Bouwen aan vertrouwen in een veranderende omgeving
Voorzitter, geachte aanwezigen,
Bij relaties speelt vertrouwen een belangrijke rol. Dat geldt niet minder voor de verhouding tussen overheid en burger. Onderling vertrouwen bevordert de leefbaarheid en stabiliteit van de samenleving. Alleen op basis van vertrouwen kan immers iets tot stand worden gebracht. Een gebrek aan vertrouwen zorgt er daarentegen voor dat het maatschappelijk verkeer stroef en star verloopt. Niet zonder reden spreekt men als het over vertrouwen gaat over het cement of de bloedsomloop van de samenleving. Blijvende aandacht voor dit thema is dan ook allerminst overbodig als bedacht wordt dat het onderlinge vertrouwen voortdurend onder druk staat. Wetenschappers hebben de laatste decennia veelvuldig onderzoek gedaan naar de factoren die vertrouwen bevorderen. Veelal wordt gebruik gemaakt van het woord ‘sociaal kapitaal’, dat zich het best laat omschrijven als het vermogen van burgers om relaties met anderen met anderen aan te gaan, relaties die uiteindelijk uitmonden in gemeenschappelijke verbanden waarin een gezamenlijk doel wordt nagestreefd.
Over vertrouwen is veel gesproken en geschreven. Ook over het vertrouwen van de burger in de politiek. Burgers worden steeds mondiger en geven hun mening over onderwerpen of het nu het afvalbeleid of de aanpak van stankoverlast van een biogascentrale is. Er zal de komende tijd verder geïnvesteerd moeten worden in de relatie met onze burgers. Want bij het versterken van het vertrouwen in overheid en politiek is dit een belangrijke voorwaarde. Bouwen aan vertrouwen in relaties blijft een continue proces zowel zakelijk als privé.
Ook vandaag mag er weer gebouwd worden aan vertrouwen bij de behandeling van de kadernota begroting 2019-2022 waar de nodige keuzen moeten worden gemaakt. Direct valt op dat er de nieuwe coalitie op financieel ruimere voet wenst te gaan leven. Een onderzoek naar nascheiding waarbij de uitkomst zich moeilijk laat raden. Geen bescheiden, maar een ruime verhoging van de wethoudersformatie. Maar ook de oplopende zorgkosten waar in de ogen van de SGP onvoldoende een dam tegen wordt opgeworpen. Verder maken we ons als SGP zorgen over het nogal vloeibare huisvestingsplan voor de scholen. Kortom, wat hangt ons allemaal aan extra uitgaven boven het hoofd?
Tijdens de diverse commissievergaderingen hebben we al voor veel onderwerpen aandacht gevraagd, waarop we in het komende begrotingsjaar op gezette tijden zeker nog terug zullen komen.
De SGP gaat uit van een structureel sluitende begroting en waar mogelijk lastenverlichting voor onze burgers. Met als uitgangspunt dat de gemeente Bunschoten haar huis financieel op orde heeft. Zoals het er nu naar uitziet gaat deze sluitende begroting net als vorig jaar weer lukken. Ondanks het licht financiële herstel zijn we er naar onze mening nog lang niet. In de nieuwe raadsperiode zullen daar de nodige maatregelen voor moeten worden genomen. De grootste zorgpunten voor onze fractie blijven het weerstandsvermogen, de financiële kengetallen en het sociale domein. Alle financiële kengetallen geven aan dat de financiële positie van de gemeente Bunschoten voor verbetering vatbaar is. Een zwaluw maakt nog geen zomer.
Ontwikkelingen bestaand beleid
Het gaat goed met de economie het werk neemt toe en de kosten ook. Bedrijven gaan steeds meer rekenen voor hun diensten en kortingen komen te vervallen. We merken dit als gemeente ook. In het oog springt natuurlijk de extra lasten voor onderwijshuisvesting. Het is goed om hier aandacht aan te besteden en naar alternatieven te kijken. Zo roepen we college op en de andere partijen om blijvend aandacht te vragen via de VNG en onze landelijke vertegenwoordigers om de VNG-norm voor onderwijshuisvesting structureel door te laten werken in een hogere algemene uitkering.
Ontwikkelingen Sociaal Domein
De ontwikkelingen in het Sociaal Domein vergen de komende tijd veel aandacht. De financiën baren zorgen. Inmiddels hebben we twee jaar achtereen flinke tekorten op inkoop van jeugdzorg en ondersteuning geboekt. Het lopende jaar 2018 zal naar verwachting niet anders zijn. Immers, de effecten van de maatregelen die afgelopen maand zijn gepresenteerd zullen pas na verloop van tijd hopelijk merkbaar zijn.
Een andere ontwikkeling is het herijking van het beleid in het Sociaal Domein. In het nieuwe beleidskader, wat we overigens nog niet hebben gezien, worden zaken meer integraal aangepakt. Een aanpak die verwachtingen wekt. Immers, als er een tekort is op de jeugdzorg, komt dat dan omdat de jeugdzorg niet goed is, of laten we het liggen op andere beleidsterreinen? Bijvoorbeeld op het gebied van relatiehulpverlening, waarover later meer. Opvallend is wel dat cijfers over het aantal echtscheidingen en jongeren die daar bij betrokken zijn niet standaard worden gedeeld (bijv. Jaarrekening). Dat er nog meer ingezet moet worden op preventie en vroegsignalering, zoals gesteld wordt in de kadernota, deelt de SGP-fractie met u. In die lijn, integrale aanpak en inzetten op preventie en vroegsignalering, zouden wij graag ook beleid ontwikkeld zien voor relationele hulpverlening.
Relationele hulpverlening
In 2015 is naar aanleiding van schriftelijke vragen die door CU fractie zijn gesteld gesproken over de echtscheidingsproblematiek en hulp die wordt geboden in Bunschoten. Om niet al te veel op de details in te gaan, het college kwam tot de conclusie dat er voldoende op het gebied van preventie en ondersteuning wordt gedaan. Het feit is echter wel dat het aantal echtscheiding jaarlijks alleen maar is toegenomen in Bunschoten. In 2015 nog 3 op 10 huwelijken, inmiddels meer dan 4 op 10 huwelijken. We weten allemaal ook dat er veel kinderen, vaak ook nog heel jonge kinderen bij betrokken zijn. Ze komen gelukkig niet allemaal in de jeugdzorg terecht, maar velen helaas wel.
Het is hoopgevend dat er vanuit diverse hoeken steeds meer en indringender wordt gepleit voor preventie waarbij ook het aanbieden van relatietherapie als algemene voorziening als een belangrijke instrument wordt gezien. Een paar voorbeelden:
* Recent in juni door Jeugdzorg Nederland in het document “Hoe overleef je als gemeente de transitie jeugdzorg”
* In febr jl. door oud CU minister Rouvoet in zijn actie plan “Scheiden …en de kinderen dan?”
* In opdracht overigens van de VVD minister Dekker en CDA minister De Jonge opgesteld
De SGP wil als gezinspartij niet wegkijken van het maatschappelijke probleem dat (v)echtscheiden heet en wil graag structureel middelen reserveren in deze kadernota voor een algemene voorziening als relatietherapie. Een voorziening die in Bunschoten nog ontbreekt en die uiteraard vrijblijvend aangeboden moet worden. (€20K oormerken van de €150K voor versterking basisinfrastructuur).
Wij dienen hiervoor een Amendement in.
Bieb op school
Het bevorderen van de leescultuur daar kun je niet jong genoeg mee beginnen. Het zou mooi zijn als er in de gezinnen ook tijd voor ingeruimd zou worden.
Het inrichten van een Bieb op school betekent meer dan alleen eenmalig financiële hulp bieden bij het opzetten ervan, waarvoor de huidige middelen in de meerjarenbegroting t/m 2019 voor zijn bedoeld. Het geld wat nu wordt gevraagd voor structurele dekking is voor continuering bedoeld van met name begeleiding van een leesconsulent.
De SGP-fractie zou graag een evaluatie van dit beleid willen zien en een visie op hoe verder met de uitbreiding van de Bieb op school. Voor dat laatste zou toch ruimte moeten zijn gelet op feit dat de middelen van het Rijk voor onderwijsachterstanden omhoog gaan?
Drugs en alcoholgebruik
We mogen God dankbaar zijn dat wij nog in een vrij land leven. Maar is dit wel zo, zijn wij wel werkelijk vrij. Wat is die vrijheid dan als je verslaafd bent aan drugs en alcohol of andere vormen van verslaving.
Drugsgebruik en overmatig drankgebruik wordt een steeds zichtbaarder probleem, maar blijft toch ook verborgen en onderschat, ook in ons mooie dorp. De burgemeester heeft eens gezegd dat wij in een permanente oorlog verkeren wat de drugsproblematiek betreft. Moedige Moeders en Waypoint kunnen daar uitvoerig over mee praten. De SGP vraagt hier wederom aandacht voor. Niet alleen voor repressieve aanpak maar ook voor preventieve aanpak door de inzet van een drugshond. Inzet waar geen kosten aan verbonden zijn. (Pilot).
Wat betreft de inzet van een drugshond heeft de SGP het idee dat we aan het lijntje worden gehouden. Hopelijk kan de burgemeester aangeven dat dit niet het geval is en de behoefte met overtuiging kan inbrengen bij de capaciteitsaanvraag bij de politie, met dien verstande dat er binnen een half jaar een drugshond ingezet kan worden bij o.a. alcoholcontroles op de uitvalswegen of in en rond het uitgaansgebied. Als steun in de rug dienen wij een motie in. Het wachten heeft nu lang genoeg geduurd. Tevens hopen we op de steun van andere law & and orderpartijen.
Ruimen van graven
Het ruimen van graven gaat nog steeds door. Zoals u weet zijn wij daar geen voorstander van en uit de gebleken adhesiebetuigingen velen met ons. Door het o.a. het ruimen van graven zijn ruim 120 nieuwe plaatsen gerealiseerd op de begraafplaats Memento Mori. Vraag hierbij aan het college wanneer er gestopt gaat worden met het ruimen van graven. Is er nog noodzaak om te ruimen en wordt het niet tijd voor herziening van het beleid. Hoe staan andere partijen hierin. Ik heb begrepen dat de CAP ook tegen het ruimen is en meen ook zo iets gehoord te hebben vanuit CU hoek tijdens het verkiezingsdebat.
Afvalbeleid
Het afvalbeleid vraagt ook veel aandacht. Mensen die netjes afval scheiden krijgen als beloning de rekening, althans zo wordt het door velen ervaren en mensen die minder zorgvuldig zijn denken spekkoper te wezen. Is het niet het paard achter de wagen spannen? Hoe ervaart het college/ de coalitie deze tegenstelling?
Wij zijn nu een paar jaar verder en de algemene ervaring met diftar is dat de hoeveelheid restafval wel terugloopt maar niet verbetert. Wij voelen ervoor te stoppen met diftar de prijsprikkel die niet werkt. Alleen mensen die ter goede trouw hun afval storten ervaren de prikkel terwijl het veel andere mensen stimuleert om het afval ergens anders te dumpen. Daarnaast worden er teveel stortingen afgekeurd. Is handhaving de enige manier om te voorkomen dat er omgekeerd verkeerd wordt ingezameld. Waarom niet het vast tarief weer verhogen met als prikkel hoe beter we met elkaar afval scheiden hoe meer invloed we met elkaar hebben op het verlagen van dat vaste tarief (participatie gedachte). Vraag hierbij aan het college of dit onderzocht kan worden en of deze keuze meegenomen kan worden bij het vaststellen van de tarieven? Er zijn gemeenten die dit met succes toepassen. Wij dienen hiervoor een motie in.
Verkoop voormalig gebouw Monuta.
Ook de bestuurscultuur roept vragen bij ons op. In dit verband willen wij graag een reactie van het college op wat heet het Monuta-dossier. Waarom is de raad niet meegenomen in de besluitvorming? Dat is de prangende vraag. De gemeente had nota bene terugkooprecht. Weet het college het allemaal beter dan de raad? Ik moest hierbij denken aan de aanbevelingen van de rekenkamercommissie m.b.t. het Zuyderzee project. Sowieso is in de raadsvergadering van maart onjuiste informatie verschaft. Is het college bereid excuses aan te bieden over de gang van zaken? Er zijn de nodige bedenkingen. Extra kosten 137.000 euro moeten worden gemaakt. Kosten waar de SGP niet mee heeft in gestemd voor o.a. het aanpassen van de entree van de begraafplaats en de realisatie van parkeerplaatsen. We dienen een motie in om te onderzoeken of de oude toegang aan de stadsgracht weer gebruikt kan worden en welke maatregelen nodig zijn om dit te realiseren.
Bij de verkoop is ook de toiletvoorziening voor onze burgers komen te vervallen. Kan het college op korte termijn (minimaal voor de kadernota 2020) onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor een zelfstandige toiletvoorziening. Befraafplaats De Akker kent overigens wel een toiletvoorziening die er keurig en ruim opgezet uitziet. Graag zien wij als SGP dat er een toiletvoorziening wordt gerealiseerd voor begraafplaats Memento Mori en dienen een motie in.
Voorzitter, we gaan afronden. We leven nog in de tijd van de genade. De wereld verandert met de dag. Gelukkig hoeven wij het niet van onszelf te verwachten, maar mogen we ons werk in biddend opzicht doen in afhankelijkheid van onze Heere. Dat wij mogen vertrouwen op de Heere en op ons verstand niet. Dan komen wij niet bedrogen uit en daar kunnen wij op bouwen en dat geeft vertrouwen. We hopen dat ons werk en het werk van de raad, van u als college en onze ambtenaren gezegend mag worden, tot eer van Hem en tot welzijn van onze burgers. Voorzitter ik dank u wel.
De ChristenUnie wil de kostenoverschrijdingen in de zorg eerst proberen op te lossen door te kijken of het mogelijk is om de kosten te beperken. Maar voor ons is er wel een duidelijke grens: onze inwoners moeten de zorg blijven krijgen die ze nodig hebben. Als dat door de bezuinigingen niet meer zou kunnen, dan gaan wij andere oplossingen zoeken. Dat kan door op zaken buiten de zorg te bezuinigen of door de belastingen wat te verhogen. Want: lage lasten zijn voor de ChristenUnie heel belangrijk, maar goede zorg vinden wij nog belangrijker.