Poliflw

100 dagen

Sinds 9 juli jl. maak ik deel uit, namens de ChristenUnie van het college van burgemeester en wethouders van Den Helder. Dat betekent dat we op 18 oktober 100 dagen geleden als college zijn geïnstalleerd. Dat leek me een goed moment om iets over deze periode te vertellen.

Het begint er mee dat ik me nog steeds verwonder over het feit dat ik dit ambt namens de ChristenUnie mag uitoefenen. Ik ben daar dankbaar voor en vind dat tegelijkertijd een grote verantwoordelijkheid. Er is een goed contact met de (steun)fractie en gezamenlijk weten we ons afhankelijk van Onze God.

Ik merk dat niet alleen wij als (steun)fractie moeten wennen aan deze nieuwe positie, maar ook onze achterban en de inwoners. Immers, daar waar ik voorheen als raadslid voor de ChristenUnie en meestal opererend vanuit een oppositieplek direct kon reageren op voorstellen vanuit het college, of zaken die vanuit de inwoners werden aangedragen moet er nu eerst in het college overlegd worden.

Dat is de gebruikelijke gang van zaken en wel om een aantal redenen: alle collegeleden hebben een eigen portefeuille en het is niet juist om in het openbaar te spreken over zaken die niet tot je eigen portefeuille horen. Anderzijds is het zo dat het college als geheel voorstellen aan de gemeenteraad doet. Daarover is dan tijdens collegevergaderingen uitgebreid gesproken, standpunten gedeeld en uiteindelijk komt daar een gezamenlijk voorstel over naar buiten, ondertekend door de voorzitter van het college en de gemeentesecretaris.

Ik noem dat zo expliciet omdat ik gemerkt heb dat veel mensen denken dat de burgemeester alles beslist omdat zijn naam onder raadsvoorstellen staat. Als voorzitter van het college ondertekent hij de voorstellen aan de raad namens het college. Vanuit deze veranderde positie is het ook niet praktisch om, zoals ik voorheen wel deed in de media te reageren op zaken die spelen of opmerkingen die gemaakt worden. Via persberichten en andere georganiseerde media-optredens kan ik wel inhoudelijk op onderwerpen die mijn portefeuille betreffen ingaan. Met enige regelmaat zal ik via de site en onze facebook-pagina verslag doen van activiteiten.

Toen we als college aantraden wisten we al dat we een behoorlijke financiële taak te vervullen hadden. Er werd ieder jaar meer uitgegeven dan er aan middelen binnen kwam, zeker ook binnen het Sociale Domein. Hoe vervelend ook, de begroting moet sluitend zijn en we kunnen niet meer uitgeven dan we binnen krijgen. Het is ook een noodzaak om binnen de programma’s waar de overschrijdingen zich voordoen te zoeken naar de oplossingen. Dat betekent niet dat er zonder meer bezuinigd moet worden, maar dat we juist op zoek moeten gaan naar creatieve manieren om mensen die dat nodig hebben te helpen. Daar gaan we, direct na de vaststelling van de begroting mee aan de slag richting de kadernota van volgend jaar. We willen graag met de hele raad samen op zoek naar een goede invulling van de komende begrotingen en denken dat het nodig is dat ook de toekomstvisie voor Den Helder tegen het licht gehouden moet worden.

Er zijn op dit moment enorm veel positieve ontwikkelingen en het is zaak om daar op in te spelen: er komt meer geld vrij voor defensie ontwikkelingen, het toerisme ontwikkelt zich nog steeds en er is krapte op de huizenmarkt in de Metropole Regio, dus ook daar zijn kansen. Met de huidige economische ontwikkelingen is het voor meer mensen mogelijk om een baan te vinden en uit de uitkeringssituatie te raken. Dat maakt het ook realistisch om te veronderstellen dat er dan minder voorzieningen nodig zijn.

De afgelopen collegevergaderingen hebben ook in het teken gestaan van kennismaking. Zowel met elkaar als met organisaties die in Den Helder actief zijn. Ook wordt er veel tijd gestoken in team-vorming. Daarnaast heb ik nog een coach vanuit de ChristenUnie (landelijk). Natuurlijk wil ieder college de hele bestuursperiode vol maken, maar in deze periode is er wel een enorme “drive” om dit te verwezenlijken. We hebben immers gekozen voor een brede coalitie en een groot college om bestuurlijke rust te creëren. We hebben partners nodig voor de grote opgaven die er in Den Helder zijn, zoals de havenontwikkeling en de infrastructuur en het maakt dan zeker geen goede indruk als wij er niet alles aan doen om eensgezind te werken aan de toekomst van Den Helder. Als college en coalitie zijn we ons dat goed bewust. We hopen de komende tijd ook tot een verdere samenwerking met de oppositiepartijen te komen. Daarvoor wordt een werkgroep “bestuurlijke vernieuwing” in het leven geroepen waarin ook de oppositiepartijen zitting hebben. Er zijn een aantal gemeenten die tot een raadsbreed programma zijn gekomen voor de komende jaren. Dat is misschien in Den Helder nog een brug te ver na alle jaren van tegenstellingen en polarisatie, maar we willen er de komende tijd wel aan werken om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor de toekomstplannen.

Ondanks alle verantwoordelijkheden en stevige discussies hebben we ook ongelooflijk veel plezier met elkaar. De werkbezoeken aan bedrijven en organisaties zijn erg inspirerend. Zo zijn we vorige week naar Zeestad staal geweest: een bevlogen directeur die enorm veel kansen ziet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en daar heel veel voor doet. Deze week zijn we bij Den Helder Airport geweest. Hier wordt enthousiast en gedreven gewerkt aan een toekomstbestendige luchthaven.

Al met al hebben we als college de 1e 100-dagen er op zitten. De begrotingsbehandeling zal volgens mij duidelijk maken of we ook na 100 dagen nog op het goede spoor zitten. Natuurlijk ga ik er van uit dat de coalitiepartijen het coalitieakkoord nog steeds ondersteunen en daarmee ook het college maar de commentaren op de begroting waren afgelopen woensdag wel stevig.

Nu eerst een paar dagen herfstvakantie. Het blijft maar mooi weer en dat biedt kans om mijn moestuintje winterklaar te maken. In de natuur ervaar ik Gods’ nabijheid telkens weer.

Tjitske Biersteker

Omdat een coalitieakkoord altijd wel vragen op roept zal ik een paar onderwerpen toelichten. Dit akkoord biedt zeker niet alles wat we zouden wensen. Het is wel een goed startpunt om de komende 4 jaar een stabiel bestuur te ontwikkelen want bestuurlijke vernieuwing is niet iets dat direct klaar is.Het moet zich gaande weg ontwikkelen. Daarvoor zijn een aantal handvatten afgesproken, die hieronder staan. 1. Bestuurlijke vernieuwing De inwoners van Den Helder verdienen een stabiel college dat oplossingen aandraagt voor de uitdagingen waar de gemeente voor staat. Ze verdienen een raad die met respect voor elkaars mening en vanuit haar rol voorstellen beoordeelt en tot keuzes komt. En ze verdienen een ambtelijke organisatie die loyaal en ondersteunend is en uitvoeringsorganisaties en verbonden partijen die werken aan het belang van Den Helder. Met deze intentie hebben zeven partijen - Beter voor Den Helder, CDA, VVD, Seniorenpartij, Stadspartij, Christen Unie en PvdA dit Helders Akkoord gesloten. Zij realiseren zich dat zijzelf daarbij het goede voorbeeld moeten geven en dat de politiek daar de afgelopen jaren niet altijd in is geslaagd. Dit Helders Akkoord is wat ons betreft geen eindpunt, maar een start voor een nieuwe cultuur en betere omgangsvormen en voor meer transparantie. Graag willen wij dit voorzien van concrete instrumenten, waarmee wij bestuurlijke vernieuwing niet alleen als een goed voornemen uitspreken, maar ook vertalen in concrete acties. Dat raakt alle geledingen waarin en waarmee we werken. Een greep van deze instrumenten hebben we gerangschikt per geleding. Wij nodigen als coalitiepartijen de andere partijen in de raad ook actief uit om samen met ons het gesprek over bestuurlijke vernieuwing aan te gaan en ook verdere verbeteringsvoorstellen aan te brengen. 1.1 Het college Het college van Den Helder bestaat, naast de burgemeester, uit zeven partijen, zeven personen, in totaal 5,7 fte. In de bijlage treft u de portefeuilleverdeling aan. Wij willen hiermee een breed draagvlak creëren, waarbij ruimte bestaat om het soms ook niet met elkaar eens te zijn. Geen gesloten front, maar een open dialoog met respect voor elkaars mening. Bestuurlijke vernieuwing raakt de houding en handelen van iedere wethouder en komt tot uitdrukking in alle inhoudelijke portefeuilles. Daarnaast heeft één van de wethouders dit thema specifiek als aandachtspunt. In dit coalitieakkoord wordt een aantal heldere besluiten genomen, maar het is een akkoord op hoofdlijnen, zodat voldoende ruimte blijft om met elkaar de verdere uitwerking en invulling ter hand te nemen. Alle voorstellen van het college aan de raad worden voorzien van een paragraaf waarin wordt aangegeven wat dit voorstel bijdraagt aan de bestuurlijke vernieuwing. De functie van de raadsinformatiebrief wordt herijkt. Voorheen werd hierin nog wel eens impliciete besluitvorming gerealiseerd. Als het college iets wil besluiten, wordt dit expliciet aangegeven, met voldoende ruimte voor de raad om haar zienswijze te geven. Het college werkt actief aan teambuilding. De burgemeester heeft een belangrijke rol als verbinder boven de partijen en voor de inwoners van Den Helder en als ambassadeur van de gemeente. Hij vervult deze functie met verve en met respect. Naast zijn wettelijke taken heeft hij geen overige inhoudelijke portefeuilles. 1.2 De gemeenteraad De zeven partijen die dit Helders Akkoord hebben gesloten, nodigen de andere partijen uit met elkaar de bestuurlijke vernieuwing verder vorm te geven. Daarom is ook al tijdens de formatiebespreking 5 contact geweest met de partijen die geen deel uitmaken van deze coalitie. Natuurlijk moeten verschillen van mening kunnen blijven bestaan, maar wij willen uit een cultuur van coalitie versus oppositie, van wij tegenover zij. De concrete maatregelen die wij hierboven hebben beschreven dragen hier ook actief aan bij. In de raad stellen we een werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing in, die actief toeziet op de vraag of de goede intenties ook daadwerkelijk worden waargemaakt en die ook met verbetervoorstellen kan komen. Wij stellen voor om een lid van één van de partijen die geen deel uitmaakt van dit coalitieakkoord, of een onafhankelijke persoon van buiten, te benoemen als voorzitter van deze werkgroep. We willen kijken naar de inrichting van de raadsvergadering, waarbij we bijvoorbeeld een beter onderscheid kunnen maken tussen informatie, opiniering en besluitvorming. Ook met de voltallige raad bouwen we momenten in om met elkaar te spreken over de rol van de raad en de taak en rolopvatting van een raadslid. We gaan kritisch kijken naar het functioneren van commissies en van de positie van commissieleden. Alles moet gericht zijn op de vraag, waar we met elkaar nog beter kunnen werken voor de belangen van de inwoners van Den Helder. 1.3 De ambtelijke organisatie Den Helder beschikt over een loyaal, deskundig en professioneel ambtelijk apparaat. Te vaak is in het verleden gewezen naar `de ambtenaren`, als een college als geheel of een individuele wethouder de zaken niet op orde had. Aan de andere kant moeten onze medewerkers ook wennen aan de open dialoog die we in de gemeente voorstaan. Er mag geen sprake zijn van een angstcultuur of van een afrekencultuur. Er moet sprake zijn van een veilige werkomgeving. Het college wil met de leiding van de ambtelijke organisatie en met de Ondernemingsraad dit onderwerp bespreekbaar maken. Respect, zorgvuldigheid en professionaliteit zijn hierbij de kernwaarden. 1.4 De verbonden partijen De gemeente Den Helder beschikt over enkele strategische (uitvoerings-)organisaties, die op verschillende manieren op afstand van de gemeente staan, de zogenaamde verbonden partijen. Iedere organisatie staat op zichzelf en voor iedere organisatie zijn de vraagstukken van verschillende aard, maar wij stellen in algemene zin vast dat deze organisaties te veel zijn weggedreven van de gemeente. Daar is de gemeente zelf mede debet aan, maar dat ligt ook aan deze organisaties. Daardoor ontbreekt het aan transparantie en kalft ook het draagvlak af voor het in principe goede werk dat zij doen. Hier moet verandering in komen. Dat begint bij een beter gestructureerde, tijdige en meer open communicatie, waarbij “aan de voorkant” de voorliggende strategische keuzes worden besproken en we niet “aan de achterkant” met tegenvallers worden geconfronteerd die te laat worden gedeeld, waardoor we met de rug tegen de muur staan. De zeven collegepartijen willen ook meer fundamenteel naar de positie van de verbonden partijen kijken. Ze zijn niet uit op het terugdraaien van de verzelfstandiging of het (weer) onderbrengen van de uitvoering in de ambtelijke organisatie. Daarvoor ontbreekt het aan kennis en daarnaast moet de uitvoering niet steeds in politiek vaarwater terecht komen. De rol en taakopvatting van de aandeelhouder, de toezichthouder en de gemeente als opdrachtgever lopen nu te vaak door elkaar heen of zijn onduidelijk. Het nieuwe college wil deze aspecten van ‘good governance’ scherp tegen het licht houden. Daarnaast stellen wij vast dat er sprake is van een grote versnippering en soms zelfs tegengestelde belangen. In overleg met de verbonden partijen willen wij kijken naar een bundeling en clustering. Juist met een brede coalitie kan er ontspanning binnen het lokale bestuur optreden. Niemand heeft een sleutelrol en de meerderheid is zo groot dat er ook gemakkelijk eens verschillend gestemd kan worden. Als we deze manier van samenwerken gedurende 4 jaar kunnen oefenen dan heb ik er vertrouwen in dat de Helderse politiek een betere naam krijgt. We hebben duidelijke afspraken over de verbonden partijen, zeker ook de haven. De opgelopen tekorten komen (indirect) op het bordje van de gemeente omdat we de enige aandeelhouder zijn. We zijn er van overtuigd dat er een besef bij de verbonden partijen moet optreden dat de gemeente niet de pinautomaat voor de organisaties is. Deze afspraken bieden hiervoor mogelijkheden.