Poliflw

In het AD van 20 december staat dat de gemeente in oktober is begonnen met de Wijkgerichte aanpak in Korte Akkeren. Die aanpak komt erop neer dat een breed scala aan overheidsdiensten hun fraudesignalen delen met de gemeente en dat de gemeente Gouda die signalen samenvoegt en vervolgens regie voert over de actie die wordt ondernomen. D66 Gouda heeft vragen bij deze zware vorm van handhaven en wij hebben het initiatief genomen om samen met Groen Links, Partij voor de Dieren en Gouda’s 50+ nadere informatie te vragen aan het college. Informatie die we ook hebben ontvangen.

D66 Gouda heeft er geen moeite mee om in het geval van een individuele verdenking van fraude, criminaliteit en/of ondermijnende activiteiten informatie te stapelen van verschillende overheidsdiensten. Tegelijkertijd kent de methode waarmee nu wordt gewerkt wel twee zorgpunten. Ten eerste stapelt het ICT systeem de fraudesignalen op postcode en huisnummer en niet op een unieke aan het individu te koppelen sleutel, zoals het BSN-nummer.

Juristen hebben een bodemprocedure aangespannen over een ander systeem, SYRI, dat van dezelfde niet-persoonsgebonden methode van fraudeonderzoek gebruik maakt. Wij hebben onze zorgen hierover gedeeld met het college van B&W. Mocht de rechter besluiten dat dit geen juiste manier is om fraudeonderzoek te doen, (de uitspraak is eind januari 2020) dan zullen wij verder in gesprek gaan met het college over de overeenkomsten van de gebruikte methode met SYRI.

Ten tweede vragen wij ons af of de koppeling tussen fraudebestrijding aan de éne kant en zorgverlening aan de andere kant wel zuiver is. Wij vinden het zeer ongemakkelijk dat de gemeente een huishouden binnenkomt om fraude te onderzoeken en dat tegelijkertijd gekeken wordt naar zorgmijding en onderbenutting van voorzieningen. Is het per definitie gek als je geen gebruik (meer) wenst te maken van de toeslagen van het rijk of voorzieningen en/of zorg van de gemeente? Als je dan tegelijkertijd én wordt onderzocht op fraude en de gemeente biedt je hulp aan: hoe sterk moet je dan wel niet in je schoenen staan om een hulpaanbod op andere terreinen te weigeren of niet te accepteren? D66 Gouda vraagt zich af of de gemeente dit mag doen, op basis van de SUWI wetgeving die stelt dat alleen de noodzakelijke informatie verzameld mag worden voor fraudeonderzoek.

Tijdens de raadsbehandeling van deze onderzoeksmethode bleek een overgrote meerderheid van de raad voor het hanteren van deze methode te zijn. D66 wacht, zoals gezegd, op de uitspraak in de bodemprocedure rondom SYRI en wij zullen dan naar bevind van zaken handelen.

Gouda kent een relatief hoog aantal mensen dat afhankelijk is van inkomensondersteuning door de Gemeente. Aan het eind van 2017 hadden we zo’n 1800 inwoners die waren aangewezen op een bijstandsuitkering. De bijdrage van het rijk die de gemeente ontvangt om deze uitkeringen te kunnen verstrekken, is onvoldoende om deze uitgaven te dekken.

Dat is een probleem voor de gemeentelijke begroting, maar vooral ook voor de mensen om wie het gaat. De bijstand is een belangrijk instrument om mensen die afstand hebben tot de arbeidsmarkt en niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, te ondersteunen. D66 vindt dat iedereen meetelt in onze samenleving en dat meetellen het best werkt als je ook mee kunt doen. Het doel van de Participatiewet is om zoveel mogelijk mensen te laten meedoen in de maatschappij.

Het is in de afgelopen jaren in onze stad, mede vanwege de economische omstandigheden, amper gelukt om mensen die al langer in de bijstand zitten, naar werk te begeleiden. Dat was een keus; we hebben vooral ingezet op de kansrijke cliënten, maar daarmee weleens te weinig oog gehad voor de mensen die al langer afhankelijk waren van een uitkering. Dat kan nu echt anders, helemaal omdat de vraag naar arbeidskrachten stijgt. Een andere aanpak door de Sociale Dienst is wel een noodzakelijke voorwaarde voor verandering.

De ambities van het nieuwe college zijn groot. D66 heeft erop aangedrongen dat niet alleen naar de instroom van nieuwe mensen en naar mensen die nog maar kort in de bijstand zitten, wordt gekeken, maar juist ook naar de groep die al langer dan twee jaar in de bijstand zit. In het collegeakkoord is afgesproken dat aan het eind van deze collegeperiode het bestand van langdurig bijstandsgerechtigden met een aantal van tweehonderd is geslonken. De belangrijkste opdracht aan de Sociale Dienst is om met alle cliënten in gesprek te gaan, zodat we weten wat hun (on)mogelijkheden zijn. Om deze in kaart te brengen wordt met een derde van het totale aantal bijstandsgerechtigden, zeshonderd mensen, in de komende drie maanden een eerste gesprek gevoerd. Daarna volgen de anderen zo snel mogelijk.

Het is D66 ernst om nu die inhaalslag te maken. We zullen de ontwikkelingen dan ook op de voet volgen. Wat ons betreft is het begeleiden naar werk van tweehonderd langdurig bijstandsgerechtigden een afspraak, geen loze ambitie. En het in gesprek zijn met cliënten is een eerste vereiste voor onze Sociale Dienst. Alleen als we hun problematiek kennen, kunnen we deze groep inwoners ook echt betrekken bij de maatschappij.

De komende maanden komt dit dossier vaak voorbij in de Goudse raad. De inzet van D66 mag duidelijk zijn. Zo snel mogelijk meer mensen aan het werk, maar ook: het in evenwicht brengen van onze uitgaven aan bijstandsuitkeringen met de rijksbijdrage daarvoor. De afspraken zijn helder en opgenomen in ons coalitieakkoord. De ambities zijn hoog, ze vereisen een cultuurverandering bij de Sociale Dienst en tegelijkertijd meetbare resultaten. Wat ons betreft zijn ze niet te hoog. We hebben te lang geen vooruitgang geboekt op dit dossier, de voornemens die er nu liggen en de maatregelen die genomen zijn, moeten die vooruitgang nu echt tot stand gaan brengen.

Evert Bobeldijk