Poliflw

Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP houden vast aan de eigen verbetervoorstellen voor de tegenprestatie waar zij al bijna twee maanden op hameren. Recent kwam ook de coalitie van VVD, D66 en PvdA met een wijzigingsvoorstel. “Wie dit voorstel echter goed leest, ziet dat het weinig concreet is en alles afhangt van zogenaamd maatwerk”, zegt CDA-raadslid Christine de Moor. “Om echter willekeur te voorkomen moeten de uitgangspunten glashelder zijn: ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg moeten meetellen als tegenprestatie.”

Geen korting op de uitkering

Ook de mogelijke korting op iemands uitkering, moet van tafel volgens de drie partijen. “Een bijstandsuitkering ligt op het bestaansminimum. Als je mensen daar onder laat zakken levert dat nog veel grotere problemen op”, zegt GroenLinks-raadslid Marike de Nobel hierover. “Bovendien geloven wij niet dat het dreigen met straffen, de gemotiveerde vrijwilligers oplevert die de organisaties in de stad graag onder hun hoede nemen.”

Opvang van kinderen

Het doen van een tegenprestatie geeft geen recht op kinderopvangtoeslag. Dat betekent dat een alleenstaande ouder met twee kleine kinderen, gemiddeld 8 euro per uur, per kind moet betalen. “Voor twee kinderen en 20 uur in de week, kom je dan op bijna 1.400 euro per maand”, cijfert SP-raadslid Bas Maes voor. “Het is niet reëel om dat bedrag van een bijstandsmoeder of –vader te verlangen. Daar moet eerst een oplossing voor komen.”

Voorkomen van werkverdringing

Om te voorkomen dat de tegenprestatie leidt tot het verdringen van regulier werk, willen de oppositiepartijen naar Rotterdams voorbeeld een adviescommissie. "Er is een duidelijk verschil tussen de tegenprestatie en het begeleiden naar regulier werk”, zegt De Moor. "Wij willen dat iedereen mee kan en mag doen naar vermogen; in aanvulling op, maar niet ten koste van reguliere arbeidsplaatsen.”

Onafhankelijke partij

Mensen die langdurig in de bijstand zitten, hebben vaak ook mentale of fysieke klachten, waar bij het toekennen van een tegenprestatie rekening gehouden moet worden. CDA, GroenLinks en SP vinden dat dit door een onafhankelijke, daartoe bevoegde partij moet worden beoordeeld. “Met alle respect, maar een ambtenaar kan en mag niet beoordelen wat iemand geestelijk of lichamelijk aankan”, zegt De Nobel. “We zijn blij dat ook de coalitiepartijen nu spreken van maximaal 20 uur tegenprestatie. Iedereen draagt bij naar vermogen, voor sommige mensen zal 5 of 10 uur het hoogst haalbare blijken.”  

Geen capaciteit, geen geld

Wat de oppositiepartijen tot slot nog zorgen baart, is dat het voorliggende voorstel niet voorziet in extra mensen of geld om deze groep van circa 2.200 bijstandsgerechtigden te begeleiden. “Daarmee wentelt het college de verantwoordelijkheid en de kosten af op de vele organisaties in de stad, die al vaak gekort zijn op hun subsidie”, zegt Maes. “Als je serieus werk wil maken van de tegenprestatie zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet, dan gaan de kosten voor de baten. Dat besef lijkt er niet te zijn bij het college.”

De 5 verbetervoorstellen van CDA, GroenLinks en SP:

Ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg tellen als tegenprestatie Er wordt niet gekort op de uitkering omdat dit meer kwaad doet dan goed Ouders worden niet op hoge kosten gejaagd voor de opvang van kinderen Er komt een commissie die erop toeziet dat er geen werkverdringing plaatsvindt Wat iemand mentaal of fysiek aankan wordt beoordeeld door een onafhankelijke partij

Na massaal protest vanuit de stad en de oppositie, hebben coalitiepartijen VVD, D66 en PvdA besloten om mantelzorg en bestaand vrijwilligerswerk toch mee te laten tellen als tegenprestatie voor mensen in de bijstand. De afgelopen maanden kwam er veel kritiek vanuit mantelzorg- en vrijwilligersorganisaties. Zij vreesden een ontwrichtende werking als mantelzorgers en dragende vrijwilligers in bijvoorbeeld buurthuizen, verplicht iets anders moesten gaan doen. “Ik ben blij dat dit zoveelste rammelende voorstel van VVD-wethouder Boaz Adank al grotendeels sneuvelt, voordat het politieke debat überhaupt heeft plaatsgevonden”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Nog beter was het geweest als het college niet eerst duizenden mensen en tientallen organisaties maandenlang in spanning had gelaten, maar met een gedragen en doordacht plan was gekomen.”

De vergelijking die wethouder Boaz Adank (VVD) maakt tussen zijn plannen voor de verplichte tegenprestatie en de wijze waarop Rotterdam het aanpakt, gaat volledig mank. Belangrijkste verschillen zijn dat Rotterdam wel extra ambtenaren en geld inzet en bovendien bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg telt als tegenprestatie. “Dat de wethouder de successen uit Rotterdam gebruikt om zijn eigen beleid te verkopen, slaat werkelijk nergens op”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Als hij die vergelijking wil maken mag hij in Breda eerst structureel 15 ambtenaren en € 1,5 miljoen vrijmaken. Laat dan bovendien net als in Rotterdam bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg meetellen als tegenprestatie. Dan sloop je niet de bestaande netwerken van vrijwilligers en mantelzorgers en levert het bovendien beter gemotiveerde mensen op.”