Op de begrotingsvergadering van donderdag 10 oktober 2019 heeft fractievoorzitter Peter Scheffers de volgende tekst uitgesproken.
Een pijnlijke begrotingDeze bezuinigingen doen pijn en wel over de hele linie. Het zwaartepunt van de bezuinigingen valt binnen het sociaal domein. Het gat dat ontstaat door de tekorten in het SD kunnen we helaas niet opvangen door op de andere posten te bezuinigen. Voor D66 staat het wel vast dat het doel een sluitende begroting is. Door de bezuinigingen binnen het SD zullen, zoals de verschillende insprekers op 2 oktober hebben aangegeven, mensen buiten de boot vallen. Daar ligt een taak voor het college om dit te voorkomen.
Geen politieke keuzesDeze begroting straalt een echte boekhoudersmentaliteit uit. De kaasschaaf is stevig gehanteerd. Als de cijfertjes maar kloppen. Dat er bezuinigd moet worden is voor ons geen punt. Het doel is een sluitende begroting te krijgen maar wat ons betreft wel een die voldoende draagvlak heeft bij de bewoners en in evenwicht is met de beleidsuitgangspunten en heldere doelstellingen.
Deze begroting bevat geen echte politieke keuzes. Waarom is er niet bijvoorbeeld een voorstel opgenomen om in plaats van 4, naar 3 wethouders te gaan. De mogelijkheden waren er volop. Na de verkiezingen en recentelijk toen dit college bestond uit 3 wethouders. Het had het college gesierd om met een dergelijk voorstel te komen.
Vijf knelpuntenDeze begroting bevat volgens D66 een aantal knelpunten. Het eerste knelpunt is uiteraard de begroting of wat daarvoor doorgaat. Wat is een begroting? Volgens de definitie is een begroting “een financieel rapport waarin de effecten zijn vastgelegd van een bepaalde bedrijfsmatige beslissing”.
En daar gaat het om, die bedrijfsmatige beslissing gekoppeld aan de financiën. Als gehele raad hebben we meer dan een jaar geleden een motie aangenomen om de begroting SMART in te richten zodat je beslissingen kunt nemen waarvan de financiële consequenties en de doelen overzichtelijk zijn. Helaas in deze begroting zit zelfs daarvoor geen aanzet. Wij zien toch liever een college dat wat actiever met moties van de raad aan de slag gaat.
Het tweede knelpunt is het feit dat de bestuurlijke vernieuwing op dood spoor is gekomen. Niet voor niets zijn de VVD en D66 uit het overleg gestapt. In de begroting staat nu letterlijk “We zijn nu op het punt gekomen dat we meer naar buiten moeten treden. Meer vertellen wat we al gedaan hebben en wat we nog gaan doen”. (pag 150). Dit had reeds vanaf het begin gemoeten.
Het college noemt ons de stad der verbinding. Ik denk dat er nog echt veel werk verzet moet worden om deze titel te mogen dragen en om BV van de grond te krijgen. Er moet veel meer “swung” komen, een veel betere communicatie en aanzetten tot echt bestuurlijke vernieuwing, gebaseerd op een gedragen visie. Niet alleen wij trekken die conclusie maar ook veel burger-participanten. De burgemeester noemde afgelopen maandag dat bestuurlijke vernieuwing meer een houding is. Dan mag er wat D66 betreft wel een behoorlijke cultuuromslag plaatsvinden om deze houding tussen de oren te krijgen.
Het derde knelpunt is dat D66 meer dan een jaar geleden samen met andere partijen een motie heeft ingediend, om instellingen, bedrijven, burgers etc. te consulteren voordat de begroting opgesteld wordt, zodat er een zo breed mogelijk draagvlak komt. Wat schetst onze verbazing, tijdens de inspraakronde van vorige week gaven de bestuurders van 2 grote zorginstellingen aan dat zij mogelijkheden zagen te bezuinigen waarbij de zorgkwaliteit en zoveel mogelijk banen behouden zouden blijven. Door niet echt in overleg met deze bestuurders te treden is dit een volledig gemiste kans. Maar geachte raadsleden oppositiebreed wordt nogmaals een dergelijke motie ingediend.. Breder opgezet dan om alleen met zorginstellingen te praten.
Een vierde knelpunt is dat wij geen terugkoppeling hebben gekregen van de raadsconferentie van dit voorjaar. Ondanks dat dit duidelijk was toegezegd. Ja volgens de beantwoording van de technische vragen zouden de resultaten verwerkt zijn in de begroting. Wij vinden dit absoluut geen juiste terugkoppeling.
Een vijfde knelpunt is het feit dat in juli van het ene moment op het andere de regeling Bijkomende studiekosten schoolgaande kinderen voor het schooljaar 2019-2020 van tafel werd geveegd. Dit schuurt volgens ons tegen onbehoorlijk bestuur aan. Kinderen zullen door deze maatregel uit de boot vallen en gezinnen kunnen hierdoor in de problemen komen. Om dit te repareren dienen wij hierover samen met andere partijen een motie in.
SWO (Samenwerkingsorganisatie) buiten schotWij hadden graag gezien dat naast de bezuinigingen op het Sociaal Domein ook andere posten stevig aan de orde waren gesteld. Het is aan de Hoogevener niet uit te leggen dat de grootste bezuiniging binnen het Sociaal Domein valt. Er is namelijk een zeer grote post waar niet of nauwelijks op bezuinigd wordt en dat is de SWO. Wij zijn van mening dat je niet alleen de bezuinigingen op een ander kunt afwentelen maar dat je dan wel degelijk ook naar jezelf moet kijken. Wij dienen dan ook samen met andere partijen een motie in om ook op de SWO te bezuinigen. Mocht dat leiden tot het niet kunnen uitvoeren van taken dan willen we daar graag met u over in debat. Wij zijn overigens van mening dat goed gekeken moet worden naar het snoeien van taken die er niet echt meer toe doen. Zelfs voor 2019 had er wel degelijk naar de SWO gekeken moeten worden zeker nu blijkt dat de rijksuitkeringen voor dit jaar lager uitvallen.
Financiële parametersMet de bezuinigingen die voorliggen worden de door de raad vastgestelde financiële parameters niet gehaald. Door het college worden die parameters “signaal getallen” genoemd maar deze zijn wel door de raad als harde grenzen aangegeven. Wij zijn dan ook van mening dat deze gehanteerd dienen te worden. Wat ons verbaasd is dat de toezegging door de wethouder financiën de toegezegde VNG-stresstest nog steeds niet is uitgevoerd. Wij hebben in ieder geval de resultaten daarvan nog niet gehoord. Wanneer komt deze?
AreaAls laatste knelpunt de exorbitante stijging van de afvalinzamelingskosten. Ik lees dat deze volgend jaar met 37 euro per aansluiting stijgen, dat is 15% kostenstijging. Voor een deel is dat te verklaren, door de aan ons doorberekende hogere kosten vanwege rijksbeleid en de hogere kosten voor papier inzameling maar daar staat geen enkele verlaging van het inzamelingstarief tegenover. Al enkele jaren spreken we over het onderzoek om Area met een ander inzamelingsbedrijf te laten samengaan teneinde de kosten te laten dalen. D66 krijgt sterk de indruk dat het bij praten blijft en dat er niets gedaan wordt. D66 wil daarom graag de stand van zaken weten over het samengaan en waarom er eigenlijk een soort standstill is. Volgens ons moeten de kosten voor de inzameling per aansluiting gezien de kosten die elders in Drenthe betaald worden zeker met een paar tientjes kunnen dalen.
Collega’s samenvattend dit is een pijnlijke begroting. Een begroting waarin echt het overleg met de Hoogevener gemist wordt. Wij vertrouwen er op dat met het aannemen van de moties die wij samen met andere partijen indienen de pijn iets minder zal zijn.
Als laatste punt moet mij wat anders van het hart. Terecht is de algemene consensus dat de samenwerking in de raad te wensen over laat. Die samenwerking beperkt zich vaak tot coalitiepartijen enerzijds en oppositiepartijen anderzijds. Hoe pijnlijk is het dan dat nadat oppositiepartijen al een motie over de SWO heeft gepresenteerd de coalitiepartijen ook een SWO-motie indient die voor 80% overeenkomt. Is dat de manier waarop de samenwerking bevordert moet worden?
Er zijn natuurlijk veel meer onderwerpen waar wij iets over kunnen zeggen, ik denk aan duurzaamheid, veiligheid, economie,fysieke leefomgeving etc. maar als D66 hebben we ons beperkt tot de voorgaande onderwerpen.
