Wat is wijsheid als de zaken vastlopen? Het college is opgestapt, een motie van wantrouwen tegen de burgemeester inzake UW is aangenomen, de partijen zijn boos op elkaar, de ambtelijke organisatie UW Samenwerking en IJsselstein zijn de verliezers. De ChristenUnie houdt zich dan vast aan twee uitgangspunten: recht doen en trouw blijven. Wat betekent dat in de huidige politieke crisis?
Recht doen is eerlijk zijn over wat er is gebeurd. De CU benoemt een aantal dingen:
1. Het CDA heeft het proces beschadigd door te vroeg uit de coalitie te stappen, nog voordat het openbare debat over het raadsonderzoek had plaatsgevonden. Dat zorgde ervoor dat we via de pers over elkaar zonder elkaar spraken.
2. De rest van de coalitie heeft een beschamende persoonlijke sneer naar de vertrekkende wethouder gedaan. Dat heeft de persoonlijke verhoudingen verder verstoord.
3. Het college heeft gefaald en is niet in staat gebleken om op een volwassen, bestuurlijke manier de crisis te bezweren. Het gebrek aan heldere communicatie en aan een helder onderscheid met het algemeen bestuur van UW heeft ervoor gezorgd dat deze is verergerd.
4. De wethouders hebben de situatie verergerd door op te stappen aan het begin van de vergadering met verklaringen die de raad in harde woorden veroordeelden en een groot deel van de partijen geen recht doen. Weer zonder eerst het openbaar debat te voeren en geen gesprek met elkaar; een verdere verstoring van de verhoudingen.
5. De VVD vertoont intussen een totaal gebrek aan zelfreflectie door zo van leer te trekken tegen een situatie waar zij zelf – evenals het CDA – jarenlang verantwoordelijkheid hebben gedragen. Het was eind 2016 onder hun bestuur al helemaal niet goed met UW. Het is goedkoop om nu op je eigen puinhopen te staan dansen.
6. De LDIJ verpolitiekt de ambtelijke organisatie helemaal stuk met een spervuur aan detailvragen. De raad heeft een informatierecht en dat moet zo blijven, maar het is ongehoord om ambtenaren die al over moeten werken om een begroting en een jaarrekening op tijd af te krijgen met zoveel vragen te bestoken. Dat is hetzelfde als tegen iemand die knock out in de ring ligt voortdurend tegen zijn gezicht tikken en zeggen dat hij op moet staan.
Zomaar een opsomming die laat zien dat er niet zomaar een partij is die met schone handen het probleem dat er nu ligt, kan gaan aanpakken.
Wat dan? We moeten door. Zeker tot aan de verkiezingen in maart 2018 ligt het mandaat bij deze raad. We hebben het met elkaar te doen. En daar begint het tweede punt van de CU: trouw blijven.
Trouw blijven betekent dat je niet wegloopt bij een moeilijke situatie en doet wat er nodig is. Wat is er nodig volgens de CU. Het raadsonderzoek onderstreept het beeld dat CU begin dit jaar al als route zag:
1. De inrichting van UW moet beter zodat ambtenaren weten wat ze moeten doen en hoeveel geld ze daarvoor hebben
2. De aansturing vanuit directie en MT moet duidelijk en helder zijn zodat mensen bij een leidinggevende terecht kunnen en er de goede keuzes worden gemaakt welk werk eerst moet en welk werk later kan
3. Het algemeen bestuur moet met één mond gaan spreken en daadkracht tonen
4. De raden van Montfoort en IJsselstein moeten met elkaar in gesprek over de toekomst van UW: moeten we verder en zo ja, hoe gaan we dat dan beter doen?
En dit alles moet snel gebeuren, zodat we een halt toeroepen aan deze negatieve spiraal. Dat is nodig, want daar schiet de stad weer mee op.
Hoe komen we daar weer? De ChristenUnie vindt dat we de volgende stappen moeten zetten:
1. Kijk voorbij het politieke belang van je partij alleen
2. Spreek je emoties één keer uit en herpak je zelf en ga door
3. Bouw aan vertrouwen door samen als raad en college met de ambtelijke organisatie afspraken te maken over wat er nu echt dringend eerst moet gebeuren en hoe we dat realistisch ook kunnen gaan doen, zodat we afspraken nakomen
4. Maak een regieteam uit de raad die kijkt hoe het gaat met het opvolgen van de afspraken en kijkt wat er verder nodig is.
We zitten nu zonder college. D66 heeft aangegeven de eer aan de LDIJ te laten voor een vervolg. Het is nu aan hen om de daad bij het woord te voegen. We wensen hen veel wijsheid toe bij het vinden van een goede oplossing voor deze ingewikkelde situatie. De ChristenUnie zal zoals altijd op de inhoud constructief kritisch zijn. Waar het goede voor de stad wordt gedaan, zal een nieuw college onze steun kunnen vinden. Waar gaten vallen, zullen we alternatieven bieden. Waar fouten gemaakt worden recht doen. En trouw blijven.
Op 29 juni sprak de raad van de gemeente IJsselstein over de plannen voor 2018. Elke partij hield algemene beschouwingen: een toespraak waarin je vertelt wat je belangrijk vindt. De ChristenUnie pleitte voor meer ruimte om fouten te mogen maken.
'Voorzitter. In de politiek is het lastig fouten maken. We leven in een tijd waarin het gewoon geworden is om de ander te vangen op zijn woorden, om keihard af te rekenen als een ander in de fout gaat en verandering van gedrag te torpederen als gedraai en onbetrouwbaar. We leven ook in een tijd waarin het gewoon is geworden om je fouten te verdoezelen, ze goed te praten, de schuld bij een ander te leggen of je te beroepen op verzachtende omstandigheden.
Afrekenen met veel bombarie en verdoezelen: het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Het is het gevolg van een gebrek aan ruimte om fouten te mogen maken. We hebben de keus om het anders te doen. Ook hier in IJsselstein.