Poliflw

In de Volkskrant van 19 februari stelt Leo Lucassen dat de kritiek van de SP op ongereguleerde arbeidsmigratie ‘populistische retoriek’ zou zijn. De SP zou zelfs ‘arbeiders tegen elkaar opzetten’. Lucassen is met zijn schijnsolidariteit de beste vriend die het Europese grootkapitaal zich kan wensen, zeggen Lilian Marijnissen en Arnout Hoekstra. Het zijn juist de werkgevers die mensen tegen elkaar uitspelen met maar één doel: de kosten van arbeid laag houden. Met zijn pleidooi steunt Lucassen niet alleen hun honger naar loondump, maar negeert hij ook de sociale gevolgen in Nederland én in Oost-Europa.

In Nederland werken zo’n 400.000 mensen uit Oost-Europa. Vaak maken zij lange dagen en moeten ze zwaar werk doen. Hun huisvesting is vaak duur, maar slecht. En hun arbeidscontract is onzeker. Zij reizen meer dan duizend kilometer om zich voor een habbekrats uit de naad te werken. Toch is dat niet onbegrijpelijk. Het minimumloon in bijvoorbeeld Bulgarije is nog geen 300 euro per maand. In Nederland ligt het minimumloon ongeveer vijf keer zo hoog. De kosten voor het levensonderhoud zijn in Bulgarije veel lager dan in Nederland. Ook in de andere Oost-Europese landen liggen de inkomens een stuk lager dan hier. Het is dus goed te verklaren dat veel Oost-Europeanen hier komen werken. Dat ontslaat ons echter niet van de plicht om de gevolgen hier én daar onder ogen te zien. Zo toont Nieuwsuur op dit moment de ontwrichtende gevolgen van arbeidsmigratie, bijvoorbeeld in Letland: een derde van de jongeren is uit het land vertrokken. Jongeren die in Letland werden opgeleid, werken in Nederland voor het minimumloon.

Wie permanent in Nederland leeft, kan van het minimumloon nauwelijks een gezin onderhouden. Zeker niet met de fors stijgende energierekening, zorgpremie en btw. Door de flexibilisering van arbeid en loondump worden de lonen al jaren laag gehouden. Zoals de FNV in deze krant aangeeft blijft onderbelicht dat de lonen ook kunstmatig laag kunnen worden gehouden door subsidiemaatregelen en fiscale routes die het goedkoper maken om mensen van ver te halen, dan om iemand lokaal aan te nemen.

Ondanks vele mooie woorden, stijgen de lonen in Nederland onvoldoende en dreigen dit jaar weer veel mensen nauwelijks te profiteren van de gigantische economische groei. Dit terwijl de winsten van bedrijven en aandeelhouders hoger zijn dan ooit. Een loonstrijd van werknemers is dus keihard nodig.

Waar Lucassen suggereert dat de SP arbeiders tegen elkaar uitspeelt, doet hij dit zelf door de neoliberale race naar beneden op de kosten van arbeid te verdedigen. Dit treft alle werknemers, ongeacht hun afkomst. Het is aan de overheid om deze race naar beneden te stoppen en dubieuze constructies onmogelijk te maken. Want niet alleen hier zien we de gevolgen van deze georganiseerde uitbuiting. De uitzendbureaus die hier Poolse krachten aan het werk hebben, halen in Polen weer werknemers uit Oekraïne. Dit mechanisme maakt het niet beter voor de werkende mensen hier, in Polen of Oekraïne.

Deze oneerlijke concurrentie moet stoppen: het slepen met werknemers zet juist mensen tegen elkaar op. Daarom pleit de SP al jaren voor een vergunningplicht voor uitzendbureaus zodat we malafide bureaus eindelijk kunnen aanpakken. Daarnaast moeten we arbeidsmigratie beter reguleren om grootschalige uitbuiting en verdringing te voorkomen. Er dient een einde te komen aan de subsidiemaatregelen en fiscale routes waardoor lonen kunstmatig laag blijven.

De lonen in Nederland moeten juist omhoog. Het is kwalijk dat de ambities van voormalig Eurocommissaris Frits Bolkestein – een haast oneindig reservoir aan goedkope arbeiders teneinde de lonen te drukken – door wetenschappers als Lucassen met een vals beroep op solidariteit worden verdedigd. Bolkestein kan tevreden zijn. Echte internationale solidariteit bestrijdt uitbuiting, ontwrichting en verdringing hier én daar en stopt de concurrentie op onze arbeidsvoorwaarden die door Brussel is gestart.

 

Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter Tweede Kamer

Arnout Hoekstra, SP-lijsttrekker Europees Parlement

 

De SP wil garanties van minister De Jonge over de besteding van de 2,1 miljard euro die beschikbaar is voor de verpleeghuizen. Deze week werd bekend dat mogelijk 40% - dus 840 miljoen euro – niet uitgegeven kan worden aan nieuw personeel in verpleeghuizen omdat er niet genoeg nieuwe collega’s gevonden kunnen worden.

SP-Kamerlid Maarten Hijink: ‘Werknemers in verpleeghuizen hebben recht op dit geld. Geld dat niet uitgegeven kan worden aan nieuwe collega’s moet daarom besteed worden aan de mensen die nu het werk doen en al jaren onder veel te hoge druk hun werk moeten doen.’

In de verpleeg- en verzorgingshuizen werken op dit moment zo’n 280 duizend mensen. De werkdruk in verpleeghuizen is al jaren vele te hoog en de lonen blijven achter. De SP knokte jarenlang om deze omstandigheden te verbeteren. Mede dankzij de inzet van Hugo Borst en Carin Gaemers heeft dit kabinet 2,1 miljard euro beschikbaar gesteld voor het aantrekken van meer zorgverleners in verpleeghuizen.

Hijink: ‘Het is heel belangrijk dat dit geld ook daadwerkelijk terecht komt bij werknemers in verpleeghuizen. Als het niet lukt om meer collega’s aan te trekken, geef het geld dan aan de mensen die hierdoor harder moeten werken. Zij verdienen een betere beloning dan ze nu krijgen.’

De SP en VNO-NCW zijn het niet zo vaak eens. Als zelfs wij, ideologische tegenpolen, hierin samen optrekken, bewijst dat één ding: de huidige situatie is onhoudbaar! Want dat is de situatie voor mensen met een arbeidsbeperking. Tienduizenden mensen met een beperking zitten nog altijd thuis mede door alle bureaucratie. Daarom doen wij een beroep op dit kabinet: geef de sociale werkvoorziening (SW) een tweede leven; sterker en slimmer en zoals eerder bepleit door de Sociaal Economische Raad (SER)!

Want werk is voor iedereen ontzettend belangrijk. Het geeft ritme, mogelijkheden tot ontwikkeling en sociale contacten. De cijfers die afgelopen week door het Sociaal en Cultureel Planbureau werden gepubliceerd zijn daarom alarmerend. Voor mensen met een arbeidsbeperking daalde de kans op een baan de afgelopen jaren van vijftig  naar dertig procent. Hoe is omgegaan met de sociale werkvoorziening is een belangrijke oorzaak van deze daling. Verkeerd beleid moeten we nu vaststellen. Dit terwijl werkgevers- en werknemersorganisaties hiervoor herhaaldelijk hebben gewaarschuwd en dus voorstellen hebben gedaan hoe dit te voorkomen door modernisering van de Sociale Werkvoorziening.

Ook de SP heeft zich altijd verzet tegen de sluiting, omdat er ook een grote groep mensen met een beperking is die het niet  redt in een regulier bedrijf. De beschermde plek waar ze zichzelf kunnen ontwikkelen én kunnen bijdragen zou weg vallen. Dat is exact wat er nu gebeurt: met het verdwijnen van de sociale werkplaatsen valt deze groep nu buiten de boot. Zij krijgen niet de kans om mee te doen in de maatschappij en voelen zich afgeschreven.

Sinds 2015 worden er geen nieuwe mensen meer aangenomen in de sociale werkvoorziening. In 2016 luidde de SER hierover al de noodklok en waarschuwde dat de ‘sterfhuisconstructie’ van de sociale werkplaatsen tot problemen leidde. ‘Gooi niet je oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt’, concludeerde zij. Een wijsheid die ook vandaag de dag nog geldt: de afbouw van sociale werkplaatsen gaat sneller dan de opbouw van het benodigde alternatief.

Wij vinden het tijd dat het kabinet nu gehoor geeft aan het SER-advies. Werkgevers mogen mensen met een beperking niet in de steek laten en zetten alles op alles om hen een plek te bieden. Dit lukt in de marktsector ook goed maar kan nog beter als we het slim doen met minder bureaucratie en een betere Sociale Werkvoorziening.

Werkgevers hebben daarbij behoefte aan betere faciliteiten voor bijvoorbeeld detachering,  en dat werk moet lonen voor mensen. De politiek heeft de plicht om te zorgen dat er niemand buiten de boot valt. Daarom wordt het tijd dat er:

goed draaiende SW’s komen, tenminste in elke arbeidsmarktregio één, die zorgen dat er weer voldoende beschut werk is, én zorgen voor betere  doorstroom naar werk door mensen goed voor te bereiden en te begeleiden, zodat ze er klaar voor zijn. een proactievere Sociale Werkvoorziening komt. die het verschil maakt voor werkgevers en werknemers qua ondersteuning.

Daarom doen wij vandaag samen deze unieke gezamenlijke oproep. We roepen het kabinet op om de sociale werkvoorziening een tweede (beter!) leven in te blazen. Het organiseren van werk voor mensen met een beperking is simpelweg een kwestie van beschaving.

Lilian Marijnissen - Fractievoorzitter SP Tweede Kamer

Hans de Boer - Voorzitter VNO-NCW

Dit artikel verscheen op 12 september in bewerkte vorm bij NRC Handelsblad