hoe zij leiderschap durven tonen. Dat is meer dan ooit nodig. Leiderschap vanuit de KNVB die keihard zou moeten optreden tegen racisme in de stadions, vanuit burgemeesters die het demonstratierecht moeten beschermen, en vanuit de politiek die zich keer op keer luid en duidelijk moet uitspreken. Wij nemen deze oproep serieus. 

Wij zijn blij dat het college in Amsterdam aankondigde dat sportverenigingen hun plek in onze stad dreigen te verliezen na discriminatie of racisme. De gemeente eist dat verenigingen alles in het werk stellen om structureel racisme en discriminatie uit te bannen. Maar er is meer nodig. Het bestrijden van racisme en discriminatie vergt moed en een lange adem.

Alleen door leiderschap te tonen kunnen we structureel racisme uitbannen. We moeten elkaar aanmoedigen om te strijden tegen racisme en vóór vrijheid en gelijkheid. We moeten met elkaar zorgen dat vrijheid, solidariteit en gelijkwaardige behandeling nog meer tot onze kernwaarden van ons land behoren. Laat dit, net als het Sinterklaasfeest voor iedereen, ook een traditie worden. 

 

Vincent de Kom (voorzitter GroenLinks Amsterdam)Simion Blom (raadslid GroenLinks Amsterdam)