Poliflw

Bedrijven en instellingen die aankloppen bij de Gemeente Breda voor steun ten tijde van de coronacrisis, krijgen voortaan de vraag wat ze daarvoor nu of in de toekomst terug kunnen doen voor de Bredase samenleving. Een voorstel op initiatief van SP Breda mede ingediend door D66, GroenLinks en PvdA, is door een overgrote meerderheid van de gemeenteraad aangenomen. “De steunmaatregelen zijn allereerst gericht op het behouden van werkgelegenheid en dat moet ook vooral zo blijven”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Maar we mogen in ruil voor Bredaas belastingeld  ook best een tegenprestatie vragen zoals een gastles op de lokale basisschool of het sponsoren van de voetbalclub. Zo komen we ook als samenleving sterker uit de crisis!”

SP Breda is positief over de bijna € 7 miljoen die het College van B&W uittrekt om tijdens de coronacrisis ondernemers, inwoners, zorginstellingen, sportclubs en vrijwilligersorganisaties te ondersteunen. De partij heeft echter wel twijfels of het genoeg is en of de kosten niet te laag worden ingeschat. “Neem bijvoorbeeld de post ‘werk en inkomen’, daar trekt het college € 600 duizend voor uit”, constateert SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Dat lijkt misschien veel geld, maar dat zijn slechts enkele tientallen bijstandsuitkeringen. En dat terwijl het aantal mensen dat hun baan heeft verloren de afgelopen maanden is geëxplodeerd!”

Daarnaast rekent het college zich volgens SP Breda te vroeg rijk met de verwachting dat de Rijksoverheid financieel zal bijspringen. Maes: “Ook landelijk worden er tientallen miljarden uitgegeven aan noodmaatregelen. Het is daarom nog maar de vraag of de landelijke overheid ook zoveel bij zal dragen aan lokale maatregelen.” Indien de kosten hoger uitpakken, gaat er als het aan SP Breda ligt, allereerst een streep door de prestigeprojecten van dit college zoals het doortrekken van de haven, belastingvoordeeltjes voor de rijken en de topsporthal. Maes: “De rekening van deze crisis mag niet weer terecht komen bij de mensen die het toch al niet kunnen missen.”

De verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden is donderdagavond wel afgezwakt, maar door coalitiepartijen VVD, D66 en PvdA toch door de raad gedrukt. Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP stemden tegen. Onder druk van vele inwoners, organisaties en de oppositie, werd het oorspronkelijke plan van wethouder Boaz Adank (VVD) flink aangepast. De verplichte tegenprestatie telt bijvoorbeeld niet langer voor mensen die al vrijwilliger of mantelzorger zijn. “Maar het blijft mogelijk om mensen te korten op hun uitkering waardoor ze onder het bestaansminimum zakken”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Bovendien is ‘maatwerk’ het antwoord op alles wat rammelt aan dit voorstel, terwijl er geen geld of capaciteit voor is. Ik vrees dat maatwerk eerder willekeur zal blijken en tot veel onzekerheid en problemen gaat leiden.”

Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP houden vast aan de eigen verbetervoorstellen voor de tegenprestatie waar zij al bijna twee maanden op hameren. Recent kwam ook de coalitie van VVD, D66 en PvdA met een wijzigingsvoorstel. “Wie dit voorstel echter goed leest, ziet dat het weinig concreet is en alles afhangt van zogenaamd maatwerk”, zegt CDA-raadslid Christine de Moor. “Om echter willekeur te voorkomen moeten de uitgangspunten glashelder zijn: ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg moeten meetellen als tegenprestatie.”

Geen korting op de uitkering

Ook de mogelijke korting op iemands uitkering, moet van tafel volgens de drie partijen. “Een bijstandsuitkering ligt op het bestaansminimum. Als je mensen daar onder laat zakken levert dat nog veel grotere problemen op”, zegt GroenLinks-raadslid Marike de Nobel hierover. “Bovendien geloven wij niet dat het dreigen met straffen, de gemotiveerde vrijwilligers oplevert die de organisaties in de stad graag onder hun hoede nemen.”

Opvang van kinderen

Het doen van een tegenprestatie geeft geen recht op kinderopvangtoeslag. Dat betekent dat een alleenstaande ouder met twee kleine kinderen, gemiddeld 8 euro per uur, per kind moet betalen. “Voor twee kinderen en 20 uur in de week, kom je dan op bijna 1.400 euro per maand”, cijfert SP-raadslid Bas Maes voor. “Het is niet reëel om dat bedrag van een bijstandsmoeder of –vader te verlangen. Daar moet eerst een oplossing voor komen.”

Voorkomen van werkverdringing

Om te voorkomen dat de tegenprestatie leidt tot het verdringen van regulier werk, willen de oppositiepartijen naar Rotterdams voorbeeld een adviescommissie. "Er is een duidelijk verschil tussen de tegenprestatie en het begeleiden naar regulier werk”, zegt De Moor. "Wij willen dat iedereen mee kan en mag doen naar vermogen; in aanvulling op, maar niet ten koste van reguliere arbeidsplaatsen.”

Onafhankelijke partij

Mensen die langdurig in de bijstand zitten, hebben vaak ook mentale of fysieke klachten, waar bij het toekennen van een tegenprestatie rekening gehouden moet worden. CDA, GroenLinks en SP vinden dat dit door een onafhankelijke, daartoe bevoegde partij moet worden beoordeeld. “Met alle respect, maar een ambtenaar kan en mag niet beoordelen wat iemand geestelijk of lichamelijk aankan”, zegt De Nobel. “We zijn blij dat ook de coalitiepartijen nu spreken van maximaal 20 uur tegenprestatie. Iedereen draagt bij naar vermogen, voor sommige mensen zal 5 of 10 uur het hoogst haalbare blijken.”  

Geen capaciteit, geen geld

Wat de oppositiepartijen tot slot nog zorgen baart, is dat het voorliggende voorstel niet voorziet in extra mensen of geld om deze groep van circa 2.200 bijstandsgerechtigden te begeleiden. “Daarmee wentelt het college de verantwoordelijkheid en de kosten af op de vele organisaties in de stad, die al vaak gekort zijn op hun subsidie”, zegt Maes. “Als je serieus werk wil maken van de tegenprestatie zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet, dan gaan de kosten voor de baten. Dat besef lijkt er niet te zijn bij het college.”

De 5 verbetervoorstellen van CDA, GroenLinks en SP:

Ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg tellen als tegenprestatie Er wordt niet gekort op de uitkering omdat dit meer kwaad doet dan goed Ouders worden niet op hoge kosten gejaagd voor de opvang van kinderen Er komt een commissie die erop toeziet dat er geen werkverdringing plaatsvindt Wat iemand mentaal of fysiek aankan wordt beoordeeld door een onafhankelijke partij

De 64-jarige mevrouw V. moet op straffe van een korting op haar bijstandsuitkering, een 6-daagse sollicitatietraining gaan volgen. Dit om haar ‘lange termijndoel’, het vinden van betaald werk, te bereiken. Dat was de uitkomst van het gesprek wat mevrouw V. heeft gehad met haar regisseur bij de Gemeente Breda. “Dat mevrouw slechts enkele jaren is verwijderd van de AOW-gerechtigde leeftijd, lichamelijke klachten heeft en meerdere dagen in de week voor haar kleinkinderen zorgt, ontslaat haar kennelijk niet van deelname aan dit bij voorbaat kansloze traject naar betaald werk”, constateert SP-fractievoorzitter Bas Maes tot zijn verbazing. “De kans op een betaalde baan is natuurlijk nihil. Hier lijkt dan ook geen sprake van maatwerk maar van treiterbeleid waarbij de bijstand zo afschrikwekkend mogelijk moet zijn!”

Lees onderstaand de vragen (+ bijlagen) van SP Breda aan het College van B&W