Poliflw

De Europese Groenen in het Europees Parlement presenteren een herstelplan om de coronacrisis het hoofd te bieden. Met een duurzaam investeringspakket wordt de samenleving weer opgestart. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout: “Als we na deze crisis doorgaan op dezelfde voet, zijn andere crises onafwendbaar. Daarom kiezen we ervoor te investeren in een veerkrachtige en eerlijke samenleving met een herwaardering van de publieke sector.”

Een renovatiegolf, investeringen in hernieuwbare energie, schoon vervoer, natuurinclusieve landbouw en koolstofarme industrieën moeten de herstart vormen van de nieuwe economie. “Met deze investeringen zorgen we voor groene banen, fijne woningen en een gezonde omgeving. We weten dat we naar een groene economie toe moeten, we hebben de tijd en het geld niet om eerst nog terug te keren naar de oude economie”, zegt Eickhout. 

Naast deze investeringen kiest het plan in voor solidariteit. De kosten van het herstel moeten verdeeld worden op basis van economische kracht, ook tussen de EU-landen. Bovendien moeten er voorwaarden komen voor bedrijven die staatssteun ontvangen. Zo moeten ontslagen worden voorkomen, mogen eigen aandelen niet meer worden opgekocht en gaat er geen belastinggeld naar bedrijven die belasting ontwijken of actief zijn in belastingparadijzen. 

Met investeringen in de sociale sectoren wordt de samenleving weerbaar gemaakt. Op gebied van zorg is het belangrijk dat  er strategische voorraden worden aangelegd voor medicijnen en medische hulpmiddelen. De productie daarvan moet meer naar Europa gehaald worden. Het is daarnaast van belang om in te zetten op publieke laboratoria, om minder afhankelijk te worden van farmaceuten. Verder zorgen sociale hervormingen voor sterkere sociale zekerheid, zo worden onzekere vormen van werk teruggedrongen en worden nulurencontracten verboden. Investeringen in woningen moeten zorgen voor meer betaalbare woningen en het terugdringen van dakloosheid.

Eickhout: “In dit plan kiezen we voor een veerkrachtige, duurzame en solidaire toekomst. Om de crisis snel en sterk te boven te komen, is het noodzakelijk dat we slim investeren, in plaats van in de bezuinigingsreflex te schieten.”

Het kabinet doet er alles aan om zonder fatsoenlijk debat onder de verplichting uit te komen om 25 duizend mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. GroenLinks voorkwam vorige week dat er zonder uitleg gestemd zou worden over dit voorstel van de coalitiepartijen. De staatssecretaris steunt dat voorstel in een brief, maar heeft nauwelijks oog voor de bezwaren van Kamerlid Wim-Jan Renkema.

Overheid en bedrijfsleven hebben plechtig beloofd voor 2026 respectievelijk 25 duizend en 100 duizend vacatures te laten vervullen door mensen met een arbeidsbeperking. Het bedrijfsleven ligt redelijk op koers, maar de overheid geeft te weinig blijk van ambitie en gaat zijn doel bij lange na niet halen.

In plaats van de bakens te verzetten en alsnog werk te maken van het vergroten van het aantal medewerkers met een arbeidsbeperking in overheidsdienst, maakt de coalitie het zichzelf liever makkelijk: haal het schot weg tussen de 25 duizend banen bij de overheid en de 100 duizend bij het bedrijfsleven. Met als gevolg dat er geen stok meer achter de deur is om op dit punt iets aan het aannamebeleid te doen van de overheid. De verantwoordelijkheid om mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen, wordt door VVD, CDA, D66 en ChristenUnie geparkeerd bij het bedrijfsleven.

Renkema vindt het niet fraai. ‘Blijkbaar wil het kabinet hoe dan een voordeeltje halen ten koste van mensen met een arbeidsbeperking. Eerst moesten ze van Van Ark onder het minimumloon gaan werken. Nu dat plan geen draagvlak heeft, probeert ze er in ieder geval voor te zorgen dat ze deze kwetsbare werkzoekenden niet hoeft aan te nemen. Liefst zonder dat er al te veel over wordt gepraat.’

GroenLinks vindt het onbegrijpelijk dat de coalitie dit plan met enige haast door de Kamer wil rommelen en vraagt om uitstel van de stemmingen. Renkema wil alsnog een debat met Van Ark en de coalitiepartijen, zodat die de gelegenheid krijgen te motiveren waarom het zo goed is dat de overheid zijn ambities niet hoeft na te komen.

Mogen we het de overheid gemakkelijker maken om minder mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen? Het antwoord is wat GroenLinks betreft ‘nee’. De coalitie zag er wel brood in en speelde met de gedachte om daar zonder analyse van het ministerie van Sociale Zaken en een bijbehorend debat ruimte voor te geven. Gelukkig komen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie daar nu op verzoek van Kamerlid Wim-Jan Renkema op terug.

Overheid en markt hebben plechtig beloofd in 2026 respectievelijk 25.000 en 100.000 banen te hebben gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen met een verstandelijke beperking, leerlingen uit het praktijkonderwijs en mensen in de sociale werkvoorziening.

Renkema keek vorige week raar op toen coalitiepartijen een plan lanceerden dat het onderscheid wegneemt tussen de overheid en de markt. Daarmee zou de overheid onder de verplichting uitkomen om een baan te vinden voor 25.000 mensen met een arbeidsbeperking. Renkema: ‘Bij GroenLinks vinden we dat de overheid het goede voorbeeld moet geven, dus ik reageerde niet enthousiast. Maar belangrijker nog: dit plan werd als motie ingediend zonder dat er eerst over is gesproken. Dus blijkbaar had de coalitie ook niet de ambitie om GroenLinks en andere oppositiepartijen te overtuigen. Over zo’n koerswijziging wil ik eerst goed in gesprek.’

Het verzoek van Renkema om eerst goede uitleg te vragen, krijgt vandaag alsnog steun van de coalitiepartijen. Renkema: ‘Ik hoop dat we naar aanleiding van de brief van de staatssecretaris hier alsnog een goed debat over kunnen voeren.’

Wat Kamerlid Linda Voortman betreft wordt het kabinetsplan waarbij mensen met een arbeidsbeperking onder het minimumloon moeten werken en geen pensioen opbouwen ingewisseld voor een alternatief van GroenLinks. Daarin behoudt deze groep zijn koopkrachten en pensioenrechten. Het GroenLinks-voorstel levert bovendien 10 duizend banen op, terwijl het kabinetsvoorstel voor loondispensatie helemaal niets doet voor de werkgelegenheid.

GroenLinks liet het Centraal Planbureau (CPB) deze week een alternatief plan doorrekenen waarbij het kabinet de door Voortman en de samenleving fel bekritiseerde korting op mensen met een arbeidsbeperking kan laten varen en geen extra middelen hoeft uit te trekken voor beschutte werkplekken.

De resultaten mogen er zijn: het CPB oordeelt positief op de haalbaarheid en houdbaarheid: er komen extra banen bij, mensen met een laag inkomen gaan er op vooruit, en de overheidsfinanciën verbeteren.

GroenLinks stelt voor om de maximum inkomensgrens op werkgeverspremies af te schaffen: nu betalen die premie over ten hoogste 55.000 euro per werknemer. In het alternatief van Voortman wordt die grens losgelaten en betalen werkgevers premie over het volledige inkomen van duurder personeel. De 4,1 miljard euro die dit oplevert, wordt ingezet om de werkgeverslasten op het minimumloon te verlichten.

De grootste winst zit volgens GroenLinks in de 10 duizend banen die het alternatief oplevert. Voortman: “Vorige week liet staatssecretaris Van Ark nog in Trouw weten dat ze loondispensatie inzet om meer mensen aan het werk te krijgen. Dat haar voorstel nul extra banen oplevert moet een teleurstelling zijn. Gelukkig dat er een alternatief ligt dat wel banen oplevert, socialer is en de overheidsfinanciën verbetert.”

De doorrekening van het CPB is hier te vinden.